Việc ướp xác diễn ra như thế nào - Len Bloch

Xem bài học đầy đủ tại: http://ed.ted.com/lessons/how-to-make-a-mummy-len-bloch

Bất kì ai từng được thấy xác ướp đều biết rằng người Hy Lạp cổ đại đã gặp rất nhiều vấn đề để bảo quản xác chết khỏi bị phân hủy. Nhưng họ đã thành công như thế nào trong việc này? Len Bloch đã chỉ ra những khâu được tiến hành trong quá trình ướp xác và kết quả được kiểm nghiệm sau hàng ngàn năm.

Bài học soạn bởi Len Bloch, minh họa bởi The Moving Company Animation Studio.

Cái chết và tiền thuế đều không thể tránh,
nhưng còn sự phân hủy thì sao?

Bất kì ai từng nhìn thấy xác ướp
đều biết rằng

người Ai Cập cổ đại gặp rất nhiều khó khăn
trong việc ngăn chặn xác chết phân hủy.

Vậy họ đã thành công đến thế nào
trong việc này?

Các tế bào sống luôn tự tái tạo.

Các enzym đặc hiệu có vai trò
phân hủy các cấu trúc cũ

và sử dụng các nguyên liệu thô
để tạo thành các tế bào mới.

Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi ai đó chết?

Các tế bào chết của họ
không thể tự tái tạo

nhưng các enzym vẫn tiếp tục
phá hủy các cấu trúc.

Vậy nên nếu như muốn
bảo quản một cái xác

ta cần phải nhanh tay hơn các enzym
trước khi các mô bị phân hủy.

Các tế bào thần kinh phân hủy sớm nhất

và gây ra nhiều khó khăn cho người Ai Cập
khi họ cố gắng ướp xác,

đó cũng là lý do vì sao
theo như nhà sử học Hy Lạp Herodotus

thì họ bắt đầu quá trình này
bằng việc dùng búa tạo lỗ trên hộp sọ,

làm nhuyễn bộ não
và đưa ra khỏi cơ thể thông qua mũi

sau đó đổ nhựa thông vào hộp sọ
để ngăn chặn phân hủy.

Não là cơ quan phân hủy đầu tiên
nhưng ruột khi phân hủy thì đáng lo ngại hơn.

Ở gan, dạ dày và ruột
có chứa các vi khuẩn và enzym tiêu hóa,

khi người chết đi, chúng bắt đầu
ăn xác chết từ bên trong.

Vì vậy các giáo sĩ phải loại bỏ phổi
và các cơ quan ở bụng trước hết.

Thật khó để loại bỏ phổi
mà không tổn hại tới tim,

nhưng vì tim được cho là
nơi cất giữ linh hồn,

chúng phải được quan tâm
một cách đặc biệt.

Các tu sĩ đặt nội tạng
vào những cái bình đặc biệt

có chứa một loại muối tự nhiên
gọi là natron.

Natron tiêu diệt vi khuẩn
giúp ngăn chặn việc phân hủy

và ngăn không cho các enzym tiêu hóa
tiếp tục hoạt động.

Nhưng natron không chỉ là
muối thông thường.

Nó chủ yếu được tạo thành
bởi hai loại muối kiềm

là soda ash và baking soda.

Muối kiềm chính là tử thần
đối với vi khuẩn.

Chúng có thể chuyển hóa những màng béo
thành các chất cứng như xà bông

từ đó giúp lưu giữ cấu trúc tử thi.

Sau khi giải quyết xong
các cơ quan nội tạng,

các giáo sĩ tiếp tục nhồi xác ướp
với các bao chứa natron

và rửa sạch để khử trùng da.

Sau đó, tử thi được đặt trên giường
và tiếp tục ướp thêm natron

trong khoảng 35 ngày
để bảo quản phần thịt bên ngoài.

Trong lúc được chuyển đi,

muối kiềm hấp thụ
dịch lỏng trong cơ thể

và chuyển hóa cái xác thành
một khối màu nâu.

Xác chết không bốc mùi

nhưng cũng không lấy gì làm dễ ngửi.

Thế nên các thầy tu sẽ
đổ nhựa cây lên cơ thể

và mát-xa với một hỗn hợp
gồm dầu cây tuyết tùng

sau đó bọc xác lại bằng vải lanh.

Cuối cùng, họ đặt xác ướp
vào trong quan tài gỗ

hoặc đôi khi là quan tài đá.

Vậy các giáo sĩ Ai Cập cổ đã thành công
đến đâu trong việc ngăn xác chết thối rữa?

Thứ nhất, các xác ướp
không làm tổn hại gì đến cơ thể.

Não được giải quyết và hút ra ngoài,

các cơ quan nội tạng được tách ra
và ướp muối không khác nào xúc xích

và gần như nửa còn lại của cơ thể
bị khô lại.

Thứ hai, những phần còn lại
được bảo quản cực tốt.

Thậm chí sau hàng ngàn năm,

các nhà khoa học vẫn có thể
khám nghiệm xác ướp

để tìm ra nguyên nhân cái chết

và thậm chí tách chiết ADN.

Điều này mang đến cho chúng ta
những thông tin mới.

Ví dụ, có vẻ như ô nhiễm không khí
là một trong những vấn đề nghiêm trọng ở Ai Cập

có khả năng vì người ta thường
đốt lửa trong nhà để nướng bánh.

Các bệnh tim mạch cũng khá phổ biến,
chẳng hạn như bệnh lao.

Các giáo sĩ Ai Cập cổ đã phần nào thành công
trong việc ngăn chặn xác chết phân hủy.

Tuy vậy, giống như cái chết,
thuế đâu thể miễn trừ.

Một số xác ướp khi được chuyển đi
đã được đánh thuế như cá ướp muối.