မုန်းတီးစရာ အပင်ကို အောင်မြင်တဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့ပုံ။
-
0:01 - 0:03Bayeku က ကြိုဆိုပါတယ်ရှင်၊
-
0:03 - 0:06Lagos က Ikorodu မှာရှိတဲ့
မြစ်ကမ်းနေ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုပါ။ -
0:07 - 0:13Nigeria တစ်လွှားက များစွာသော လူမှုအဖွဲ့
အစည်းတွေရဲ့ ထင်ရှားတဲ့ ကိုယ်စားပြုချက်ပါ၊ -
0:13 - 0:17၎င်းတို့ရဲ့ ရေကြောင်းတွေဟာ
တိုးဝင်ပြန့်ပွားတဲ့ ရေမှော်ပင်တွေရဲ့ -
0:17 - 0:20ဖိစီးတာခံနေရတဲ့ လူမှုအဖွဲ့
အစည်းတွေပါ။ -
0:20 - 0:25စီးပွားရေးရာ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှုတွေ
ဟန့်တားခံရတဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေပါ။ -
0:25 - 0:28ငါးဖမ်းခြင်း၊ ရေကြောင်းပို့ဆောင်ရေးနဲ့
-
0:28 - 0:30ရောင်းဝယ်၊ ဖောက်ကားကြတာပါ။
-
0:30 - 0:34ငါးအထွက်နှုန်း ဆုတ်ယုတ်လာတဲ့
လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေပါ။ -
0:34 - 0:38ကျောင်းသားငယ်လေးတွေ နေ့များစွာ၊
တစ်ခါတစ်လေ သီတင်းပတ်တွေချီပြီး -
0:38 - 0:43ကျောင်းကို မသွားနိုင်တဲ့
လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေပါ။ -
0:43 - 0:46ဒီအရွက်ဝိုင်းဝိုင်း၊ ရိုးတံဖောင်းဖောင်းနဲ့
-
0:46 - 0:52ခပ်ကြွားကြွား လာဗင်ဒါပွင့်တွေနဲ့
အပင်တွေဟာ ဒီလူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေကို -
0:52 - 0:56ဒီလောက် ဗြောင်းဆန်စေမယ်လို့
ဘယ်သူတွေးမိမှာတုန်း။ -
0:56 - 0:59ဒီအပင်ကို ဗေဒါပင်လို့ လူသိများပြီး
-
0:59 - 1:02ရုက္ခဗေဒ အမည်ကတော့
Eichhornia crassipes ပါ။ -
1:02 - 1:07စိတ်ဝင်စားစရာက Nigeria မှာ ဒီအပင်က
အခြားအမည်တွေနဲ့ သိနေတာပါ။ -
1:07 - 1:10ဒဏ္ဍာရီတွေနဲ့ရှိသလို သမိုင်းဝင်အဖြစ်အပျက်
တွေနဲ့ -
1:10 - 1:12ဆက်စပ် နေတဲ့ အမည်တွေပါ၊
-
1:12 - 1:16တစ်ချို့နေရာတွေမှာ ဒီအပင်ကို
Babangida လို့ခေါ်တယ်။ -
1:16 - 1:21Babangida လို့ကြားတဲ့အခါ စစ်တပ်နဲ့ စစ်တပ်
အာဏာသိမ်းမှုတွေကို အမှတ်ရကြပါတယ်။ -
1:21 - 1:24တွေးမိတာက ကြောက်ရွံ့မှု၊ ချုပ်ထိန်းမှုပါ။
-
1:24 - 1:30Niger မြစ်ဝှမ်းက Nigeria ဒေသတွေမှာတော့
ဒီအပင်ကို Abiola လို့ လူသိများတယ်။ -
1:30 - 1:34Abiola လို့ကြားတဲ့အခါ ဖျက်သိမ်းလိုက်တဲ့
ရွေးကောက်ပွဲတွေကို အမှတ်ရကြပြီး -
1:34 - 1:37တွေးမိတာက လွှင့်ပယ်သွားတဲ့
မျှော်လင့်ချက်တွေပေါ့။ -
1:37 - 1:39Nigeria ရဲ့ အနောက်တောင်ဘက်မှာတော့
-
1:39 - 1:42ဒီအပင်ကို Gbe'borun လို့ အသိများတယ်။
-
1:42 - 1:43Gbe'borun ဆိုတာက "အတင်းအဖျင်း"၊
-
1:43 - 1:47တနည်း "စကားသယ်သူ" လို့ ဘာသာပြန်လို့ရတဲ့
Yoruba စကားစုတစ်ခုပါ၊ -
1:47 - 1:53အတင်းအဖျင်းအကြောင်းဆိုတော့ တွေးမိတာ
က ပြန်လည်ထုတ်ပေးခြင်း၊ ဖျက်ဆီးခြင်းပါ။ -
1:53 - 1:56Nigeria ရဲ့ Igala စကားပြောတဲ့နေရာတွေမှာ
-
1:56 - 1:59ဒီအပင်ကို A Kp'iye Kp'oma
လို့ အသိများပါတယ်။ -
1:59 - 2:01ပြီးတော့ ဒါကိုကြားတဲ့အခါ
သေခြင်းတရားကို တွေးမိပါတယ်။ -
2:01 - 2:06တိုက်ရိုက် ပြန်ဆိုချက်က "မိခင်နဲ့ ကလေးကို
သေစေခြင်း" ပါ။ -
2:06 - 2:11၂၀၀၉ ခုမှာ ဒီအပင်နဲ့ ကိုယ်တိုင်
ကြုံတွေ့ဖူးခဲ့တယ်။ -
2:11 - 2:17ဒါက US ကနေ Nigeria ကို ရုံးပြောင်းတဲ့
ခဏချင်းအတွင်းမှာပါ။ -
2:17 - 2:19America ကုမ္ပဏီက အလုပ်ကိုထွက်လိုက်ပြီး
-
2:19 - 2:23ဒီထူးခြားစွန့်စားတဲ့ စိတ်ကူးကို
လုပ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။ -
2:23 - 2:26Nigeria က တည်တံ့တဲ့
ဖွံ့ဖြိုးမှုရဲ့ဒေသမှာ လုပ်စရာတွေ အများကြီး -
2:26 - 2:28ရှိတယ်ဆို တဲ့ နက်ရှိုင်းတဲ့ ခံယူချက်ကနေ
-
2:28 - 2:31ပေါက်ဖွားလာတဲ့ ထူးခြားစွန့်စားတဲ့
စိတ်ကူးပါ။ -
2:31 - 2:34ဒါနဲ့ ၂၀၀၉ တွင် ဒီမှာ ရှိခဲ့တယ်၊
-
2:34 - 2:36တကယ်က ၂၀၀၉ အကုန်မှာပါ၊
-
2:36 - 2:39Third Mainland Bridge ပေါ်က Lagos မှာပါ။
-
2:39 - 2:44ဘယ်ဘက်ကို ကြည့်လိုက်တော့ အရမ်း
ဖမ်းစားတဲ့ ဒီပုံရိပ်ကို မြင်ခဲ့တယ်။ -
2:44 - 2:45ဒါက ထူထပ် ကျပ်ခဲနေတဲ့
-
2:46 - 2:51ဗေဒါပင်တွေကြောင့် ပိတ်မိနေတဲ့
ငါးဖမ်းလှေတွေရဲ့ ပုံပါ။ -
2:51 - 2:54မြင်လိုက်ရတာကြောင့် တကယ်ကို
နာကျင်သွားမိတာက -
2:54 - 2:55ကိုယ့်ကိုယ်ကို တွေ့မိလိုက်တာက
-
2:55 - 2:57"ဒီ ဆင်းရဲသား တံငါသည်တွေ၊
-
2:57 - 3:02ဒီကန့်သတ်မှုတွေနဲ့ နေ့စဉ်ဘဝ
လုပ်ဆောင်မှုတွေကို -
3:02 - 3:04ဘယ်လိုများ လုပ်ကြမလဲ" လို့ပါ။
-
3:04 - 3:07ပြီတော့ "ပိုကောင်းတဲ့ နည်းလမ်းရှိဖို့
လိုပြီ"လို့ တွေးမိတယ်။ -
3:07 - 3:12နှစ်ဘက်လှ ဖြေရှင်းချက်ဖြစ်တဲ့ လမ်း
ကြောင်းကနေ ဒီမှော်ပင်တွေကို -
3:12 - 3:15ရှင်းလိုက်ခြင်းအားဖြင့် ပတ်ဝန်းကျင်ကို
-
3:15 - 3:18စောင့်ရှောက်ခြင်းနဲ့ မှော်ပင်ပွားတာ
ကြောင့် အများဆုံး -
3:18 - 3:21ထိခိုက်နေတဲ့ ရပ်ရွာတွေကလူတွေရဲ့
ဘဝတွေအတွက် စီးပွားရေး -
3:21 - 3:22အကျိုးကျေးဇူး အသွင် ပြောင်းလိုက်တာပါ။
-
3:23 - 3:27ဒါက ကျွန်မရဲ့ လင်းလက်သွားတဲ့
ကာလလို့ ပြောရမှာပါ။ -
3:27 - 3:30ဒါနဲ့ ဒီမှော်ပင်တွေရဲ့ အကျိုးပြုတဲ့
အသုံးတွေကို -
3:30 - 3:33ပိုရှာတွေ့ဖို့ သုသေသနပြုခဲ့တယ်။
-
3:33 - 3:37အများကြီးထဲကမှ ကျွန်မကို
ခိုက်သွားစေတဲ့ တစ်ခုက -
3:37 - 3:40ဒီအပင်ကို လက်မှုပစ္စည်းတွေအတွက်
အသုံးပြုတာပါ။ -
3:40 - 3:42"ကောင်းလိုက်တဲ့ အကြံပဲ"လို့ တွေးမိတယ်။
-
3:42 - 3:44ကျွန်မသဘောအရ လက်မှုပစ္စည်းတွေကို
ကြိုက်တယ်၊ -
3:45 - 3:49အထူးသဖြင့် ပုံပြင်တစ်ခုကို ဝန်းရံ
ရက်ထားတဲ့ လက်မှုပစ္စည်းတွေပေါ့။ -
3:49 - 3:54ဒါနဲ့ "ဒါဟာ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေ အတွင်းမှာ
နည်းပညာ ကျွမ်းကျင်မှုတွေ မပါဘဲနဲ့ -
3:54 - 3:57လွယ်လွယ် အသုံးချလို့ရနိုင်တယ်"လို့
တွေးမိတယ်။ -
3:57 - 4:02" ဒါတွေဟာ ဧရာမ အဖြေ အတွက် ရိုးစင်းတဲ့
ခြေလှမ်းတွေ"လို့ ကိုယ့်ဘာသာတွေးမိတယ်။ -
4:03 - 4:08ပထမအဆင့်၊ ရေလမ်းကြောင်းတွေထဲကို
သွားပြီး ဗေဒါတွေကို ရိတ်သိမ်းတာပါ။ -
4:08 - 4:10ဒီနည်းက အခွင့်အလမ်းကို ဖန်တီးတာပေါ့။
-
4:10 - 4:15ဒုတိယအနေနဲ့ ဗေဒါရိုးတွေကို
အခြောက်လှန်းတာပါ။ -
4:15 - 4:20တတိယက ဗေဒါတွေကို ထုတ်ကုန်အဖြစ်
ရက်လုပ်တာပါ။ -
4:21 - 4:23တတိယအဆင့်က စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုပါ။
-
4:23 - 4:26နောက်ခံအနေနဲ့ ကျွန်မက ကွန်ပြူတာ
သိပ္ပံပညာရှင်ဖြစ်ပြီး -
4:26 - 4:28ဖန်တီးတဲ့ အနုပညာရှင် တစ်ယောက်မဟုတ်ဘူး။
-
4:28 - 4:30ဒီတော့ ဘယ်လို ရက်လုပ်တယ်ဆိုတာ
-
4:30 - 4:33သိရအောင် စတင် စူးစမ်းတယ်။
-
4:33 - 4:37ဒီရှာဖွေမှုက ကျွန်မကို က Sabo လို့ခေါ် တဲ့
ကျွန်နေတဲ့ Ibadan က လူမှုအဖွဲ့အစည်း -
4:37 - 4:39တစ်ခုဆီ ခေါ်သွားတယ်။
-
4:39 - 4:41Sabo ကို "သူစိမ်း ရပ်ကွက်"လို့
ပြန်ဆိုပါတယ် -
4:41 - 4:44ဒီလူမှုအဖွဲ့အစည်းက တိုင်းပြည်ရဲ့
မြောက်ပိုင်းကလူတွေနဲ့ -
4:45 - 4:46အဓိက ဖွဲ့စည်းထားတာပါ။
-
4:47 - 4:49ဒီတော့ မှော်ပင်ခြောက်တွေကို တကယ့်ကို
လက်ထဲကိုင် ယူလာခဲ့တယ်၊ -
4:49 - 4:51ဒီထက်အများကြီး ပိုများခဲ့ပြီး
-
4:51 - 4:54ဒီကြာပင်တွေကို ကြိုးကျစ်ဖို့
ဘယ်သူ ကိုယ့်ကိုသင်ပေးနိုင်မလဲဆိုပြီး -
4:54 - 4:59အိမ်ပေါက်စေ့ တံခါးဆက်ခေါက်ခဲ့တယ်။
-
4:59 - 5:02ကျွန်မကို Mariam Yahaya တို့ရဲ့ ရုံကို
သွားဖို့လမ်းညွန်ခဲ့တယ်။ -
5:03 - 5:06ဒါပေမဲ့ ပြဿနာက Mariam Yahaya တို့က
အင်္ဂလိပ်လို မပြောဘူး၊ -
5:06 - 5:08ကျွန်မကလည်း Huasa စကား မပြောတတ်ဘူးလေ။
-
5:08 - 5:10ဒါပေမဲ့ ကလေးငယ်လေးတွေ အကူရောက်လာပြီး
-
5:10 - 5:12ဝိုင်းကူ ဘာသာပြန်ပေးကြတယ်။
-
5:12 - 5:15ဒါက ကျွန်မရဲ့ ရက်လုပ်နည်း
သင်ယူခြင်း ခရီးစတင်ခဲ့ပြီး -
5:15 - 5:20ဒီဗေဒါရိုးခြောက်တွေကို ကြိုးရှည်တွေအဖြစ်
-
5:20 - 5:23ပြောင်းလဲခဲ့တာပေါ့။
-
5:23 - 5:26လက်ထဲက ကြိုးရှည်တွေနဲ့
-
5:26 - 5:29ထုတ်ကုန်တွေ ဖန်တီးဖို့ အခု
ပစ္စည်းစုံသွားတာပေါ့။ -
5:29 - 5:31ပြီတော့ ဒါက အစုစပ်လုပ်ငန်းရဲ့
နိဒါန်းပဲပေါ့။ -
5:31 - 5:35ထုတ်ကုန်တွေရလာဖို့ ကြိမ်ထည်
ရက်လုပ်သူတွေနဲ့ တွဲလုပ်တာပါ။ -
5:35 - 5:38ဒီတော့ ဒါလက်ထဲမှာ ရှိပြီဆိုတော့
ဒီဗဟုသုတကို -
5:38 - 5:40မြစ်ကမ်းဘေးနေ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေဆီ
-
5:40 - 5:43ပြန်ပေးနိုင်ကာ သူတို့ရဲ့ ဒုက္ခကို
-
5:43 - 5:48ကြီးပွားခြင်းအဖြစ် ပြောင်းလဲဖို့ ကူညီ
နိုင်လိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်မိသွားတယ်။ -
5:48 - 5:51ဒါနဲ့ ဒီမှော်ပင်တွေကိုယူပြီး ရောင်းလို့
ရတဲ့ ထုတ်ကုန်တွေအဖြစ် -
5:51 - 5:54တကယ်ကို ရက်လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
-
5:54 - 5:57ဒါနဲ့ ကျွန်မတို့မှာ ဘောပင်တွေ၊
ပန်းကန်ခွက်ယောက်တွေ ရှိတယ်။ -
5:57 - 6:01ပိုက်ဆံအိတ်တွေ၊ တစ်ရှူးဘူးတွေ ရှိတယ်။
-
6:01 - 6:04ဒီနည်းနဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေကို
ဗေဒါပင်ကို ထူးခြားတဲ့ -
6:04 - 6:07အလင်းရောင်တစ်ခုအဖြစ်
သိမြင်ဖို့ ကူညီခြင်းပါ။ -
6:07 - 6:10ဗေဒါပင်ကို အဖိုးတန်တဲ့၊ သုခုမမြောက်တဲ့၊
-
6:10 - 6:16တာရှည်ခံ၊ ခိုင်ခံ့ပြီး
ဒူပေနာပေခံတာအဖြစ် သိစေခြင်းပါ။ -
6:16 - 6:19အမည်တွေကိုပြောင်းခြင်း၊ အသက်မွေး
မှုတွေကို ပြောင်းပေးခြင်းပါ။ -
6:19 - 6:22Gbe'borun အတင်းအဖျင်းကနေ
-
6:22 - 6:25Olusotan ပုံပြောသူ လို့ပေါ့။
-
6:25 - 6:29ပြီးတော့ A Kp'iye Kp'Oma "
မိခင်နဲ့ ကလေးကို သတ်သူ" ဆိုတာကနေ -
6:29 - 6:31Ya du j'wlye Kp'Oma ဆိုတဲ့
-
6:32 - 6:35"မိခင်နဲ့ ကလေးကို အစာထောက်ပံ့သူ " လို့ပါ။
-
6:35 - 6:39Michael Maegolis ရဲ့
အဆိုအမိန့်လေးနဲ့ နိဂုံးချုပ်ချင်ပါတယ်။ -
6:39 - 6:44သူပြောတာက " ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုအကြောင်း
လေ့လာချင်ရင် ပုံပြင်တွေကို နားထောင်ပါ။ -
6:44 - 6:48ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခုကို ပြောင်းလဲချင်ရင်
ပုံပြင်တွေကို ပြောင်းလိုက်ပါ "တဲ့။ -
6:48 - 6:53ဒီလိုနဲ့ Makoko လူမှုအဖွဲ့အစည်းကနေ
Abobiri သို့ Ewoi သို့ -
6:53 - 6:57Kolo သို့ Owahwa Esaba သို့
-
6:57 - 6:59ကျွန်မတို့ ပုံပြင်ကို ပြောင်းလိုက်ပါပြီ။
-
6:59 - 7:01နားဆင်ပေးတဲ့အတွက် ကျေးဇူးပါ။
-
7:01 - 7:04(လက်ခုပ်သံများ)
- Title:
- မုန်းတီးစရာ အပင်ကို အောင်မြင်တဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့ပုံ။
- Speaker:
- Achenyo Idachaba
- Description:
-
ဗေဒါပင်တွေဟာ ဘေးကင်းကာ လှပစွာပွင့်တဲ့ အပင်ပါ၊ ဒါပေမဲ့ တကယ်တမ်းကျတော့ ရေစီးကြောင်းကို ပိတ်ဆို့တဲ့ အရောင်းအဝယ်ကိုရပ်ဆိုင်း၊ ကျောင်းသွားတာကိုတားဆီးပြီး နေ့စဉ်ဘဝကို အနှောက်အယှက်ပေးတဲ့ ထိုးဖောက်ပြန့်ပွားတဲ့ ရေပျော် ပေါင်းပင်တစ်မျိုးပါ။ ဒီကပ်ဆိုက်မှုထဲမှာ စိမ်းလန်းစိုပြေရေး စွန့်ဦးထွင် Achenyo Idachaba ဟာ အခွင့်အလမ်းကို မြင်တွေ့ခဲ့ပါတယ်။ ဒီပေါင်းတွေကို အံ့သြဖွယ် ရက်ထည်တွေအဖြစ် ပြောင်းလဲလိုက်တဲ့ သူမရဲ့ ခရီးရှည်အတိုင်း လိုက်ကြည့်ကြပါဦး။
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 07:17
Myo Aung approved Burmese subtitles for How I turned a deadly plant into a thriving business | ||
Myo Aung edited Burmese subtitles for How I turned a deadly plant into a thriving business | ||
Myo Aung edited Burmese subtitles for How I turned a deadly plant into a thriving business | ||
Myo Aung edited Burmese subtitles for How I turned a deadly plant into a thriving business | ||
Myo Aung accepted Burmese subtitles for How I turned a deadly plant into a thriving business | ||
Myo Aung edited Burmese subtitles for How I turned a deadly plant into a thriving business | ||
Myo Aung edited Burmese subtitles for How I turned a deadly plant into a thriving business | ||
sann tint edited Burmese subtitles for How I turned a deadly plant into a thriving business |