0:00:00.552,0:00:03.380
Dre Urhahn: Bu tiyatro dünyanın[br]en ünlü plajı

0:00:03.380,0:00:06.483
Copacabana'da yapıldı.

0:00:06.483,0:00:08.281
Fakat buraya 25 kilometre uzaklıkta,

0:00:08.281,0:00:10.297
Rio'nun kuzeyinde

0:00:10.297,0:00:13.359
Vila Cruzeiro isimli bir bölge var.

0:00:13.359,0:00:16.419
Burada yaklaşık 60.000 kişi yaşıyor.

0:00:16.419,0:00:18.522
Rio'da yaşayan insanlar Vila Cruzeiro'yu

0:00:18.522,0:00:20.397
genellikle haberlerden tanıyor ve

0:00:20.397,0:00:24.034
maalesef Vila Cruzeiro'dan gelen haberler

0:00:24.034,0:00:26.466
genellikle iyi haberler değil.

0:00:26.466,0:00:29.367
Ancak Vila Cruzeiro aynı zamanda

0:00:29.367,0:00:32.175
bizim hikayemizin başladığı yer.

0:00:32.175,0:00:34.383
Jeroen Koolhaas: On yıl önce Rio'ya

0:00:34.383,0:00:37.792
gecekondu hayatı ile ilgili bir [br]belgesel çekmek için geldik.

0:00:37.792,0:00:40.694
Varoşların gayrıresmi topluluklar[br]olduğunu duymuştuk.

0:00:40.694,0:00:42.551
Yıllar içinde köylerden kentlere

0:00:42.551,0:00:44.661
iş için göç eden insanlar

0:00:44.661,0:00:45.783
ile oluşmuş.

0:00:45.783,0:00:48.029
Şehir içinde şehirler gibi...

0:00:48.029,0:00:50.595
Cinayet, yoksulluk,

0:00:50.595,0:00:52.356
polis ve uyuşturucu kartelleri

0:00:52.356,0:00:53.768
arasındaki çatışmalarla ünlü.

0:00:53.768,0:00:57.013
Bu topluluklarda yaşayan insanların

0:00:57.013,0:00:58.570
evlerini, kendi elleriyle,

0:00:58.570,0:01:01.050
bir planları olmadan

0:01:01.050,0:01:02.600
yaptıklarını gördük.

0:01:02.600,0:01:05.500
Hala devam eden dev bir proje gibi...

0:01:05.500,0:01:07.374
Bizim geldiğimiz yerde, Hollanda'da,

0:01:07.374,0:01:09.457
herşey planlıdır.

0:01:09.457,0:01:12.121
Kurallara nasıl uyacağımıza dair[br]bile kurallarımız vardır.

0:01:12.121,0:01:13.677
(Gülüşmeler)

0:01:13.677,0:01:15.795
DU: Çekimlerin son günü

0:01:15.795,0:01:17.944
Vila Cruzeiro'da oturuyorduk,

0:01:17.944,0:01:19.332
içki içiyorduk,

0:01:19.332,0:01:20.859
bir tepeye bakıyorduk,

0:01:20.859,0:01:22.386
tepe evlerle doluydu

0:01:22.386,0:01:25.143
çoğu ev bitmemiş görünüyordu.

0:01:25.147,0:01:26.382
Tuğla duvarları vardı

0:01:26.382,0:01:28.132
ama bazıları

0:01:28.132,0:01:30.074
sıvalı ve boyalıydı

0:01:30.074,0:01:31.770
ve birden aklımıza bir fikir geldi,

0:01:31.770,0:01:34.450
bütün evler sıvalı ve boyalı olsa

0:01:34.450,0:01:36.625
nasıl olurdu?

0:01:36.625,0:01:39.667
Büyük bir tasarım hayal ettik,

0:01:39.667,0:01:42.767
bir sanat eseri...

0:01:42.767,0:01:44.423
Böyle bir yerde bunun gibi bir şey

0:01:44.423,0:01:46.289
kim beklerdi?

0:01:46.289,0:01:49.452
Bu mümkün olabilir mi diye düşündük.

0:01:49.452,0:01:52.140
Önce evleri saymaya başladık,

0:01:52.140,0:01:54.038
kısa sürede hesabı karıştırdık.

0:01:54.038,0:01:57.234
Yine de bu fikre takılmıştık.

0:01:57.234,0:01:58.909
JK: Bir arkadaşımız vardı,

0:01:58.909,0:02:01.520
Vila Cruzeiro'da bir STK'nın başındaydı.

0:02:01.520,0:02:02.805
İsmi Nanko'ydu,

0:02:02.805,0:02:04.866
o da bu fikri sevdi.

0:02:04.866,0:02:06.538
"Biliyor musunuz buradaki herkesin

0:02:06.538,0:02:08.411
evlerinin sıvalı ve boyalı olması

0:02:08.411,0:02:09.862
hoşuna gider.

0:02:09.862,0:02:11.263
Bu bir ev bittiğinde olur." dedi.

0:02:12.204,0:02:14.066
Bizi doğru insanlarla tanıştırdı.

0:02:14.066,0:02:17.097
Böylelikle Vitor ve Maurinho ekibimiz oldu

0:02:17.097,0:02:20.014
Merkezde üç ev seçtik ve

0:02:20.014,0:02:22.494
buradan başladık.[br]Birkaç tasarım yaptık,

0:02:22.494,0:02:24.114
herkes bu tasarımı sevdi,

0:02:24.114,0:02:26.527
uçurtma uçuran bir çocuk.

0:02:26.527,0:02:28.668
Boyamaya başladık, ilk yaptığımız şey

0:02:28.668,0:02:31.059
her yeri maviye boyamak oldu,

0:02:31.059,0:02:33.650
bu hali bile bize güzel gözüktü

0:02:33.650,0:02:36.181
fakat orada yaşayan insanlar[br]nefret ettiler.

0:02:36.181,0:02:37.824
"Ne yaptınız?" dediler.

0:02:37.824,0:02:39.713
Evimizi polis karakolu ile

0:02:39.713,0:02:41.513
aynı renge boyadınız."

0:02:41.513,0:02:43.426
(Gülüşmeler)

0:02:43.426,0:02:45.652
Bir gecekondu mahallesinde[br]bu iyi bir şey değil.

0:02:45.652,0:02:49.477
Bir hücre ile de aynı renk.

0:02:49.477,0:02:52.931
Biz de hemen devam edip çocuğu da çizdik,

0:02:52.931,0:02:54.139
bitti diye düşünmüştük

0:02:54.139,0:02:56.056
gerçekten mutluyduk

0:02:56.056,0:02:59.069
fakat küçük çocuklar bize gelmeye başladı

0:02:59.069,0:03:01.131
"Uçurtma uçuran bir çocuk var ama

0:03:01.131,0:03:03.178
uçurtma nerede?" dediler.

0:03:03.178,0:03:05.293
"Bu sanat" dedik.

0:03:05.293,0:03:07.810
"Uçurtmayı hayal etmeniz gerekiyor."

0:03:07.810,0:03:08.862
(Gülüşmeler)

0:03:08.862,0:03:12.526
"Hayır hayır, uçurtmayı görmek[br]istiyoruz." dediler.

0:03:12.526,0:03:14.423
Biz de hızlıca uçurtmayı ekledik,

0:03:14.423,0:03:15.788
tepenin en üstüne,

0:03:15.788,0:03:17.920
böylece çocuğun uçurtma[br]uçurduğu görünüyordu

0:03:17.920,0:03:20.333
ve uçurtmayı da görüyordunuz.

0:03:20.333,0:03:22.188
Yerel basın bunu yazmaya başladı,

0:03:22.188,0:03:23.501
harikaydı,

0:03:23.501,0:03:25.088
The Guardian bile bunu yazdı:

0:03:25.088,0:03:29.264
"Kötü şöhretli gecekondu mahallesi[br]açık hava galerisi oldu."

0:03:29.264,0:03:32.182
JK: Bu başarının getirdiği cesaretle

0:03:32.182,0:03:35.710
Rio'da ikinci projemize başladık

0:03:35.710,0:03:38.336
ve bu sokağa rastladık.

0:03:38.336,0:03:41.609
Çamuru önlemek için beton ile kaplanmıştı,

0:03:41.609,0:03:44.960
bunun içinde bir tür nehir gördük,

0:03:44.960,0:03:48.444
Bu nehrin Japon tarzı olduğunu hayal ettik

0:03:48.444,0:03:51.190
yukarı doğru bir Koi sazanı yüzecekti

0:03:51.190,0:03:53.291
Nehri yapmaya karar verdik

0:03:53.291,0:03:55.913
Rob Admiraal'i davet ettik.

0:03:55.913,0:03:57.313
Kendisi Japon tarzında uzmanlaşmış

0:03:57.313,0:04:00.333
bir dövme sanatçısıydı.

0:04:00.333,0:04:02.020
Neredeyse bütün yılı bu nehri

0:04:02.020,0:04:05.455
boyararak geçireceğimizi bilmiyorduk,

0:04:05.455,0:04:08.955
yakınlarda oturan Geovani, Robinho

0:04:08.955,0:04:11.301
ve Vitor ile birlikte...

0:04:11.301,0:04:13.371
Aynı sokakta yaşayanlardan biri,

0:04:13.371,0:04:16.734
Elias bizi ailesiyle birlikte

0:04:16.734,0:04:19.659
evinde yaşamaya davet edince

0:04:19.659,0:04:21.007
bu mahalleye taşındık.

0:04:21.007,0:04:22.477
Bu mükemmeldi.

0:04:22.477,0:04:23.805
Maalesef bu süreçte

0:04:23.805,0:04:26.086
polis ile uyuşturucu kartelleri arasında

0:04:26.086,0:04:27.861
bir savaş daha çıktı.

0:04:27.861,0:04:32.609
(Silah sesleri)

0:04:42.218,0:04:45.124
Bu zamanlarda bu topluluktaki

0:04:45.124,0:04:47.494
insanların birbirine gerçekten

0:04:47.494,0:04:49.282
destek olduklarını öğrendik.

0:04:49.282,0:04:51.892
Öğrendiğimiz bir önemli unsur daha vardı,

0:04:51.892,0:04:55.199
barbekünün önemi.[br](Gülüşmeler)

0:04:55.199,0:04:56.920
Bir barbekü partisi düzenlediğinizde

0:04:56.920,0:04:59.361
bir misafirden ev sahibine dönüşüyordunuz

0:04:59.361,0:05:00.574
Biz de hemen hemen

0:05:00.574,0:05:01.797
her hafta yaptık.

0:05:01.797,0:05:04.806
Neredeyse mahalledeki herkesle tanıştık.

0:05:04.806,0:05:06.831
JK: Hala tepe ile ilgili fikrimiz vardı.

0:05:06.831,0:05:08.191
DU: Evet evet, büyüklüğü

0:05:08.191,0:05:10.137
ile ilgili konuşuyorduk, çünkü bu resim

0:05:10.137,0:05:12.398
olağanüstü büyük,

0:05:12.398,0:05:14.546
olağanüstü detaylıydı.

0:05:14.546,0:05:20.285
Bu süreç bizi neredeyse delirtti.

0:05:20.285,0:05:23.480
Sonra bu süreci düşündük,

0:05:23.480,0:05:25.651
mahallede geçirdiğimiz onca zaman

0:05:25.651,0:05:27.225
belki de resim yapmaktan

0:05:27.225,0:05:29.926
çok daha önemliydi.

0:05:29.926,0:05:31.444
JK: Bu kadar zaman sonra,

0:05:31.444,0:05:33.873
tepe ile ilgili fikir hala duruyordu.

0:05:33.873,0:05:38.248
Çizimler, modeller yapmaya başladık

0:05:38.248,0:05:39.442
ve bir şey farkettik.

0:05:39.442,0:05:41.545
Bizim fikirlerimiz, tasarımlarımız,

0:05:41.545,0:05:45.314
önceki projeden biraz daha basit olmalıydı

0:05:45.314,0:05:47.458
böylece daha çok insanla ve[br]daha kısa sürede

0:05:47.458,0:05:51.114
daha çok ev boyayabilirdik.

0:05:51.114,0:05:53.470
Rio'nun merkezinde Santa Marta'da

0:05:53.470,0:05:56.040
bu fikri deneyebileceğimiz

0:05:56.040,0:05:57.788
bir yer bulduk.

0:05:57.788,0:05:59.971
Burası için bir tasarım yaptık.

0:05:59.971,0:06:01.362
Şöyle görünüyordu...

0:06:01.362,0:06:02.907
Bizimle olacak insanları bulduk.

0:06:02.907,0:06:06.930
Eğer fikir saçmalık derecesinde büyükse,

0:06:06.930,0:06:10.500
insanları yanınıza çekmek daha[br]kolay oluyor. (Gülüşmeler)

0:06:10.500,0:06:13.468
Santa Marta'daki insanlar bir araya geldi

0:06:13.468,0:06:16.216
bir aydan kısa bir süre sonra

0:06:16.216,0:06:18.589
o meydan bu hale geldi.

0:06:18.589,0:06:23.827
(Alkışlar)

0:06:25.676,0:06:28.870
Bu resim tüm dünyaya yayıldı.

0:06:28.870,0:06:32.638
DU: Sonra beklenmedik bir telefon aldık.

0:06:32.638,0:06:36.305
Philadelphia Duvar Sanatları Programından.

0:06:36.305,0:06:37.880
Bir soruları vardı.

0:06:37.880,0:06:39.781
Bu fikir, bu yaklaşımımız,

0:06:39.781,0:06:42.695
North Philly'de uygulanabilir miydi?

0:06:42.695,0:06:45.126
Burası Amerika'nın en fakir

0:06:45.126,0:06:46.778
mahallelerinden biriydi.

0:06:46.778,0:06:49.838
Hemen evet dedik.

0:06:49.838,0:06:51.748
Nasıl olduğunu bilmiyorduk,

0:06:51.748,0:06:54.169
fakat değişik ve zorlu bir iş olacaktı.

0:06:54.169,0:06:56.430
Rio'da yaptığımız şeyin aynısını yaptık,

0:06:56.430,0:06:58.101
mahalleye taşındık ve

0:06:58.101,0:07:00.243
barbekü yapmaya başladık.

0:07:00.243,0:07:05.102
(Gülüşmeler)

0:07:05.102,0:07:08.871
Projeyi bitirmek iki yıl aldı

0:07:08.871,0:07:10.761
ve meydandaki her ev için

0:07:10.761,0:07:13.304
ayrı ayrı tasarımlar yaptık.

0:07:13.304,0:07:14.908
Bu tasarımları yerli mağazacılar,

0:07:14.908,0:07:17.521
bina sahipleri

0:07:17.521,0:07:22.459
ve bir düzine genç adam[br]ve kadın ile yaptık.

0:07:22.459,0:07:25.958
İşe alındılar ve boyama ile[br]ilgili eğitim aldılar.

0:07:25.958,0:07:29.523
Birlikte kendi mahallelerini[br]dönüştürdüler.

0:07:29.523,0:07:34.340
Tüm caddeyi dev, renkli bir[br]desene çevirdiler

0:07:34.340,0:07:37.680
(Alkışlar)

0:07:40.142,0:07:43.765
Sonunda Philadelphia şehri

0:07:43.765,0:07:45.778
her birine teşekkür etti,

0:07:45.778,0:07:49.094
hepsine başarılarından ötürü ödül verdi.

0:07:49.094,0:07:52.246
JK: Böylece bütün sokağı boyamıştık.

0:07:52.246,0:07:55.801
Tüm tepeyi boyamak nasıl olurdu?

0:07:55.801,0:07:57.679
Fon aramaya başladık.

0:07:57.679,0:08:00.920
Ancak pek çok soruyla karşılaştık.

0:08:00.920,0:08:04.339
Kaç ev boyayacaktık,

0:08:04.339,0:08:06.495
toplam kaç metrekare olacaktı,

0:08:06.495,0:08:08.546
ne kadar boya kullanacaktık,

0:08:08.546,0:08:11.189
kaç kişi çalışacaktı...

0:08:11.189,0:08:13.900
Yıllarca bu fonlar için planlar yazmaya,

0:08:13.900,0:08:17.219
bu sorulara yanıt vermeye çalışmıştık,

0:08:17.219,0:08:18.759
sonra düşündük,

0:08:18.759,0:08:20.672
bu sorulara cevap verebilmek için

0:08:20.672,0:08:23.259
işe başlamadan önce tam olarak[br]ne yapacağınızı

0:08:23.259,0:08:26.443
bilmeniz gerekiyordu.

0:08:26.443,0:08:29.694
Bu şekilde düşünmek belki de bir hataydı.

0:08:29.694,0:08:32.222
Öğrendiğimiz sihrin bir kısmını[br]kaybedecektik.

0:08:32.222,0:08:33.848
Bir yere gidip,

0:08:33.848,0:08:36.263
orada zaman geçirirseniz, projenin

0:08:36.263,0:08:38.231
kendi kendine gelişmesine[br]izin verebilir,

0:08:38.231,0:08:41.719
kendi hayatı olmasını sağlayabilirsiniz.

0:08:41.719,0:08:43.931
DU: Biz de şuna karar verdik.

0:08:43.931,0:08:47.140
Planı tüm rakamlardan,

0:08:47.140,0:08:49.030
fikirlerden,

0:08:49.030,0:08:50.999
varsayımlardan arındırıp,

0:08:50.999,0:08:53.362
fikrin kökenine,

0:08:53.362,0:08:55.364
tepeyi dev bir sanat eserine

0:08:55.364,0:08:57.805
dönüştürme fikrine döndük.

0:08:57.805,0:09:00.207
Fon aramak yerine

0:09:00.207,0:09:03.097
bir destek kampanyası başlattık,

0:09:03.097,0:09:04.680
yaklaşık bir ayda,

0:09:04.680,0:09:06.852
1.500 kişi bir araya geldi ve

0:09:06.852,0:09:10.127
100.000 Dolar bağışladı.

0:09:10.127,0:09:13.730
Bizim için bu inanılmaz bir andı, çünkü -

0:09:13.730,0:09:17.246
(Alkışlar) -

0:09:17.246,0:09:20.295
çünkü sonunda özgür olduk.

0:09:20.295,0:09:22.466
Öğrendiğimiz dersleri, gecekondu

0:09:22.466,0:09:25.562
mahallelerin oluştuğu gibi[br]projeler oluşturabilecek

0:09:25.562,0:09:27.474
özgürlüğe sahiptik.

0:09:27.474,0:09:29.128
Her yönüyle, baştan aşağı,

0:09:29.128,0:09:31.703
bir ana plan olmadan.

0:09:31.703,0:09:34.800
JK: Geri döndük ve Angelo'yu işe aldık.

0:09:34.800,0:09:36.722
Angelo Vila Cruzeiro'da bir sanatçıydı,

0:09:36.722,0:09:39.518
Çok yetenekliydi ve oradaki[br]hemen hemen herkesi tanıyordu.

0:09:39.518,0:09:41.940
Sonra bizi evine davet eden[br]eski ev sahibimiz

0:09:41.940,0:09:43.537
Elias'ı işe aldık,

0:09:43.537,0:09:45.551
Elias inşaat konusunda ustadır.

0:09:45.551,0:09:47.992
Birlikte nereden başlayacağımıza[br]karar verdik.

0:09:47.992,0:09:49.678
Vila Cruzeiro'da bu noktayı seçtik

0:09:49.678,0:09:52.491
ve biz şu anda konuşurken[br]evlere sıva yapılıyor.

0:09:52.491,0:09:54.071
İşin iyi tarafı, bir sonraki

0:09:54.071,0:09:56.066
boyanacak eve onlar karar veriyor.

0:09:56.066,0:09:57.752
Baskılı t-shirtleri bile var

0:09:57.752,0:09:59.318
afişler hazırlıyorlar,

0:09:59.318,0:10:01.302
herkese herşeyi anlatıyorlar,

0:10:01.302,0:10:03.143
basına demeç veriyorlar.

0:10:03.143,0:10:05.610
Bu makale Angelo hakkında yayınlandı.

0:10:05.610,0:10:06.788
DU: Bunlar olurken,

0:10:06.788,0:10:08.973
tüm dünyaya bu fikri taşıyoruz.

0:10:08.973,0:10:12.290
Philadelphia'daki projemiz gibi

0:10:12.290,0:10:14.438
pek çok seminere davet ediliyoruz.

0:10:14.438,0:10:16.350
Örneğin Curaçao'da...

0:10:16.350,0:10:20.456
Şu anda Haiti'de dev bir proje[br]planlıyoruz.

0:10:20.456,0:10:23.200
JK: Gecekondu mahalleleri[br]yalnızca fikrimizin

0:10:23.200,0:10:24.787
başlangıç noktası değil,

0:10:24.787,0:10:28.342
aynı zamanda bir ana plan olmadan

0:10:28.342,0:10:31.468
bunu mümkün kılan yerdi.

0:10:31.468,0:10:33.538
Çünkü bu topluluklar resmi değil,

0:10:33.538,0:10:34.977
ilham kaynağı bu noktaydı,

0:10:34.977,0:10:37.577
toplumsal bir çaba ve[br]insanlar ile birlikte

0:10:37.577,0:10:39.488
yüz tane enstrumanı olan

0:10:39.488,0:10:41.062
bir orkestra gibi çalışabilir,

0:10:41.062,0:10:43.415
bir senfoni yaratabilirsiniz.

0:10:43.415,0:10:45.372
DU: Hayalimizin bir parçası olmak isteyen,

0:10:45.372,0:10:46.990
bu yolda bizi destekleyen

0:10:46.990,0:10:49.174
herkese teşekkür etmek

0:10:49.174,0:10:51.885
ve devam etmek istiyoruz.

0:10:51.885,0:10:53.696
Çok yakında bir gün

0:10:53.696,0:10:56.205
bu duvarlarda renkler yükseldikçe

0:10:56.205,0:10:58.184
daha çok insanın bize katılmasını,

0:10:58.184,0:11:00.997
bu hayale katılmasını umuyoruz.

0:11:00.997,0:11:03.617
Belki bir gün Vila Cruzeiro'nun tamamı

0:11:03.617,0:11:05.372
boyanmış olacak.

0:11:05.372,0:11:07.284
DU: Teşekkürler.

0:11:07.284,0:11:10.545
(Alkışlar)