Return to Video

การทดลองความน่าจะเป็น แบบกล้วย ๆ - ลีโอนาร์โด บาริเชลโล

  • 0:06 - 0:11
    หากคุณและเพื่อนติดเกาะร้าง
  • 0:11 - 0:14
    และต้องทอยลูกเต๋าแย่งกล้วยลูกสุดท้าย
  • 0:14 - 0:16
    กฎที่ตกลงกันคือ
  • 0:16 - 0:17
    คุณทั้งคู่จะทอยลูกเต๋าสองลูก
  • 0:17 - 0:21
    หากทอยแล้วออกหน้าสูงสุดเป็น
    1, 2, 3, หรือ 4
  • 0:21 - 0:23
    ผู้เล่นคนแรกจะเป็นผู้ชนะ
  • 0:23 - 0:28
    แต่หากเลขสูงสุดที่ทอยได้เป็น 5 หรือ 6
    ผู้เล่นคนที่สองจะเป็นผู้ชนะ
  • 0:28 - 0:30
    ลองดูกันอีกสัก 2 รอบ
  • 0:30 - 0:33
    รอบนี้ผู้เล่นคนแรกชนะ
  • 0:33 - 0:36
    และรอบนี้ผู้เล่นคนที่สองชนะ
  • 0:36 - 0:38
    คุณอยากเป็นผู้เล่นคนไหน
  • 0:38 - 0:42
    หากมองเผินๆ ผู้เล่นคนแรก
    อาจดูได้เปรียบ
  • 0:42 - 0:46
    เพราะจะชนะหากเลขใดเลขหนึ่ง
    ในเลข 4 ตัวที่เลือกมีค่าสูงสุด
  • 0:46 - 0:47
    แต่ที่จริงแล้ว
  • 0:47 - 0:54
    ผู้เล่นคนที่สองมีโอกาสชนะแต่ละรอบ
    ราวร้อยละ 56
  • 0:54 - 0:58
    วิธีหนึ่งที่จะมองเกมนี้ให้ออก
    คือไล่เรียงการจัดหมู่ทุกแบบที่เป็นไปได้
  • 0:58 - 1:00
    จากการทอยลูกเต๋า 2 ลูก
  • 1:00 - 1:03
    แล้วนับรูปแบบที่ผู้เล่นแต่ละคนชนะ
  • 1:03 - 1:05
    นี่คือรูปแบบที่ลูกเต๋าสีเหลืองที่ทอยออกได้
  • 1:05 - 1:08
    ส่วนนี่คือรูปแบบของการทอยลูกเต๋าสีน้ำเงิน
  • 1:08 - 1:13
    ช่องในตารางแสดงการจัดหมู่
    ที่เป็นไปได้เมื่อทอยลูกเต๋า 2 ลูก
  • 1:13 - 1:15
    หากทอยลูกเต๋าได้ 4 และ 5
  • 1:15 - 1:17
    เราจะใส่ในช่องนี้
    ว่าผู้เล่นคนที่สองชนะ
  • 1:17 - 1:22
    ถ้าทอยได้ 3 และ 1
    ผู้เล่นคนที่หนึ่งจะเป็นผู้ชนะ
  • 1:22 - 1:25
    ทั้งหมดจัดหมู่ได้ 36 แบบ
  • 1:25 - 1:28
    แต่ละแบบมีโอกาสเกิดเท่ากัน
  • 1:28 - 1:31
    นักคณิตศาสตร์เรียกเหตุการณ์แบบนี้ว่า
    มีความน่าจะเป็นเท่ากัน
  • 1:31 - 1:35
    เราจึงเห็นแล้วว่า
    ทำไมที่มองเผินๆ ทีแรกจึงผิด
  • 1:35 - 1:37
    แม้ผู้เล่นคนแรกจะมีเลขที่ทอยแล้วชนะ
    ถึง 4 เลข
  • 1:37 - 1:40
    และผู้เล่นคนที่สองมีแค่ 2 เลข
  • 1:40 - 1:44
    แต่โอกาสที่เลขแต่ละตัวจะมีค่าสูงสุดนั้นไม่เท่ากัน
  • 1:44 - 1:49
    นั่นคือ เลข 1 มีโอกาสเพียง 1 ใน 36
    ที่จะเป็นเลขที่มีค่ามากสุด
  • 1:49 - 1:53
    แต่เลข 6 มีโอกาส 11 ใน 36
    ที่จะมีค่ามากสุด
  • 1:53 - 1:56
    ดังนั้น หากทอยได้แบบต่อไปนี้
  • 1:56 - 1:57
    ผู้เล่นคนแรกจะเป็นผู้ชนะ
  • 1:57 - 2:00
    แต่หากทอยได้แบบต่อไปนี้
  • 2:00 - 2:01
    ผู้เล่นคนที่สองจะเป็นผู้ชนะ
  • 2:01 - 2:04
    จากการจัดหมู่ที่เป็นไปได้ทั้งหมด 36 แบบ
  • 2:04 - 2:10
    16 แบบจะทำให้ผู้เล่นคนแรกชนะ
    และ 20 แบบจะทำให้ผู้เล่นคนที่สองชนะ
  • 2:10 - 2:12
    หรือจะมองแบบนี้ก็ได้
  • 2:12 - 2:14
    ผู้เล่นคนแรกจะชนะได้
  • 2:14 - 2:19
    ก็ต่อเมื่อลูกเต๋าทั้งสองลูก
    ออกหน้าเป็นเลข 1, 2, 3, หรือ 4
  • 2:19 - 2:22
    ถ้าออกเป็นเลข 5 หรือ 6
    ผู้เล่นคนที่สองจะเป็นผู้ชนะ
  • 2:22 - 2:27
    โอกาสที่จะทอยลูกเต๋าลูกแรก
    ได้ 1, 2, 3 หรือ 4 คือ 4 ใน 6
  • 2:27 - 2:31
    ผลการทอยลูกเต๋าแต่ละลูก
    เป็นอิสระจากกัน
  • 2:31 - 2:34
    เราคำนวณความน่าจะเป็นร่วม
    ของเหตุการณ์ที่เป็นอิสระจากกันได้
  • 2:34 - 2:36
    ด้วยการจับความน่าจะเป็นมาคูณกัน
  • 2:36 - 2:41
    ดังนั้น โอกาสที่จะทอยลูกเต๋า
    ออกเลข 1, 2, 3 หรือ 4 ทั้ง 2 ลูก
  • 2:41 - 2:46
    คือ 4/6 คูณ 4/6 หรือ 16/36
  • 2:46 - 2:48
    เนื่องจากต้องมีผู้ชนะ
  • 2:48 - 2:55
    โอกาสที่ผู้เล่นคนที่สองจะชนะคือ
    36/36 ลบ 16/36
  • 2:55 - 2:57
    หรือ 20/36 นั่นเอง
  • 2:57 - 3:01
    ความน่าจะเป็นที่ได้จะเท่ากับที่ได้
    จากตารางเมื่อสักครู่นี้
  • 3:01 - 3:04
    ทั้งนี้ ไม่ได้แปลว่าผู้เล่นคนที่สองจะชนะ
  • 3:04 - 3:09
    หรือแปลว่าถ้าเราเล่นเป็นผู้เล่นคนที่สอง
    36 เกมแล้วเราจะชนะ 20 เกม
  • 3:09 - 3:13
    ด้วยเหตุนี้เราจึงเรียกเหตุการณ์
    เช่น การทอยลูกเต๋า ว่าเป็นเหตุการณ์สุ่ม
  • 3:13 - 3:16
    นั่นคือ แม้จะคำนวณ
    ความน่าจะเป็นทางทฤษฎี
  • 3:16 - 3:17
    ของผลแต่ละแบบแล้ว
  • 3:17 - 3:22
    ก็อาจไม่ได้ผลตามที่คำนวณ
    ถ้าสังเกตเหตุการณ์เพียงไม่กี่ครั้ง
  • 3:22 - 3:26
    แต่ถ้าเราสุ่มเหตุการณ์นี้ซ้ำหลายครั้งมาก ๆ
  • 3:26 - 3:30
    ความถี่ที่จะเกิดผลแบบใดแบบหนึ่ง
    เช่น เหตุการณ์ที่ผู้เล่นคนที่สองชนะ
  • 3:30 - 3:33
    ก็จะเข้าใกล้ความน่าจะเป็นทางทฤษฎี
  • 3:33 - 3:36
    หรือค่าที่เราได้
    จากการไล่เรียงความเป็นไปได้ทั้งหมด
  • 3:36 - 3:39
    แล้วนับความเป็นไปได้ของผลแต่ละแบบ
  • 3:39 - 3:43
    ฉะนั้น หากนั่งทอยลูกเต๋าบนเกาะร้างตลอดไป
  • 3:43 - 3:47
    ในท้ายที่สุด
    ผู้เล่นคนที่สองจะชนะเกมถึงร้อยละ 56
  • 3:47 - 3:50
    ในขณะที่ผู้เล่นคนแรกจะชนะร้อยละ 44
  • 3:50 - 3:54
    แต่ป่านนั้น กล้วยคงจะหายไปแล้วล่ะ
Title:
การทดลองความน่าจะเป็น แบบกล้วย ๆ - ลีโอนาร์โด บาริเชลโล
Description:

ลองจินตนาการว่าผู้เล่นสองคนเล่นเกมทอยลูกเต๋า 2 ลูก หากเลขสูงสุดที่ทอยได้คือ 1, 2, 3 หรือ 4 ผู้เล่นคนแรกจะเป็นผู้ชนะ แต่หากเลขสูงสุดที่ทอยได้คือ 5 หรือ 6 ผู้เล่นคนที่สองจะเป็นผู้ชนะ ใครมีความน่าจะเป็นที่จะชนะเกมนี้กว่ากัน ลีโอนาร์โด บาริเชลโล อธิบายว่าความน่าจะเป็นช่วยไขคำตอบของปริศนาที่ดูแย้งกับสัญชาตญาณของเรานี้ได้อย่างไร

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:10

Thai subtitles

Revisions