Hadithi nne tunazoambia nafsi zetu kuhusu kifo

Mwanaphilosophia Steven Cave anaanza kwa swali lenye kazi lakini la kulazimisha kufikiria:Lini ulitambua utakuja kufa?Na cha kusisimua zaidi:Kwa nini wanadamu huwa tunakwepa kifo?Katika hotuba hii ya kuvutia Bwana Cave anachambua vitu vinne katika maisha ya binadamu ambapo huwa tunaambia nafsi zetu "ili kutusaidia kupambana na uoga wa kifo"

Nina swali:

Ni wakina nani hapa walishawahi tambua lini

watakufa?

Natambua.Nilikuwa mvulana mdogo,

na babu yangu alikuwa amefariki,

na nakumbuka siku chache baadaye nikiwa nimelala kitandani wakati wa usiku

nikijaribu kujiuliza kipi kilichotokea.

Ilimaanisha nini kwamba amekufa?

Atakuwa ameenda wapi?

Ilikuwa ni kama shimo limefunguka

na likammeza.

Na swali la kushtua likanijia:

Kama amekufa,inaweza ikanitokea na mimi?

Hilo shimo litafunguka na kunimeza?

Litafunguka chini ya kitanda changu

na kunimeza wakati nimelala?

Katika namna fulani,watoto wote wanakuja gundua kuhusu kifo.

Kinaweza kutokea katika njia nyingi tofauti,

na kawaida huja kwa hatua.

Mawazo yetu kuhusu kifo yanakua kadiri tunavyozidi kuzeeka.

Na kama ukifika katika kona za giza

za kumbukumbu yako,

utakumbuka kitu fulani kama nilichohisi mimi

wakati babu yangu alipofariki na nilipogundua

inaweza kunitokea na mimi pia,

hiyo maana iliyopo nyuma ya haya yote

ubatili unangojea.

Na haya maendeleo katika utoto

yanaakisi maendeleo ya aina yetu.

Kama kulivyokuwa na alama katika maendeleo yako

kama mtoto wakati utambuzi wako wa nafsi na muda

ulivyokuja kuchanganyika vya kutosha

kiasi cha wewe kutambua haitaishi milele,

kwa hiyo katika hali fulani ya mabadiliko yetu,

baadhi ya utambuzi wa binadamu wa nafsi na muda

ukaja jichanganya vya kutosha.

kwa wao kuja kuwa binadamu wa kwanza kutambua,

"naelekea kufa"

Kama unapenda,laana yetu.

Ni gharama tunayolipa kwa kuwa werevu wajinga.

Tunatakiwa kuishi katika maarifa

hicho ni kitu kibaya kinachoweza kutokea

siku moja kwa uhakika,

mwisho wa miradi yetu,

matumaini yetu,ndoto zetu,katika dunia ya kila mmoja.

Tunaishi katika kivuli cha

kuwaza mwisho wa dunia.

Na inaogopesha.Na kutisha.

Kwa hiyo tunatafuta njia ya kujinasua.

Kwa upande wangu,nilipokuwa na miaka mitano,

hii ilimaanisha kumuuliza mama yangu.

Sasa nilipoanza kuuliza

kipi kinatokea tukifarikia,

watu wazima waliokuwa wananizunguka wakati huo

walijibu katika mchanganyiko wa kiingereza na ulio mgumu kuelewa.

na mkristo mwenye nusu moyo,

na kipande cha sentensi ninachosikia mara nyingi

ilikuwa kwamba babu kwa sasa

"yuko juu akituangalia sisi"

na kama nikifa pia,

na mimi pia nitaenda juu,

hiki kinafanya kifo kionekane kama

lifti isiyoonekana kwa macho lakini inafanya kazi.

Lakini hii haikuonekana kama ina ukweli sana.

Nilizoea kuangalia habari za watoto wakati huo,

na huu ulikuwa wakati wa kujifunza kuhusu unajimu.

Kulikuwa na roketi zinakwenda juu angani,

zinakwenda huko.

Hamna mnajimu ambaye alirudi

na akasema kwamba amekutana na babu yangu

au mtu yoyote aliyekufa.

Lakini nilikuwa naogopa,

wazo la kupanda lifti ya kifo

kumuona babu yangu

naona ni bora zaidi kuliko kwenda kumezwa

wakati nimelala.

na nikaamini,

pamoja haikuleta maana sana.

Na hili wazo nililokuwa nalo

wakati nikiwa mtoto,nimekuwa nalo kwa muda sana

hadi nikiwa mtu mzima,

ni zao ambalo wanasaikolojia wanaita

upendeleo.

Sasa upendeleo ni njia ambayo

hufanya vitu kimakosa,

njia ambazo tunakosea kukokotoa,kutoa maamuzi,

kuharibu uhalisia,au kuona tunachotaka kuona,

na upendeleo ninaoongelea

unafanya kazi kama hivi:

Kumfata mtu na ukweli

kwamba atakufa

na wataamini kuhusu hadithi yoyote

ambayo inawaambia sio kweli

na badala yake,wanaweza kuishi milele,

hata kama inamaanisha watapanda lifti.

Sasa tunaweza kuona huu ni upendeleo kupita wote.

Imeelezew katika zaidi ya masomo 400

ya undani.

masomo haya ni ya werevu,lakini ni rahisi.

Yanafanya kazi kama hivi.

Unachukua makundi mawili ya watu

ambao wako sawasawa katika kila kitu,

na unawaambia kundi moja kwamba watafariki

wengine huwaambii,unalinganisha tabia zao.

Kwa hiyo unaangalia jinsi gani unafanya tabia zao kuwa

watu wanapoanza kugundua kuhusu vifo vyao.

Na kila wakati,unapata matokeo yaleyale:

Watu ambao tayari washatambua kuhusu vifo vyao

wako tayari kuamini hadithi

ambazo zinawaambia wanaweza kukwepa kifo

na kuishi milele.

Huu ni mfano:Tafiti moja ya hivi karibuni

ilichukua makundi mawili ya wapagani,

hao ni watu ambao hawana maamuzi

katika kuamini dini.

Sasa,kundi moja liliambiwa kufikiria kuhusu kufa.

Kundi lingine likaambiwa kufikiria kuhusu

kuwa mpweke.

Waliulizwa tena kuhusu imani zao za kidini.

Wale walioambiwa kufikiria kuhusu kifo

walikuwa wakielezea mara mbili zaidi hisia zao

kuhusu Mungu na Yesu.

Mara mbili zaidi.

Pamoja na kwamba wote walikuwa wapagani.

Lakini weka uoga wa kifo ndani yao,

watakimbila kwa Yesu.

Sasa,hii inaonesha kwamba kuwakumbusha watu kuhusu kifo

inawachochea kuamini,bila kujali ukweli,

na sio kwa dini tu,

katika imani yoyote ile

ambayo inaeleza kifo katika njia tofauti tofauti,

haijalishi kama inakuwa maarufu

au kuwa na watoto

au utaifa,

ambayo inasema utaishi siku zote.

Huu ni upendeleo uliotengeneza umbile

na historia y binadamu.

Sasa,fikra iliyopo katika upendeleo huu

katika tafiti 400

inaitwa fikra ya usimamizi wa uoga,

na wazo ni rahisi.Ni hivi.

Tunakuza mawazo yetu kuhusu dunia,

hivyo,hadithi tunazoambia nafsi zetu

kuhusu dunia na sehemu yetu

ili kusaidia kusimamia

hofu ya kifo.

Na hizi hadithi za kifo

zina maelfu ya shuhuda tofauti tofauti,

lakini naamini nyuma ya utofauti uliopo

kuna aina nne za muhimu

ambazo hizi hadithi za vifo zinahusiana.

Na tunaweza kuona zinajirudia

katika historia,na utofauti mdogo sana

kuakisi msamiati wa siku.

Sasa nitatoa muhtasari wa hizi aina nne

kuu za hadithi za kifo,

na ninataka kujaribu kukuonesha maana

ni jinsi gani vinaelezewa kwa kuirudia katika kila utamaduni

au kizazi

kwa kutumia msamiati wa siku.

Sasa,hadithi ya kwanza ni rahisi sana.

Tunataka kukwepa kifo,

na ndoto ya kufanya hicho katika mwili huu

katika hii dunia milele

ni hadithi ya kwanza na rahisi ya kifo,

na inaweza kuonekana isiyo na maana kwa mara ya kwanza,

lakini kiukweli,karibia kila tamaduni katika historia ya binadamu

ilikuwa na mzimu au kiongozi mkongwe

wa kutupa maisha au kurudisha wazee katika ujana

au kitu kinachotuahidi sisi kuendelea mbele

milele.

Wahenga wa Kimisri walikuwa na huo mzimu,

Wahenga wa Babylon,wa India.

Katika historia ya ulaya,tunawaona katika kazi ya wanakemia wa kizamani,

na mpaka leo tunaamini,

tunahdithia hizi hadithi kwa kutumia msamiati

wa sayansi.

Miaka 100 iliyopita,

homoni zilikuwa zimegunduliwa,

na watu wakatumaini kwamba matibabu ya homoni

yatatibu uzee na magonjwa,

na sasa tunaweka matumaini yetu katika kiini shina

uhandisi wa gene,na teknolojia ya nano.

Lakini wazo kwamba sayansi inaweza kuponya kifo

liko sura moja mbele zaidi katika hadithi

ya maajabu ya kuweza kuishi milele,

hadithi ambayo ni ya zamani kama ulivyo ustaarabu.

Lakini kuweka mawazo yote katika kufikiria kutafuta kuishi milele

na kukaa wazima siku zote

ni mkakati wenye hatari sana.

Tukiangalia nyuma katika historia

wale waliotafuta kuishi milele huko nyuma,

kitu kimoja ambacho wote wanacho

ni kwamba wote wameshakufa.

Kwa hiyo tunahitaji mpango wa kutukomboa,na mpango huu mbadala

ni ambao aina ya pili ya kifo inaelezea,

ni kufufuka.

Na hiyo inakuwa ni wazo kwamba mimi ni huu mwili,

Ni kiumbe kamili.

Kinakubali kwamba kitakufa

lakini kinasema,pamoja na hilo,

Ninaweza amka na nikaishi tena.

Katika maneno mengine,naweza fanya kama alichofanya Yesu.

Yesu alikufa,akakaa siku tatu kaburini,

na baada ya hapo akafufuka na kuamka tena.

Na wazo ambalo tunaishi nalo ni kwamba wote sisi tunaweza fufuka na kuishi tena

hata waimani ya Orthodox wanaamini,si kwa wakristo tu

hata Wayahudi na Waislamu.

Lakini tamaa yetu katika kuamini hizi hadithi

imefungamana kiundani sana

kwamba tunaivumbua tena

kwa enzi za kisayansi,

kwa mfano,kwa kutumia wazo la kutumia mazingira ya joto dogo sana ili kuweza kutunza kiumbe kirudi katika uhai

Wazo ni kwamba ukifa,

unaweza kujigandisha mwenyewe,

na baadaye,katika namna fulani teknolojia

imekua vya kutosha,

unaweza kutengenezwa na tena kurudi katika uhai

kwa kufufuka.

Na watu wanaamini Mungu wa nguvu zote

atawafufua na wataishi tena,

na wengine wanaamini wanasayansci wenye nguvu na maarifa watawafufua nao pia.

Lakini kwa wengine,wazo zima ni kuhusu kufufuka,

kwa kutoka nje ya kaburi,

ni kama zile sinema z kutisha za zombies.

Mwili unakuwa mchafu sana,usiotamanika

kwa kuwezesha maisha ya milele,

Watu wanaweka matumaini yao katika hili swala la tatu,

hadithi ya kifo iliyokaa kiroho zaidi,

wazo kwamba tutaiacha miili yetu nyuma

na kuishi kama roho.

Sasa,watu wengi katika dunia

wanaamini wana roho,

na wazo hili ni kuu kwa dini nyingi.

Lakini hata hivyo,katika mfumo wa sasa,

katika utamaduni wake,

wazo la roho ni maarufu sana,

achilia yote hayo tunakuja tena

kuvumbua wazo hili katika nyakati za kidigitali,

kwa mfano

unaweza kuacha mwili wako nyuma

kwa kuwezesha akili yako,uhalisia wako,

wewe halisi,kwenye kompyuta,

na kuishi kama avatar.

Lakini kuna wabishi ambao wanasema

tukiangalia katika ukweli wa sayansi,

hasa sayansi ya mishipa ya fahamu,

inadokeza kwamba,akili yako

uhalisi wako,

vinategemea sana upande fulani

wa mwili wako,ambao ni ubongo.

Na aho wenye wasiwasi wanaweza pata faraja

katika aina ya nne ya hadithi ya kifo,

na huo ni urithi,

wazo kwamba unaweza ishi

mpaka kwenye mwangi unaiacha dunia,

kama mwanajeshi hodari wa Kigiriki Achilles,

aliyetoa sadaka ya maisha yake kwa Troy

ili kupata umaarufu wa kifo.

Na umaarufu ulisambaa

na ni maarufu kama ilivyokuwa zamani,

na katika nyakati hizi za kidigitali,

ni rahisi sana kufanikiwa.

Huitaji kuwa kama mwanajeshi hodari kama Achilles

au kuwa mfalme hodari au shujaa.

Unachohitaji ni mtandao wa intaneti na paka anayefurahisha(Vicheko)

Lakini watu wengi wanapendelea kuacha vile vionekanavyo,

urithi wa kibiolojia--watoto,kwa mfano.

Au wapo hivi,wana imani,kuishi

katika nafasi ya maisha yote,

taifa au familia au kabila,

gene zao.

Lakini tena,wanakuwa na wasiwasi

wana wasiwasi kwamba urithi

kiuhalisia ni kuhusu kifo.

Kwa mfano,Woody Allen alisema,

"Sitaki kuishi katika mioyo ya watu wa nchi yangu.

Nataka kuishi katika nyumba yangu"

Hizo ni

aina nne kuu za hadithi za kifo,

na nimejaribu kuonesha maana

ni jinsi zinasemwa na kila jamii

na utofauti mdogo sana

kutosha fasheni ya siku.

Na ukweli kwamba zinajirudia katika hii njia,

katika mfumo uleule lakini katika aina tofauti za kuamini,

Nadhani,

tunatakiwa kuwa na wasiwasi wa ukweli

katika aina yoyote ya hadithi hizi.

Ukweli kwamba watu wanaamini

mungu mwenye nguvu atawafufua na kuishi tena

na wengine wanaamini wanasayansi wenye nguvu watawafufua na kuishi tena.

inasema kwamba hamna anayeamini hili

au nguvu ya ukweli.

ila,tunaamini hadithi hizi

kwa sababu tunachochewa kuziamini,

na tunachochewa kuziamini

kwa sababu tunaogopa kifo.

Kwa hiyo swali ni,

je,tunapotoshwa kuongoza maisha tuliyonayo

katika njia ya uoga na kupotosha ukweli?

au tunaweza kushinda huu uchochezi?

Mphilosophia wa kigiriki Epicurus

alifikiri tunaweza.

Alihoji kwamba uoga wa kifo ni kitu cha asili,

lakini sio cha mantiki.

"kifo",alisema,"si kitu kwetu,

kwa sababu tuko hapa,kifo hakipo,

na wakati kifo kikiwa hapa,na sisi tunakuwa hatupo"

Mara nyingi kauli hii huwa inanukuliwa,lakini ni vigumu

kuielewa,kiundani zaidi,

kwa sababu kiuhakika wazo hili la kuondoka

ni gumu sana kulifikiria.

Miaka 2000 baadaye,mphilosophia mwingine,

Ludwig Wittgenstein,alisema:

"Kifo sio tukio la maisha:

Hatuishi ili kuzoea kifo.

Akaongeza kwa kusema,

"katika maana hii,maisha hayana mwisho"

Kwa hiyo ilikuwa halisi kwa mimi kama mtoto

kuogopa kumezwa na shimo la kifo,

lakini haikuwa na mantiki,

kwa sababu kumezwa na shimo la kifo

sio kitu ambacho mtu yoyote kati yetu

ataishi na kukutana nacho.

Sasa,kukwepa uchochezi huu sio kitu rahisi kwa sababu

hofu ya kifo imo ndani yetu,

wakati huohuo tunaona uoga huna mantiki,

na tunapoonyesha uoga

katika njia ambazo tunachochewa bila kujitambua,

angalau tunaweza kuanza

kupunguza ule msukumo ulionao

katika maisha yetu.

Sasa,naona inasaidia kuona maisha

ykifanana na kama kitabu:

Kama kilivyozungukwa na kava,

mwanzoni na mwishoni,

kwa hiyo maisha yetu yamezungukwa kwa kuzaliwa na kifo,

na hata kama kitabu kina mipaka mwanzoni na mwishoni,

inaweza jumuisha mazingira ya mbali,

maumbile ya kusisimua,matukio mazuri sana.

Na hata kama kitabu kina mipaka mwanzoni na mwishoni,

wahusika ndani yake

hawajui mwisho wa upeo wa macho.

Wanajua nyakati zinazohusu hadithi zao,

hata kama kitabu kikifungwa.

kwa wahusika katika kitabu

hawaogopi kufika ukurasa wa mwisho.

Long John Silver hakuogopi

kumalizia nakala yako ya "Treasure Island"

na itakuwa na sisi.

Fikiria kitabu cha maisha yako,

inakava,mwanzoni na mwishoni,kuzaliwa kwako na kufa kwako.

Unaweza kujua nyakati,

zinazofanya maisha yako.

Haileti maana kwa wewe kuogopa

kilicho nje ya kava,

kama ni kabla ya kuzaliwa

au baada ya kifo chako.

Na hautakiwi kuwa na wasiwasi kitabu ni kirefu kiasi gani,

au ni cha kichekesho au kinaelezea ukubwa wa kitu.

Kitu kimoja cha msingi

ni kwamba unaifanya iwe hadithi nzuri.

Asante.

(Makofi)