Jak zrozumieć władzę - Eric Liu

Obejrzyj całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/how-to-understand-power-eric-liu

Codziennie poruszamy się i działamy w systemach władzy stworzonych przez innych ludzi. Jednak rozmawiając o władzy czujemy się niezręcznie. Dlaczego? Eric Liu opisuje sześć źródeł władzy, których zrozumienie jest kluczem do bycia skutecznym obywatelem.

Lekcja: Eric Liu, animacja: KAPWA Studioworks.

Każdego dnia

funkcjonujesz w systemach władzy
stworzonych przez innych.

Potrafisz je rozpoznać?

Rozumiesz władzę?

Wiesz, dlaczego jest ważna?

Niewygodnie nam rozmawiać o władzy.

Zwłaszcza w życiu obywatelskim,
w naszej wspólnocie.

W demokracji władza powinna należeć
do obywateli i kropka.

Dalsze dociekania,
kto ją naprawdę posiada,

wydają się nieprzyzwoite
lub nawet złe.

Jednak władza nie jest ani lepsza
ani gorsza od ognia lub fizyki.

Po prostu jest.

Określa sposób działania
każdej formy rządu.

Decyduje o tym,
kto ustala reguły gry.

Dzięki wiedzy o tym,
jak władza działa,

będziemy skuteczni i brani na poważnie,
a nie wykorzystywani.

W tej lekcji dowiemy się,
skąd bierze się władza,

jak jest używana, i jak stać się
silniejszym obywatelem.

Na początek podstawowa definicja.

Władza to umiejętność nakłaniania ludzi
do robienia tego, co im powiemy.

Wykorzystujemy ją w różnych miejscach:

w rodzinie, w pracy, w związkach.

Skupimy się na arenie obywatelskiej,

gdzie władza polega
na przekonaniu społeczności

do działań i decyzji korzystnych dla nas.

Jest sześć głównych źródeł
władzy obywatelskiej.

Po pierwsze, siła fizyczna i przemoc.

Kontrola narzędzi siły,
na przykład policji,

to najbardziej pierwotna forma władzy.

Drugim źródłem jest bogactwo.

Dzięki pieniądzom można kupić
prawie każdy rodzaj władzy.

Trzecie źródło
to działanie państwa, rządu.

Przez użycie prawa i biurokracji
zmusza się ludzi

do robienia lub unikania pewnych rzeczy.

W demokracji teoretycznie to my, ludzie,

dajemy rządowi władzę w wyborach.

W dyktaturach władza państwowa
bierze się z groźby użycia siły,

a nie w wyniku zgody rządzonych.

Czwarty rodzaj władzy to normy społeczne,
to, co inni uważają za ok.

Normy nie mają
centralnego ośrodka jak rząd.

Działają łagodniej,
przez wpływ środowiska.

Mogą zmusić ludzi do zmiany zachowania,
a nawet prawa.

Pomyśl o zmieniających się obecnie
normach co do równości małżeństw.

Piąty rodzaj władzy to idee,

na przykład wolność osobista
lub równość rasowa,

może być źródłem ogromnej ilości władzy,

jeśli zmotywuje dość dużo osób
do zmiany myślenia i zachowania.

A szóstym źródłem władzy
jest duża liczba ludzi.

Zjednoczony tłum ludzi tworzy władzę,

bo wyraża zbiorowy interes

i gwarantuje legalność.

Pomyśl o Arabskiej Wiośnie
lub powstaniu Partii Herbacianej.

Masy się liczą.

To sześć głównych rodzajów władzy.

A teraz zastanówmy się, jak władza działa.

Przyjrzymy się trzem prawom władzy.

Prawo numer jeden:
władza nie jest statyczna.

Zawsze albo się gromadzi albo rozpada
na arenie obywatelskiej.

Jeśli ty nie działasz,
ktoś działa za ciebie.

Prawo numer dwa: władza jest jak woda.

Płynie jak strumień przez codzienne życie.

Polityka polega na kierowaniu
tego strumienia w pożądanym kierunku.

Programy polityczne są próbą utrzymania
pewnego przepływu władzy

To władza zamrożona.

Prawo numer trzy: władza się potęguje.

Władza rodzi więcej władzy,
tak samo bezsilność.

Mogłoby dojść do tego,
że jedna osoba posiada całą władzę,

ale pozwala tego uniknąć

odpowiednie użycie prawa
pierwszego i drugiego.

Jakie reguły ustalimy, żeby garstka ludzi
nie zgromadziła zbyt dużej władzy

i nie mogła chronić swojej pozycji
za pomocą prawa?

To jest pytanie demokracji.

Przykłady tych praw
widać w historiach z gazet.

Źle opłacani robotnicy
żądają wyższych płac.

Koncerny naftowe naciskają
na budowę ropociągu.

Pary gejów i lesbijek
żądają prawa do małżeństw.

Rodzice zabiegają o dopłaty szkolne.

Możesz popierać te dążenia lub nie.

To czy osiągniesz cel, zależy od tego,
jak sprawnie obchodzisz się z władzą.

Zobaczmy, co możesz zrobić,

by mieć większy wpływ w życiu publicznym.

Masz za zadanie
nauczyć się czytać i pisać władzę.

Czytanie to zwracanie uwagi
na teksty władzy.

Nie tylko książki,

ale całe społeczeństwo jako zbiór tekstów.

Nie podoba ci się sytuacja na kampusie,
w mieście albo kraju?

Ustal, kto ma jaki rodzaj władzy
i w jakie systemy się ona wpisuje.

Spróbuj zrozumieć, dlaczego tak jest,

kto za tym stoi
i kto chce ten stan rzeczy zachować.

Przestudiuj strategie używane
w takich sytuacjach przez innych:

atak wprost albo atak okrężny,

koalicja albo charyzmatyczna osobowość.

Czytaj, by nauczyć się pisać.

Pisanie wymaga wiary w to,
że możesz pisać,

być autorem zmiany.

Możesz.

Nauczysz się wyrażać siebie,

przemawiać autentycznym głosem.

Zorganizuj swoje poglądy,
a potem innych ludzi.

Przećwicz osiąganie konsensusu.

Przećwicz konflikt.

Tak jak w pisaniu,
liczy się praktyka.

Okazja do ćwiczeń zdarza się codziennie
w twojej okolicy i poza nią.

Wyznaczaj cele, coraz większe.

Obserwuj schematy,
zauważaj, co się sprawdza.

Dostosowuj i powtarzaj.

Na tym polega bycie obywatelem.

W tej krótkiej lekcji zbadaliśmy
źródła władzy obywatelskiej,

jak działa i jak można ją stosować.

Zostało tylko pytanie "dlaczego".

Czy chcesz, by władza służyła wszystkim,
czy tylko tobie?

Czy twoje cele są pro- czy antyspołeczne?

To nie jest pytanie o strategię.

To pytanie o charakter
i temat na inne lekcje.

Zapamiętaj tylko:

władza plus charakter
równa się wielki obywatel

i ty możesz nim być.