Jak będziemy walczyć z kolejnym śmiertelnym wirusem
-
0:01 - 0:04Prawdopodobnie nie słyszeliście
o Kenema w Sierra Leone -
0:04 - 0:05lub o Arua w Nigerii.
-
0:05 - 0:09Jednak dla mnie są to dwa
z najcudowniejszych miejsc na ziemi. -
0:10 - 0:12W tamtejszych szpitalach
-
0:12 - 0:15społeczność pielęgniarek,
lekarzy, naukowców, -
0:15 - 0:17zmaga się po cichu
-
0:17 - 0:20z jednym z najstraszniejszych zagrożeń
dla ludzkości od wielu lat: -
0:20 - 0:21wirusem Lassa.
-
0:21 - 0:23Wirus Lassa jest podobny do eboli.
-
0:24 - 0:27Powoduje wysoką gorączkę
i często okazuje się śmiertelny. -
0:27 - 0:31Jednak te osoby codziennie ryzykują życie,
-
0:31 - 0:34by chronić ludzi w swoich społecznościach,
-
0:34 - 0:37i robiąc to, chronią również nas.
-
0:37 - 0:40Jedną z najbardziej niezwykłych rzeczy,
której się o nich nauczyłam, -
0:40 - 0:43podczas jednej z pierwszych podróży
wiele lat temu, -
0:43 - 0:45było to, że zaczynają każdy poranek,
-
0:45 - 0:49te wymagające, wyjątkowe dni
na polu walki, śpiewając. -
0:50 - 0:53Zbierają się razem i pokazują radość.
-
0:53 - 0:55Pokazują zapał.
-
0:55 - 0:56Przez wiele lat,
-
0:56 - 0:59rok za rokiem, odkąd ich odwiedzam,
a oni odwiedzają mnie. -
0:59 - 1:01Przyłączam się do nich i śpiewam,
-
1:01 - 1:03piszemy, i uwielbiamy to robić,
-
1:03 - 1:07bo uświadamiamy sobie, że nie jesteśmy
tam tylko po to, aby uprawiać naukę, -
1:07 - 1:09ale łączy nas wspólne człowieczeństwo.
-
1:10 - 1:14Możecie sobie wyobrazić, jakie to ważne,
-
1:14 - 1:17wręcz niezbędne, kiedy wiele się zmienia.
-
1:17 - 1:22Wiele zmieniło się w marcu 2014 roku,
-
1:22 - 1:24kiedy epidemia eboli
została ogłoszona w Gwinei. -
1:24 - 1:27Był to pierwszy wybuch
w Afryce Zachodniej, -
1:27 - 1:29blisko granicy z Sierra Leone i Liberią.
-
1:30 - 1:33Było to przerażające dla nas wszystkich.
-
1:33 - 1:35Podejrzewaliśmy od dłuższego czasu,
-
1:35 - 1:37że Lassa i ebola są rozpowszechnione
bardziej niż myślano, -
1:37 - 1:40i uważaliśmy, że pewnego dnia
mogą dotrzeć do Kenema. -
1:40 - 1:43Członkowie mojego zespołu
natychmiast wyruszyli w teren, -
1:43 - 1:45dołączyli do dr. Humarra Khana
i jego zespołu, -
1:45 - 1:48opracowali diagnostykę, która za pomocą
czułych testów molekularnych -
1:48 - 1:51potrafiła wykryć ebolę,
gdyby wirus przekroczył granicę -
1:51 - 1:52i dotarł do Sierra Leone.
-
1:52 - 1:55Taką samą procedurę zastosowaliśmy
w przypadku wirusa Lassa. -
1:55 - 1:56Wiedzieliśmy, jak to zrobić.
-
1:56 - 1:58Zespół jest wyjątkowy.
-
1:58 - 2:01Daliśmy im narzędzia
i miejsce do badania eboli. -
2:01 - 2:03Niestety, ten dzień nadszedł.
-
2:03 - 2:08W dniu 23 maja 2014 roku
na oddział położniczy przyjęto kobietę -
2:08 - 2:12a zespół przeprowadził
istotne testy molekularne, -
2:12 - 2:16identyfikując i potwierdzając
pierwszy przypadek eboli w Sierra Leone -
2:16 - 2:18Wykonali wyjątkowe zadanie.
-
2:18 - 2:20Natychmiastowo zdiagnozowali przypadek,
-
2:20 - 2:23aby bezpiecznie leczyć pacjentkę,
-
2:23 - 2:26i ustalić ścieżkę kontaktów zakaźnych,
by wiedzieć, co się dzieje. -
2:26 - 2:28Mogłoby to zatrzymać wirus.
-
2:28 - 2:31Zanim ten dzień nadszedł,
-
2:31 - 2:33wybuch epidemii kumulował się od miesięcy.
-
2:33 - 2:37Setki zachorowań przyćmiły
poprzednie wybuchy. -
2:37 - 2:40W Sierra Leone nie pojawił się
jeden przypadek, -
2:40 - 2:42ale fala zachorowań.
-
2:42 - 2:44Pracowaliśmy z zagranicznymi
społecznościami, -
2:44 - 2:48z Ministrem Zdrowia, z Kenemą,
by zacząć walczyć z tymi przypadkami, -
2:48 - 2:50bo kolejny tydzień
przyniósł 31 zachorowań, -
2:50 - 2:54później 92, kolejno 147,
wszystkie pojawiające się w Kenema, -
2:54 - 2:57jedynego miejsca w Sierra Leone,
które mogło sobie z tym poradzić. -
2:58 - 3:01Pracowaliśmy na okrągło,
próbując wszystkiego, co w naszej mocy, -
3:01 - 3:04starając się pomóc jednostkom,
zwrócić uwagę, -
3:04 - 3:06ale zrobiliśmy także jedną prostą rzecz.
-
3:07 - 3:10Próbkę krwi pobranej od pacjentki,
aby wykryć ebolę, -
3:10 - 3:12mogliśmy oczywiście zutylizować.
-
3:12 - 3:16Mogliśmy także użyć substancji chemicznej,
aby ją zneutralizować, -
3:16 - 3:19umieścić w pudełku i wysłać za ocean,
-
3:19 - 3:20i to właśnie zrobiliśmy.
-
3:20 - 3:22Wysłaliśmy ją do Bostonu,
gdzie pracuje mój zespół. -
3:23 - 3:27Pracowaliśmy bez przerwy,
w trybie zmianowym, dzień za dniem, -
3:27 - 3:30i wygenerowaliśmy 99 genomów wirusa ebola.
-
3:30 - 3:33To jest wzór. Genom wirusa jest wzorem.
-
3:33 - 3:35Każdy z nas ma taki wzór.
-
3:35 - 3:37Informuje o tym, z czego się składamy,
-
3:37 - 3:39przekazuje tak wiele informacji.
-
3:39 - 3:42Wyniki takiego badania
są proste i niezwykle istotne. -
3:42 - 3:45Mogliśmy zbadać 99 różnych wirusów,
-
3:45 - 3:46sprawdzić je i porównać
-
3:46 - 3:49do tych trzech genomów,
-
3:49 - 3:52które zostały wykryte w Gwinei.
-
3:52 - 3:53Wykazaliśmy, że wybuch epidemii
-
3:53 - 3:56nastąpił w Gwinei
kilka miesięcy wcześniej, -
3:56 - 3:58a gdy pojawił się w ludzkiej populacji,
-
3:58 - 4:00to ludzie zarażali siebie nawzajem.
-
4:00 - 4:02To bardzo ważne,
-
4:02 - 4:04kiedy próbuje się interweniować,
-
4:04 - 4:07ale ścieżka kontaktów zakaźnych
jest równie ważna. -
4:07 - 4:10Wiedzieliśmy, jak wirus
przenosi się wśród ludzi, -
4:10 - 4:11jak się zmienia.
-
4:11 - 4:13Każda z tych mutacji jest ważna,
-
4:13 - 4:16bo diagnostyka, szczepionki,
-
4:16 - 4:17leczenie, które stosujemy,
-
4:17 - 4:21są uzależnione od sekwencji genomu,
-
4:21 - 4:22czyli tego, co nim kieruje.
-
4:22 - 4:25Eksperci w dziedzinie zdrowia publicznego
-
4:25 - 4:26musieli zmienić,
-
4:26 - 4:28przewartościować to, co robią.
-
4:29 - 4:32Sposób, w jaki działa nauka
a sytuacja, w której się znajdowałam, -
4:32 - 4:33gdyż miałam dane,
-
4:33 - 4:36dlatego mogłabym pracować w odosobnieniu
przez bardzo wiele miesięcy, -
4:36 - 4:38analizując dokładnie i powoli dane,
-
4:38 - 4:42a potem wysłać artykuł do publikacji,
przejść kilka razy tam i z powrotem, -
4:42 - 4:45a po ukazaniu się artykułu,
mogłabym podzielić się danymi. -
4:45 - 4:47Takie jest status quo.
-
4:47 - 4:50To jednak nie mogło zadziałać
w tym przypadku. -
4:50 - 4:51Mieliśmy przyjaciół na polu walki
-
4:51 - 4:55i było dla nas oczywiste,
że potrzebujemy pomocy, -
4:55 - 4:56dużo pomocy.
-
4:56 - 4:58Pierwszą rzeczą, którą zrobiliśmy,
-
4:58 - 5:00jak tylko otrzymaliśmy sekwencje,
-
5:00 - 5:01to opublikowaliśmy je w sieci.
-
5:01 - 5:04Udostępniliśmy je całemu światu,
prosząc "Pomóżcie nam". -
5:04 - 5:06Pomoc nadeszła.
-
5:06 - 5:07Zanim się obejrzeliśmy,
-
5:07 - 5:09skontaktowali się z nami ludzie
z całego świata -
5:09 - 5:12zaskoczeni, że dane zostały ujawnione.
-
5:12 - 5:14Jedni z najlepszych wirusologów na świecie
-
5:14 - 5:16stali się częścią naszej społeczności.
-
5:16 - 5:18Pracowaliśmy razem wirtualnie,
-
5:18 - 5:22dzieląc się wiedzą, dzwoniąc regularnie,
komunikując się ze sobą, -
5:22 - 5:24śledząc rozwój wirusa minuta po minucie,
-
5:24 - 5:26aby znaleźć sposoby na jego powstrzymanie.
-
5:27 - 5:31Jest wiele sposobów
tworzenia takich społeczności. -
5:31 - 5:36Każdy, zwłaszcza wtedy,
kiedy wybuchła globalna epidemia, -
5:36 - 5:39chciał się czegoś dowiedzieć,
uczestniczyć, zaangażować. -
5:40 - 5:41Każdy chciał wziąć w tym udział.
-
5:41 - 5:44Poziom ludzkich możliwości
jest niesamowity, -
5:44 - 5:46a Internet łączy nas wszystkich.
-
5:46 - 5:49Możecie sobie wyobrazić,
że zamiast bać się nawzajem, -
5:49 - 5:53powiedzieliśmy: „Zróbmy to.
Pracujmy razem i walczmy.” -
5:54 - 5:56Problem w tym, że dane, których używamy,
-
5:56 - 6:00googlując sieć, są bardzo ograniczone,
aby zrobić to, co chcemy. -
6:00 - 6:03Tracimy wtedy wiele możliwości.
-
6:03 - 6:06W początkowym stadium epidemii w Kenema,
-
6:06 - 6:08mieliśmy 106 historii chorób od pacjentów,
-
6:08 - 6:11i ponownie udostępniliśmy je światu.
-
6:11 - 6:15W naszym laboratorium pokazaliśmy,
że można wziąć 106 historii chorób, -
6:15 - 6:16aby zaprogramować komputery
-
6:16 - 6:19do stworzenia prognozy
dla pacjentów z ebolą -
6:19 - 6:21z niemal 100-procentową dokładnością.
-
6:21 - 6:23Stworzyliśmy aplikację,
która o tym informowała, -
6:23 - 6:26by udostępnić dane pracującym w terenie
pracownikom służby zdrowia. -
6:26 - 6:29Jednak 106 przypadków to za mało,
-
6:29 - 6:30aby potwierdzić wyniki.
-
6:30 - 6:32Czekaliśmy na więcej informacji,
-
6:32 - 6:35a dane nadal się nie pojawiły.
-
6:35 - 6:37Nadal czekamy,
zajmujemy się tym oddzielnie, -
6:37 - 6:40zamiast pracować razem.
-
6:40 - 6:42Nie możemy przecież tego zaakceptować.
-
6:42 - 6:46Wy też nie możecie tego zaakceptować.
-
6:46 - 6:48Nasze życie wisi na włosku.
-
6:48 - 6:49W rzeczywistości
-
6:49 - 6:52wiele osób zginęło,
wielu pracowników służby zdrowia, -
6:52 - 6:54w tym pięciu moich ukochanych kolegów.
-
6:54 - 6:58Mbalu Fonnie, Alex Moigboi,
-
6:58 - 7:02dr Humarr Khan, Alice Kovoma
i Mohamed Fullah. -
7:02 - 7:04To jedynie kilku spośród
wielu pracowników służby zdrowia -
7:04 - 7:06z Kenemy i okolic,
-
7:06 - 7:09którzy zginęli, gdy czekano i pracowano
-
7:09 - 7:11po cichu, osobno.
-
7:11 - 7:13Ebola, jak inne zagrożenia dla ludzkości,
-
7:13 - 7:17jest napędzany przez nieufność,
nieuwagę i podziały. -
7:17 - 7:21Kiedy tworzymy bariery
i walczymy przeciwko sobie, -
7:21 - 7:23wirus rośnie w siłę.
-
7:23 - 7:24W przeciwieństwie do innych zagrożeń,
-
7:24 - 7:27ebola sprawia, że jesteśmy tacy sami.
-
7:27 - 7:29Wszyscy bierzemy udział w tej walce.
-
7:29 - 7:32Ebola przed czyimś domem,
może za chwilę pojawić się u nas. -
7:32 - 7:35W tym samym miejscu,
z taką samą podatnością, -
7:35 - 7:37siłą, strachem i taką samą nadzieją.
-
7:37 - 7:41Wierzę, że pracujemy razem z radością.
-
7:42 - 7:45Moja studentka, czytając książkę
o Sierra Leone, -
7:46 - 7:48odkryła, ze słowo "Kenema",
-
7:48 - 7:51szpital i miejscowość, w której pracujemy,
-
7:51 - 7:56pochodzi od słowa w języku Mende
i znaczy "czysty jak rzeka, przejrzysty, -
7:56 - 7:57otwarty dla innych".
-
7:57 - 7:59To było dla nas bardzo znaczące,
-
7:59 - 8:01bo nieświadomie zawsze czuliśmy,
-
8:01 - 8:04że aby uhonorować ludzi w Kenema,
gdzie pracowaliśmy, -
8:04 - 8:09musieliśmy pracować otwarcie,
dzielić się wiedzą i pracować razem. -
8:09 - 8:10Musimy to robić.
-
8:10 - 8:14Musimy żądać tego od siebie i innych,
-
8:14 - 8:17aby podczas wybuchu epidemii być otwartym
-
8:17 - 8:19i walczyć w tej bitwie razem.
-
8:19 - 8:22To nie jest pierwszy wybuch eboli,
-
8:22 - 8:23i nie będzie ostatni,
-
8:23 - 8:26Jest więcej innych czyhających mikrobów,
-
8:26 - 8:28takich jak wirus Lassa, i inne.
-
8:28 - 8:30Następnym razem, kiedy to się wydarzy,
-
8:30 - 8:32może stać się to w metropolii.
-
8:32 - 8:35Może być przenoszone droga kropelkową.
-
8:35 - 8:37Może być rozpowszechnione intencjonalnie.
-
8:37 - 8:40Rozumiem, że jest to przerażające,
-
8:40 - 8:43ale wiem, co pokazuje doświadczenie,
-
8:43 - 8:46że mamy technologię i możliwości,
-
8:46 - 8:48aby wygrać tę bitwę,
-
8:48 - 8:51wygrać i mieć przewagę nad wirusami.
-
8:51 - 8:53Jeśli będziemy działać wspólnie
-
8:53 - 8:54i z wielką radością.
-
8:55 - 8:56Dla dr. Khana
-
8:56 - 9:01i dla tych, którzy oddali życie,
walcząc na linii frontu, -
9:01 - 9:03bądźmy w tej walce zawsze,
-
9:03 - 9:06bądźmy w tej walce zawsze z nimi.
-
9:06 - 9:08Nie dopuśćmy, aby świat
-
9:08 - 9:10uległ zniszczeniu przez wirusa,
-
9:10 - 9:13ale niech rozświetla go
miliard serc i umysłów -
9:13 - 9:14pracujących wspólnie.
-
9:14 - 9:15Dziękuję.
-
9:15 - 9:22(Brawa)
- Title:
- Jak będziemy walczyć z kolejnym śmiertelnym wirusem
- Speaker:
- Pardis Sabeti
- Description:
-
Kiedy w marcu 2014 roku wybuchła epidemia eboli, Pardis Sabeti i jej zespół mieli okazję pracować nad sekwencjonowaniem wirusowego genomu, badając, jakie przechodzi mutacje i jak się rozprzestrzenia. Sabeti natychmiast umieściła wyniki badań w sieci, aby tropiciele wirusów i naukowcy z całego świata mogli przyłączyć się do tej ważnej walki. W prelekcji pokazuje, jak otwarta współpraca jest kluczem w powstrzymaniu wirusa...i ataku na kolejnego, który się pojawi. Jak sama mówi: „Musimy działać otwarcie, dzielić się informacjami i pracować razem. Nie pozwólmy, aby świat zdefiniowało zniszczenie spowodowane wirusem, ale niech rozświetli go miliard serc i umysłów pracujących razem”.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 09:37
Dimitra Papageorgiou approved Polish subtitles for How we'll fight the next deadly virus | ||
Sylwia Gliniewicz commented on Polish subtitles for How we'll fight the next deadly virus | ||
Sylwia Gliniewicz accepted Polish subtitles for How we'll fight the next deadly virus | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for How we'll fight the next deadly virus | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for How we'll fight the next deadly virus | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for How we'll fight the next deadly virus | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for How we'll fight the next deadly virus | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for How we'll fight the next deadly virus |
Sylwia Gliniewicz
Poniżej umieszczam kilka uwag odtyczących korekty. Mam nadzieję, że okażą się pomocne.
zabrakło tłumaczenia opisu prelekcji
personel medyczny > lepiej wymienić grupy zawodowe, o których wspomina prelegentka, bo naukowców trudno zaliczyć do personelu medycznego
walczy z > „samotny” przyimek nie może pozostać na końcu napisu
Ebola > ebola, wirus ebola, piszemy go z małej litery
many years ago > kilka lat temu > wiele lat temu
pełen wyzwań na pierwszej linii frontu --od śpiewania > uprościłam to zdanie
23 maja 2014, kobieta pojawiła się w szpitalu > uprościłam to zdanie i uzupełniłam o informację o oddziale położniczym, na którym pojawiła się ta pacjentka
to safely treat the patient > aby bezpiecznie leczyć pacjentów > nie ma tutaj liczby mnogiej
mieliśmy 106 elementów dokumentacji > tutaj chodzi o historie chorób
Nasze życia wiszą na włosku. > życie w liczbie mnogiej brzmi po polsku trochę niezręcznie
health-care workers > sanitariusze > chodzi o pracowników służby zrowia > sanitariusz to „an EMT (Emergency Medical Technician)
See, Ebola, like all threats to humanity, > Widzicie jak Ebola traktuję ludzi > zmieniłam to zdanie na bliższe SL
Dla dr Khana > po skrócie doktor musi być w tym przypadku kropka albo zapis „dra”