Janine di Giovanni: Những gì tôi đã chứng kiến trong chiến tranh.

Phóng viên Janine di Giovanni đã đến những nơi tồi tệ nhất trên thế giới để mang về những câu chuyện ở Bosnia, Sierra Leone và gần đây nhất là Syria.Cô kể những câu chuyện về con người trong những cuộc xung đột và những cú shock khi một thành phố, gia đình biến thành bãi chiến trường...

Đây là cách cuộc chiến bắt đầu

Vào một ngày bình thường,

Bạn có kế hoạch tham dự một bữa tiệc

Bạn đưa lũ trẻ đến trường

bạn đến gặp nha sĩ

Và điều tiếp theo, điện thoại mất tín hiệu

TV mất tín hiệu, những người lính trên đường phố

những ba-ri-e

Cuộc sống náo nhiệt bạn biết đã bị ngừng lại

Nó đã ngừng lại

Đây là câu chuyện từ 1 người bạn của tôi,

ở Bosnian, những gì xảy ra với cô ấy,

vì tôi nghĩ câu chuyện sẽ cho bạn thấy chính xác những gì cô ấy đã cảm thấy.

Tháng 4,1992, một ngày đi làm bình thường của cô,

với chiếc váy ngắn và đôi giày cao gót.
Cô ấy làm việc ở 1 ngân hàng.

Cô là 1 người mẹ trẻ.Thích tiệc tùng.

Một người tuyệt vời.

Đột ngột, cô nhìn thấy 1 chiếc xe tăng

đang di chuyển trên con phố chính của Sarajevo

đánh bật mọi thứ ra khỏi đường đi của nó.

Cô ấy nghĩ mình đang mơ, nhưng không.

Và cô ấy chạy, như chúng ta vẫn thường làm

và tìm 1 chỗ trốn, cô ấy trốn đằng sau 1 cái thùng cũ,

với đôi giày cao gót và chiếc váy ngắn.

Trong khi trốn ở đó, cô cảm thấy thật tức cười,

nhưng rồi cô thấy chiếc xe tăng với những người lính,

và mọi người xuất hiện khắp nơi cùng với sự hỗn loạn

và cô nghĩ " Tôi cảm thấy mình như Alice trong xứ sở thần tiên"

ngã xuống cái hang thỏ,

chìm vào, chìm dần vào trong hỗn loạn,

và cuộc sống của tôi không bao giờ được như trước nữa."

Vài tuần sau đó, bạn tôi ở trong một đám đông người

chen lấn với đứa đứa con trai ẵm trên tay

để đưa cậu bé lên 1 chiếc xe bus,

một trong những chiếc xe cuối cùng rời khỏi Sarajevo

để đưa lũ trẻ ra ngoài, để chúng có thể an toàn.

và cô ấy nhớ phải đấu tranh với mẹ cô ở phía trước,

đám đông người, " Đưa con tôi đi!Hãy đưa con tôi đi!".

và cô đưa con trai của cô ấy cho một ai đó qua cửa sổ chiếc xe.

Và cô ấy đã không còn thấy cậu bé trong hàng năm sau đó

Sự vây hãm diễn ra trong 3 năm rưỡi,

đó là 1 thời kì khó khăn, không nước,

không năng lượng, không điện, không thức ăn,

ở ngay trung tâm Châu Âu, ngay giữa thế kỷ 20.

Tôi được vinh dự là 1 những phóng viên

đã sống ở đó trong suốt cuộc vây hãm,

Tôi có vinh dự và đặc ân khi được ở đó

vì nó đã dạy rôi mọi thứ,

không chỉ là 1 phóng viên, mà còn là cách làm người.

Tôi đã học về lòng thương, sự cảm thông

Tôi học về những con người rất bình thường, những người đã trở thành người hùng.

Tôi học cách chia sẻ.Tôi học về tình bạn.

Và hơn thế nữa, tôi học về tình yêu thương.

Ngay cả giữa sự phá hủy ghê gớm, cái chết và sự hỗn loạn,

Tôi học cái cách những người bình thường giúp đỡ hàng xóm của họ,

chia sẻ thức ăn, chăm sóc lũ trẻ,

kéo ai đó ra khỏi tầm bắn ở ngay giữa con đường

ngay cả khi điều đó gây nguy hiểm cho chính cuộc sống của họ,

giúp những người bị thương vào taxi

cố gắng đưa họ đến bệnh viện.

Tôi đã học được nhiều điều cho bản thân.

Martha Gellhorn, một người hùng của tôi, đã từng nói,

" Bạn chỉ có thể yêu chiến tranh.Những gì còn lại là trách nhiệm"

Tôi đã trải qua rất nhiều, rất nhiều cuộc chiến sau đó,

quá nhiều tôi không thể tính được,

nhưng không có gì giống như ở Sarajevo.

Cuối tháng tư, tôi quay lại và với điều là lùng

những gì tôi gọi à cuộc tái ngộ

Nó là ngày lễ kỉ niệm lần thứ 20 cuộc vây hãm,

Ngày bắt đầu cuộc vây hãm ở Sarajevo,

Tôi không thích từ " Lễ kỉ niệm", vì nghe có vẻ như là 1 bữa tiệc,

và đó không phải là 1 bữa tiệc.

Đó là 1 cuộc tụ họp ảm đạm của những phóng viên

đã hoạt động trong suốt cuộc chiến, những người viện trợ nhân đạo,

và đương nhiên cả những chiến sĩ, những người con Sarajevo dũng cảm.

Điều làm tôi chú ý nhất,

làm tan nát trái tim tôi,

là khi đi dọc những con phố chính của Sarajevo,

nơi mà bạn tôi Aida đã nhìn thấy chiếc xe tăng 20 năm trước,

và con đường với hơn 12,000 chiếc ghế đỏ,

trống trải,

mỗi chiếc ghế tượng trưng cho

một người đã chết trong cuộc vây hãm đó,

chỉ ở Sarajevo, không phải cả Bosnia,

và dãy ghế trải dài đến cuối thành phố

chiến 1 diện tích rất lớn,

và điều gây đau buồn nhất cho rôi là những chiếc ghế nhỏ

cho những đứa trẻ.

Bây giờ tôi đang hoạt động ở Syria,

và tôi đã bắt đầu viết về nó bởi vì tôi tin rằng

nó cần phải kết thúc.

Tôi tin rằng có một câu chuyện ở đó cần được kể

Tôi thấy, một lần nữa, 1 cuộc chiến giống như ở Bosnia.

Và lần đầu khi đến Damamascus,

Tôi đã thấy khoảnh khắc kì lạ này nơi người dân

dường như không tin rằng cuộc chiến đã bắt đầu,

và đó là chính xác những gì đã xảy ra ở Bosnia.

Và gần như mọi thành phố khác tôi đã thấy khi chiến tranh tới.

Người dân không muốn tin nó đã tới,

nên họ không không rời đi, họ không rời đi trước khi họ có thể.

Họ không rút tiền.

Họ ở lại vì họ muốn ở trong chính ngôi nhà của mình.

Và khi chiến tranh và sự hỗn loạn giảm dần.

Rwanda là khu vực ám ảnh tôi khá nhiều

Năm 1994, tôi rời Sarajevo để làm phóng sự về nạn diệt chủng ở Rwanda.

Giữa thàng 4 và tháng 8, 1994,

Một triệu người đã bị tàn sát.

Và 12,000 chiếc ghế đã làm tôi hoảng sợ

với con số tuyệt đối,

Tôi chỉ muốn bạn dành vài phút để nghĩ về hàng triệu người đó.

Để tôi cho bạn 1 ví dụ, tôi nhớ rằng

đứng yên và nhìn vào con đường với hết tầm nhìn của mình,

ít nhất 1 dặm, những thi thể được chất đống cao gấp 2 lần tôi

những xác chết.

Và đó chỉ là 1 phần nhỏ.

Những bà mẹ ôm những đứa trẻ

cố gắng che chờ chúng khỏi sự đau đớn.

Vậy nên chúng ta học được nhiều điều từ chiến tranh,

Tôi kể về Rwanda

bởi vì đó chỉ là 1 khu vực, giống như phía Nam Châu Phi,

nơi mà gần 20 năm qua, đang được cứu chữa.

56% đại biểu Quốc hội là nữ giới,

thật là tuyệt vời,

và hiện giờ đã có trong hiến pháp quốc gia,

bạn hoàn toàn không được phép nói "Hutu" hay "tutsi"

bạn không được phép định danh một ai đó bằng sắc tộc

là những thứ, tất nhiên, là cái đã bắt đầu cuộc tàn sát

Một người viện trợ, bạn tôi, đã cho tôi biết một câu chuyện ý nghĩa nhất

hay tôi tìm thấy trong đó những gì tốt đẹp.

Có 1 nhóm trẻ em, cả người tộc Hutu và Tutsy,

Và 1 nhóm phụ nữa nhận chúng làm con nuôi,

họ xếp hàng và đưa cho từng đứa trẻ.

Không có sự đền bù nào, bạn là người Tutsi

bạn là người Hutu, bạn có thể đã giết mẹ tôi,

bạn có thể đã giết cha tôi.

Họ chỉ cùng nhau, trong sự hòa giải.

Và tôi đã tìm thấy điều phi thường.

Khi mọi người hỏi làm thế nào để tôi tiếp tục bù đắp những gì chiến tranh gây ra,

và tại sao tôi lại tiếp tục làm việc đó,

đây là lí do.

Khi tôi quay lại Syria, thực tế là tuần sau,

để thấy những con người đáng kinh ngạc, những người hùng

họ đấu tranh cho sự dân chủ,

cho những đồ trợ cấp mỗi ngày.

Và đó là lí do tại sao tôi làm việc này.

Năm 2004, Tôi đã có 1 bé trai,

tôi gọi đó là đứa trẻ kì diệu,

bời vì sau khi nhìn thấy quá nhiều sự chết chóc

và sự phá hủy, hỗn loạn và bóng tối trong cuộc sống,

tia sáng hy vọng đã được sinh ra.

Tôi gọi bé là Luca, nghĩa là "Người mang ánh sáng"

vì bé đã mang ánh sáng đến cuộc đời tôi.

Nhưng tôi nói tới bé là bởi vì khi được 4 tháng tuổi,

tổng biên tập bảo tôi quay lại Baghdad

nơi mà tôi đã viết bài về chế độ Saddam

trong suốt quá trình sụp đổ của Baghdad và sau đó nữa,

và tôi nhớ rằng mình đã rơi nước mắt trên máy bay,

khóc vì phải xa con trai,

trong khi tôi ở đó,

Một chính trị gia Irag khá nổi tiếng, bạn tôi, đã nói rằng

" Chị làm gì ở đây vậy?"

"Sao chị không ở nhà với Luca?"

Tôi đã trả lời " Tôi cần phải chứng kiến chuyện này." Đó là năm 2004.

đó là thời gian bắt đầu những cuộc tắm máu không thể tưởng tượng được ở Iraq,

" Tôi cần phải xem, tôi phải xem những gì đã xảy ra ở đây.

Tôi phải báo cáo lại những việc đó."

Anh ấy nói: " Về nhà đi,

bởi vì nếu cô lỡ lần đầu tiên cháu mọc răng,

nếu cô lỡ những bước đi đầu tiên của cháu,
cô sẽ không bao giờ tha thứ cho bản thân.

Những luôn có những cuộc chiến khác."

Và đó, đáng buồn, luôn có những cuộc chiến.

Tôi đã tự đánh lừa bản thân nếu tôi nghĩ, như 1 nhà báo,

như 1 phóng viên, 1 người viết bài,

tôi có thể ngừng chúng lại.Tôi không thể.

Tôi không phải Kofi Annan.Ông ấy không thể ngừng chiến tranh.

Ông cố gắng thường lượng với Syria và không thể thành công.

Tôi không phải U.N. một tổ chứ hòa giải những mâu thuẩn

Tôi thậm chỉ không phải là bác sĩ cứu trợ,

và tôi không thể tả với bạn thời gian tôi càm thấy mình vô dụng đến nhường nào

chứng kiến những người chết trước mặt mình, và tôi không thể cứu họ.

Tôi chỉ là một nhân chứng.

Vai trò của tôi là đem lại tiếng nói cho những người bị áp bức.

Một đồng nghiệp của tôi miêu tả việc làm đã đem ánh sáng

đến những góc tối tăm của thế giới.

Và đó là những gì tôi cố gắng làm.

Không phải tôi luôn luôn thành công,

và thỉnh thoảng có những sự chán nản,

và cảm thấy bạn thực sự trống rỗng

cảm thấy không một ai quan tâm.

Ai quan tâm đến Syria?Ai quan tâm đến Bosnia?

Ai quan tâm về Congo,

Ivory Coast, Liberia, Sierra Leone,

và những nơi khác nữa.

Tôi sẽ nhớ mãi trong suốt phần đời còn lại của mình?

nhiệm vụ của tôi là làm nhân chứng

và đó là vấn đề nan giải, vấn đề của trái tim,

với chúng tôi, những phóng viên chiến tranh.

Tôi có thể hy vọng,

không phải những nhà chính trị, nhà chính khách,

vì tôi đã tin tưởng quá nhiều

họ đọc những gì tôi viết và làm gì đó.

Tôi không đánh lừa bản thân.

Nhưng tôi hy vọng nếu các bạn nhớ những gì tôi đã nói

hoặc bất kì câu chuyện nào và bữa sáng ngày mai,

nếu các bạn có thể nhớ câu chuyện về Sarajevo,

hay câu chuyện về Rwanda,

nghĩa là tôi đã xong việc của mình.

Cảm ơn rất nhiều!

(tiếng vỗ tay)