0:00:07.129,0:00:13.469
W 1845 roku inwazyjna[br]choroba grzybicza zaatakowała

0:00:13.469,0:00:17.278
rozległe pola ziemniaczane w Irlandii.

0:00:17.278,0:00:19.261
Skutki były druzgocące.

0:00:19.261,0:00:21.619
Milion osób zmarło z głodu,

0:00:21.619,0:00:25.830
a kolejny milion musiał opuścić Irlandię.

0:00:25.830,0:00:31.871
Obecnie unikamy takich katastrof[br]rolniczych dzięki pestycydom.

0:00:31.871,0:00:35.640
To syntetyczne substancje chemiczne[br]do zwalczania insektów,

0:00:35.640,0:00:37.089
zbędnych chwastów,

0:00:37.089,0:00:38.050
grzybów,

0:00:38.050,0:00:39.052
gryzoni

0:00:39.052,0:00:40.120
i bakterii,

0:00:40.120,0:00:42.270
mogących zagrozić zasobom żywności.

0:00:42.270,0:00:44.749
To istotna część piramidy żywienia.

0:00:44.749,0:00:49.090
Wraz ze wzrostem populacji[br]uprawy monokulturowe

0:00:49.090,0:00:51.710
pomagają wydajnie karmić ludzi.

0:00:51.710,0:00:57.036
Ale narażają też żywność[br]na atak szkodników.

0:00:57.036,0:01:00.671
To sprawia, że stajemy się[br]bardziej zależni od pestycydów.

0:01:00.671,0:01:06.500
Obecnie spuszczamy na ziemię ponad[br]dwa miliardy kilogramów pestycydów rocznie

0:01:06.500,0:01:09.195
w celu zwalczania niepożądanych gości.

0:01:09.195,0:01:12.071
Walka ze szkodnikami,[br]szczególnie insektami,

0:01:12.071,0:01:15.031
naznaczyła długą historię rolnictwa.

0:01:15.031,0:01:17.381
Źródła sprzed tysięcy lat wskazują,

0:01:17.381,0:01:21.354
że po żniwach ludzie palili część upraw,

0:01:21.354,0:01:23.805
żeby pozbyć się szkodników.

0:01:23.805,0:01:29.122
Istnieją nawet dowody, że w starożytności[br]ludziom pomagały inne insekty.

0:01:29.122,0:01:34.621
W 300 roku n.e. chińscy rolnicy[br]celowo hodowali w sadach pomarańczy

0:01:34.621,0:01:38.866
drapieżne mrówki, żeby chronić drzewa[br]przed innymi insektami.

0:01:38.866,0:01:41.482
Kiedy upowszechniło się[br]rolnictwo wielkoobszarowe,

0:01:41.482,0:01:47.131
ludzie zaczęli spryskiwać uprawy[br]arsenem, ołowiem i miedzią.

0:01:47.131,0:01:51.010
Jednak one również były[br]bardzo toksyczne dla człowieka.

0:01:51.010,0:01:54.371
Wraz z rosnącym zapotrzebowaniem[br]na bezpieczniejsze produkty

0:01:54.371,0:01:56.982
wzrastała potrzeba[br]na skuteczne środki chemiczne,

0:01:56.982,0:02:00.223
które mogłyby zwalczać[br]szkodniki na większą skalę.

0:02:00.223,0:02:04.633
Zapoczątkowało to epokę[br]pestycydów chemicznych.

0:02:04.633,0:02:08.902
W 1948 roku szwajcarski chemik[br]Paul Hermann Müller

0:02:08.902,0:02:12.001
otrzymał Nagrodę Nobla za odkrycie

0:02:12.001,0:02:18.442
dichlorodifenylotrichloroetanu,[br]znanego również jako DDT.

0:02:18.442,0:02:23.262
Ta nowa cząsteczka posiadała niezrównaną[br]siłę zwalczania wielu gatunków insektów

0:02:23.262,0:02:28.213
aż do lat 50. XX wieku,[br]kiedy insekty się na nią uodporniły.

0:02:28.213,0:02:33.272
Co gorsza, środek ten doprowadził[br]do dramatycznego spadku populacji ptaków,

0:02:33.272,0:02:35.373
skażenia zasobów wodnych,

0:02:35.373,0:02:40.282
aż odkryto, że powoduje u człowieka[br]długotrwałe problemy zdrowotne.

0:02:40.282,0:02:45.113
W 1972 roku w Stanach Zjednoczonych[br]wprowadzono zakaz stosowania DDT,

0:02:45.113,0:02:48.943
a mimo to jego skutki odczuwalne są[br]w środowisku do dziś.

0:02:48.943,0:02:52.453
Od tamtej pory naukowcy[br]szukają innych możliwości.

0:02:52.453,0:02:56.494
Za każdym razem naukowcy trafiają[br]na tę samą przeszkodę,

0:02:56.494,0:02:58.744
szybki rozwój gatunków.

0:02:58.744,0:03:01.334
Ponieważ pestycydy niszczą[br]populacje szkodników,

0:03:01.334,0:03:05.723
pozostają tylko najbardziej[br]odporne osobniki.

0:03:05.723,0:03:08.824
Przekazują one następnemu pokoleniu geny

0:03:08.824,0:03:10.638
odporne na pestycydy.

0:03:10.638,0:03:13.193
Tak powstały superinsekty,

0:03:13.193,0:03:15.614
jak stonka ziemniaczana

0:03:15.614,0:03:19.385
odporna na ponad 50 różnych[br]środków owadobójczych.

0:03:19.385,0:03:23.834
Kolejnym minusem jest[br]negatywny wpływ na inne insekty.

0:03:23.834,0:03:29.454
Niektóre z nich to pomocne drapieżniki[br]szkodników roślin lub ważni zapylacze.

0:03:29.454,0:03:34.264
Pozbycie się ich powoduje też pozbycie się[br]przynoszonych przez nie korzyści.

0:03:34.264,0:03:36.285
Pestycydy zostały z czasem ulepszone

0:03:36.285,0:03:39.323
i obecnie regulują je surowe[br]normy bezpieczeństwa,

0:03:39.323,0:03:42.905
ale pestycydy wciąż mogą[br]zanieczyszczać glebę i wodę,

0:03:42.905,0:03:44.314
wpływać na faunę i florę,

0:03:44.314,0:03:46.185
a nawet szkodzić ludziom.

0:03:46.185,0:03:50.735
Zważywszy na wszystkie te zagrożenia,[br]dlaczego nadal używamy pestycydów?

0:03:50.735,0:03:52.275
Choć nie są pozbawione wad,

0:03:52.275,0:03:57.165
pestycydy najlepiej[br]zwalczają klęski rolnicze,

0:03:57.165,0:03:59.956
nie wspominając o chorobach[br]przenoszonych przez komary.

0:03:59.956,0:04:04.836
Naukowcy poszukują alternatywnych[br]sposobów zwalczania szkodników,

0:04:04.836,0:04:06.976
które równoważą wymogi[br]w produkcji żywności

0:04:06.976,0:04:09.395
i względy ekologiczne.

0:04:09.395,0:04:12.455
Przyroda stała się[br]głównym źródłem inspiracji,

0:04:12.455,0:04:14.835
od roślinnych i grzybiczych[br]substancji chemicznych,

0:04:14.835,0:04:17.125
które mogą odstraszać[br]lub przyciągać insekty,

0:04:17.125,0:04:20.755
po werbowanie innych insektów[br]do ochrony upraw.

0:04:20.755,0:04:24.236
Zwracamy się też ku zaawansowanym[br]technologicznie rozwiązaniom, jak drony.

0:04:24.236,0:04:26.926
Zaprogramowane do latania nad uprawami

0:04:26.926,0:04:29.937
maszyny korzystają z czujników i GPS,

0:04:29.937,0:04:32.446
żeby przeprowadzać bardziej[br]ukierunkowane rozpylania,

0:04:32.446,0:04:36.297
ograniczające oddziaływanie[br]pestycydu na środowisko.

0:04:36.297,0:04:38.826
Łącząc wiedzę biologiczną,

0:04:38.826,0:04:40.276
świadomość ekologiczną

0:04:40.276,0:04:43.266
i ulepszone technologie, [br]mamy większą szansę

0:04:43.266,0:04:46.627
na znalezienie holistycznego[br]rozwiązania problemu szkodników.

0:04:46.627,0:04:50.637
Pestycydy mogą nigdy nie pozbyć się[br]kontrowersyjnej reputacji,

0:04:50.637,0:04:51.957
ale to dzięki nim

0:04:51.957,0:04:54.987
możemy zagwarantować,[br]że katastrofy rolnicze

0:04:54.987,0:04:56.927
już się nie powtórzą.