Gặp gỡ thế giới vi sinh trong nhà--và cả trên mặt bạn.

Chiêm ngưỡng thế giới vi sinh tồn tại trong ta và quanh ta: những vi sinh vật sống trên má, ngay dưới ghế sofa hay cả trong lớp đất ở khoảng sân sau nhà. Chúng ta luôn ở trong một mối quan hệ thù địch với các loại vi khuẩn -- chúng ta làm vệ sinh, tiêu diệt và tẩy uế -- tuy nhiên, theo như nhà vi khuẩn học Anne Madden, các vi khuẩn chính là nguồn công nghệ và dược phẩm mới cần được khám phá. Những "nhà luyện kim" có kích thước siêu nhỏ này không hề gớm ghiếc -- chúng là cả tương lai.

Hãy thử chạm tay lên mặt nào.

Thử đi

Bạn thấy thế nào?

Mềm? Hay ẩm ướt?

Phải bạn không?
Liệu đó có phải bạn?

Uhm, không đúng lắm.

Bạn đang cảm thấy hàng nghìn
vi sinh vật

sống trên mặt và các ngón tay.

Bạn đang cảm nhận một số loài nấm

rơi xuống từ ống dẫn khí ngày hôm nay.

Chúng gây dị ứng

và có mùi nấm mốc.

Bạn đang cảm thấy một vài
trong 100 tỉ tế bào vi khuẩn

sống trên da chúng ta.

Chúng thưởng thức dầu nhờn trên da
chúng ta và tái tạo,

tạo ra mùi cơ thể.

Bạn thậm chí còn chạm cả vào vi khuẩn phân

bắn lên bạn khi bạn dội
nhà vệ sinh,

hoặc những vi khuẩn sống trong
đường ống dẫn nước

và bắn lên bạn khi bạn tắm.

Xin lỗi nhé.

(Cười)

Có khi bạn đang đập tay với
một đám vi khuẩn

của hai loài nhỏ bé khác đang
sống trên mặt chúng ta,

trên mặt của tất cả chúng ta.

Chúng dành cả đêm trườn trên mặt

và quan hệ tình dục trên sống mũi của bạn.

(Cười)

Rất nhiều con đang phóng uế
trên lỗ chân lông của bạn.

(Cười)

Hãy nhìn vào ngón tay của bạn.

Bạn thấy thế nào? Khó chịu?

Thực sự cần xà phòng hay chất tẩy?

Ngay bây giờ bạn sẽ thấy điều đó.

nhưng trong tương lai bạn sẽ
không còn thấy điều đó.

Trong 100 năm qua,

chúng ta đã có một mối quan hệ thù địch

với cuộc sống vi sinh ngay cạnh ta.

Nếu tôi nói rằng nhà bạn
có một con côn trùng

hay bồn rửa có vi khuẩn,

sẽ có ngay một giải pháp quen thuộc,

một sản phẩm để loại trừ, tiêu diệt,

và cả tẩy uế.

Chúng ta đang nỗ lực loại bỏ phần lớn
vi khuẩn trong cuộc sống .

Nhưng làm như vậy, chúng ta đang bỏ qua
một nguồn công nghệ tốt nhất

trên hành tinh này.

100 năm qua đã cho thấy các giải pháp của
con người với vi khuẩn,

nhưng 100 năm tới, chính vi khuẩn sẽ
giải quyết các vấn đề của con người.

Tôi là một nhà khoa học,
cùng với các cộng sự

ở Đại học North Carolina State và
Đại học Colorado

cùng khám phá cuộc sống vi sinh quanh ta,

tồn tại trong cả không gian thân mật lẫn
buồn chán của chúng ta.

có thể ở dưới ghế, trong sân sau,

hay trong rốn của chúng ta.

Tôi làm việc này vì hóa ra chúng ta
mới chỉ biết rất ít

về cuộc sống vi sinh quanh ta.

Vài năm trước, không nhà khoa học
nào có thể nói về

Những loại côn trùng hay vi sinh vật nào
trong nhà bạn

ngôi nhà mà bạn biết rõ hơn bất kì
nơi nào khác.

Và tôi cùng một vài đội khác

được trang bị tăm bông và nhíp

cùng các công nghệ di truyền hiện đại

để khám phá cuộc sống vi sinh
ngay cạnh chúng ta.

Theo đó, chúng tôi đã tìm thấy
hơn 600 loài côn trùng

sống trong các hộ cư dân Mỹ,

tất cả từ những loài nhện và gián

đến những loài nhỏ bé bám trên lông.

Và chúng tôi cũng tìm thấy hơn 100.000
loại vi khuẩn và nấm

sống trong các đám bụi,

hàng nghìn loài khác sống trong
quần áo và cả bồn tắm.

Đi sâu hơn nữa,

chúng tôi nhìn vào các vi sinh vật

sống trong cơ thể của các loài côn trùng
trong nhà.

Trong mỗi con côn trùng,
ví dụ như ong bắp cày,

Chúng tôi thấy cả một thế giới vi sinh
hiện ra dưới đĩa kính petri,

một thế giới với hàng trăm loài sống động.

Hãy cùng chiêm ngưỡng vũ trụ sinh học!

Rất nhiều loài bạn đang nhìn thấy

vẫn chưa có tên.

Phần lớn cuộc sống quanh ta vẫn chưa
được khám phá.

Tôi vẫn nhớ lần đầu tiên phát hiện ra và
được đặt tên cho một loài mới.

Đó là một loại nấm sống trong tổ
của một con ong mật.

Nó có màu trắng và mềm,

Tôi đặt tên nó là "mucor nidicola,"

trong tiếng La-tinh có nghĩa là "sống
trong tổ của loài khác."

Đây là bức tranh về nó lớn lên
trên một con khủng long,

vì tất cả chúng ta đều nghĩ rằng
khủng long rất ngầu.

Vào lúc đó, tôi đang theo học
sau đại học,

và tôi rất phấn khích khi tìm ra được
một dạng sống mới.

Tôi gọi cho bố và nói,

"Bố, con vừa tìm ra một
loài vi sinh vật mới đấy."

Bố tôi bật cười và nói,

"Giỏi đấy. Hi vọng con cũng tìm ra
cách xử lí nó."

(Cười)

"Xử lí nó."

Bây giờ, bố đã trở thành fan hâm mộ tuyệt
nhất của tôi.

Trong khoảnh khắc vỡ vụn đó, khi bố tôi
muốn phá hủy dạng sống nhỏ bé ấy

Tôi nhận ra mình đã thất bại, cả
trong vai trò

là con gái của bố
lẫn một nhà khoa học.

Trong những năm vất vả ở phòng thí nghiệm
và ở những khoảng sân sau,

điều tra và phân loại cuộc sống
vi sinh quanh ta,

Tôi chưa từng làm rõ
sứ mệnh của mình với bố.

Tôi không nhắm tới việc tìm ra công nghệ

để tiêu diệt cuộc sống vi sinh
quanh con người.

Mục đích của tôi là tìm ra công nghệ mới
từ cuộc sống đó để cứu giúp con người.

Sự sống đa dạng trong nhà chúng ta
còn nhiều hơn cả danh sách 100.000 loài.

Đó chính là 100.000 giải pháp mới cho
những vấn đề của con người.

Tôi biết sẽ rất khó để tin rằng những
thứ nhỏ bé như vậy

chỉ là sinh vật đơn bào

lại có tác động mạnh mẽ,

nhưng chúng có thể.

Những sinh vật này chính là
những nhà luyện kim siêu nhỏ,

có khả năng biến đổi môi trường

với một kho gồm những
công cụ hóa học.

Có nghĩa là chúng có thể sống ở
bất cứ nơi nào trên hành tinh,

và có thể ăn bất cứ thứ gì xung quanh.

Có nghĩa là chúng có thể ăn mọi thứ
từ chất thải độc hại đến nhựa,

và chúng còn có thể sản xuất phế phẩm
như dầu và năng lượng pin

và thậm chí cả những miếng vàng nhỏ.

Chúng có thể biến đổi những thứ không thể
ăn được trở nên giàu dinh dưỡng.

Chúng có thể biến đường thành cồn.

Chúng tạo mùi sô-cô-la,

và giúp đất phát triển.

Tôi ở đây để nói rằng

100 năm tới những sinh vật nhỏ bé này sẽ

giải quyết nhiều vấn đề hơn.

Và chúng ta có rất nhiều vấn đề
để lựa chọn.

Những thứ đáng chán như:
quần áo có mùi hôi hay đồ ăn vô vị.

Hay đặc biệt hơn:

bệnh tật, ô nhiễm, chiến tranh.

Và đây chính là sứ mệnh của tôi:

không chỉ là phân loại cuộc sống
vi sinh vật quanh ta.

mà là tìm ra cách thức nó có thể
giúp chúng ta.

Đây chính là một ví dụ.

Chúng tôi bắt đầu với một con bọ,

một loài ong sống trong rất nhiều căn nhà.

Trong con ong đó, chúng tôi lấy ra
một loài sinh vật ít biết

với khả năng đặc biệt:

nó có thể tạo ra bia.

Đây là đặc điểm mà chỉ số ít loài có được
trên hành tinh này.

Thực tế, những loại bia sản xuất
thương mại bạn đã sử dụng

phần lớn đến từ một trong số
ba loài vi sinh vật.

Tuy nhiên với loài của chúng tôi,
nó có thể tạo ra bia có vị mật ong,

nó cũng có thể tạo ra bia
có vị chua gây mê hoặc.

Thật ra, loài vi sinh vật này sống trong
bụng của một con ong,

có thể tạo ra loại bia chua có giá trị

tốt hơn bất cứ loài nào khác
trên hành tinh này.

Hiện có bốn loài có thể
sản xuất bia thương mại.

Nơi mà bạn đã từng thấy một con
sâu bọ gây hại,

Hãy nghĩ đến việc thưởng thức loại bia
tương lai mà bạn thích.

Ví dụ thứ hai,

Tôi cùng các nhà nghiên cứu đào xới
đất ở sân sau.

Ở đó, chúng tôi phát hiện loài vi sinh vật
có thể tạo ra những kháng sinh mới

những kháng sinh có thể diệt
loại siêu vi trùng tệ nhất.

Đây thật là một điều hoàn hảo,

nhưng bí mật nằm ở đây:

Trong 60 năm qua,

phần lớn các loại kháng sinh
trên thị trường

đều đến từ loại vi khuẩn đất.

Hằng ngày, bạn và tôi và tất cả mọi người
trong căn phòng này

và trên toàn hành tinh này,

được cứu bởi loại vi khuẩn đất sản xuất ra
phần lớn các loại kháng sinh.

Nơi bạn đã từng thấy bẩn,

hãy nghĩ đến dược phẩm.

Có lẽ ví dụ ưa thích của tôi đến từ
những đồng nghiệp

đang nghiên cứu một loại vi sinh vật
trên lớp váng mặt hồ,

có tên rất thảm thương theo một loại
phân bò mà nó được tìm thấy lần đầu.

Nó khá tầm thường và không đáng để
đem ra thảo luận,

đến khi các nhà nghiên cứu phát hiện
nếu bạn bón cho chuột ăn,

nó giúp phòng ngừa
hội chứng PTSD.

Nó chống lại nỗi sợ.

Nơi bạn từng nhìn thấy lớp váng mặt hồ,
hãy nghĩ đến hi vọng.

Còn rất nhiều ví dụ về vi khuẩn

mà hôm nay tôi không có
thời gian để chia sẻ

Tôi đã cho bạn thấy giải pháp chỉ
đến từ ba loài sinh vật,

nhưng hãy hình dung những gì mà
100.000 loài khác trong đám bụi

có thể làm được.

Trong tương lai, chúng có thể khiến bạn
quyến rũ hơn

hay thông minh hơn nữa.

hay có thể sống lâu hơn.

Vậy các bạn hãy nhìn lại ngón tay
một lần nữa.

Nghĩ đến tất cả các loài vi sinh vật

vẫn chưa được biết đến.

Hãy nghĩ đến tương lai mà chúng
có thể mang lại

hay tạo nên

hay những tính mạng chúng có thể cứu chữa.

Lúc này bạn thấy ngón tay thế nào?

một chút quyền lực đúng chứ?

Chính là bạn đang cảm nhận được
tương lai.

Cảm ơn.

(Vỗ tay)