Return to Video

Czy pestycydy są potrzebne? - Fernan Pérez-Gálvez

  • 0:07 - 0:13
    W 1845 roku inwazyjna
    choroba grzybicza zaatakowała
  • 0:13 - 0:17
    rozległe pola ziemniaczane w Irlandii.
  • 0:17 - 0:19
    Skutki były druzgocące.
  • 0:19 - 0:22
    Milion osób zmarło z głodu,
  • 0:22 - 0:26
    a kolejny milion musiał opuścić Irlandię.
  • 0:26 - 0:32
    Obecnie unikamy takich katastrof
    rolniczych dzięki pestycydom.
  • 0:32 - 0:36
    To syntetyczne substancje chemiczne
    do zwalczania insektów,
  • 0:36 - 0:37
    zbędnych chwastów,
  • 0:37 - 0:38
    grzybów,
  • 0:38 - 0:39
    gryzoni
  • 0:39 - 0:40
    i bakterii,
  • 0:40 - 0:42
    mogących zagrozić zasobom żywności.
  • 0:42 - 0:45
    To istotna część piramidy żywienia.
  • 0:45 - 0:49
    Wraz ze wzrostem populacji
    uprawy monokulturowe
  • 0:49 - 0:52
    pomagają wydajnie karmić ludzi.
  • 0:52 - 0:57
    Ale narażają też żywność
    na atak szkodników.
  • 0:57 - 1:01
    To sprawia, że stajemy się
    bardziej zależni od pestycydów.
  • 1:01 - 1:06
    Obecnie spuszczamy na ziemię ponad
    dwa miliardy kilogramów pestycydów rocznie
  • 1:06 - 1:09
    w celu zwalczania niepożądanych gości.
  • 1:09 - 1:12
    Walka ze szkodnikami,
    szczególnie insektami,
  • 1:12 - 1:15
    naznaczyła długą historię rolnictwa.
  • 1:15 - 1:17
    Źródła sprzed tysięcy lat wskazują,
  • 1:17 - 1:21
    że po żniwach ludzie palili część upraw,
  • 1:21 - 1:24
    żeby pozbyć się szkodników.
  • 1:24 - 1:29
    Istnieją nawet dowody, że w starożytności
    ludziom pomagały inne insekty.
  • 1:29 - 1:35
    W 300 roku n.e. chińscy rolnicy
    celowo hodowali w sadach pomarańczy
  • 1:35 - 1:39
    drapieżne mrówki, żeby chronić drzewa
    przed innymi insektami.
  • 1:39 - 1:41
    Kiedy upowszechniło się
    rolnictwo wielkoobszarowe,
  • 1:41 - 1:47
    ludzie zaczęli spryskiwać uprawy
    arsenem, ołowiem i miedzią.
  • 1:47 - 1:51
    Jednak one również były
    bardzo toksyczne dla człowieka.
  • 1:51 - 1:54
    Wraz z rosnącym zapotrzebowaniem
    na bezpieczniejsze produkty
  • 1:54 - 1:57
    wzrastała potrzeba
    na skuteczne środki chemiczne,
  • 1:57 - 2:00
    które mogłyby zwalczać
    szkodniki na większą skalę.
  • 2:00 - 2:05
    Zapoczątkowało to epokę
    pestycydów chemicznych.
  • 2:05 - 2:09
    W 1948 roku szwajcarski chemik
    Paul Hermann Müller
  • 2:09 - 2:12
    otrzymał Nagrodę Nobla za odkrycie
  • 2:12 - 2:18
    dichlorodifenylotrichloroetanu,
    znanego również jako DDT.
  • 2:18 - 2:23
    Ta nowa cząsteczka posiadała niezrównaną
    siłę zwalczania wielu gatunków insektów
  • 2:23 - 2:28
    aż do lat 50. XX wieku,
    kiedy insekty się na nią uodporniły.
  • 2:28 - 2:33
    Co gorsza, środek ten doprowadził
    do dramatycznego spadku populacji ptaków,
  • 2:33 - 2:35
    skażenia zasobów wodnych,
  • 2:35 - 2:40
    aż odkryto, że powoduje u człowieka
    długotrwałe problemy zdrowotne.
  • 2:40 - 2:45
    W 1972 roku w Stanach Zjednoczonych
    wprowadzono zakaz stosowania DDT,
  • 2:45 - 2:49
    a mimo to jego skutki odczuwalne są
    w środowisku do dziś.
  • 2:49 - 2:52
    Od tamtej pory naukowcy
    szukają innych możliwości.
  • 2:52 - 2:56
    Za każdym razem naukowcy trafiają
    na tę samą przeszkodę,
  • 2:56 - 2:59
    szybki rozwój gatunków.
  • 2:59 - 3:01
    Ponieważ pestycydy niszczą
    populacje szkodników,
  • 3:01 - 3:06
    pozostają tylko najbardziej
    odporne osobniki.
  • 3:06 - 3:09
    Przekazują one następnemu pokoleniu geny
  • 3:09 - 3:11
    odporne na pestycydy.
  • 3:11 - 3:13
    Tak powstały superinsekty,
  • 3:13 - 3:16
    jak stonka ziemniaczana
  • 3:16 - 3:19
    odporna na ponad 50 różnych
    środków owadobójczych.
  • 3:19 - 3:24
    Kolejnym minusem jest
    negatywny wpływ na inne insekty.
  • 3:24 - 3:29
    Niektóre z nich to pomocne drapieżniki
    szkodników roślin lub ważni zapylacze.
  • 3:29 - 3:34
    Pozbycie się ich powoduje też pozbycie się
    przynoszonych przez nie korzyści.
  • 3:34 - 3:36
    Pestycydy zostały z czasem ulepszone
  • 3:36 - 3:39
    i obecnie regulują je surowe
    normy bezpieczeństwa,
  • 3:39 - 3:43
    ale pestycydy wciąż mogą
    zanieczyszczać glebę i wodę,
  • 3:43 - 3:44
    wpływać na faunę i florę,
  • 3:44 - 3:46
    a nawet szkodzić ludziom.
  • 3:46 - 3:51
    Zważywszy na wszystkie te zagrożenia,
    dlaczego nadal używamy pestycydów?
  • 3:51 - 3:52
    Choć nie są pozbawione wad,
  • 3:52 - 3:57
    pestycydy najlepiej
    zwalczają klęski rolnicze,
  • 3:57 - 4:00
    nie wspominając o chorobach
    przenoszonych przez komary.
  • 4:00 - 4:05
    Naukowcy poszukują alternatywnych
    sposobów zwalczania szkodników,
  • 4:05 - 4:07
    które równoważą wymogi
    w produkcji żywności
  • 4:07 - 4:09
    i względy ekologiczne.
  • 4:09 - 4:12
    Przyroda stała się
    głównym źródłem inspiracji,
  • 4:12 - 4:15
    od roślinnych i grzybiczych
    substancji chemicznych,
  • 4:15 - 4:17
    które mogą odstraszać
    lub przyciągać insekty,
  • 4:17 - 4:21
    po werbowanie innych insektów
    do ochrony upraw.
  • 4:21 - 4:24
    Zwracamy się też ku zaawansowanym
    technologicznie rozwiązaniom, jak drony.
  • 4:24 - 4:27
    Zaprogramowane do latania nad uprawami
  • 4:27 - 4:30
    maszyny korzystają z czujników i GPS,
  • 4:30 - 4:32
    żeby przeprowadzać bardziej
    ukierunkowane rozpylania,
  • 4:32 - 4:36
    ograniczające oddziaływanie
    pestycydu na środowisko.
  • 4:36 - 4:39
    Łącząc wiedzę biologiczną,
  • 4:39 - 4:40
    świadomość ekologiczną
  • 4:40 - 4:43
    i ulepszone technologie,
    mamy większą szansę
  • 4:43 - 4:47
    na znalezienie holistycznego
    rozwiązania problemu szkodników.
  • 4:47 - 4:51
    Pestycydy mogą nigdy nie pozbyć się
    kontrowersyjnej reputacji,
  • 4:51 - 4:52
    ale to dzięki nim
  • 4:52 - 4:55
    możemy zagwarantować,
    że katastrofy rolnicze
  • 4:55 - 4:57
    już się nie powtórzą.
Title:
Czy pestycydy są potrzebne? - Fernan Pérez-Gálvez
Description:

Cała lekcja: http://ed.ted.com/lessons/do-we-really-need-pesticides-fernan-perez-galvez

Rocznie spuszczamy na ziemię ponad dwa miliardy kilogramów pestycydów
w celu zwalczania insektów, niechcianych chwastów, grzybów, gryzoni
i bakterii, które mogą zagrozić naszym zasobom żywności. Jednak czy jest to tego warte, jeśli weźmiemy po uwagę, co robimy w związku z zagrożeniem dla środowiska i stanu zdrowia społeczeństwa? Fernan Pérez-Gálvez rozważa wady i zalety pestycydów.

Lekcja: Fernan Pérez-Gálvez, animacja: Mighty Oak.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:18

Polish subtitles

Revisions