Return to Video

Boyamak toplumları nasıl dönüştürebilir

  • 0:01 - 0:03
    Dre Urhahn: Bu tiyatro dünyanın
    en ünlü plajı
  • 0:03 - 0:06
    Copacabana'da yapıldı.
  • 0:06 - 0:08
    Fakat buraya 25 kilometre uzaklıkta,
  • 0:08 - 0:10
    Rio'nun kuzeyinde
  • 0:10 - 0:13
    Vila Cruzeiro isimli bir bölge var.
  • 0:13 - 0:16
    Burada yaklaşık 60.000 kişi yaşıyor.
  • 0:16 - 0:19
    Rio'da yaşayan insanlar Vila Cruzeiro'yu
  • 0:19 - 0:20
    genellikle haberlerden tanıyor ve
  • 0:20 - 0:24
    maalesef Vila Cruzeiro'dan gelen haberler
  • 0:24 - 0:26
    genellikle iyi haberler değil.
  • 0:26 - 0:29
    Ancak Vila Cruzeiro aynı zamanda
  • 0:29 - 0:32
    bizim hikayemizin başladığı yer.
  • 0:32 - 0:34
    Jeroen Koolhaas: On yıl önce Rio'ya
  • 0:34 - 0:38
    gecekondu hayatı ile ilgili bir
    belgesel çekmek için geldik.
  • 0:38 - 0:41
    Varoşların gayrıresmi topluluklar
    olduğunu duymuştuk.
  • 0:41 - 0:43
    Yıllar içinde köylerden kentlere
  • 0:43 - 0:45
    iş için göç eden insanlar
  • 0:45 - 0:46
    ile oluşmuş.
  • 0:46 - 0:48
    Şehir içinde şehirler gibi...
  • 0:48 - 0:51
    Cinayet, yoksulluk,
  • 0:51 - 0:52
    polis ve uyuşturucu kartelleri
  • 0:52 - 0:54
    arasındaki çatışmalarla ünlü.
  • 0:54 - 0:57
    Bu topluluklarda yaşayan insanların
  • 0:57 - 0:59
    evlerini, kendi elleriyle,
  • 0:59 - 1:01
    bir planları olmadan
  • 1:01 - 1:03
    yaptıklarını gördük.
  • 1:03 - 1:06
    Hala devam eden dev bir proje gibi...
  • 1:06 - 1:07
    Bizim geldiğimiz yerde, Hollanda'da,
  • 1:07 - 1:09
    herşey planlıdır.
  • 1:09 - 1:12
    Kurallara nasıl uyacağımıza dair
    bile kurallarımız vardır.
  • 1:12 - 1:14
    (Gülüşmeler)
  • 1:14 - 1:16
    DU: Çekimlerin son günü
  • 1:16 - 1:18
    Vila Cruzeiro'da oturuyorduk,
  • 1:18 - 1:19
    içki içiyorduk,
  • 1:19 - 1:21
    bir tepeye bakıyorduk,
  • 1:21 - 1:22
    tepe evlerle doluydu
  • 1:22 - 1:25
    çoğu ev bitmemiş görünüyordu.
  • 1:25 - 1:26
    Tuğla duvarları vardı
  • 1:26 - 1:28
    ama bazıları
  • 1:28 - 1:30
    sıvalı ve boyalıydı
  • 1:30 - 1:32
    ve birden aklımıza bir fikir geldi,
  • 1:32 - 1:34
    bütün evler sıvalı ve boyalı olsa
  • 1:34 - 1:37
    nasıl olurdu?
  • 1:37 - 1:40
    Büyük bir tasarım hayal ettik,
  • 1:40 - 1:43
    bir sanat eseri...
  • 1:43 - 1:44
    Böyle bir yerde bunun gibi bir şey
  • 1:44 - 1:46
    kim beklerdi?
  • 1:46 - 1:49
    Bu mümkün olabilir mi diye düşündük.
  • 1:49 - 1:52
    Önce evleri saymaya başladık,
  • 1:52 - 1:54
    kısa sürede hesabı karıştırdık.
  • 1:54 - 1:57
    Yine de bu fikre takılmıştık.
  • 1:57 - 1:59
    JK: Bir arkadaşımız vardı,
  • 1:59 - 2:02
    Vila Cruzeiro'da bir STK'nın başındaydı.
  • 2:02 - 2:03
    İsmi Nanko'ydu,
  • 2:03 - 2:05
    o da bu fikri sevdi.
  • 2:05 - 2:07
    "Biliyor musunuz buradaki herkesin
  • 2:07 - 2:08
    evlerinin sıvalı ve boyalı olması
  • 2:08 - 2:10
    hoşuna gider.
  • 2:10 - 2:11
    Bu bir ev bittiğinde olur." dedi.
  • 2:12 - 2:14
    Bizi doğru insanlarla tanıştırdı.
  • 2:14 - 2:17
    Böylelikle Vitor ve Maurinho ekibimiz oldu
  • 2:17 - 2:20
    Merkezde üç ev seçtik ve
  • 2:20 - 2:22
    buradan başladık.
    Birkaç tasarım yaptık,
  • 2:22 - 2:24
    herkes bu tasarımı sevdi,
  • 2:24 - 2:27
    uçurtma uçuran bir çocuk.
  • 2:27 - 2:29
    Boyamaya başladık, ilk yaptığımız şey
  • 2:29 - 2:31
    her yeri maviye boyamak oldu,
  • 2:31 - 2:34
    bu hali bile bize güzel gözüktü
  • 2:34 - 2:36
    fakat orada yaşayan insanlar
    nefret ettiler.
  • 2:36 - 2:38
    "Ne yaptınız?" dediler.
  • 2:38 - 2:40
    Evimizi polis karakolu ile
  • 2:40 - 2:42
    aynı renge boyadınız."
  • 2:42 - 2:43
    (Gülüşmeler)
  • 2:43 - 2:46
    Bir gecekondu mahallesinde
    bu iyi bir şey değil.
  • 2:46 - 2:49
    Bir hücre ile de aynı renk.
  • 2:49 - 2:53
    Biz de hemen devam edip çocuğu da çizdik,
  • 2:53 - 2:54
    bitti diye düşünmüştük
  • 2:54 - 2:56
    gerçekten mutluyduk
  • 2:56 - 2:59
    fakat küçük çocuklar bize gelmeye başladı
  • 2:59 - 3:01
    "Uçurtma uçuran bir çocuk var ama
  • 3:01 - 3:03
    uçurtma nerede?" dediler.
  • 3:03 - 3:05
    "Bu sanat" dedik.
  • 3:05 - 3:08
    "Uçurtmayı hayal etmeniz gerekiyor."
  • 3:08 - 3:09
    (Gülüşmeler)
  • 3:09 - 3:13
    "Hayır hayır, uçurtmayı görmek
    istiyoruz." dediler.
  • 3:13 - 3:14
    Biz de hızlıca uçurtmayı ekledik,
  • 3:14 - 3:16
    tepenin en üstüne,
  • 3:16 - 3:18
    böylece çocuğun uçurtma
    uçurduğu görünüyordu
  • 3:18 - 3:20
    ve uçurtmayı da görüyordunuz.
  • 3:20 - 3:22
    Yerel basın bunu yazmaya başladı,
  • 3:22 - 3:24
    harikaydı,
  • 3:24 - 3:25
    The Guardian bile bunu yazdı:
  • 3:25 - 3:29
    "Kötü şöhretli gecekondu mahallesi
    açık hava galerisi oldu."
  • 3:29 - 3:32
    JK: Bu başarının getirdiği cesaretle
  • 3:32 - 3:36
    Rio'da ikinci projemize başladık
  • 3:36 - 3:38
    ve bu sokağa rastladık.
  • 3:38 - 3:42
    Çamuru önlemek için beton ile kaplanmıştı,
  • 3:42 - 3:45
    bunun içinde bir tür nehir gördük,
  • 3:45 - 3:48
    Bu nehrin Japon tarzı olduğunu hayal ettik
  • 3:48 - 3:51
    yukarı doğru bir Koi sazanı yüzecekti
  • 3:51 - 3:53
    Nehri yapmaya karar verdik
  • 3:53 - 3:56
    Rob Admiraal'i davet ettik.
  • 3:56 - 3:57
    Kendisi Japon tarzında uzmanlaşmış
  • 3:57 - 4:00
    bir dövme sanatçısıydı.
  • 4:00 - 4:02
    Neredeyse bütün yılı bu nehri
  • 4:02 - 4:05
    boyararak geçireceğimizi bilmiyorduk,
  • 4:05 - 4:09
    yakınlarda oturan Geovani, Robinho
  • 4:09 - 4:11
    ve Vitor ile birlikte...
  • 4:11 - 4:13
    Aynı sokakta yaşayanlardan biri,
  • 4:13 - 4:17
    Elias bizi ailesiyle birlikte
  • 4:17 - 4:20
    evinde yaşamaya davet edince
  • 4:20 - 4:21
    bu mahalleye taşındık.
  • 4:21 - 4:22
    Bu mükemmeldi.
  • 4:22 - 4:24
    Maalesef bu süreçte
  • 4:24 - 4:26
    polis ile uyuşturucu kartelleri arasında
  • 4:26 - 4:28
    bir savaş daha çıktı.
  • 4:28 - 4:33
    (Silah sesleri)
  • 4:42 - 4:45
    Bu zamanlarda bu topluluktaki
  • 4:45 - 4:47
    insanların birbirine gerçekten
  • 4:47 - 4:49
    destek olduklarını öğrendik.
  • 4:49 - 4:52
    Öğrendiğimiz bir önemli unsur daha vardı,
  • 4:52 - 4:55
    barbekünün önemi.
    (Gülüşmeler)
  • 4:55 - 4:57
    Bir barbekü partisi düzenlediğinizde
  • 4:57 - 4:59
    bir misafirden ev sahibine dönüşüyordunuz
  • 4:59 - 5:01
    Biz de hemen hemen
  • 5:01 - 5:02
    her hafta yaptık.
  • 5:02 - 5:05
    Neredeyse mahalledeki herkesle tanıştık.
  • 5:05 - 5:07
    JK: Hala tepe ile ilgili fikrimiz vardı.
  • 5:07 - 5:08
    DU: Evet evet, büyüklüğü
  • 5:08 - 5:10
    ile ilgili konuşuyorduk, çünkü bu resim
  • 5:10 - 5:12
    olağanüstü büyük,
  • 5:12 - 5:15
    olağanüstü detaylıydı.
  • 5:15 - 5:20
    Bu süreç bizi neredeyse delirtti.
  • 5:20 - 5:23
    Sonra bu süreci düşündük,
  • 5:23 - 5:26
    mahallede geçirdiğimiz onca zaman
  • 5:26 - 5:27
    belki de resim yapmaktan
  • 5:27 - 5:30
    çok daha önemliydi.
  • 5:30 - 5:31
    JK: Bu kadar zaman sonra,
  • 5:31 - 5:34
    tepe ile ilgili fikir hala duruyordu.
  • 5:34 - 5:38
    Çizimler, modeller yapmaya başladık
  • 5:38 - 5:39
    ve bir şey farkettik.
  • 5:39 - 5:42
    Bizim fikirlerimiz, tasarımlarımız,
  • 5:42 - 5:45
    önceki projeden biraz daha basit olmalıydı
  • 5:45 - 5:47
    böylece daha çok insanla ve
    daha kısa sürede
  • 5:47 - 5:51
    daha çok ev boyayabilirdik.
  • 5:51 - 5:53
    Rio'nun merkezinde Santa Marta'da
  • 5:53 - 5:56
    bu fikri deneyebileceğimiz
  • 5:56 - 5:58
    bir yer bulduk.
  • 5:58 - 6:00
    Burası için bir tasarım yaptık.
  • 6:00 - 6:01
    Şöyle görünüyordu...
  • 6:01 - 6:03
    Bizimle olacak insanları bulduk.
  • 6:03 - 6:07
    Eğer fikir saçmalık derecesinde büyükse,
  • 6:07 - 6:10
    insanları yanınıza çekmek daha
    kolay oluyor. (Gülüşmeler)
  • 6:10 - 6:13
    Santa Marta'daki insanlar bir araya geldi
  • 6:13 - 6:16
    bir aydan kısa bir süre sonra
  • 6:16 - 6:19
    o meydan bu hale geldi.
  • 6:19 - 6:24
    (Alkışlar)
  • 6:26 - 6:29
    Bu resim tüm dünyaya yayıldı.
  • 6:29 - 6:33
    DU: Sonra beklenmedik bir telefon aldık.
  • 6:33 - 6:36
    Philadelphia Duvar Sanatları Programından.
  • 6:36 - 6:38
    Bir soruları vardı.
  • 6:38 - 6:40
    Bu fikir, bu yaklaşımımız,
  • 6:40 - 6:43
    North Philly'de uygulanabilir miydi?
  • 6:43 - 6:45
    Burası Amerika'nın en fakir
  • 6:45 - 6:47
    mahallelerinden biriydi.
  • 6:47 - 6:50
    Hemen evet dedik.
  • 6:50 - 6:52
    Nasıl olduğunu bilmiyorduk,
  • 6:52 - 6:54
    fakat değişik ve zorlu bir iş olacaktı.
  • 6:54 - 6:56
    Rio'da yaptığımız şeyin aynısını yaptık,
  • 6:56 - 6:58
    mahalleye taşındık ve
  • 6:58 - 7:00
    barbekü yapmaya başladık.
  • 7:00 - 7:05
    (Gülüşmeler)
  • 7:05 - 7:09
    Projeyi bitirmek iki yıl aldı
  • 7:09 - 7:11
    ve meydandaki her ev için
  • 7:11 - 7:13
    ayrı ayrı tasarımlar yaptık.
  • 7:13 - 7:15
    Bu tasarımları yerli mağazacılar,
  • 7:15 - 7:18
    bina sahipleri
  • 7:18 - 7:22
    ve bir düzine genç adam
    ve kadın ile yaptık.
  • 7:22 - 7:26
    İşe alındılar ve boyama ile
    ilgili eğitim aldılar.
  • 7:26 - 7:30
    Birlikte kendi mahallelerini
    dönüştürdüler.
  • 7:30 - 7:34
    Tüm caddeyi dev, renkli bir
    desene çevirdiler
  • 7:34 - 7:38
    (Alkışlar)
  • 7:40 - 7:44
    Sonunda Philadelphia şehri
  • 7:44 - 7:46
    her birine teşekkür etti,
  • 7:46 - 7:49
    hepsine başarılarından ötürü ödül verdi.
  • 7:49 - 7:52
    JK: Böylece bütün sokağı boyamıştık.
  • 7:52 - 7:56
    Tüm tepeyi boyamak nasıl olurdu?
  • 7:56 - 7:58
    Fon aramaya başladık.
  • 7:58 - 8:01
    Ancak pek çok soruyla karşılaştık.
  • 8:01 - 8:04
    Kaç ev boyayacaktık,
  • 8:04 - 8:06
    toplam kaç metrekare olacaktı,
  • 8:06 - 8:09
    ne kadar boya kullanacaktık,
  • 8:09 - 8:11
    kaç kişi çalışacaktı...
  • 8:11 - 8:14
    Yıllarca bu fonlar için planlar yazmaya,
  • 8:14 - 8:17
    bu sorulara yanıt vermeye çalışmıştık,
  • 8:17 - 8:19
    sonra düşündük,
  • 8:19 - 8:21
    bu sorulara cevap verebilmek için
  • 8:21 - 8:23
    işe başlamadan önce tam olarak
    ne yapacağınızı
  • 8:23 - 8:26
    bilmeniz gerekiyordu.
  • 8:26 - 8:30
    Bu şekilde düşünmek belki de bir hataydı.
  • 8:30 - 8:32
    Öğrendiğimiz sihrin bir kısmını
    kaybedecektik.
  • 8:32 - 8:34
    Bir yere gidip,
  • 8:34 - 8:36
    orada zaman geçirirseniz, projenin
  • 8:36 - 8:38
    kendi kendine gelişmesine
    izin verebilir,
  • 8:38 - 8:42
    kendi hayatı olmasını sağlayabilirsiniz.
  • 8:42 - 8:44
    DU: Biz de şuna karar verdik.
  • 8:44 - 8:47
    Planı tüm rakamlardan,
  • 8:47 - 8:49
    fikirlerden,
  • 8:49 - 8:51
    varsayımlardan arındırıp,
  • 8:51 - 8:53
    fikrin kökenine,
  • 8:53 - 8:55
    tepeyi dev bir sanat eserine
  • 8:55 - 8:58
    dönüştürme fikrine döndük.
  • 8:58 - 9:00
    Fon aramak yerine
  • 9:00 - 9:03
    bir destek kampanyası başlattık,
  • 9:03 - 9:05
    yaklaşık bir ayda,
  • 9:05 - 9:07
    1.500 kişi bir araya geldi ve
  • 9:07 - 9:10
    100.000 Dolar bağışladı.
  • 9:10 - 9:14
    Bizim için bu inanılmaz bir andı, çünkü -
  • 9:14 - 9:17
    (Alkışlar) -
  • 9:17 - 9:20
    çünkü sonunda özgür olduk.
  • 9:20 - 9:22
    Öğrendiğimiz dersleri, gecekondu
  • 9:22 - 9:26
    mahallelerin oluştuğu gibi
    projeler oluşturabilecek
  • 9:26 - 9:27
    özgürlüğe sahiptik.
  • 9:27 - 9:29
    Her yönüyle, baştan aşağı,
  • 9:29 - 9:32
    bir ana plan olmadan.
  • 9:32 - 9:35
    JK: Geri döndük ve Angelo'yu işe aldık.
  • 9:35 - 9:37
    Angelo Vila Cruzeiro'da bir sanatçıydı,
  • 9:37 - 9:40
    Çok yetenekliydi ve oradaki
    hemen hemen herkesi tanıyordu.
  • 9:40 - 9:42
    Sonra bizi evine davet eden
    eski ev sahibimiz
  • 9:42 - 9:44
    Elias'ı işe aldık,
  • 9:44 - 9:46
    Elias inşaat konusunda ustadır.
  • 9:46 - 9:48
    Birlikte nereden başlayacağımıza
    karar verdik.
  • 9:48 - 9:50
    Vila Cruzeiro'da bu noktayı seçtik
  • 9:50 - 9:52
    ve biz şu anda konuşurken
    evlere sıva yapılıyor.
  • 9:52 - 9:54
    İşin iyi tarafı, bir sonraki
  • 9:54 - 9:56
    boyanacak eve onlar karar veriyor.
  • 9:56 - 9:58
    Baskılı t-shirtleri bile var
  • 9:58 - 9:59
    afişler hazırlıyorlar,
  • 9:59 - 10:01
    herkese herşeyi anlatıyorlar,
  • 10:01 - 10:03
    basına demeç veriyorlar.
  • 10:03 - 10:06
    Bu makale Angelo hakkında yayınlandı.
  • 10:06 - 10:07
    DU: Bunlar olurken,
  • 10:07 - 10:09
    tüm dünyaya bu fikri taşıyoruz.
  • 10:09 - 10:12
    Philadelphia'daki projemiz gibi
  • 10:12 - 10:14
    pek çok seminere davet ediliyoruz.
  • 10:14 - 10:16
    Örneğin Curaçao'da...
  • 10:16 - 10:20
    Şu anda Haiti'de dev bir proje
    planlıyoruz.
  • 10:20 - 10:23
    JK: Gecekondu mahalleleri
    yalnızca fikrimizin
  • 10:23 - 10:25
    başlangıç noktası değil,
  • 10:25 - 10:28
    aynı zamanda bir ana plan olmadan
  • 10:28 - 10:31
    bunu mümkün kılan yerdi.
  • 10:31 - 10:34
    Çünkü bu topluluklar resmi değil,
  • 10:34 - 10:35
    ilham kaynağı bu noktaydı,
  • 10:35 - 10:38
    toplumsal bir çaba ve
    insanlar ile birlikte
  • 10:38 - 10:39
    yüz tane enstrumanı olan
  • 10:39 - 10:41
    bir orkestra gibi çalışabilir,
  • 10:41 - 10:43
    bir senfoni yaratabilirsiniz.
  • 10:43 - 10:45
    DU: Hayalimizin bir parçası olmak isteyen,
  • 10:45 - 10:47
    bu yolda bizi destekleyen
  • 10:47 - 10:49
    herkese teşekkür etmek
  • 10:49 - 10:52
    ve devam etmek istiyoruz.
  • 10:52 - 10:54
    Çok yakında bir gün
  • 10:54 - 10:56
    bu duvarlarda renkler yükseldikçe
  • 10:56 - 10:58
    daha çok insanın bize katılmasını,
  • 10:58 - 11:01
    bu hayale katılmasını umuyoruz.
  • 11:01 - 11:04
    Belki bir gün Vila Cruzeiro'nun tamamı
  • 11:04 - 11:05
    boyanmış olacak.
  • 11:05 - 11:07
    DU: Teşekkürler.
  • 11:07 - 11:11
    (Alkışlar)
Title:
Boyamak toplumları nasıl dönüştürebilir
Speaker:
Haas&Hahn
Description:

Sanatçı Jeroen Koolhaas ve Dre Urhahn tüm mahalleyi boyayarak bir toplum sanatı yaratıyor ve buna orada yaşayanları da katıyor. Rio'nun gecekondu mahallelerinden Kuzey Philadelphia'nın sokaklarına kadar... Projelerini başarılı kılan şey neydi? Bu komik ve ilham verici konuşmada, sanatçılar önce sanat yaklaşımlarını ve mahalle barbeküsünün önemini açıklıyor.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:23

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.