Skąd bierze się czkawka? - John Cameron

Obejrzyj całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/why-do-we-hiccup-john-cameron

Najdłuższy odnotowany atak czkawki trwał 68 lat ... i spowodowała go spadająca świnia. Chociaż niezwykle rzadko mamy do czynienia z tak poważnymi przypadkami, większość z nas miewa czkawkę. Co ją wywołuje? John Cameron zabiera nas do przepony, żeby wyjaśnić to zjawisko.

Lekcja: John Cameron, animacja: Black Powder Design.

Charles Osborne dostał czkawki,
kiedy w 1922 roku spadła na niego świnia.

Przeszło mu dopiero 68 lat później

i w Księdze Rekordów Guinnessa
figuruje dziś jako człowiek

z najdłuższym atakiem czkawki.

Obecnie nastolatka z Florydy Jennifer Mee

jest być może rekordzistką
czkawki o największej częstotliwości.

50 razy na minutę
przez ponad miesiąc w 2007 roku.

Co powoduje czkawkę?

Lekarze wskazują, że atak czkawki
często wywołują bodźce

rozciągające żołądek,

jak połykanie powietrza

czy zbyt szybkie jedzenie lub picie.

Inni łączą czkawkę z silnymi emocjami

lub reakcją na nie,

jak śmiech,

płacz,

niepokój

i podekscytowanie.

Zobaczmy, co dzieje się, gdy mamy czkawkę.

Zaczyna się od nagłego,
mimowolnego skurczu przepony,

dużego mięśnia w kształcie
kopuły poniżej płuc,

służącego do nabierania powietrza.

Niemal zaraz potem
zamykają się struny głosowe

i przestrzeń między nimi

zwana głośnią.

Ruch przepony inicjuje
nagłe nabranie powietrza,

ale zamknięte struny głosowe
nie przepuszczają go do tchawicy

i dalej do płuc.

Wywołuje to charakterystyczny odgłos.

Do dziś nie wiemy,
jaką rolę odgrywa czkawka.

Nie wydaje się mieć znaczenia
medycznego ani fizjologicznego.

Po co brać wdech, jeśli nie dajemy
powietrzu dotrzeć do płuc?

Struktury anatomiczne

i mechanizmy fizjologiczne
bez widocznego zastosowania

to wyzwanie dla biologów ewolucyjnych.

Czy spełniają jakąś ukrytą funkcję?

A może są ewolucyjnym reliktem

i kiedyś odgrywały ważną rolę,

a dziś to tylko ślad po niej?

Być może czkawka pojawiła się

wiele milionów lat temu,
zanim jeszcze powstał nasz gatunek.

Uważa się, że płuca wykształciły się,
żeby umożliwić wczesnym rybom,

żyjącym w ciepłych, stojących wodach
o niskiej zawartości tlenu,

do pobierania go z powietrza,
gdzie występował w dużych ilościach.

Kiedy ich potomkowie wyszli na ląd,

zamienili wentylację skrzelową
na oddychanie powietrzem przez płuca.

Podobne, chociaż dużo szybsze
zmiany zachodzą dziś u żab.

Kijanki ze skrzelami przekształcają się

w dorosłe osobniki z płucami.

Zgodnie z tą hipotezą czkawka
jest pozostałością pradawnego wyjścia

z wody na ląd.

Po nabraniu wody,
żeby przepłynęła skrzelami,

natychmiast zamykała się głośnia,
zapobiegając dostaniu się wody do płuc.

Potwierdzają to odkrycia,

że struktury nerwowe wywołujące czkawkę

są prawie identyczne ze strukturami
odpowiadającymi za oddychanie płazów.

Inni naukowcy uważają,
że zachowaliśmy ten odruch,

bo daje nam istotną korzyść.

Wskazują na fakt, że czkawka
występuje tylko u ssaków,

a nie zachowała się
u ptaków, jaszczurek, żółwi

ani żadnych innych zwierząt
oddychających powietrzem.

Co więcej, czkawka pojawia się
u dzieci na długo przed urodzeniem

i dużo częściej występuje
u niemowląt niż u dorosłych.

Naukowcy tłumaczą to faktem,

że tylko ssaki karmią młode mlekiem matki.

Możliwe, że ssaki zachowały
ten pradawny odruch,

żeby móc usunąć powietrze z żołądka
czymś w rodzaju odbijania się po jedzeniu.

Nagły ruch przepony
wypycha powietrze z żołądka,

a zamknięcie głośni zapobiega
dostawaniu się mleka do płuc.

Czasami atak czkawki nie ustaje,

więc próbujemy domowych sposobów.

Wypijamy szklankę zimnej wody,

wstrzymujemy oddech,

jemy trochę miodu lub masła orzechowego,

dmuchamy do papierowej torebki

albo prosimy, żeby ktoś nas przestraszył.

Naukowcy muszą jeszcze sprawdzić,
czy któryś z tych sposobów

jest skuteczniejszy od innych.

Wiemy natomiast, że ten sposób
na pewno nie działa.