Aşıların geç geliştirilmesinin tedirgin edici nedeni...Tabi eğer geliştiriliyorlarsa
-
0:01 - 0:03Çocuklarda hastalık belirtisi hafif ateş,
-
0:03 - 0:07baş ağrısı ve kas ağrıları
ile başlıyor. -
0:07 - 0:09Arkasından kusma ve ishal geliyor.
-
0:09 - 0:13Sonra ağızdan, burundan ve
diş etlerinden kan gelmeye başlıyor. -
0:14 - 0:19Ardından düşük tansiyona bağlı organ
yetmezliğinden ölüm gerçekleşiyor. -
0:20 - 0:21Tanıdık geldi mi?
-
0:22 - 0:24Ebola olduğunu düşünüyorsanız
-
0:24 - 0:26aslında, bu durumda, o değil.
-
0:27 - 0:32Hiç bir etkili tedavisi veya aşısı olmayan
-
0:32 - 0:36ve her yıl 22.000 insanı öldüren,
-
0:36 - 0:39sivrisinekden gelen bir hastalık
olan dengue ateşinin son hali. -
0:40 - 0:43Bu rakam, bildiğimiz kadarıyla
-
0:43 - 0:45yaklaşık son 40 yılda Ebola
-
0:45 - 0:48yüzünden ölen insan sayısının iki katı.
-
0:49 - 0:52Son zamanlarda haberlerde sık gördüğümüz
kızamık hastalığına gelince, -
0:52 - 0:56ölenlerin sayısı on kat daha fazla.
-
0:58 - 0:59Fakat geçtiğimiz yıl,
-
0:59 - 1:04bütün manşetleri ve korkuyu
üzerine alan Ebola oldu. -
1:05 - 1:08Çok açık ki, son derece
yerleşmiş bir şey var, -
1:08 - 1:11bizi diğer hastalıklardan daha çok
-
1:11 - 1:12korkutan ve aklımızı alan birşey.
-
1:13 - 1:14Fakat tam olarak ne?
-
1:15 - 1:18Aslında, Ebola'ya yakalanmak zor,
-
1:18 - 1:21ama yakalanırsanız, korkunç
bir ölüm riski fazla. -
1:22 - 1:23Neden?
-
1:23 - 1:28Çünkü şu anda, etkili bir tedavi
yöntemi veya aşımız yok. -
1:28 - 1:30Ve dahası, bu bir ipucu.
-
1:31 - 1:33Belki bir gün olabilir.
-
1:33 - 1:37Haklı olarak Ebola'dan korkuyoruz,
-
1:37 - 1:41çünkü diğer hastalıklar kadar
insan öldürmüyor. -
1:41 - 1:47İşin aslı, grip veya kızamık gibi
virüslerden daha az bulaşıcı. -
1:47 - 1:53Ebola'dan, bizi öldürdüğü ve bunu
tedavi edemediğimiz için korkuyoruz. -
1:53 - 1:56Ebola'nın getirdiği kesin
kaçınılmazlıktan korkuyoruz. -
1:57 - 2:02Ebola'nın modern tıp bilimini aşan bir
kaçınılmazlığı var. -
2:03 - 2:04Ama durun bi saniye, neden böyle?
-
2:05 - 2:08Ebola'yı 1976 dan beri biliyoruz.
-
2:08 - 2:10Neler yapabileceğini biliyoruz.
-
2:10 - 2:13Şimdiye kadar olan 24 salgında
-
2:13 - 2:15onu incelemek için çok fırsatımız vardı.
-
2:15 - 2:20Oysa, on yıldan fazla bir süredir
-
2:20 - 2:21aşı adaylarımız vardı
-
2:22 - 2:26Neden o aşılar klinik denemelere
şimdi giriyorlar? -
2:27 - 2:30Bu durum salgın hastalıklar için
aşı geliştirmemizle ilgili -
2:30 - 2:33temel bir probleme gidiyor.
-
2:33 - 2:35Şuna benzer şekilde oluyor:
-
2:36 - 2:39Bu hastalıklar için en çok riskte
olan insanlar -
2:39 - 2:43aynı zamanda aşıyı almak için
en az parası olanlar. -
2:44 - 2:47Bu durum, gelişmiş ülkelerde
-
2:47 - 2:50çok sayıda insan risk altında olmadıkça
-
2:52 - 2:55firmaları aşıları geliştirmeye
teşvik etmiyor. -
2:56 - 2:58Ticari açıdan çok riskli.
-
2:59 - 3:03Ebola için kesinlikle bir piyasa yok,
-
3:03 - 3:09geç evre klinik deneylerde iki aşımızın
olmasının tek sebebi -
3:09 - 3:12bir şekilde yanlış anlaşılan korku.
-
3:13 - 3:16Ebola 11 Eylül ve şarbon
saldırılarına kadar -
3:16 - 3:20oldukça göz ardı edildi,
-
3:20 - 3:23birdenbire insanlar Ebola'yı potansiyel bir
-
3:23 - 3:25bioterrörizm silahı
olarak algıladı. -
3:25 - 3:30Peki Ebola aşısı neden bu noktada
tam olarak geliştirilmedi? -
3:30 - 3:33Çünkü bir noktada virüsü silaha
çevirmek gerçekten zordu, -
3:33 - 3:35-- veya zor olduğu düşünüldü--
-
3:35 - 3:41ama başlıca sebep, geliştirilmesindeki
maliyet riski. -
3:41 - 3:43Asıl olay da bu.
-
3:44 - 3:46Acı gerçek şu ki, aşıları
-
3:46 - 3:50patojenin(mikrop) yol açacağı risklere
göre değil, -
3:50 - 3:54ekonomik açıdan ne kadar riskli olup
olmadığına göre geliştiriyoruz. -
3:55 - 3:58Aşı geliştirmek pahalı ve karmaşık birşey.
-
3:58 - 4:00İyi bilinen bir antijeni alıp
-
4:00 - 4:04uygulanabiilir aşıya dönüştürmenin bile
maliyeti yüzlerce milyon doları bulabilir. -
4:05 - 4:07Neyse ki Ebola gibi hastalıklarda
-
4:07 - 4:11bu engellerin bazılarını kaldırmamız
için yapabileceğimiz şeyler var. -
4:11 - 4:15İlk olarak, bütünüyle çökmüş bir piyasayı
fark etmek. -
4:15 - 4:18Bu durumda, eğer aşı istiyorsak
-
4:18 - 4:23teşvik veya bir takım sübvansiyon
sağlamak zorundayız. -
4:24 - 4:29Ayrıca, bizi en çok tehdit
eden hastalıkların -
4:29 - 4:31hangileri olduğunu bulmakta
daha iyi olmalıyız. -
4:31 - 4:32Ülkelerin kendi içinde imkanlar
yaratarak, -
4:36 - 4:41o ülkelerin, patojenleri toplayıp
kategorize edebilen kendi epidemiolojik -
4:41 - 4:45ve laboratuvar sistemlerini kurmasına
olanak sağlayabiliriz. -
4:46 - 4:48Elde edilen veriler coğrafik ve genetik
-
4:48 - 4:52çeşitliliği anlamak için kullanılabilir,
-
4:52 - 4:54sonra da bağışıklık gelişiminin nasıl
değiştiğini -
4:54 - 4:58ve ne tür tepkiler vermemiz gerektiğini
-
4:58 - 5:00anlamamıza yardımcı olmak için
kullanılabilir . -
5:01 - 5:04Bunlar yapılabilir şeyler ama,
-
5:04 - 5:07tamamıyla çökmüş bir piyasayla
mücadele etmek için, -
5:07 - 5:13salgın hastalıklara bakış açımızı ve
önleme yöntemimizi değiştirmek zorundayız. -
5:13 - 5:17Bir hastalığın küresel bir
tehdide dönüştüğünün -
5:17 - 5:22kanıtını görene kadar beklemeye
son vermeliyiz. -
5:23 - 5:25Ebola için,
-
5:25 - 5:29salgın bir hastalığın paranoyak korkusu,
-
5:29 - 5:34birkaç vakanın refah ülkelere taşınmasının
ardından -
5:34 - 5:36küresel toplumu bir araya getirdi
-
5:36 - 5:40ve sıkı calışan aşı şirketlerinin
çabalarıyla -
5:40 - 5:41şimdi elimizde bunlar var:
-
5:42 - 5:48Ebola ülkelerinde etkinlik testlerinde
olan iki Ebola aşısı-- -
5:48 - 5:54(Alkış)
-
5:54 - 5:58ve arkasından gelen yapım aşamasında olan
aşılar. -
5:59 - 6:02Her yıl, nerdeyse hiç gerçekleşmeyecek
olan bir tehditten -
6:02 - 6:07bizi koruması için sürekli devriye gezen
nükleer denizaltı filosuna -
6:07 - 6:11milyarlarca dolar harcıyoruz.
-
6:12 - 6:14Fakat, somut ve evrimsel açıdan
-
6:14 - 6:20kesin olan bulaşıcı salgın hastalıkları
önlemek için -
6:20 - 6:22hemen hemen hiçbir şey harcamıyoruz.
-
6:23 - 6:27Ve emin olun ki, bu soru ''acaba'' değil,
''ne zaman'' olacak sorusu. -
6:27 - 6:30Bu virüsler evrim geçirmeye devam edecek
-
6:30 - 6:32ve dünyayı tehdit edecek
-
6:32 - 6:35ve aşılar buna karşı en iyi savunmamız.
-
6:35 - 6:39Yani, Ebola gibi salgınları önleyebilmeyi
istiyorsak, -
6:39 - 6:44aşı geliştirme ve stok üretme yatırımında
-
6:44 - 6:46elimizi taşın altına koymaliyız,
-
6:47 - 6:50Ve buna nihai silahımız olarak bakmalıyız
-
6:50 - 6:54kullanılabilirliğinden emin olduğumuz birşey,
-
6:54 - 6:57ama aynı zamanda, dua edelim de
asla kullanmak zorunda kalmayalım. -
6:58 - 6:59Teşekkürler.
-
6:59 - 7:03(Alkış)
- Title:
- Aşıların geç geliştirilmesinin tedirgin edici nedeni...Tabi eğer geliştiriliyorlarsa
- Speaker:
- Seth Berkley
- Description:
-
Öyle görünüyor ki, korkunç bir hastalığın aşısını geliştirmek için önce patlak vermesini bekliyoruz. Seth Berkley Dünya'nın en büyük hastalıkları için neden aşılar geliştirilmediğinin arkasında yatan piyasa gerçekleri ve orantısız riskleri gözler önüne seriyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 07:17
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for The troubling reason why vaccines are made too late ... if they're made at all | ||
Sancak Gülgen accepted Turkish subtitles for The troubling reason why vaccines are made too late ... if they're made at all | ||
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for The troubling reason why vaccines are made too late ... if they're made at all | ||
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for The troubling reason why vaccines are made too late ... if they're made at all | ||
Sancak Gülgen edited Turkish subtitles for The troubling reason why vaccines are made too late ... if they're made at all | ||
Can Sener edited Turkish subtitles for The troubling reason why vaccines are made too late ... if they're made at all | ||
Can Sener edited Turkish subtitles for The troubling reason why vaccines are made too late ... if they're made at all | ||
Can Sener edited Turkish subtitles for The troubling reason why vaccines are made too late ... if they're made at all |