Return to Video

Maak kennis met de microscopische wezentjes in je huis -- en op je gezicht.

  • 0:01 - 0:03
    Raak je gezicht eens aan.
  • 0:03 - 0:05
    Toe maar.
  • 0:05 - 0:07
    Wat voel je?
  • 0:07 - 0:09
    Zacht, veerkrachtig.
  • 0:09 - 0:12
    Dat ben jij, toch? Je voelt je eigen huid?
  • 0:13 - 0:15
    Dat is niet helemaal waar.
  • 0:15 - 0:18
    Je voelt ook duizenden
    microscopische organismen
  • 0:18 - 0:21
    die op je gezicht en handen leven.
  • 0:22 - 0:24
    Je voelt de schimmels
  • 0:24 - 0:27
    die van de airconditioning
    naar beneden zijn gevallen.
  • 0:27 - 0:29
    Ze veroorzaken onze allergieën
  • 0:29 - 0:30
    en de geur van schimmel.
  • 0:32 - 0:36
    Je voelt een deel
    van de 100 miljard bacteriën
  • 0:36 - 0:38
    die op onze huid leven.
  • 0:38 - 0:42
    Ze hebben zich volgegeten
    met je huidolie en planten zich voort,
  • 0:42 - 0:44
    wat jou je lichaamsgeur geeft.
  • 0:45 - 0:48
    Het kan zelfs zijn dat je
    bacteriën van ontlasting aanraakt
  • 0:48 - 0:52
    die op je gezicht beland zijn
    toen je net de WC doorspoelde,
  • 0:52 - 0:55
    of de bacteriën die in
    onze waterleidingen leven
  • 0:55 - 0:58
    en na je douche
    op je huid zijn achtergebleven.
  • 0:58 - 1:00
    Sorry.
  • 1:00 - 1:01
    (Gelach)
  • 1:01 - 1:05
    Je geeft waarschijnlijk zelfs
    een microscopische high five
  • 1:05 - 1:08
    aan de twee soorten mijt
    die op onze gezichten leven,
  • 1:08 - 1:10
    op die van iedereen hier.
  • 1:11 - 1:13
    Ze hebben de hele nacht
    over je gezicht gekropen
  • 1:13 - 1:16
    en hebben seks gehad op je neus.
  • 1:16 - 1:19
    (Gelach)
  • 1:20 - 1:24
    Velen van die bacteriën
    poepen nu in je poriën.
  • 1:24 - 1:26
    (Gelach)
  • 1:26 - 1:28
    Kijk nog eens naar je vinger.
  • 1:28 - 1:30
    Hoe voelt hij nu? Vies?
  • 1:30 - 1:33
    Bleek of zeep nodig?
  • 1:34 - 1:36
    Zo denk je er nu over,
  • 1:36 - 1:38
    maar dat wordt in de toekomst weer anders.
  • 1:39 - 1:41
    We hebben de laatste eeuw
  • 1:41 - 1:43
    een vijandige relatie
  • 1:43 - 1:46
    met het microscopisch leven om ons heen.
  • 1:46 - 1:48
    Als ik zeg dat er
    een insect in je huis is
  • 1:48 - 1:49
    of bacteriën in je keuken,
  • 1:49 - 1:52
    dan zijn daar oplossingen voor,
  • 1:52 - 1:55
    een product om ze
    uit te roeien, te vernietigen,
  • 1:55 - 1:56
    te desinfecteren.
  • 1:57 - 2:01
    We willen het microscopisch leven
    om ons heen wegvagen.
  • 2:02 - 2:06
    Maar we negeren daarmee
    de beste bron van nieuwe technologie
  • 2:06 - 2:08
    op aarde.
  • 2:08 - 2:14
    De laatste 100 jaar zochten we naar
    oplossingen voor microbiële problemen;
  • 2:14 - 2:20
    de volgende 100 jaar gaan we zoeken naar
    microbiële oplossingen voor problemen.
  • 2:20 - 2:23
    Ik ben een wetenschapper
    en ik werk met collega's
  • 2:23 - 2:26
    aan de North Caroline State University
    en de University of Colorado
  • 2:26 - 2:30
    om het microscopische leven
    om ons heen te ontdekken,
  • 2:31 - 2:35
    en dat is vaak in onze meest
    saaie en alledaagse omgeving,
  • 2:35 - 2:38
    zoals onder de bank en in de achtertuin,
  • 2:38 - 2:39
    of in onze navels.
  • 2:40 - 2:43
    Ik doe dit werk omdat we heel weinig weten
  • 2:43 - 2:45
    over het microscopisch leven om ons heen.
  • 2:46 - 2:49
    Een paar jaar geleden
    kon niemand je vertellen
  • 2:49 - 2:51
    welke organismen in onze huizen leefden --
  • 2:52 - 2:56
    bij je thuis, de plek
    die je het beste kent.
  • 2:56 - 2:58
    Dus ben ik samen met een team,
  • 2:58 - 3:00
    gewapend met wattenstaafjes en pincetten
  • 3:00 - 3:02
    en vergevorderde DNA technieken,
  • 3:02 - 3:05
    het microscopische leven
    om ons heen gaan ontdekken.
  • 3:06 - 3:10
    En tot nu toe hebben we
    meer dan 600 soorten insecten gevonden
  • 3:10 - 3:12
    die leven in huizen in de VS,
  • 3:12 - 3:15
    variërend van spinnen en kakkerlakken
  • 3:15 - 3:17
    tot piepkleine mijten
    die zich aan veren kleven.
  • 3:18 - 3:23
    En we hebben meer dan 100.000 soorten
    bacteriën en schimmels gevonden
  • 3:23 - 3:25
    die in onze stofnesten leven,
  • 3:25 - 3:29
    duizenden meer dan op onze kleren
    of in onze badkamers.
  • 3:30 - 3:32
    We zijn verder op zoek gegaan
  • 3:32 - 3:33
    en keken naar micro-organismen
  • 3:33 - 3:38
    die in de lichamen van die insecten
    in onze huizen leven.
  • 3:38 - 3:42
    In ieder insect,
    zeg bijvoorbeeld een wesp,
  • 3:42 - 3:46
    zien we zich een microscopisch oerwoud
    ontwikkelen op een petrischaaltje,
  • 3:46 - 3:49
    een wereld van honderden unieke soorten.
  • 3:49 - 3:52
    Ziedaar: de biologische cosmos!
  • 3:53 - 3:56
    Dus veel van de soorten die je hier ziet,
  • 3:56 - 3:57
    hebben nog geen naam.
  • 3:58 - 4:01
    Het merendeel van het leven
    om ons heen blijft onbekend.
  • 4:02 - 4:05
    Ik herinner me dat ik voor de eerste keer
    een nieuwe soort ontdekte.
  • 4:05 - 4:09
    Het was een schimmel die in het nest
    van een papierwesp leeft.
  • 4:09 - 4:11
    Het is wit en zacht,
  • 4:11 - 4:13
    en ik noemde het 'Mucor nidicola',
  • 4:14 - 4:17
    wat in Latijn betekent dat het
    in het nest van een ander leeft.
  • 4:18 - 4:21
    Dit is een foto van de schimmel
    op een Tyrannosaurus rex,
  • 4:21 - 4:24
    want iedereen vindt de T-rex cool.
  • 4:25 - 4:27
    Toentertijd was ik bezig
    met mijn doctoraat
  • 4:27 - 4:31
    en ik was zo blij dat ik
    deze nieuwe soort had ontdekt.
  • 4:31 - 4:32
    Dus ik belde mijn vader en ik zei:
  • 4:32 - 4:36
    "Pap! Ik heb net een nieuw
    micro-organisme ontdekt!"
  • 4:36 - 4:38
    En hij lachte en zei:
  • 4:38 - 4:41
    "Dat is fantastisch. Ik hoop dat je er ook
    een geneesmiddel voor ontdekt."
  • 4:41 - 4:43
    (Gelach)
  • 4:43 - 4:44
    Genees het ...
  • 4:45 - 4:48
    Mijn vader is mijn grootste fan,
  • 4:48 - 4:52
    dus in dit hartverscheurende moment waarin
    hij mijn nieuwe schimmel wilde vermoorden,
  • 4:52 - 4:55
    realiseerde ik me dat ik gefaald had,
  • 4:55 - 4:57
    zowel als dochter als als wetenschapper.
  • 4:57 - 5:01
    Tijdens de jaren dat ik in labs
    en achtertuinen werkte,
  • 5:01 - 5:05
    met het zoeken naar en documenteren
    van het microscopisch leven om ons heen,
  • 5:05 - 5:07
    had ik hem nooit verteld
    wat mijn échte droom was.
  • 5:08 - 5:10
    Mijn droom is niet
    om technologie te ontwikkelen
  • 5:10 - 5:13
    die microscopisch leven
    om ons heen vernietigt,
  • 5:13 - 5:18
    maar om technologie te ontwikkelen
    mét deze levensvormen, die ons zal redden.
  • 5:19 - 5:25
    De diversiteit van leven in onze huizen
    kent meer dan 100.000 nieuwe soorten.
  • 5:25 - 5:29
    Dat zijn 100.000 nieuwe bronnen
    voor oplossingen van onze problemen.
  • 5:30 - 5:33
    Je kunt je niet voorstellen
    dat iets dat zo klein is
  • 5:33 - 5:34
    of slechts één cel heeft
  • 5:34 - 5:35
    iets machtigs kan doen,
  • 5:36 - 5:37
    maar het kan.
  • 5:37 - 5:40
    Deze wezentjes zijn
    microscopische alchimisten
  • 5:40 - 5:43
    en hebben het vermogen
    om hun omgeving totaal te veranderen
  • 5:43 - 5:45
    met een variëteit aan chemische wapens.
  • 5:46 - 5:49
    Dat betekent dat ze overal
    op deze planeet kunnen leven
  • 5:49 - 5:51
    en alles kunnen eten wat ze kunnen vinden.
  • 5:52 - 5:57
    Dat betekent dat ze alles kunnen eten,
    van plastic tot chemisch afval,
  • 5:58 - 6:02
    en dat ze afvalproducten kunnen creëren
    zoals olie en batterij-energie,
  • 6:02 - 6:05
    en zelfs kleine stukjes echt goud.
  • 6:07 - 6:10
    Ze kunnen het oneetbare
    omtoveren tot een voedselbron.
  • 6:11 - 6:13
    Ze maken alcohol van suiker.
  • 6:14 - 6:16
    Ze geven de smaak aan chocolade
  • 6:16 - 6:17
    en de grond de kans om te groeien.
  • 6:18 - 6:19
    Ik kom je vertellen
  • 6:19 - 6:23
    dat de komende 100 jaar
    deze microscopische wezentjes
  • 6:23 - 6:24
    onze problemen gaan oplossen.
  • 6:25 - 6:27
    En er zijn genoeg problemen
    om uit te kiezen.
  • 6:28 - 6:32
    We hebben de dagelijkse dingen:
    stinkende kleren en flauw eten.
  • 6:32 - 6:34
    En we hebben de grote dingen:
  • 6:34 - 6:38
    ziekte, vervuiling, oorlog.
  • 6:39 - 6:41
    En dus is dit mijn droom:
  • 6:41 - 6:44
    om niet alleen het microscopisch
    leven om ons heen te documenteren,
  • 6:44 - 6:47
    maar om te ontdekken
    waar het ons mee kan helpen.
  • 6:49 - 6:50
    Hier is een voorbeeld.
  • 6:50 - 6:52
    We begonnen met een ongedierte,
  • 6:52 - 6:54
    een wesp die in onze huizen leeft.
  • 6:55 - 6:59
    In die wesp vonden we
    een onbekend micro-organisme
  • 6:59 - 7:01
    met een unieke eigenschap:
  • 7:02 - 7:03
    het kan bier maken.
  • 7:04 - 7:07
    Dat is een eigenschap die slechts
    een paar soorten op deze wereld hebben.
  • 7:07 - 7:10
    Al het bier dat je ooit gedronken hebt
  • 7:10 - 7:14
    komt van één van drie soorten
    micro-organisme.
  • 7:15 - 7:19
    Maar deze soort kan bier maken
    dat naar honing smaakt
  • 7:19 - 7:22
    en een bier dat naar taart smaakt.
  • 7:23 - 7:27
    Dit micro-organisme dat in
    de buikholte van een wesp leeft,
  • 7:27 - 7:30
    kan een waardevol zuurbier maken,
  • 7:30 - 7:33
    beter dan welke soort dan ook.
  • 7:34 - 7:38
    Er zijn nu dus vier soorten
    die commercieel bier produceren.
  • 7:39 - 7:41
    Waar je eerst een ongedierte zag,
  • 7:41 - 7:44
    daar denk je nu aan je favoriete
    bier van de toekomst.
  • 7:46 - 7:47
    Nog een voorbeeld.
  • 7:47 - 7:51
    Ik groef met mijn collega's
    in de modder in achtertuinen.
  • 7:51 - 7:55
    Daar vonden we een micro-organisme
    dat nieuwe antibiotica kan maken,
  • 7:55 - 7:59
    antibiotica die de ziektes
    op aarde kunnen bestrijden.
  • 8:00 - 8:03
    Dat was fantastisch om te vinden,
  • 8:03 - 8:04
    maar hier is een geheim:
  • 8:05 - 8:07
    de laatste 60 jaar
  • 8:07 - 8:09
    komen de meeste van onze antibiotica
  • 8:09 - 8:11
    van andere bacteriën
    die in de modder leven.
  • 8:12 - 8:14
    Iedere dag worden jij en ik
  • 8:14 - 8:17
    en iedereen hier en op deze planeet,
  • 8:17 - 8:21
    gered door de modder-bacteriën
    die de meeste van onze antibiotica maken.
  • 8:23 - 8:25
    Waar je eerst modder zag,
  • 8:25 - 8:27
    denk je nu aan medicijnen.
  • 8:28 - 8:31
    Mijn favoriete voorbeeld
    komt van mijn collega's
  • 8:31 - 8:34
    die onderzoek doen naar
    een micro-organisme in vijvers,
  • 8:34 - 8:37
    dat helaas vernoemd is naar
    de koeienvlaai waarin het gevonden werd.
  • 8:38 - 8:42
    Het is vrij onopmerkelijk
    en zou nog geen gesprek waard zijn,
  • 8:42 - 8:46
    maar de onderzoekers ontdekten
    dat als je het aan muizen voert,
  • 8:46 - 8:48
    het ze vaccineert tegen PTSS.
  • 8:50 - 8:52
    Het vaccineert tegen angst.
  • 8:53 - 8:56
    Waar je eerst vijvers zag,
    denk je nu aan hoop.
  • 8:58 - 9:00
    Er zijn zoveel meer microbiële voorbeelden
  • 9:00 - 9:02
    waar ik vandaag geen tijd voor heb.
  • 9:03 - 9:08
    Ik heb je voorbeelden gegeven
    van slechts drie soorten,
  • 9:08 - 9:13
    dus stel je voor wat die 100.000
    soorten in je stofnesten
  • 9:13 - 9:14
    zouden kunnen bereiken.
  • 9:15 - 9:18
    In de toekomst maken ze
    je misschien wel sexier,
  • 9:19 - 9:20
    of slimmer,
  • 9:21 - 9:23
    of laten ze je langer leven.
  • 9:24 - 9:26
    Dus kijk nog eens naar je vinger.
  • 9:27 - 9:29
    Denk aan al die microscopische wezentjes
  • 9:29 - 9:31
    die nog onbekend zijn.
  • 9:31 - 9:34
    Denk aan wat ze
    in de toekomst kunnen doen,
  • 9:34 - 9:35
    of maken,
  • 9:36 - 9:38
    of wiens leven ze kunnen redden.
  • 9:39 - 9:41
    Hoe voelt je vinger nu?
  • 9:41 - 9:43
    Machtig?
  • 9:44 - 9:46
    Dat is omdat je de toekomst voelt.
  • 9:47 - 9:48
    Dankjewel.
  • 9:49 - 9:53
    (Applaus)
Title:
Maak kennis met de microscopische wezentjes in je huis -- en op je gezicht.
Speaker:
Anne Madden
Description:

Ziehier het microscopisch oerwoud in en om je heen: minuscule wezentjes die op je wangen leven, onder de bank en in de modder in je achtertuin. We hebben een slechte relatie met deze micro-organismen -- we desinfecteren, vernietigen en wassen ze weg -- maar microbioloog Anne Madden zegt dat ze bronnen van nieuwe technologie en medicijnen zijn. Deze microscopische alchimisten zijn niet vies, zegt Madden -- ze zijn de toekomst.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
10:07

Dutch subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.