Return to Video

Արդյոք ես մարդ չե՞մ: Կոչ քրեական արդարադատության ոլորտի բարեփոխումներին

  • 0:01 - 0:02
    Նա գրել է.
  • 0:03 - 0:05
    “Երբ ես հայտնի դառնամ,
    ես կպատմեմ բոլորին
  • 0:05 - 0:08
    որ ես գիտեմ մի հերոսի, ում
    անունն է Մառլոն Պետերսոն”:
  • 0:08 - 0:10
    Հերոսները հազվադեպ են ինձ նման լինում:
  • 0:11 - 0:12
    Իրականում,
  • 0:12 - 0:14
    Ես ունեմ այն տեսքը, ինչ աղբը:
  • 0:14 - 0:17
    Ոչ, սա ամենագրավիչ ձևը չէ խոսքը բացելու
  • 0:17 - 0:19
    կամ խոսակցությունը սկսելու,
  • 0:19 - 0:22
    և միգուցե դուք ունեք հարցեր այս ամենի
    վերաբերյալ որոնք պտտվում են Ձեր գլխում:
  • 0:22 - 0:25
    Ինչու՞ պետք է այս մարդը
    այսպիսի բաներ ասի իր մասին:
  • 0:25 - 0:26
    Ինչ ի նկատի ունի նա:
  • 0:26 - 0:30
    Ինչպես կարող է մեկը իրեն հերոս կոչել,
    երբ նա իրեն աղբի տեղ է դնում:
  • 0:31 - 0:34
    Ես հավատում եմ, որ մենք ավելի շատ
    սովորում ենք հարցերից, քան պատասխաններից:
  • 0:34 - 0:37
    Քանզի երբ մենք հարցի տակ ենք դնում մի բան,
  • 0:37 - 0:40
    մենք ստանձնում ենք ստանալու
    նոր տեսակի ինֆորմացիա,
  • 0:40 - 0:44
    կամ պայքարելու ինչ-որ տեսակի արհամարհանքի
    դեմ, որը մեզ ստիպում է անհարմար զգալ:
  • 0:44 - 0:46
    Ահա դրա համար եմ ես այստեղ.
  • 0:46 - 0:47
    մեզ դրդելու հարց տալու,
  • 0:47 - 0:50
    նույնիսկ եթե այն մեզ
    ստիպում է անհարմար զգալ:
  • 0:50 - 0:53
    Իմ ծնողները Տրինիդադից և Տոբագոյից են,
  • 0:53 - 0:55
    Կարիբյանի ամենահարավային կղզուց:
  • 0:55 - 0:58
    Տրինիդադը նաև միակ ակուստիկ
    գործիքի ծննդավայրն է,
  • 0:58 - 1:00
    որը ստեղծվել է 20-րդ դարում`
  • 1:00 - 1:02
    “պողպատյա թավա”:
  • 1:02 - 1:05
    Ծագելով Աֆրիկյան հարվածային գործիքներից,
  • 1:05 - 1:08
    և զարգանալով Տրինիդադի
    գետտոներից մեկի հանճարներից,
  • 1:08 - 1:10
    քաղաք որ անվանվում է Լավենտիլ,
  • 1:10 - 1:13
    և անտեսելով Ամերիկյան ռազմական ներուժը…
  • 1:13 - 1:15
    Դե, ես պետք է Ձեզ պատմեմ,
  • 1:15 - 1:18
    Ամերիկան, II Համաշխարհային պատերազմի
    ժամանակ ուներ ռազմակայաններ Տրինիդադում,
  • 1:18 - 1:20
    և երբ պատերազմը ավարտվել է,
  • 1:20 - 1:23
    նրանք կղզին թողել են
    դատարկ ձեթի տակառներով աղտոտված -
  • 1:23 - 1:24
    իրենց աղբով:
  • 1:25 - 1:29
    Այսպիսով Լավենտիլի մարդիկ
    հին լքված տակառները վերածեցին
  • 1:29 - 1:31
    ամբողջական քրոմատիկ գամմայի.
  • 1:31 - 1:33
    “պողպատյա թավայի”:
  • 1:33 - 1:37
    Այժմ նվագելով երաժշտություն, սկսած
    Բեթհովենից Միչև Բոբ Մարլի և Ֆիֆթի Սենթ,
  • 1:37 - 1:42
    այդ մարդիկ բառացիորեն
    ստեղծեցին երաժշտություն աղբից:
  • 1:43 - 1:45
    Իմ քսանամյակից տասներկու օր առաջ,
  • 1:45 - 1:49
    ես ձերբակալվեցի
    դաժան գողության փորձի մեջ իմ դերի համար
  • 1:49 - 1:50
    Ստորին Մանհեթենում:
  • 1:51 - 1:53
    Մինչ մարդիկ նստած էին
    սրճարանում,
  • 1:54 - 1:56
    չորս հոգու կրակեցին:
  • 1:57 - 1:59
    Երկուսը սպանված էին:
  • 2:00 - 2:01
    Մեզնից հինգին ձերբակալեցին:
  • 2:02 - 2:05
    Մենք բոլորս Տրինիդադ և Տոբագոյի
    արտադրանք էին:
  • 2:05 - 2:07
    մենք “վատ ներգաղթյալներ” էինք,
  • 2:07 - 2:11
    կամ “հենարանային երեխաներ” ում Թրամփը
    և միլիոնավոր Ամերիկացիներ զրպարտում էին:
  • 2:12 - 2:15
    Ես անտեսված էի, ինչպես թափոնը -
  • 2:15 - 2:17
    և ինչպես շատերն էին կարծում` արդարացիորեն:
  • 2:17 - 2:21
    Եվ ի վերջո ես դատապարտվեցի 10 տարի,
    2 ամիս և 7 օր ազատազարկման:
  • 2:22 - 2:27
    Ինձ դատապարտեցին մեկ տասնամյակ պատժի
    ուղղիչ գաղութում:
  • 2:28 - 2:31
    Ես դատապարտված էի ավելորդության -
  • 2:31 - 2:32
    մարդկության հակառակին:
  • 2:33 - 2:35
    Հետաքրքիրն այն է,
  • 2:35 - 2:40
    որ բանտում գտնվելու այդ տարիներին էր,
    որ մի շարք նամակներ փրկեցին ինձ,
  • 2:40 - 2:43
    օգնեցին ինձ առաջ շարժվել
    խավարից և մեղքի զգացումից
  • 2:43 - 2:46
    որը կապված էր իմ երիտասարդության
    ամենավատ պահի հետ:
  • 2:46 - 2:48
    Այն հնարավորություն
    տվեց ինձ պիտանի զգալ:
  • 2:49 - 2:51
    Նա տասներեք տարեկան էր:
  • 2:51 - 2:54
    Նա գրում էր, որ ինձ որպես հերոս է տեսնում:
  • 2:54 - 2:56
    Ես հիշում եմ ինձ այդ տողերը կարդալուց
  • 2:56 - 2:59
    և հիշում եմ լացելուց,
    երբ կարդում էի այդ բառերը:
  • 2:59 - 3:02
    Նա այն 50-ից ավել աշակերտներից
  • 3:02 - 3:06
    և 150 նամակներից մեկն էր, որ ես գրել էի
    մենթորության ծրագրի շրջանակներում
  • 3:06 - 3:08
    որ ես ձևավորել էի իմ ընկերոջ հետ
  • 3:08 - 3:10
    ով Բրուկլինի միջնակարգ
    դպրոցում ուսուցիչ էր
  • 3:10 - 3:11
    իմ հայրենիքում:
  • 3:11 - 3:13
    մենք այն անվանել էինք Պատանի
    գիտնականների ծրագիր:
  • 3:14 - 3:18
    Ամեն անգամ այդ երիտասարները
    կիսվում էին իրենց պատմություններով,
  • 3:18 - 3:19
    իրենց պայքարներով,
  • 3:19 - 3:23
    ամեն անգամ, երբ նրանք նկարում էին
    իրենց սիրելի մուլտհերոսին
  • 3:23 - 3:24
    և ուղարկում դրանք ինձ,
  • 3:25 - 3:29
    ամեն անգամ, ասում էին, որ սպասում
    են իմ նամակներին և իմ խորհուրդներին,
  • 3:29 - 3:31
    դա ամրապնդում էր
    արժանավորությանս զգացումը:
  • 3:32 - 3:35
    Այն տալիս էր ինձ իմաստ,
    թե ինչով կարող եմ նպաստել այս մոլորակին:
  • 3:36 - 3:37
    Այն ձևափոխեց իմ կյանքը:
  • 3:37 - 3:40
    Այդ նամակների պատճառով, և այն ամենի,
    ինչով նրանք կիսվում էին ինձ հետ,
  • 3:40 - 3:42
    իրենց պատանի կյանքի պատմությունների,
  • 3:42 - 3:44
    նրանք ինձ տվեցին թույլտվություն,
  • 3:44 - 3:47
    նրանք ինձ տվեցին համարձակություն
    ինքս ինձ համար ընդունելու
  • 3:47 - 3:50
    որ կային պատճառներ – ոչ արդարացումներ -
  • 3:50 - 3:54
    բայց կային պատճառներ այդ ճակատագրական
    օրվա համար 1999թվականի հոկտեմբերին;
  • 3:55 - 3:57
    տրավման, որ ասոցացվում է ապրելով
    հասարակության մեջ
  • 3:57 - 4:01
    որտեղ ատրճանակներ ավելի հեշտ է
    ձեռք բերել, քան սպորտային կոշիկներ;
  • 4:01 - 4:07
    տրավման, որ ասոցացվում է
    14 տարեկանում բռնաբարված լինելու հետ;
  • 4:08 - 4:10
    որ դրանք էին պատճառները ինձ համար
  • 4:10 - 4:12
    այդ որոշումը կայացնելու,
  • 4:12 - 4:13
    այդ ճակատագրական որոշումը,
  • 4:13 - 4:15
    անհավանական առաջարկ չէր:
  • 4:16 - 4:19
    քանզի այդ նամակները մեծ
    արժեք ունեին ինձ համար,
  • 4:19 - 4:20
    քանի որ գրելը և ստանալը
  • 4:20 - 4:22
    և նրանց հետ կապի մեջ լինելը
  • 4:22 - 4:24
    այդքան մեծ ազդեցություն
    ունեցան կյանքիս վրա,
  • 4:24 - 4:27
    և որոշեցի կիսվեմ այդ հնարավորությամբ
    իմ որոշ ընկերների հետ
  • 4:27 - 4:29
    ովքեր նույնպես ինձ հետ ներսում էին:
  • 4:29 - 4:30
    Իմ ընկերներ Բիլը, Կորին և Արոկսը,
  • 4:30 - 4:33
    ովքեր բոլորը նույնպես բանտում
    էին դաժան հանցագործությունների համար
  • 4:33 - 4:37
    նույնպես իրենց իմաստության խոսքերով էին
    կիսվում երիտասարդների հետ
  • 4:37 - 4:38
    և ստանում կարևորության
    իմաստ դրա դիմաց:
  • 4:38 - 4:42
    Այժմ մենք հրապարակվող գրողներ ենք,
    երիտասարդական ծրագրի հիմնադիրներ,
  • 4:42 - 4:43
    վնասվածքաբանության փորձագետներ
  • 4:43 - 4:46
    և զենքով բռնությունների
    կանխարգելման փաստաբաններ,
  • 4:46 - 4:47
    TED-ի խոսնակներ և -
  • 4:47 - 4:48
    (Ծիծաղ)
  • 4:48 - 4:49
    և լավ հայրիկներ:
  • 4:49 - 4:52
    Ահա թե ինչն եմ ես անվանում
    ներդրման դրական վերադարձ:
  • 4:53 - 4:54
    Այս ամենից զատ,
  • 4:54 - 4:58
    ծրագիրը ստեղծելը ինձ սովորեցրեց,
    որ երբ մենք ցանում ենք,
  • 4:58 - 5:02
    երբ ներդրում ենք ունենում մարդկության մեջ
    կապ չունի թե որտեղ,
  • 5:02 - 5:04
    մենք կարող ենք քաղել հրաշալի պարգևներ:
  • 5:05 - 5:07
    Եվ քրեական արդարադատության բարեփոխումների
    վերջին շրջանում
  • 5:07 - 5:10
    ես հաճախ հարցնում և զարմանում եմ,
    թե ինչու -
  • 5:11 - 5:13
    ինչու են այդքան շատերը հավատում
  • 5:13 - 5:16
    որ միայն նրանք, ովքեր դատապարտվել են
    ոչ բռնի թմրանյութի իրավախախտման
  • 5:16 - 5:20
    արժանի են համակրանքի և
    մարդկային ճանաչվելու?
  • 5:20 - 5:24
    քրեական արդարադատության բարեփոխումները
    մարդկային արդարադատություն է:
  • 5:24 - 5:25
    Արդյո՞ք ես մարդ չեմ:
  • 5:27 - 5:30
    Երբ մենք ներդնենք մարդկանց կարևորություն
    արժեքի բարձրացնելու մեջ,
  • 5:30 - 5:32
    այն համայնքներում ինչպիսիք են Լավենտիլը,
  • 5:32 - 5:35
    կամ Բրուկլինի տարածքներ, կամ
    ՁԵր կողքին գտնվող գետտոներ,
  • 5:35 - 5:38
    մենք բառացիորեն կստեղծենք համայնքներ
    որ մենք ցանկանում ենք ունենալ:
  • 5:38 - 5:40
    Մենք կարող ենք ավելին անել:
  • 5:40 - 5:43
    Մենք կարող ենք անել ավելին, քան միայն
    ներդնել իրավապահության մեջ ինչպես ռեսուրս
  • 5:43 - 5:46
    քանզի դրանք մեզ չեն տալիս
    անհրաժեշտ լինելու զգացողություն
  • 5:46 - 5:50
    այդ պատճառով է որ մեզանից շատերը
    անում են վնասակար բաներ
  • 5:50 - 5:52
    ընկնելով “պիտանի լինելու” ետևից:
  • 5:53 - 5:57
    Տեսնում եք, հրազենային բռնությունը միայն
    տեսանելի մասն է բազում թաքնված տրավմաների:
  • 5:58 - 6:01
    Երբ մենք ներդնում ենք ունենում
    կարևորության արժեքի բարձրացման մեջ,
  • 6:01 - 6:06
    մենք կարող ենք մատուցել վերադարձ և
    անձնական պատասխանատվության և բուժման:
  • 6:06 - 6:09
    Աշխատող մարդկանց մասին եմ ես հոգ տանում,
  • 6:09 - 6:10
    քանզի մարդիկ աշխատում են:
  • 6:11 - 6:15
    Ընտանիք, ես խնդրում եմ Ձեզ
    անելու ծանր աշխատանքը,
  • 6:15 - 6:17
    դժվարին աշխատանքը,
  • 6:17 - 6:20
    անհանգիստ աշխատանքը
    շնորհելու անարժան բարություն
  • 6:20 - 6:22
    բոլոր նրանց, ում կարող ենք
    աստիճանազրկել մինչև աղբի,
  • 6:22 - 6:24
    ում կարող ենք հեշտությամբ
    անտեսել և մերժել:
  • 6:25 - 6:26
    Ես ինքս ինձ եմ խնդրում:
  • 6:28 - 6:29
    Վերջին երկու ամիսներին,
  • 6:29 - 6:32
    ես կորցրել եմ երկու ընկեր
    հրազենային բռնության ժամանակ,
  • 6:32 - 6:34
    երկուսն էլ անմեղ ներկաներ էին պարզապես:
  • 6:35 - 6:38
    Մեկը սպանվեց տուն քայլելու ճանապարհին:
  • 6:39 - 6:42
    Մյուսն էլ սրճարանում նստած,
    նախաճաշելուց,
  • 6:42 - 6:44
    Մայամիում հանգստալիս,
  • 6:46 - 6:49
    ես ինքս ինձ խնդրում եմ տեսնել
    փրկիչ արժեքը կարևորության
  • 6:49 - 6:51
    մարդկանց մեջ, ովքեր սպանել են նրանց
  • 6:51 - 6:54
    ինքս ինձ մեջ արժեքը տեսնելու
    ծանր աշխատանքի պատճառով:
  • 6:55 - 6:59
    Ես դրդում եմ մեզ
    մեր ողջ կարևորության սահմաններով
  • 6:59 - 7:01
    մեր ողջ մարդկությունը գործադրել,
  • 7:01 - 7:03
    հասկանալով ողջ կենսագրությունը
  • 7:03 - 7:06
    մարդկանց ում մենք հեշտության կարող ենք
    չտեսնելու տալ,
  • 7:08 - 7:11
    քանզի հերոսները սպասում են
    ճանաչված լինելուն,
  • 7:11 - 7:13
    և երաժշտությունը սպասվում է ստեղծվելուն:
  • 7:14 - 7:15
    Շնորհակալություն:
  • 7:15 - 7:19
    (Ծափահարություններ)
Title:
Արդյոք ես մարդ չե՞մ: Կոչ քրեական արդարադատության ոլորտի բարեփոխումներին
Speaker:
Մառլոն Պետերսոն
Description:

Հանցագործության համար, որ նա գործել է 20 տարեկանում, դատարանը Մառլոն Պետերսոնին դատապարտեց 10 տարվա ազատազրկման, և, ինչպես նա է ասում, կյանքի մի անպատեհ ժամանակահատված: Լինելով ճաղավանդակների ետևում, Պետերսոնը փրկություն գտավ Բրուկլինի աշակերտների հետ իրականացվող PenPal մենթորության ծրագրի միջոցով: Իր համարձակ խոսքում նա հիշեցնում է մեզ թե ինչու պետք է ներդրում ունենանք այն մարդկանց մեջ, ում հասարակությունը ցանկանում է անտեսել և մերժել:
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
07:32

Armenian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.