Από πού προέρχεται η Ρωσία; - Άλεξ Γκέντλερ

Παρακολουθείστε ολόκληρο το μάθημα εδώ: http://ed.ted.com/lessons/where-did-russia-come-from-alex-gendler

Η Ρωσία είναι η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο, καλύπτοντας το 1/8 του εδάφους της Γης. Αλλά από πού ξεκίνησαν όλα; Ο Άλεξ Γκέντλερ εξερευνά την επική ιστορία του Ρους του Κιέβου, όπου χαρακτήρες όπως Βίκινγκ εισβολείς και Σταυροφόροι της Δύσης έως Βυζαντινοί ιεραπόστολοι και Μογγολικές ορδές συνέβαλαν στη δημιουργία ενός μοναδικού πολιτισμού, εκεί όπου συναντώνται κουλτούρα και γεωγραφία.

Μάθημα του Άλεξ Γκέντλερ, γραφικά του Ντάσκο Ίβεζιτς.

Από πού προέρχεται η Ρωσία,

γιατί είναι τόσο μεγάλη,

και σε τι διαφέρει από τους γείτονές της;

Οι απαντήσεις βρίσκονται σε μια επική
ιστορία πολεμιστών της θάλασσας,

νομαδικών εισβολέων, και την άνοδο
και την πτώση ενός μεσαιωνικού κράτους

γνωστού ως το Ρους του Κιέβου.

Κατά την πρώτη χιλιετία μ.Χ.

μια μεγάλη ομάδα από φυλές εξαπλώθηκε
στα πυκνά δάση της Ανατολικής Ευρώπης.

Καθώς δεν είχαν σύστημα γραφής,

τα περισσότερα από όσα γνωρίζουμε
προέρχονται από τρεις βασικές πηγές:

από αρχαιολογικά στοιχεία,
γραπτές αναφορές από λόγιους

της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
και της Μέσης Ανατολής,

και, τέλος, από ένα ιστορικό έπος
που ονομάζεται το Πρωταρχικό Χρονικό,

γραμμένο τον 12ο αιώνα από ένα μοναχό
με το όνομα Νέστορας.

Αυτό που μας λένε είναι
ότι αυτές οι φυλές,

που μοιράζονταν μια κοινή σλαβική γλώσσα
και μια πολυθεϊστική θρησκεία,

είχαν μέχρι τον 7ο αιώνα χωριστεί
σε δυτικό, νότιο, και ανατολικό τμήμα,

όπου το τελευταίο απλωνόταν
από τον ποταμό Δνείστερο

ως το Βόλγα και τη Βαλτική Θάλασσα.

Σύμφωνα με το Νέστορα, μετά από χρόνια
υποδούλωσης στους Βίκινγκς από το Βορρά,

οι οποίοι, παρεμπιπτόντως,
δε φορούσαν κράνη με κέρατα στις μάχες,

οι φυλές της περιοχής εξεγέρθηκαν
και εξεδίωξαν τους Βόρειους,

αλλά όταν έμειναν μόνοι τους,
στράφηκαν ο ένας εναντίον του άλλου.

Επικράτησε τέτοιο χάος που, ειρωνικά,

οι φυλές στράφηκαν προς τους ξένους
που μόλις είχαν διώξει,

καλώντας τους να επιστρέψουν
και να επιβάλουν την τάξη.

Οι Βίκινγκς συμφώνησαν,

και έστειλαν τον πρίγκιπα Ρούρικ
και τους αδερφούς του να κυβερνήσουν.

Όταν ο γιος του Ρούρικ, ο Ολέγκ,

επέκτεινε το βασίλειό του προς το Νότο,

και μετέφερε την πρωτεύουσα στο Κίεβο,

μια παλιά προφυλακή
της Αυτοκρατορίας του Καζάν,

γεννήθηκε το Ρους του Κιέβου.

Το «Ρους» πιθανό να προέρχεται

από την παλιά νορβηγική λέξη
για «τους άντρες που κωπηλατούν».

Οι σχέσεις του νέου πριγκιπάτου
με τους γείτονές του ήταν περίπλοκες,

με κατά καιρούς εναλλαγή
συμμαχίας και εχθρότητας

με τις Αυτοκρατορίες του Καζάν
και του Βυζαντίου,

καθώς και με γειτονικές φυλές.

Η θρησκεία έπαιξε
έναν βασικό ρόλο στην πολιτική,

και σύμφωνα με το μύθο, το 987,

ο πρίγκιπας Βλαντμίρ Α' του Ρους
αποφάσισε ότι είχε έρθει ο καιρός

να εγκαταλείψουν τον σλαβικό παγανισμό,

και έστειλε απεσταλμένους
να εξερευνήσουν τις γειτονικές θρησκείες.

Αποθαρρυμένοι από την απαγόρευση
του αλκοόλ στο Ισλάμ,

και την απέλαση του Ιουδαϊσμού
από το ιερό του έδαφος,

ο ηγέτης κατέληξε
στον Ορθόδοξο Χριστιανισμό,

αφού άκουσε διάφορες αναφορές
για τις τελετουργίες του.

Η αλλαγή θρησκεύματος
και ο γάμος του Βλαντιμίρ

με την αδερφή του Βυζαντινού αυτοκράτορα,

καθώς και το συνεχές εμπόριο
κατά μήκος του ποταμού Βόλγα,

βοήθησαν ώστε η σχέση μεταξύ
των δύο πολιτισμών να αναπτυχθεί.

Βυζαντινοί ιεραπόστολοι δημιούργησαν
ένα αλφάβητο για τις Σλαβικές γλώσσες

βασισμένο σε μια τροποποιημένη
ελληνική γραφή,

ενώ οι Βίκινγκ πολεμιστές του Ρους
υπηρετούσαν τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα

ως η εκλεκτή φρουρά του.

Για αρκετές γενιές το Ρους του Κιέβου

άκμασε από τους πλούσιους
πόρους του και το εμπόριό του.

Οι ευγενείς άντρες και γυναίκες του
παντρεύονταν επιφανείς Ευρωπαίους ηγέτες,

ενώ κάτοικοι κάποιων πόλεων
απολάμβαναν σπουδαίο πολιτισμό,

μάθηση, καθώς και δημοκρατικές ελευθερίες
ασυνήθιστες για την εποχή.

Αλλά τίποτα δεν κρατάει για πάντα.

Οι αδερφικές διαφορές για τη διαδοχή

άρχισαν να διαβρώνουν την κεντρική
εξουσία, καθώς ανεξάρτητες πόλεις

κυβερνώμενες από ανταγωνιστικούς
πρίγκιπες, μάχονταν για τον έλεγχο.

Η Τέταρτη Σταυροφορία
και η πτώση της Κωνσταντινούπολης

κατέστρεψαν το εμπόριο, τόσο σημαντικό
για την ευημερία και τη δύναμη του Ρους,

ενώ Τεύτονες Σταυροφόροι
απειλούσαν τα βόρεια εδάφη.

Το τελικό χτύπημα όμως,
θα ερχόταν από τα ανατολικά.

Αναλωμένοι από τις φιλονικίες τους,

οι Πρίγκιπες του Ρους δεν έδωσαν
ιδιαίτερη σημασία στις φήμες

για μια μυστηριώδη ασταμάτητη ορδή,

μέχρι που το 1237, όταν 35.000 έφιπποι
τοξότες οδηγούμενοι από τον Μπάτου Χαν,

σάρωσαν τις πόλεις του Ρους,

λεηλατώντας το Κίεβο, προτού συνεχίσουν
για την Ουγγαρία και την Πολωνία.

Η εποχή του Ρους του Κιέβου
είχε φτάσει σε ένα τέλος,

με τους ανθρώπους του διαιρεμένους.

Στα ανατολικά,
όπου κυριαρχούσαν οι Μογγόλοι,

ένα μακρινό εμπορικό σημείο
γνωστό ως Μόσχα,

θα αναπτυσσόταν
για να προκαλέσει την εξουσία των Χαν,

κατακτώντας τμήματα
της κατακερματισμένης αυτοκρατορίας τους,

και, με πολλούς τρόπους,
έγινε διάδοχός τους.

Καθώς απορρόφησε κι άλλα
ανατολικά εδάφη του Ρους,

ανέκτησε το παλιό του όνομα
από την ελληνική του μορφή, Ρωσία.

Στο μεταξύ, οι δυτικές περιοχές,

των οποίων οι ηγέτες
είχαν αποτρέψει την καταστροφή

μέσω πολιτικών ελιγμών
μέχρι που η ορδή αποσύρθηκε,

βρέθηκαν υπό την επιρροή
της Πολωνίας και της Λιθουανίας.

Για τους επόμενους μερικούς αιώνες
τα αρχικά εδάφη του Ρους του Κιέβου

που κατοικούνταν από Σλάβους,

κυβερνούνταν από Βίκινγκς,

διδάσκονταν από Έλληνες,

και διαχωρίζονταν από Μογγόλους,

θα ανέπτυσσαν διαφορές στην κοινωνία,
τον πολιτισμό και τη γλώσσα,

που διατηρούνται μέχρι σήμερα.