0:00:06.278,0:00:09.886
Trong năm 2010, một lượng rau quả[br]trị giá 30 tỷ đô

0:00:09.886,0:00:12.676
đã bị lãng phí bởi [br]những người bán lẻ và người mua ở Mỹ

0:00:12.676,0:00:16.446
do chúng trông không còn tươi[br]và mọi người tưởng chúng đã hỏng.

0:00:16.446,0:00:20.479
Đó là sự lãng phí khoảng 30%[br]số thực phẩm trên thị trường,

0:00:20.479,0:00:24.529
đó là chưa kể đến lượng nước và năng lượng[br]sử dụng để trồng, vận chuyển,

0:00:24.529,0:00:27.609
và khoảng đất dùng để[br]chứa số rau quả bị hỏng.

0:00:27.609,0:00:29.969
Vậy thật ra những vết lốm đốm đó là gì?

0:00:29.969,0:00:33.804
Bạn có thể đã bỏ qua những quả táo[br]có vết lốm đốm ở cửa hàng

0:00:33.804,0:00:37.396
hoặc lỡ ấn tay vào phần bị nẫu[br]của một quả cà chua

0:00:37.396,0:00:40.656
Những khuyết điểm như vậy có thể khiến[br]thực phẩm bị cho vào sọt rác.

0:00:40.656,0:00:42.549
Nhưng thật ra chúng là cái gì?

0:00:42.549,0:00:44.729
và chúng có thật sự không tốt?

0:00:44.729,0:00:49.130
Những vết đốm đó là bằng chứng[br]của cuộc chiến giữa thực vật và vi khuẩn.

0:00:49.130,0:00:53.640
Giống con người, thực vật sống chung [br]với hàng tỉ loại nấm và vi khuẩn.

0:00:53.640,0:00:56.409
Một số trong đó có lợi,

0:00:56.409,0:00:59.941
giúp phòng chống bệnh và [br]giúp chiết xuất các chất dinh dưỡng.

0:00:59.941,0:01:02.830
Số khác lại là tác nhân gây bệnh,[br]tấn công thực vật,

0:01:02.830,0:01:06.120
khi vẫn tồn tại trên kệ hàng,[br]hoặc trong tủ lạnh của bạn

0:01:06.120,0:01:09.843
và bòn rút các phân tử của thực vật.

0:01:09.843,0:01:12.471
Nhưng tin vui là nó gần như [br]chẳng có hại gì cho bạn.

0:01:12.471,0:01:15.371
Những loại nấm và vi khuẩn này[br]đã dành hàng triệu năm

0:01:15.371,0:01:18.691
tạo ra cách để [br]đánh bại hệ miễn dịch của thực vật.

0:01:18.691,0:01:21.651
Nhưng hệ miễn dịch của người khỏe mạnh[br]thì rất khác biệt

0:01:21.651,0:01:24.661
nên không bị ảnh hưởng[br]bởi những loại nấm và vi khuẩn này.

0:01:24.661,0:01:27.741
Vậy trong thực vật,[br]quá trình này diễn ra như thế nào?

0:01:27.741,0:01:30.761
Vi khuẩn tấn công thực vật[br]bằng một số cách,

0:01:30.761,0:01:35.189
ví dụ qua nước tưới hoặc phân bón.

0:01:35.189,0:01:36.852
Trong điều kiện phù hợp,

0:01:36.852,0:01:39.051
vi khuẩn phát triển,[br]tạo thành một cụm đủ lớn

0:01:39.051,0:01:42.492
để tấn công vào lớp sáp bên ngoài[br]của quả hoặc lá.

0:01:42.492,0:01:46.183
Mục tiêu của chúng: phần đường[br]và dinh dưỡng bên trong quả.

0:01:46.183,0:01:49.370
Đó là nguyên do của các vết lốm đốm.

0:01:49.370,0:01:53.603
Đám vi khuẩn hút chất dinh dưỡng[br]và sắc tố của các tế bào

0:01:53.603,0:01:55.451
tạo ra các đốm vàng.

0:01:55.451,0:01:57.023
Sau đó chúng di chuyển ra ngoài,

0:01:57.023,0:01:59.762
giết chết các tế bào[br]và tạo ra các đốm đen.

0:01:59.762,0:02:03.493
Mỗi đốm đó chứa [br]hàng trăm nghìn vi khuẩn

0:02:03.493,0:02:05.913
tạo ra bởi sự kết hợp giữa[br]tấn công của vi khuẩn

0:02:05.913,0:02:08.603
và các kháng thể của thực vật.

0:02:08.603,0:02:13.423
Ví dụ, đây là vi khuẩn mầm bệnh[br]Pseudomanas syringae.

0:02:13.423,0:02:16.592
Khi xuất hiện ở cà chua,[br]chúng thâm nhập vào quả và lá,

0:02:16.592,0:02:19.174
sinh sôi ở khoảng trống[br]giữa các tế bào,

0:02:19.174,0:02:21.003
tạo ra độc tố toxin và các protein

0:02:21.003,0:02:23.844
làm phá vỡ hệ miễn dịch của thực vật.

0:02:23.844,0:02:28.093
Độc tố coronatine làm cho [br]lỗ khí của thực vật mở ra,

0:02:28.093,0:02:30.618
tạo điều kiện cho vi khuẩn[br]dễ dàng thâm nhập

0:02:30.618,0:02:33.543
Coronatine cũng là hoạt tố,[br]gây ra sự suy giảm chất diệp lục,

0:02:33.543,0:02:37.344
tạo ra các đốm vàng mà ta thấy.

0:02:37.344,0:02:39.944
Khi vi khuẩn tiếp tục [br]phát triển và sinh sôi,

0:02:39.944,0:02:42.044
chúng bắt đầu giết các tế bào.

0:02:42.044,0:02:45.904
Điều này lý giải cho các vết lốm đốm.[br]Nhưng còn những chỗ bị nẫu?

0:02:45.904,0:02:49.103
Chúng thường xuất hiện [br]khi rau quả bị vi khuẩn tấn công

0:02:49.103,0:02:50.976
sau khi được thu hoạch.

0:02:50.976,0:02:53.552
Nếu bị dập trong quá trình vận chuyển

0:02:53.552,0:02:55.935
nấm hoại tử sẽ thâm nhập [br]thông qua chỗ bị dập

0:02:55.935,0:02:57.264
giết các tế bào,

0:02:57.264,0:02:58.496
hút hết chất dinh dưỡng,

0:02:58.496,0:03:00.916
và làm rau quả [br]bị nẫu hoặc có màu nâu.

0:03:00.916,0:03:03.734
Những chỗ này có vị không ngon.

0:03:03.734,0:03:06.714
Vì thật ra bạn đang ăn[br]các mô chết và đã bị phân hủy.

0:03:06.714,0:03:09.045
Nhưng bạn có thể cứu vãn[br]phần còn lại.

0:03:09.045,0:03:13.234
Những phần vẫn có lốm đốm ở vỏ[br]nhưng không bị nẫu[br]

0:03:13.234,0:03:16.465
trên vỏ của táo hay cà chua.[br]Vị của nó cũng không hề bị ảnh hưởng.

0:03:16.465,0:03:20.746
Tất nhiên có một số vi khuẩn có hại,[br]ví dụ Ê-cô-li hoặc salmonella

0:03:20.746,0:03:22.976
có thể xuất hiện trong rau.

0:03:22.976,0:03:26.786
Nhưng vì chúng ko phải vi khuẩn mầm bệnh,[br]nên chúng không tạo ra vết lốm đốm.

0:03:26.786,0:03:29.466
Chúng chỉ xuất hiện trên bề mặt[br]một cách vô hình.

0:03:29.466,0:03:33.057
Nên khi rửa rau quả,[br]hãy rửa cả những vết lốm đốm,

0:03:33.057,0:03:35.176
nó giúp bạn phòng chống được bệnh tật.

0:03:35.176,0:03:37.196
Vậy nên, lần tới khi ở cửa hàng

0:03:37.196,0:03:40.155
đừng ngại ngần chọn những quả[br]trông không bắt mắt.

0:03:40.155,0:03:42.203
Một số cửa hàng có thể[br]còn giảm giá cho bạn.

0:03:42.203,0:03:44.226
Hãy rửa sạch và bảo quản chúng cẩn thận.

0:03:44.226,0:03:48.116
Táo hay cải bắp có thể[br]để trong tủ lạnh hàng tuần.

0:03:48.116,0:03:52.687
Rau quả trông lốm đốm có thể nhìn không [br]hấp dẫn nhưng nó vẫn an toàn và ngon lành.