Return to Video

Trầm cảm thật (không hề) nực cười | Nishaant Pandita | TEDxSouthPasadenaHigh

  • 0:24 - 0:27
    Trầm cảm không hề nực cười,
  • 0:27 - 0:29
    nhưng tôi sẽ coi nó là chuyện nhỏ.
  • 0:31 - 0:33
    Tự tử cũng chả có gì buồn cười,
  • 0:33 - 0:34
    nhưng tôi sẽ nói đùa về nó.
  • 0:34 - 0:38
    Tuyệt vọng không có gì buồn cười,
  • 0:38 - 0:40
    nhưng tôi không ghì mài trong nó.
  • 0:40 - 0:42
    Tôi sẽ cố gắng vậy.
  • 0:43 - 0:46
    Tên tôi là Nishaant Pandita,
    và tôi bị trầm cảm.
  • 0:46 - 0:50
    Nhưng bạn không thể phát hiện ra điều ấy
    nếu chỉ nhìn tôi đi trên đường phố.
  • 0:50 - 0:52
    Bạn sẽ chỉ nhìn tôi và thấy, kiểu,
  • 0:52 - 0:55
    đó chỉ là một thằng khùng
    đang nhảy chân sáo,
  • 0:55 - 1:00
    và một bài hát pop ngớ ngẩn hay ho
    đang kẹt trong đầu cậu ta.
  • 1:00 - 1:04
    Nhưng không phải tôi đang làm thế
    vì tôi đang hạnh phúc.
  • 1:04 - 1:06
    Tôi không vỗ tay theo
  • 1:06 - 1:08
    vì thấy giống như
    một cái nhà không nóc.
  • 1:08 - 1:11
    Tôi không hạnh phúc, và tôi biết điều đó.
  • 1:11 - 1:15
    Và KHÔNG -- tôi không làm những điều này,
  • 1:15 - 1:18
    không nói chuyện với bạn bè, đùa giỡn,
  • 1:18 - 1:20
    ồn ào náo nhiệt,
    tạo những âm thanh ngớ ngẩn,
  • 1:20 - 1:22
    Tôi không làm những điều này
    vì tôi đang hạnh phúc.
  • 1:22 - 1:25
    Tôi làm những điều đó bởi vì
    tôi nghiện hạnh phúc.
  • 1:27 - 1:32
    Whew! Tuyên bố mạnh mẽ, hoành tráng,
    thấy mình rất oách!
  • 1:32 - 1:34
    Và như vậy, nghiện hạnh phúc.
  • 1:34 - 1:39
    Có nghĩa là tôi có nhu cầu
    luôn phải duy trì hạnh phúc.
  • 1:39 - 1:43
    Tôi theo đuổi, và tôi hy sinh
  • 1:43 - 1:46
    sự lành mạnh tinh thần và thời gian riêng
    chỉ để duy trì hạnh phúc,
  • 1:46 - 1:50
    vì tôi sợ những gì sẽ xảy ra
    nếu tôi chán nản,
  • 1:50 - 1:51
    nếu tôi buồn.
  • 1:51 - 1:55
    Khi trong tình trạng ấy, tôi nhận ra
  • 1:55 - 1:58
    nhiều điều về bản thân và trầm cảm.
  • 1:58 - 2:02
    Tôi học được rằng trầm cảm
  • 2:02 - 2:05
    không phải là ngồi trong phòng tối,
    mặc toàn màu đen,
  • 2:05 - 2:07
    và cắt tay, cắt chân
    trong khi nghe nhạc u ám.
  • 2:07 - 2:08
    Nó không phải như thế.
  • 2:08 - 2:12
    Nó là cái gì đó sâu xa và nham hiểm hơn.
  • 2:12 - 2:17
    Nó kỳ lạ, và nó ác độc,
    nó làm thay đổi cảm xúc của bạn.
  • 2:17 - 2:20
    Và nó không chỉ là nỗi buồn.
  • 2:20 - 2:23
    Tức giận, giận dữ, tạo ra adrenaline.
  • 2:23 - 2:26
    Và adrenaline tạo nên cảm giác quyền lực
  • 2:26 - 2:30
    có thể kích thích khoái cảm,
  • 2:30 - 2:33
    mà thường bị trầm cảm làm cho tê liệt.
  • 2:33 - 2:37
    Thế nên người ta trở nên rất dễ cáu kỉnh,
  • 2:37 - 2:40
    ví dụ, người bị trầm cảm
    trở nên rất dễ cáu kỉnh,
  • 2:40 - 2:42
    họ dùng những lời giận dữ để đả kích
    và luôn nổi điên.
  • 2:42 - 2:44
    Tôi cũng đã kinh qua chuyện này.
  • 2:44 - 2:47
    Tôi đã la hét, đánh nhau với em gái tôi.
  • 2:47 - 2:50
    Tôi đã chạy ra ngoài,
    và như la mắng cả thế giới.
  • 2:50 - 2:52
    Điều đó thật là đáng sợ.
  • 2:52 - 2:56
    Nhưng có điều lạ hơn nữa.
  • 2:56 - 3:00
    Trầm cảm có thể khiến bạn hạnh phúc.
  • 3:00 - 3:04
    Đó là trầm cảm,
    nó được gọi là hưng cảm.
  • 3:04 - 3:09
    Đó là khi bạn đang rất buồn
    và xáo trộn sâu sắc,
  • 3:09 - 3:11
    và chả thể làm gì khác ngoài việc cười.
  • 3:11 - 3:13
    Nếu tôi không nhận trợ giúp,
  • 3:13 - 3:18
    tôi đã thành như thế,
    cả con người tôi
  • 3:18 - 3:21
    chỉ có một cái cười khó chịu
    trên khuôn mặt.
  • 3:21 - 3:26
    Điều đó thật oái oăm, thật đáng sợ.
  • 3:26 - 3:30
    Đó là điều bạn không ngờ về trầm cảm.
  • 3:30 - 3:32
    Bạn nghĩ nó là nỗi buồn.
  • 3:32 - 3:35
    Nhưng thật ra, nỗi buồn đó
    không phải là một điều xấu.
  • 3:35 - 3:39
    Nỗi buồn là một cảm xúc khó chịu, vâng,
  • 3:39 - 3:43
    nhưng nó mang lại cho ta
    cảm giác của sự yếu đuối.
  • 3:43 - 3:48
    Nó đưa ta, thay vì đến đỉnh cao
    lại phải bị rớt xuống
  • 3:48 - 3:50
    đến vực sâu.
  • 3:50 - 3:51
    Nó cho ta một cái nhìn từ phía dưới,
  • 3:51 - 3:55
    và khi nhìn lên thì thấy
    những thành tựu của người khác,
  • 3:55 - 3:57
    nỗi buồn của người khác,
  • 3:57 - 4:00
    nhờ nỗi buồn, ta thấy đồng cảm.
  • 4:00 - 4:04
    Chả ai thực sự được hạnh phúc
    nếu không có ít nhất một lần buồn đau.
  • 4:04 - 4:08
    Và nỗi buồn này
    đi kèm với trầm cảm
  • 4:08 - 4:12
    cũng có thể khơi gợi sáng tạo cho ta.
  • 4:12 - 4:16
    J.R.R. Tolkien, tác giả của
    "Chúa tể những chiếc nhẫn"
  • 4:16 - 4:21
    bị trầm cảm nặng và PTSD
    sau khi tour diễn trong Thế chiến 1.
  • 4:21 - 4:27
    Và để thoát khỏi cảm giác cô đơn,
    hận thù, và nỗi buồn,
  • 4:27 - 4:30
    ông đã tạo ra một thế giới xinh đẹp
    bên trong tâm trí của mình.
  • 4:30 - 4:34
    Một cuộc hành trình, một cuộc phiêu lưu,
    với các nhân vật bình dị,
  • 4:34 - 4:37
    những người có vấn đề, có sai lầm.
  • 4:37 - 4:42
    Ông đã tạo ra thế giới ấy,
    và nó rất đẹp, rất sáng tạo,
  • 4:42 - 4:46
    rất rộng lớn về quy mô
  • 4:46 - 4:48
    nhờ thế ông ấy đã hồi phục.
  • 4:48 - 4:52
    Ông ấy đã vượt lên, lớn hơn
    cơn trầm cảm của mình.
  • 4:52 - 4:56
    Với cá nhân tôi,
    sự trầm cảm của tôi
  • 4:56 - 4:59
    đã giúp tôi nhận ra rằng
    tôi là một nhà văn tốt hơn.
  • 4:59 - 5:03
    Nó đã giúp tôi tạo ra nhân vật
    và cốt truyện thú vị,
  • 5:03 - 5:06
    và có sức sống.
  • 5:06 - 5:10
    Và điều này thật buồn cười.
  • 5:10 - 5:14
    Tôi đã, giống như,
    tìm thấy con đường.
  • 5:14 - 5:20
    Giống như, đã biết mình sẽ làm gì,
    ngành nghề, công việc gì dành cho mình
  • 5:20 - 5:21
    nhờ bị trầm cảm,
  • 5:21 - 5:26
    dù thế, tôi không hề khuyên rằng
    đó là một cách lành mạnh,
  • 5:26 - 5:28
    cách tốt lành để tìm hướng đi.
  • 5:29 - 5:32
    Trầm cảm chính là một căn bệnh.
  • 5:32 - 5:35
    Nó tiêu cực.
  • 5:35 - 5:38
    50% các vụ tự tử trên thế giới
  • 5:38 - 5:41
    là do rối loạn trầm cảm.
  • 5:41 - 5:45
    Thống kê lên đến 75%
    nếu bao gồm cả chứng nghiện rượu,
  • 5:45 - 5:49
    chứng rất phổ biến và là
    tác dụng phụ của trầm cảm.
  • 5:51 - 5:53
    Những người ấy không hề yếu đuối.
  • 5:53 - 5:54
    Họ cũng không hèn nhát.
  • 5:54 - 5:58
    Họ không bị ngăn trở về mặt cảm xúc.
  • 5:58 - 6:00
    Chỉ là, họ rơi vào một nơi tồi tệ.
  • 6:00 - 6:02
    Họ cảm thấy như không có lối thoát nào
  • 6:02 - 6:06
    ngoài việc cần một đi không trở lại.
  • 6:08 - 6:11
    Nó giống như, bạn lớn lên
    trong một khu phố tồi tàn.
  • 6:11 - 6:14
    Nếu bạn đã lớn lên ở một xóm liều
    bạn có nguy cơ cao hơn
  • 6:14 - 6:17
    sẽ phạm tội và tham gia băng đảng.
  • 6:17 - 6:21
    Ở trong một khu phố tinh thần tồi tệ,
  • 6:21 - 6:24
    trong tình trạng căng thẳng và giận dữ,
  • 6:24 - 6:26
    có thể thay đổi hành vi của bạn,
  • 6:26 - 6:30
    nó thay đổi cách não bộ
    phản ứng trước các kích thích.
  • 6:30 - 6:33
    Tôi không có ý rằng bộ não của bạn
    sẽ mua một chiếc áo khoác da
  • 6:33 - 6:35
    và chụp lên đầu
    khi đi qua phố,
  • 6:35 - 6:40
    nhưng tôi muốn nói rằng
    trong tình huống nguy hiểm ấy,
  • 6:40 - 6:41
    một môi trường căng thẳng,
  • 6:41 - 6:46
    đầy giận dữ, la lối, ồn ào,
  • 6:46 - 6:49
    bạn cảm thấy tồi tệ
    và nó cũng tồi tệ cho bạn.
  • 6:49 - 6:52
    Là một thiếu niên bị trầm cảm
  • 6:52 - 6:55
    có nghĩa là khi thành người lớn,
    tôi sẽ có một hệ miễn dịch suy yếu.
  • 6:55 - 6:57
    Và bởi trầm cảm đã
    có các cuộc tấn công
  • 6:57 - 7:02
    vào trung khu niềm vui của tôi
    đánh các endorphins của tôi,
  • 7:02 - 7:05
    có nguy cơ cao là,
  • 7:05 - 7:09
    tôi sẽ lạm dụng chất kích thích
    và hành vi nghiện ngập.
  • 7:10 - 7:12
    Đó là một thứ gì đó
    vượt ra ngoài cảm xúc.
  • 7:12 - 7:15
    Đó là một căn bệnh thực sự,
  • 7:15 - 7:18
    và khi là thực bệnh,
    nó thực sự có thể chữa được.
  • 7:20 - 7:23
    Với điều này, để tìm cách chữa,
  • 7:23 - 7:25
    trước tiên bạn phải tìm trong chính mình.
  • 7:25 - 7:29
    Bạn nhận ra rằng điều bạn đang làm,
    môi trường bạn đang sống,
  • 7:29 - 7:33
    bất cứ điều gì thấy là tiêu cực,
    đây là một điều xấu,
  • 7:33 - 7:37
    rằng bạn đang cảm thấy chán nản,
    rằng bạn không tận hưởng cuộc sống.
  • 7:37 - 7:42
    Chưa hẳn đâu - Khi tôi thấy
    mình cần một điều trị,
  • 7:42 - 7:47
    tôi đã nhận thức ra rằng
    tôi đã nghiện hạnh phúc.
  • 7:47 - 7:49
    Tôi muốn lúc nào cũng phải hạnh phúc.
  • 7:49 - 7:51
    Bởi vì tất cả mọi người đều muốn thế.
  • 7:51 - 7:56
    Tôi đã phải nhận ra rằng
    tôi không theo đuổi hạnh phúc.
  • 7:56 - 7:58
    Tôi đang chạy trốn khỏi phiền muộn.
  • 8:01 - 8:03
    Một khi bạn nhận ra mình có vấn đề này,
  • 8:03 - 8:05
    rằng bạn có điều này,
  • 8:05 - 8:07
    rất nhiều người cũng thế,
  • 8:07 - 8:12
    ba triệu người ở Mỹ bị trầm cảm.
  • 8:12 - 8:15
    Đó là chỉ những người đã thống kê thôi.
  • 8:15 - 8:17
    Nó có thể lây lan xa và rộng hơn.
  • 8:17 - 8:19
    Những người giúp tôi
    thực hiện bài nói chuyện này
  • 8:19 - 8:23
    họ đều nói,
    "Chú tôi bị trầm cảm."
  • 8:23 - 8:24
    "Dì tôi bị trầm cảm."
  • 8:24 - 8:26
    "Cha mẹ tôi đã từng trầm cảm."
  • 8:26 - 8:30
    Điều này hơi lạ
    bởi vì nó có thể chữa được.
  • 8:30 - 8:34
    Bạn có thể cố gắng làm được điều này.
  • 8:34 - 8:36
    Giả dụ bạn thấy mình có nó
  • 8:36 - 8:38
    rất khó nếu không có trợ giúp.
  • 8:38 - 8:41
    Bạn phải nói chuyện với một ai đó.
  • 8:41 - 8:45
    Là người trầm cảm, ta cần,
    phải chắc chắn rằng
  • 8:45 - 8:49
    mọi người biết điều ấy,
    bạn phải nói chuyện với bạn bè, gia đình.
  • 8:49 - 8:52
    Và thậm chí nếu họ không muốn nghe,
    có những nơi trên Internet để trò chuyện.
  • 8:52 - 8:57
    Có những người được trả tiền
    để để lắng nghe bạn nói suốt 24h.
  • 8:57 - 9:03
    Để chắc chắn rằng
    bạn có người nói chuyện cùng.
  • 9:03 - 9:08
    Và với điều đó, với sự hỗ trợ đó,
  • 9:08 - 9:10
    bạn có thể chuyển sang bước nữa.
  • 9:10 - 9:12
    Bạn có thể chuyển sang bước
    tự chữa cho mình,
  • 9:12 - 9:13
    để được giúp đỡ.
  • 9:13 - 9:15
    Đi đến một bác sĩ tâm thần,
    đi đến một nhà tâm lý,
  • 9:15 - 9:17
    có họ nói chuyện với bạn,
  • 9:17 - 9:21
    và đưa cảm xúc của mình ra khỏi đó,
    tìm nguyên nhân gốc rễ.
  • 9:22 - 9:24
    Ngay cả khi bạn đã đi rất xa,
  • 9:24 - 9:28
    nếu đã, giả dụ, hoàn toàn thu mình,
  • 9:28 - 9:29
    thuốc chống trầm cảm sẽ giúp.
  • 9:29 - 9:32
    Chúng không phải dành cho
    những người hùng mạt vận.
  • 9:32 - 9:36
    Mà chúng là thuốc
    và nó có thể,
  • 9:36 - 9:38
    dù nó không phải là
    hóa chất gây nghiện,
  • 9:38 - 9:41
    nhưng có thể nghiện thuốc
    nếu dùng không cẩn trọng.
  • 9:41 - 9:44
    Cần sử dụng chúng điều độ.
  • 9:44 - 9:47
    Cần cảm cảm nhận và chắc chắn
  • 9:47 - 9:52
    đang trong lộ trình chữa lành bệnh.
  • 9:52 - 9:59
    Một số người, bởi vì,
    nhiều bạn ở đây không trầm cảm,
  • 9:59 - 10:01
    - rất nhiều bạn có thể biết
    ai đó đang trầm cảm,
  • 10:01 - 10:05
    nhiều bạn có thể biết một người nào đó -
  • 10:05 - 10:09
    và đang tự hỏi phải làm gì,
    bởi vì có thể bạn sẽ đến với họ
  • 10:09 - 10:14
    và nói, "Ổn thôi mà, rồi anh sẽ
    mạnh mẽ hơn, thời điểm này sẽ đi qua,
  • 10:14 - 10:18
    Rồi anh sẽ thấy,
    cuối cùng, điều này sẽ qua."
  • 10:18 - 10:20
    Điều này có ích gì đâu
    với một người trầm cảm.
  • 10:20 - 10:22
    Bởi vì họ không thấy thế.
  • 10:22 - 10:25
    Họ không cảm nhận được
    kiểu an ủi ấy.
  • 10:25 - 10:30
    Điều bạn phải làm là khuyến khích
    họ phát triển như một người bình thường,
  • 10:30 - 10:33
    đó là mong muốn khuyến khích họ
  • 10:33 - 10:36
    biến sự trầm cảm của họ
    thành một cái gì đó đẹp đẽ.
  • 10:36 - 10:39
    Bạn có để khuyến khích họ
    đi vào nghệ thuật, viết một cái gì đó.
  • 10:39 - 10:43
    Ngay cả khi họ không giỏi viết
    ngay cả khi họ không giỏi nghệ thuật.
  • 10:43 - 10:47
    Họ phải công bố chúng
    để nó không bị giấu vào trong.
  • 10:48 - 10:53
    Và phải chắc chắn rằng
    họ được lắng nghe.
  • 10:53 - 10:55
    Phải có người lắng nghe chúng.
  • 10:55 - 10:58
    Dù đó là tác phẩm sơn dầu trên giấy
  • 10:58 - 11:01
    hay bản nhạc vào giữa đêm.
  • 11:01 - 11:06
    Bởi vì cuộc sống
    đáng giá hơn mấy lọ thuốc.
  • 11:06 - 11:09
    Nó có giá trị hơn
    viên đạn trong khẩu súng.
  • 11:09 - 11:12
    Và đối với tôi, nó có giá trị hơn
    hơn bồn tắm đầy nước
  • 11:12 - 11:15
    mà tôi đã cố dùng để tự sát.
  • 11:15 - 11:17
    Bởi vì trầm cảm chỉ là một căn bệnh.
  • 11:17 - 11:20
    Nó không phải là sự yếu đuối.
  • 11:20 - 11:21
    Nó không phải sự hèn nhát.
  • 11:21 - 11:24
    Nó không phải là
    một biến dạng di truyền.
  • 11:24 - 11:26
    Và nó có thể chữa được.
  • 11:26 - 11:28
    Và nó không hề nực cười.
  • 11:28 - 11:29
    Cảm ơn các bạn.
  • 11:29 - 11:31
    (Vỗ tay)
Title:
Trầm cảm thật (không hề) nực cười | Nishaant Pandita | TEDxSouthPasadenaHigh
Description:

Bài nói chuyện này ghi tại một sự kiện TEDx , sản xuất độc lập khỏi các Hội nghị TED.

Có phải chúng ta nghiện hạnh phúc? Nishaant kể lại những tác động của trầm cảm lên cuộc sống của mình và làm thế nào nó ảnh hưởng đến con người về mặt tinh thần và xã hội.

Nishaant tốt nghiệp trường Trung học Nam Pasadena. Anh là chủ tịch của Across The Pond Culture Club và thuộc đội JV Cross Country 2014-15. Anh được chẩn đoán trầm cảm và luôn muốn chia sẻ về tình trạng của mình.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDxTalks
Duration:
11:42

Vietnamese subtitles

Revisions