Return to Video

Hoe schilderen een gemeenschap kan transformeren

  • 0:01 - 0:03
    Dre Urhahn: Dit theater
    is gebouwd op Copacabana,
  • 0:03 - 0:06
    het beroemdste strand ter wereld,
  • 0:06 - 0:08
    maar 25 kilometer hier vandaan
  • 0:08 - 0:10
    in de noordelijke zone van Rio
  • 0:10 - 0:13
    ligt de gemeenschap Vila Cruzeiro,
  • 0:13 - 0:16
    waar 60.000 mensen wonen.
  • 0:16 - 0:18
    De mensen hier in Rio
  • 0:18 - 0:20
    kennen Vila Cruzeiro
    voornamelijk van het nieuws
  • 0:20 - 0:23
    en nieuws van Vila Cruzeiro
  • 0:23 - 0:26
    is helaas vaak geen goed nieuws.
  • 0:26 - 0:29
    Maar Vila Cruzeiro is ook de plek
  • 0:29 - 0:31
    waar ons verhaal begint.
  • 0:31 - 0:35
    Jeroen Koolhaas: Tien jaar geleden
    kwamen we voor het eerst naar Rio
  • 0:35 - 0:38
    om een documentaire te maken
    over het leven in de favela's.
  • 0:38 - 0:41
    We leerden dat favela's
    informele gemeenschappen zijn.
  • 0:41 - 0:42
    Ze ontstonden over de jaren
  • 0:42 - 0:44
    toen immigranten van het platteland
  • 0:44 - 0:46
    in de steden werk kwamen zoeken.
  • 0:46 - 0:48
    Een soort stad binnen de stad,
  • 0:48 - 0:50
    bekend om hun problemen
    met misdaad, armoede,
  • 0:50 - 0:52
    en de gewelddadige drugsoorlog
  • 0:52 - 0:54
    tussen de politie en de drugsbendes.
  • 0:54 - 0:57
    Wat ons opviel, was dat dit
    gemeenschappen waren
  • 0:57 - 1:01
    die de bewoners met eigen handen
    hadden gebouwd,
  • 1:01 - 1:03
    zonder overkoepelend plan,
  • 1:03 - 1:06
    als een gigantisch werk in uitvoering.
  • 1:06 - 1:07
    Bij ons thuis, in Nederland,
  • 1:07 - 1:09
    is alles gepland.
  • 1:09 - 1:12
    We hebben zelfs regels
    hoe je de regels moet volgen.
  • 1:12 - 1:14
    (Gelach)
  • 1:14 - 1:17
    DU: Op de laatste filmdag
    waren we in Vila Cruzeiro.
  • 1:17 - 1:19
    We gingen zitten om iets te drinken,
  • 1:19 - 1:21
    terwijl we uitkeken over een heuvel
  • 1:21 - 1:23
    met een hele hoop huizen,
  • 1:23 - 1:25
    en de meeste huizen zagen er onaf uit.
  • 1:25 - 1:26
    Ze hadden muren van kale baksteen,
  • 1:26 - 1:30
    terwijl andere huizen geplamuurd
    en geverfd waren.
  • 1:30 - 1:32
    Opeens kregen we een idee:
  • 1:32 - 1:34
    hoe zou het zijn als alle huizen
  • 1:34 - 1:37
    geplamuurd en geverfd waren?
  • 1:37 - 1:40
    En toen stelden we ons
    één groot ontwerp voor,
  • 1:40 - 1:43
    één groot kunstwerk.
  • 1:43 - 1:44
    Wie zou zoiets verwachten
  • 1:44 - 1:46
    op een plek als deze?
  • 1:46 - 1:49
    We dachten: is dat überhaupt mogelijk?
  • 1:49 - 1:52
    Dus we begonnen de huizen te tellen,
  • 1:52 - 1:54
    maar raakten snel de tel kwijt.
  • 1:54 - 1:57
    Het idee beklijfde echter.
  • 1:57 - 1:59
    JK: We hadden een vriend.
  • 1:59 - 2:02
    Hij runde een ngo in Vila Cruzeiro.
  • 2:02 - 2:03
    Zijn naam was Nanko
  • 2:03 - 2:05
    en hij vond het ook een goed idee.
  • 2:05 - 2:07
    Hij zei: "Iedereen hier zou best graag
  • 2:07 - 2:10
    zijn huis bepleisterd en geverfd hebben.
  • 2:10 - 2:12
    Dan is een huis pas echt af."
  • 2:12 - 2:14
    Hij introduceerde ons
    bij de juiste mensen,
  • 2:14 - 2:17
    en Vitor en Maurinho werden onze ploeg.
  • 2:17 - 2:20
    We kozen drie huizen
    midden in de gemeenschap
  • 2:20 - 2:21
    en begonnen daar.
  • 2:21 - 2:24
    We maakten verschillende ontwerpen
  • 2:24 - 2:26
    en iedereen vond de jongen
    met de vlieger het beste.
  • 2:26 - 2:29
    We begonnen met schilderen
  • 2:29 - 2:31
    en allereerst verfden we alles blauw
  • 2:31 - 2:34
    en dachten dat het er al best goed uitzag.
  • 2:34 - 2:36
    Maar zij haatten het.
    De bewoners haatten het.
  • 2:36 - 2:38
    Ze zeiden: "Wat heb je gedaan?
  • 2:38 - 2:40
    Je hebt ons huis
    in dezelfde kleur geschilderd
  • 2:40 - 2:42
    als het politiebureau."
  • 2:42 - 2:43
    (Gelach)
  • 2:43 - 2:46
    Dat wil je niet in een favela.
  • 2:46 - 2:49
    Dezelfde kleur ook
    als een gevangeniscel.
  • 2:49 - 2:52
    Dus we schilderden
    met enige spoed de jongen
  • 2:52 - 2:54
    en toen we dachten klaar te zijn.
  • 2:54 - 2:56
    We waren heel tevreden.
  • 2:56 - 2:58
    Maar nog steeds was het niet goed.
  • 2:58 - 3:01
    Kleine kinderen vroegen ons:
    "Daar staat een jongen te vliegeren,
  • 3:01 - 3:03
    maar waar is zijn vlieger?"
  • 3:03 - 3:05
    We zeiden: "Het is kunst.
  • 3:05 - 3:08
    De vlieger fantaseer je er zelf bij."
  • 3:08 - 3:09
    (Gelach)
  • 3:09 - 3:13
    Ze zeiden: "Nee, nee, nee,
    wij willen de vlieger zien!"
  • 3:13 - 3:14
    Dus we installeerden snel een vlieger
  • 3:14 - 3:16
    bovenaan de heuvel,
  • 3:16 - 3:18
    zodat je echt de vlieger
  • 3:18 - 3:20
    van de jongen kon zien.
  • 3:20 - 3:22
    De plaatselijke media pikten het op,
  • 3:22 - 3:23
    wat geweldig was,
  • 3:23 - 3:25
    en toen schreef zelfs The Guardian erover.
  • 3:25 - 3:29
    "Beruchte sloppenwijk
    wordt openlucht-galerie."
  • 3:29 - 3:32
    JK: Aangemoedigd door dit succes
  • 3:32 - 3:36
    gingen we terug naar Rio
    voor een tweede project.
  • 3:36 - 3:38
    We ontdekten een straat
  • 3:38 - 3:42
    die bedekt was met beton
    tegen modderstromen,
  • 3:42 - 3:45
    en we zagen er een soort rivier in.
  • 3:45 - 3:48
    We stelden ons een rivier voor
    in Japanse stijl
  • 3:48 - 3:51
    met koi (karpers) die
    stroomopwaarts zwommen.
  • 3:51 - 3:53
    We besloten die rivier te schilderen
  • 3:53 - 3:56
    en nodigden Rob Admiraal uit,
  • 3:56 - 3:57
    een tattoo-kunstenaar
  • 3:57 - 4:00
    gespecialiseerd in de Japanse stijl.
  • 4:00 - 4:02
    We konden niet vermoeden
  • 4:02 - 4:06
    dat we bijna een jaar zoet zouden zijn
    met het schilderen van die rivier,
  • 4:06 - 4:09
    samen met Geovani,
    en Robinho en Vitor,
  • 4:09 - 4:11
    die vlakbij woonden.
  • 4:11 - 4:13
    We verhuisden zelfs naar de wijk,
  • 4:13 - 4:17
    toen één van de jongens
    uit de straat, Elias,
  • 4:17 - 4:20
    ons vertelde dat we
    in zijn huis konden wonen
  • 4:20 - 4:21
    samen met zijn familie,
  • 4:21 - 4:22
    wat fantastisch was.
  • 4:22 - 4:25
    Helaas brak er net weer een oorlog los
  • 4:25 - 4:28
    tussen de politie en de drugsbendes.
  • 4:28 - 4:33
    (Video) (Pistoolschoten)
  • 4:42 - 4:44
    We leerden dat mensen
  • 4:44 - 4:47
    in zo'n gemeenschap
    elkaar steunen
  • 4:47 - 4:49
    in dergelijke tijden van nood.
  • 4:49 - 4:52
    Maar we leerden ook
    iets anders belangrijks:
  • 4:52 - 4:55
    het belang van barbecues.
    (Gelach)
  • 4:55 - 4:57
    Als je een barbecue organiseert,
  • 4:57 - 4:59
    verander je van een gast in een gastheer,
  • 4:59 - 5:02
    dus we besloten er vrijwel
    om de week een te organiseren
  • 5:02 - 5:05
    Hierdoor leerden we
    iedereen in de buurt kennen.
  • 5:05 - 5:07
    JK: Maar daar lag die heuvel nog.
  • 5:07 - 5:09
    DU: Ja, we hadden het over de schaal,
  • 5:09 - 5:12
    want deze schildering was immens groot
  • 5:12 - 5:15
    en waanzinnig gedetailleerd,
  • 5:15 - 5:20
    zodat het proces ons zelf ook
    bijna tot waanzin dreef.
  • 5:20 - 5:22
    Maar we dachten
  • 5:22 - 5:25
    dat de tijd die we
    in de wijk hadden doorgebracht
  • 5:25 - 5:28
    misschien nog wel belangrijker was
  • 5:28 - 5:30
    dan de schildering zelf.
  • 5:30 - 5:31
    JK: Na al die tijd
  • 5:31 - 5:34
    was het idee van die heuvel er dus nog,
  • 5:34 - 5:37
    en we maakten wat schetsen, modellen,
  • 5:37 - 5:39
    en we bedachten dat
  • 5:39 - 5:42
    onze ideeën en ontwerpen
  • 5:42 - 5:45
    wat eenvoudiger moesten zijn
    dan dat laatste project
  • 5:45 - 5:47
    zodat we met meer mensen konden schilderen
  • 5:47 - 5:51
    en meer huizen tegelijk konden doen.
  • 5:51 - 5:53
    We kregen de kans om dit te proberen
  • 5:53 - 5:58
    in een gemeenschap midden in Rio,
    Santa Marta,
  • 5:58 - 6:01
    en we maakten voor deze plek dit ontwerp.
  • 6:01 - 6:03
    We vonden mensen die wilden meedoen
  • 6:03 - 6:07
    want het bleek dat als je idee
    belachelijk groot is,
  • 6:07 - 6:10
    het makkelijker is om mensen
    te laten meedoen. (Gelach)
  • 6:10 - 6:13
    De mensen van Santa Marta
  • 6:13 - 6:16
    werkten samen aan dat plein
  • 6:16 - 6:19
    en na een dikke maand zag het er zo uit.
  • 6:19 - 6:24
    (Applaus)
  • 6:26 - 6:29
    Dit beeld ging de hele wereld rond.
  • 6:29 - 6:33
    DU: Toen kregen we
    een onverwacht telefoontje
  • 6:33 - 6:36
    van het Philadelphia
    Mural Arts Program.
  • 6:36 - 6:38
    Zij vroegen of dit idee,
  • 6:38 - 6:40
    onze aanpak
  • 6:40 - 6:43
    misschien ook zou werken in Noord-Philly,
  • 6:43 - 6:47
    een van de armste buurten van de VS.
  • 6:47 - 6:50
    We zeiden direct ja.
  • 6:50 - 6:52
    We hadden geen idee hoe,
  • 6:52 - 6:54
    maar het leek een heel
    interessante uitdaging.
  • 6:54 - 6:56
    We deden hetzelfde als in Rio,
  • 6:56 - 6:58
    we gingen in de buurt wonen
  • 6:58 - 7:00
    en begonnen te barbecueën.
  • 7:00 - 7:05
    (Gelach)
  • 7:05 - 7:09
    Het duurde bijna twee jaar
    voor het project af was.
  • 7:09 - 7:11
    We maakten individuele ontwerpen
  • 7:11 - 7:13
    voor elk huis aan die straat
    dat we schilderden,
  • 7:13 - 7:17
    samen met de lokale winkeliers,
    de huiseigenaren,
  • 7:17 - 7:21
    en een team van zo'n 12
    jonge mannen en vrouwen.
  • 7:21 - 7:26
    Ze kwamen in dienst,
    werden getraind als schilders
  • 7:26 - 7:29
    en samen transformeerden ze
    hun eigen buurt,
  • 7:29 - 7:33
    de hele straat, in een
    gigantisch mozaïek van kleur.
  • 7:33 - 7:38
    (Applaus)
  • 7:40 - 7:44
    Na afloop bedankte
    de gemeente Philadelphia
  • 7:44 - 7:46
    elk van hun
  • 7:46 - 7:49
    en bewees hen eer
    voor wat ze bereikt hadden.
  • 7:49 - 7:52
    JK: Nu hadden we een hele straat geverfd.
  • 7:52 - 7:56
    De heuvel lag nog op ons te wachten.
  • 7:56 - 7:58
    We gingen op zoek naar financiering,
  • 7:58 - 8:01
    maar kwamen enkel vragen tegen.
  • 8:01 - 8:04
    Hoeveel huizen gaan jullie schilderen?
  • 8:04 - 8:06
    Hoeveel vierkante meter is dat?
  • 8:06 - 8:09
    Hoeveel verf gebruiken jullie
  • 8:09 - 8:11
    en hoeveel mensen nemen jullie in dienst?
  • 8:11 - 8:14
    We hebben jarenlang geprobeerd
    om plannen te schrijven
  • 8:14 - 8:17
    voor de financiering
    en om die vragen te beantwoorden,
  • 8:17 - 8:19
    maar toen dachten we:
  • 8:19 - 8:21
    om al die vragen te beantwoorden,
  • 8:21 - 8:23
    moet je precies weten wat je gaat doen
  • 8:23 - 8:26
    nog voordat je er bent en begint.
  • 8:26 - 8:30
    Misschien is het fout om zo te denken.
  • 8:30 - 8:32
    Het zou afbreuk doen aan
    wat we hadden geleerd:
  • 8:32 - 8:34
    als je ergens heen gaat
  • 8:34 - 8:36
    en er tijd doorbrengt,
  • 8:36 - 8:38
    kun je het project
    organisch laten groeien,
  • 8:38 - 8:41
    en een eigen leven laten leiden.
  • 8:41 - 8:44
    DU: We besloten dus
  • 8:44 - 8:47
    om dit plan te ontdoen van alle
  • 8:47 - 8:51
    cijfers en ideeën en vooroordelen
  • 8:51 - 8:53
    en terug te gaan naar het basisidee:
  • 8:53 - 8:58
    een heuvel veranderen
    in een gigantisch kunstwerk.
  • 8:58 - 9:00
    En in plaats van zoeken naar financiering,
  • 9:00 - 9:03
    begonnen we een crowdfunding-campagne.
  • 9:03 - 9:05
    Ruim een maand later
  • 9:05 - 9:07
    hadden 1500 mensen
  • 9:07 - 9:10
    ruim 100.000 dollar gedoneerd.
  • 9:10 - 9:14
    Voor ons was dat
    een ongelofelijk moment –
  • 9:14 - 9:17
    (Applaus)
  • 9:17 - 9:20
    want nu hadden we eindelijk de vrijheid
  • 9:20 - 9:22
    om alle opgedane kennis te gebruiken
  • 9:22 - 9:26
    in een project dat was opgebouwd
  • 9:26 - 9:28
    zoals een sloppenwijk dat is:
  • 9:28 - 9:29
    van de grond af,
  • 9:29 - 9:32
    zonder vooropgezet plan.
  • 9:32 - 9:35
    JK: Dus we gingen terug
    en we namen Angelo in dienst,
  • 9:35 - 9:37
    een lokale kunstenaar uit Vila Cruzeiro,
  • 9:37 - 9:40
    heel getalenteerd en hij
    kende bijna iedereen daar.
  • 9:40 - 9:42
    Ook namen we Elias in dienst,
  • 9:42 - 9:44
    bij wie we in huis hadden gewoond.
  • 9:44 - 9:46
    Hij weet alles van bouwen.
  • 9:46 - 9:48
    Samen met hen besloten we
    waar te beginnen.
  • 9:48 - 9:50
    We kozen een plek in Vila Cruzeiro
  • 9:50 - 9:52
    en op dit moment
    worden daar huizen bepleisterd.
  • 9:52 - 9:54
    Het mooie is dat zij bepalen
  • 9:54 - 9:56
    welk huis ze als volgende gaan doen.
  • 9:56 - 9:58
    Ze printen zelfs t-shirts,
  • 9:58 - 9:59
    hangen spandoeken op,
  • 9:59 - 10:01
    leggen alles aan iedereen uit
  • 10:01 - 10:03
    en praten met de pers.
  • 10:03 - 10:06
    Dit artikel verscheen over Angelo.
  • 10:06 - 10:07
    DU: Terwijl dit gebeurt,
  • 10:07 - 10:09
    verspreiden wij het idee
    over de hele wereld.
  • 10:09 - 10:12
    Als vervolg op ons project in Philadelphia
  • 10:12 - 10:14
    zijn we uitgenodigd om workshops te geven
  • 10:14 - 10:16
    in bijvoorbeeld Curaçao,
  • 10:16 - 10:20
    en momenteel bereiden we
    een enorm project voor in Haïti.
  • 10:20 - 10:23
    JK: De sloppenwijk was dus
    niet alleen de plek
  • 10:23 - 10:25
    waar dit idee begon:
  • 10:25 - 10:28
    het was ook de plek
    die het mogelijk maakte
  • 10:28 - 10:31
    om zonder vooropgezet plan te werken.
  • 10:31 - 10:34
    Deze gemeenschappen zijn informeel --
  • 10:34 - 10:35
    dat was de inspiratie --
  • 10:35 - 10:38
    en als gemeenschap,
    samen met de mensen,
  • 10:38 - 10:39
    kun je bijna werken als in een orkest,
  • 10:39 - 10:41
    met honderden instrumenten
  • 10:41 - 10:43
    die gezamenlijk een symfonie uitvoeren.
  • 10:43 - 10:45
    DU: We willen iedereen bedanken
  • 10:45 - 10:47
    die hier deel van wilde uitmaken
  • 10:47 - 10:49
    en ons wilde steunen.
  • 10:49 - 10:52
    We gaan het voortzetten.
  • 10:52 - 10:54
    JK: Ja, en binnenkort
  • 10:54 - 10:56
    als al deze muren een kleurtje krijgen,
  • 10:56 - 10:58
    zullen hopelijk nog meer mensen
  • 10:58 - 11:01
    zich bij onze droom voegen,
  • 11:01 - 11:04
    en misschien dat op een dag
  • 11:04 - 11:05
    heel Vila Cruzeiro geverfd zal zijn.
  • 11:05 - 11:07
    DU: Dank je wel.
  • 11:07 - 11:11
    (Applaus)
Title:
Hoe schilderen een gemeenschap kan transformeren
Speaker:
Haas&Hahn
Description:

Beeldend kunstenaars Jeroen Koolhaas en Dre Urhahn maken community art ('gemeenschapskunst'). Ze beschilderen, samen met de bewoners, hele wijken -- van de sloppenwijken van Rio tot de straten van Noord-Philadelphia. Wat is de sleutel tot hun succes? In deze grappige en inspirerende talk leggen ze hun aanpak uit waarbij de kunst voorop staat -- en het belang van buurt-barbecues.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:23

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.