0:00:06.700,0:00:13.931
Cái chết và tiền thuế đều không thể tránh,[br]nhưng còn sự phân hủy thì sao?

0:00:13.931,0:00:16.559
Bất kì ai từng nhìn thấy xác ướp[br]đều biết rằng

0:00:16.559,0:00:21.863
người Ai Cập cổ đại gặp rất nhiều khó khăn[br]trong việc ngăn chặn xác chết phân hủy.

0:00:21.863,0:00:26.042
Vậy họ đã thành công đến thế nào[br]trong việc này?

0:00:26.042,0:00:28.897
Các tế bào sống luôn tự tái tạo.

0:00:28.897,0:00:32.271
Các enzym đặc hiệu có vai trò[br]phân hủy các cấu trúc cũ

0:00:32.271,0:00:35.612
và sử dụng các nguyên liệu thô [br]để tạo thành các tế bào mới.

0:00:35.612,0:00:38.730
Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi ai đó chết?

0:00:38.730,0:00:41.591
Các tế bào chết của họ[br]không thể tự tái tạo

0:00:41.591,0:00:45.179
nhưng các enzym vẫn tiếp tục[br]phá hủy các cấu trúc.

0:00:45.179,0:00:47.795
Vậy nên nếu như muốn [br]bảo quản một cái xác

0:00:47.795,0:00:52.225
ta cần phải nhanh tay hơn các enzym[br]trước khi các mô bị phân hủy.

0:00:52.225,0:00:54.301
Các tế bào thần kinh phân hủy sớm nhất

0:00:54.301,0:00:57.996
và gây ra nhiều khó khăn cho người Ai Cập[br]khi họ cố gắng ướp xác,

0:00:57.996,0:01:01.601
đó cũng là lý do vì sao[br]theo như nhà sử học Hy Lạp Herodotus

0:01:01.601,0:01:06.053
thì họ bắt đầu quá trình này[br]bằng việc dùng búa tạo lỗ trên hộp sọ,

0:01:06.053,0:01:09.146
làm nhuyễn bộ não[br]và đưa ra khỏi cơ thể thông qua mũi

0:01:09.146,0:01:14.954
sau đó đổ nhựa thông vào hộp sọ[br]để ngăn chặn phân hủy.

0:01:14.954,0:01:21.122
Não là cơ quan phân hủy đầu tiên[br]nhưng ruột khi phân hủy thì đáng lo ngại hơn.

0:01:21.122,0:01:26.648
Ở gan, dạ dày và ruột[br]có chứa các vi khuẩn và enzym tiêu hóa,

0:01:26.648,0:01:32.089
khi người chết đi, chúng bắt đầu[br]ăn xác chết từ bên trong.

0:01:32.089,0:01:36.675
Vì vậy các giáo sĩ phải loại bỏ phổi[br]và các cơ quan ở bụng trước hết.

0:01:36.675,0:01:39.762
Thật khó để loại bỏ phổi[br]mà không tổn hại tới tim,

0:01:39.762,0:01:43.258
nhưng vì tim được cho là[br]nơi cất giữ linh hồn,

0:01:43.258,0:01:45.608
chúng phải được quan tâm[br]một cách đặc biệt.

0:01:45.608,0:01:47.819
Các tu sĩ đặt nội tạng [br]vào những cái bình đặc biệt

0:01:47.819,0:01:51.159
có chứa một loại muối tự nhiên[br]gọi là natron.

0:01:51.159,0:01:56.840
Natron tiêu diệt vi khuẩn[br]giúp ngăn chặn việc phân hủy

0:01:56.840,0:02:01.251
và ngăn không cho các enzym tiêu hóa[br]tiếp tục hoạt động.

0:02:01.251,0:02:04.783
Nhưng natron không chỉ là[br]muối thông thường.

0:02:04.783,0:02:07.991
Nó chủ yếu được tạo thành[br]bởi hai loại muối kiềm

0:02:07.991,0:02:11.013
là soda ash và baking soda.

0:02:11.013,0:02:14.814
Muối kiềm chính là tử thần[br]đối với vi khuẩn.

0:02:14.814,0:02:19.490
Chúng có thể chuyển hóa những màng béo[br]thành các chất cứng như xà bông

0:02:19.490,0:02:22.839
từ đó giúp lưu giữ cấu trúc tử thi.

0:02:22.839,0:02:25.201
Sau khi giải quyết xong[br]các cơ quan nội tạng,

0:02:25.201,0:02:29.279
các giáo sĩ tiếp tục nhồi xác ướp [br]với các bao chứa natron

0:02:29.279,0:02:32.696
và rửa sạch để khử trùng da.

0:02:32.696,0:02:37.569
Sau đó, tử thi được đặt trên giường[br]và tiếp tục ướp thêm natron

0:02:37.569,0:02:42.515
trong khoảng 35 ngày[br]để bảo quản phần thịt bên ngoài.

0:02:42.515,0:02:44.412
Trong lúc được chuyển đi,

0:02:44.412,0:02:47.589
muối kiềm hấp thụ[br]dịch lỏng trong cơ thể

0:02:47.589,0:02:50.549
và chuyển hóa cái xác thành[br]một khối màu nâu.

0:02:50.549,0:02:52.661
Xác chết không bốc mùi[br]

0:02:52.661,0:02:56.389
nhưng cũng không lấy gì làm dễ ngửi.

0:02:56.389,0:02:59.865
Thế nên các thầy tu sẽ[br]đổ nhựa cây lên cơ thể

0:02:59.865,0:03:04.329
và mát-xa với một hỗn hợp[br]gồm dầu cây tuyết tùng

0:03:04.329,0:03:06.987
sau đó bọc xác lại bằng vải lanh.

0:03:06.987,0:03:10.715
Cuối cùng, họ đặt xác ướp[br]vào trong quan tài gỗ

0:03:10.715,0:03:14.907
hoặc đôi khi là quan tài đá.

0:03:14.907,0:03:19.685
Vậy các giáo sĩ Ai Cập cổ đã thành công[br]đến đâu trong việc ngăn xác chết thối rữa?

0:03:19.685,0:03:24.853
Thứ nhất, các xác ướp[br]không làm tổn hại gì đến cơ thể.

0:03:24.853,0:03:28.826
Não được giải quyết và hút ra ngoài,

0:03:28.826,0:03:32.876
các cơ quan nội tạng được tách ra[br]và ướp muối không khác nào xúc xích

0:03:32.876,0:03:37.371
và gần như nửa còn lại của cơ thể[br]bị khô lại.

0:03:37.371,0:03:41.974
Thứ hai, những phần còn lại[br]được bảo quản cực tốt.

0:03:41.974,0:03:43.768
Thậm chí sau hàng ngàn năm,

0:03:43.768,0:03:46.344
các nhà khoa học vẫn có thể[br]khám nghiệm xác ướp

0:03:46.344,0:03:48.685
để tìm ra nguyên nhân cái chết

0:03:48.685,0:03:52.635
và thậm chí tách chiết ADN.

0:03:52.635,0:03:55.458
Điều này mang đến cho chúng ta[br]những thông tin mới.

0:03:55.458,0:04:01.370
Ví dụ, có vẻ như ô nhiễm không khí[br]là một trong những vấn đề nghiêm trọng ở Ai Cập

0:04:01.370,0:04:05.714
có khả năng vì người ta thường[br]đốt lửa trong nhà để nướng bánh.

0:04:05.714,0:04:11.691
Các bệnh tim mạch cũng khá phổ biến,[br]chẳng hạn như bệnh lao.

0:04:11.691,0:04:16.302
Các giáo sĩ Ai Cập cổ đã phần nào thành công[br]trong việc ngăn chặn xác chết phân hủy.

0:04:16.302,0:04:21.206
Tuy vậy, giống như cái chết,[br]thuế đâu thể miễn trừ.

0:04:21.206,0:04:26.575
Một số xác ướp khi được chuyển đi[br]đã được đánh thuế như cá ướp muối.