Irkçılık bizi nasıl hasta eder?

Yarış neden sağlık için bu kadar derin bir önem taşıyor? David R. Williams ayrımcılığın refah üzerindeki etkisini ölçmek için bir ölçek geliştirdi; gelir ve eğitim gibi geleneksel önlemlerin ötesine geçerek örtülü ön yargı, konut ayrımı ve olumsuz klişe gibi unsurların eşitsizliği nasıl yarattığını ve sürdürdüğünü ortaya koydu. Göz açıp kapanıncaya kadar biten bu konuşmada Williams, ırkçılığın hileli bir sistem üretme olduğuna dair kanıtlar ve ayrımcılığı ortadan kaldırmak için ABD çapında umut verici program örnekleri sundu.

Yale Mezunlar Dergisinde bir yazıda

1970'te Yale'de siyahi bir öğrenci olan

Clyde Murphy'nin hikayesi anlatılıyordu.

Clyde bir başarı hikayesiydi.

Yale ve Columbia hukuk diplomasından sonra

Clyde gelecek 30 yılını ABD'nin

en iyi insan hakları avukatlarından
biri olarak harcadı.

Ayrıca o mükemmel bir baba ve kocaydı.

Fakat kişisel ve

mesleki başarısına rağmen

Clyde'ın hikayesinin üzücü bir sonu var.

2010 yılında,

62 yaşında

akciğerindeki kan pıhtılaşmasından
hayatına veda etti.

Clyde bu konuda yalnız değildi.

Yale'den pek çok siyahi arkadaşı da

genç yaşta öldü.

Aslında, dergideki yazı şunu gösteriyordu:

Yale'den mezuniyetten 41 yıl sonra,

1970'de Yale'deki
siyahi öğrencilerin ölüm oranı

diğer sınıf arkadaşlarının ortalamasından

üç kat daha yüksek.

Bu gerçekten çok çarpıcı.

Amerika son zamanlarda gözlerini

silahsız siyahi adamların

polis tarafından vurulma
haberlerine açıyor.

Asıl büyük mesele ise

Birleşik Devletlerde

her yedi dakikada bir siyahinin
genç yaşta ölmesiydi.

Yani her gün, siyahilerle beyazların

sağlık koşulları eşit olsaydı
ölmeyecek olan

200'den fazla insan ölüyordu.

Son 25 yıldır,

ırkın sağlık için

neden bu kadar önemli olduğunu

anlamayı görev edindim.

Kariyerime başladığımda,

pek çoğu bunun tamamen eğitim
ve gelir farklılığına dayanan

ırk ayrımcılığı olduğuna inandı.

Ekonomik durumun sağlık için
önemli olduğunu keşfettim

fakat hikaye bundan fazlası.

Örneğin; aynı yaşta olan
iki gence bakarsak

siyahiler ile beyazlar arasında
5 yıllık bir fark olduğunu görürüz.

Hatta eğitim seviyesinden kaynaklanan fark

ırktan kaynaklanan farktan daha geniş.

Aynı zamanda,
eğitim alanının her kademesinde

beyazlar siyahlardan daha uzun yaşıyor.

Yani liseyi terk etmiş bir beyaz

siyahi akranlarından 3 yıl 4 ay
daha fazla yaşıyor

ve hatta bu fark üniversiteden

mezun olanlar arasında daha fazla.

Hepsinden daha şaşırtıcı olan,

lise mezunu beyazlar

üniversite mezunu siyahilerden

daha uzun yaşıyor.

Peki, ırk neden sağlık için
bu kadar önemli?

Önemli olması gereken eğitim ve gelirin

ötesinde olan bu şey ne?

1990'ların başında,

Siyahi Amerikalıların sağlığı hakkında

yazılmış bir kitabı incelemem istendi.

25 bölümün neredeyse her birinde

beni fazlasıyla etkileyen,

ırkçılığın siyahilerin sağlığına

zarar verdiğinin söylenmesiydi.

Bütün bu araştırmacılar

ırkçılığın siyahileri kötü etkilediğini
söylüyordu,

fakat bir kanıt yoktu.

Bu benim için yeterli değildi.

Birkaç ay sonra,

Washington'da bir konferansta konuşuyordum

ve araştırmaların bir önceliğinin de

ırkçılığın sağlığı nasıl etkilediğini
kanıtlamak olduğunu söyledim.

Seyircilerin arasından
beyaz bir genç ayağa kalktı

ve ırkçılığın etkili olduğu hususunda
benimle hemfikir olduğunu,

fakat asla ölçülemeyeceğini söyledi.

"Öz saygıyı ölçüyoruz,

Irkçılığı aklımıza sokuyorsak

neden ölçülmesi mümkün olmasın." dedim.

Aklımı buna verdim

ve üç ölçek geliştirdim.

İlki büyük ayrımcılık olaylarını yakaladı,

haksız şekilde işten çıkarılmak ya da
polis tarafından durdurulmak gibi.

Fakat ayrımcılık genellikle küçük
ve göze çarpmayan durumlarda oluyor.

İkinci ölçeğimi olan
'Günlük Ayrımcılık Ölçeği'

9 tane olay örneğinden

oluşuyor;

size diğerlerinden daha az kibar
davranılması,

restoranda ya da mağazada daha kötü
hizmet almanız

ya da insanların sizden korkmuş gibi
davranması.

Bu ölçek,

toplumun değer vermediği insanların

onurunun ve saygınlığının

günden güne azalmasından oluşuyor.

Araştırmalar

ayrımcılığın artmasının

farklı türdeki hastalıkların meydana gelme
oranını arttırdığını buldu.

Tansiyondan obeziteye

göğüs kanserinden kalp hastalıklarına

ve hatta genç yaşta ölümlerle bağlantılı.

Dikkat çekici bir şekilde, bazı etkiler
çok genç yaşta görülüyor.

Örneğin, siyahi gençler üzerinde
yapılan bir çalışma

küçük yaşta yüksek derecede ayrımcılığa
maruz kaldığını belirtenlerin

stres hormonlarının,

tansiyonlarının

ve kilolarının 20 yaşında daha yüksek
olduğunu buldu.

Fakat

ayrımcılıktan kaynaklanan stres

meselenin sadece bir yönü.

Ayrımcılık ve ırkçılık

sağlığın diğer boyutlarında da görülür.

Örneğin, tıbbi tedavide de
bir ayrımcılık var.

1999'da Ulusal Tıp Akademisi

benden siyahların ve diğer azınlıkların

beyazlardan daha kötü kalitede
sağlık hizmeti aldıklarını

bilimsel olarak kanıtlamış

bir komitede çalışmamı istedi.

Bu bütün sağlık hizmetleri için doğruydu,

en basit olanından

en komplike olanına kadar.

Bu modelin açıklaması

'imalı ön yargı' ya da

'bilinçsiz ayrımcılık' olarak biliniyor.

On yıllardır sosyal psikologlar tarafından

yapılan araştırmalar şunu gösterdi:
Eğer bilinçaltınızda bir gruba karşı

olumsuz bir ön yargınız varsa

ve bu gruptan biriyle tanışırsanız,

o kişiye karşı ayrımcılık yaparsınız.

Farklı davranırsınız.

Bu bilinç dışı bir süreç.
Bu otomatik bir işlem.

Göze çarpmıyor, ama normal bir şey.

Bu en iyi niyetli insanlarda bile oluyor.

Fakat daha derine inip

ırkçılığın sağlık üzerindeki
etkisini araştırdığımda,

etkiler daha zarar verici oldu.

Sosyal kurumlarda

ayrımcılık olduğuna işaret eden

kurumsal bir ayrım var.

Beyaz ve siyahların farklı muhitlerde

yaşamasına neden olan ırka göre
yerleşim bölgelerinin farklıllaşması

kurumsal ırkçılığın basit bir örneği.

Amerika'nın en iyi tutulan
sırlarından biri

yerleşik parçalanmaların

Amerika'daki ırk eşitsizliğinin

kaynağını oluşturduğu gerçeği.

Amerika'da yaşadığınız yer,

eğitime, iş imkanlarına, konuta

ve sağlık hizmetlerine

erişiminizi belirler.

ABD'de de 171 büyük şehirde yapılan
bir çalışma

beyazların siyahlarla eşit koşullarda

yaşadığı bir tane şehrin dahi
olmadığını

ve beyazların şehirlerde yaşadığı
en kötü bölgelerin bile

ortalama siyahi bir yerleşimden daha iyi
olduğunu ortaya koydu.

Bir başka çalışma ise

eğer yerleşim bölgelerindeki ırka dayalı

farklılaşmaları azaltabilirsek,

gelir, eğitim ve işsizlikteki

siyah-beyaz farkını silebileceğimizi

ve siyah-beyaz yalnız anneler arasındaki

ırkçılıktan kaynaklanan

2/3'lük farkı düşürebileceğimizi
ortaya koydu.

Ayrıca, Amerikan kültüründeki

olumsuz yargıların ve
siyahlar hakkındaki izlenimlerin

kelimenin tam anlamıyla

nasıl kurumsal ve kişisel ayrımcılık

yarattığını ve bunu sürdürdüğünü öğrendim.

Bir grup araştırmacı,

ortalama bir üniversite eğitimi almış

bir Amerikalının hayatı boyunca
okuduğu kitapları,

dergileri ve yazıları içeren bir veri
ortaya koydular.

Bu veri,

Amerikalıların büyürken
kelimeleri nasıl bir araya getirdiklerini

görmemizi sağlıyor.

Örneğin Amerikan kültüründe siyah kelimesi
söylendiğinde onunla birlikte

canlanan kelimeler şunlar:

Fakir,

şiddete meyilli,

dinci,

tembel

neşeli,

tehlikeli.

Beyaz kelimesi söylendiğinde

sıklıkla canlanan kelimeler şunlar:

zengin,

ilerici,

geleneksel,

inatçı,

başarılı

eğitimli.

Bir polis memuru

savunmasız bir siyahiyi gördüğünde

ve onu tehlikeli olarak algıladığında

kötü bir polisle karşı karşıya değiliz.

Sadece,

büyüdüğü toplumda

maruz kaldığını yansıtan

normal bir Amerikalı

görüyoruz.

Kendi tecrübelerime dayanarak

inanıyorum ki sizin ırkınız

kaderinizi belirleyemez.

1970'lerin sonunda Saint Lucia'nın

Kraipler adasından

Amerika'ya yüksek öğrenim

görmek için taşındım

ve son kırk yılda

gayet iyiydim.

Beni destekleyen bir ailem vardı,

çok çalıştım

ve başardım.

Ama başarılı olmak

Michigan Üniversitesi'nden
azınlık bursu aldım.

Evet, pozitif ayrıcalıklı bir bebeğim.

Pozitif ayrımcılıksız,

burada olamazdım.

Ama son 40 yılda,

Siyahi Amerikalılar
benden daha az başarılı.

1978'de, Birleşmiş Milletlerdeki
siyahiler

beyazların gelirinin her dolarında
59 cent kazanıyorlar.

2015'de,

beyaz aileler bir dolar elde ederken

siyahi aileler hala 59 cent kazanıyor

ve kazançta ırk ayrımı çok daha çarpıcı.

Beyazların bir dolar kazanırken

siyahi ailelerin altı sent
Latinler yedi sent kazanıyor.

Gerçek şu ki,

ırkçılık

Birleşik Devletler'deki bazı
ırk gruplarını sistematik olarak

dezavantajlı duruma getiren
gerçekten hileli bir sistem üretiyor.

Plato'ya göre;

en adaletsiz olan şey

eşit olmayan kişilerin
eşit muamele görmesidir.

İşte bu nedenle ırkçılığı

ortadan kaldırmaya çalışıyorum.

Yürüyüp geçtiğim kapıları

açmak için hayatlarını bile

feda etmiş olanların omuzlarında
durduğum gerçeğini

çok takdir ediyorum.

Bu kapıların açık kalmasını ve herkesin

bu kapılardan geçmesini
sağlamak istiyorum.

Robert Kennedy şöyle söylemiş:

"Her seferinde bir erkek"
- ya da bir kadın diye ekliyorum -

"bir ideal için ayakta durur

ya da diğer birçoğunu
geliştirmek için harekete geçer

veya adaletsizliğe karşı gelir,

ufak bir umut dalgası gönderir

ve bu dalgalanmalar baskı ve direnişin

en güçlü duvarlarını süpürecek
bir akım inşa edebilir."

Bugün iyimserim,

çünkü tüm Amerika'da

umut dalgalarını gördüm.

Boston Tıp Merkezi,

tıbbi ekibe avukatlar ekleyerek

doktorların hastaların sağlığını
geliştirebilmesini sağladı

çünkü avukatlar hastalarının tıbbi
olmayan ihtiyaçlarına hitap ediyorlardı.

Loma Linda Üniversitesi
San Bernardino yakınlarında

bir geçit koleji kurdu ve

böylece tıbbi bakım sağlamanın yanı sıra,

ağırlıklı olarak azınlıkta olan

düşük gelirli insanlara

iş olanakları ve mesleki eğitim sağlayarak

düzgün bir işe girebilecek beceriye
sahip olmalarını sağladı.

Kuzey Karolina, Şapel Tepeside

Abecedarian Projesi,

doğumdan beş yaşına kadar kaliteli,
günlük bakım sağlayarak

30'lu yaşlarda olan siyahlar için

kalp rahatsızlığı riskini düşürmeyi

nasıl garanti altına
alabileceklerini bulmuştur.

Wintley Phipps ve ABD Dream Academy,

Birleşik Devletler çapında
okul sonrası eğitim merkezlerinde

çocuk mahkumlara ve
okulda geride kalan çocuklara

yüksek kalitede akademik zenginleştirme ve

danışmanlık sağlayarak

hapsedilme döngüsünü kırıyor.

Alabama, Huntsville'de

eski bir siyahi kurum olan

Oakwood Üniversitesi,

siyah yetişkinlerin sağlığını
nasıl iyileştirebileceğimizi gösteriyor.

Birinci sınıf oryantasyon sürecine

bir sağlık değerlendirmesini dahil ederek

bu öğrencilere sağlıklı seçimler yapmak için

duydukları araçları sunuyor

ve ilerlemelerini izleyebilmeleri için onlara

her yıl bir sağlık raporu sağlıyor.

Ve Atlanta, Georgia'da

Purpose Built Topluluğu suçla mücadele
eden, uyuşturucu istilasına uğramış

bir toplu konut projesini,

karışık gelirli konut,
akademik performans,

mükemmel bir toplum sağlığı
ve tam istihdam

vahası haline dönüştürerek

ırk ayrımcılığının olumsuz

etkilerini ortadan kaldırdı.

Ve son olarak,

Devine çözümü var.

Wisconsin Üniversitesi'nden

Profesör Patricia Devine,

gizli ön yargılarımızla nasıl
mücadele edebileceğimizi

ve bunları etkili bir şekilde

azaltabileceğimizi bize gösterdi.

Her birimiz

bir umut dalgası olabilir.

Bu iş her zaman kolay olmayacak,

ancak eski yüksek mahkeme yargıcı
Thurgood Marshall

bize: "Muhalefet etmeliyiz.

Umursamazlığa karşı koymalıyız.

Kayıtsız kalmamalıyız.

Nefretten ve düzensizlikten
uzak durmalıyız.

Muhalefet etmeliyiz

çünkü Amerika daha iyisini yapabilir,

çünkü Amerika'nın daha iyisini
yapmaktan başka çaresi yok." diyor.

Teşekkürler.