زانستێکی شیر- جۆنسن جەی، ئۆسەلیڤان
-
0:08 - 0:11بۆچی مرۆڤ شیر زۆر دەخواتەوە؟
-
0:11 - 0:13وهەموو شیردەرەکانیش شیردەدەن،
-
0:13 - 0:17بۆچی ئێمە حەزمان لە هەندێ جۆری شیرە
بەسەر ئەوانی تردا؟ -
0:17 - 0:19شیر یەکەم شتە دەیخۆینەوە،
-
0:19 - 0:22و سوپاس بۆ پێشکەوتنەکان لە
بەرهەمهێنان و بەرهەمی جۆراوجۆری شیرەمەنی -
0:22 - 0:28دەتوانێت شێوەی بێشومار بۆ
خۆراکی و باشی هەستەوەری ئێمە بێنێت. -
0:28 - 0:33کاری سەرەکی شیر وەک تەواوکەر
سەرچاوەی خۆراکیە بۆ تازە لەدایک بووەکان. -
0:33 - 0:37لە ڕاستیدا، چونکە هەموو ئەو گرنگیە
خۆراکیانەی هەیە بۆ گەشەسەندن و گەشەکردن، -
0:37 - 0:38پرۆتین،
-
0:38 - 0:38کاربۆهیدرات،
-
0:38 - 0:39چەوری،
-
0:39 - 0:41ڤیتامین و کانزاکان،
-
0:41 - 0:42و ئاو،
-
0:42 - 0:45شیر تاکە شتە کە منداڵ پێویستی پێی هەیە
-
0:45 - 0:48بۆ شەش مانگی یەکەمی ژیان.
-
0:48 - 0:51سازکردنی شیر بەشێوەیەکی ناوازە پشت بە چەند
پشت بەچەند هۆکارێک دەبەستێ وەکو رەگەز، -
0:51 - 0:52ڕێجیم،
-
0:52 - 0:54و شوێن.
-
0:54 - 0:56لە بازنەی جەمسەری باکوور
بۆ نموونه، -
0:56 - 0:59شیرێکی چڕ دروست دەکەن
کە نزیکەی ٢٠% چەورییە، -
0:59 - 1:03بە نزیکەیی پێنج جار زیاتر لە مرۆڤ
یان شیری مانگا، -
1:03 - 1:06بۆوەی یارمەتی گەنجەکان بات لەڕەقی
ڕزگاریانبێ بەستن دابەزێ. -
1:06 - 1:08ئەی چۆن شیر دروستەکرێت؟
-
1:08 - 1:11لە پڕۆسەی بێهاوتایی شیرپێدانی شیدەرەکان،
-
1:11 - 1:15پۆلێکی تایبەت لە خانەی شیردا
ناسراوە بە مەموسی -
1:15 - 1:20ڕیزکردن لە یەک چین لە دەوروبەر
بە شێوەی هەرمێ. -
1:20 - 1:23ئەو خانانە هەموو بیناکە هەڵەمژن
لە شیر دا، -
1:23 - 1:26پاشان دڵۆپە بچووکە قەڵەوەکان دروستەکەن
-
1:26 - 1:30لەسەر پێکهاتەکان کە پێیەوترێ
ڕێتیکولای نەرم و لوس. -
1:30 - 1:33قەترەیەک تێکەڵ بە یەکتر دەبێت
وە گەردیلەکانی تر -
1:33 - 1:38پاشان دەردەکرێن و دەبرێنەوە
لە بۆشایی نێوان خانەکان. -
1:38 - 1:42ڕژێنەکانی مەمک لە کۆتایدا شیرەکە دەردەدەن
بە درێژایی مەمکەکان، گوانەکان، -
1:42 - 1:47یان لە حاڵەتی دەگمەندا
لە ڕێگەی کەندەکانی ناو ئاوەوە. -
1:47 - 1:50هەرچەندە ئەم پرۆسەیە بە شێوەیەکی ئاسایی
بۆ مێینەکان دەگیرایەوه، -
1:50 - 1:53لە هەندێک جۆری وەک شەمشەمەکوێرەی
میوەی دایاک، -
1:53 - 1:54بزنەکان،
-
1:54 - 1:55و تەنانەت پشیلەکانیش،
-
1:55 - 1:58هەروەها نێرینەکان دەتوانن خۆیان دەربکەن.
-
1:58 - 2:01خواردنەوەی شیر لە سەرتاسەری جیهاندا
شیرەمەنی لە گامێش، -
2:01 - 2:02بزنەکان،
-
2:02 - 2:02مەڕەکان،
-
2:02 - 2:03حوشترەکان،
-
2:03 - 2:04گامێشەکان،
-
2:04 - 2:05ئەسپەکان،
-
2:05 - 2:06و مانگاکان،
-
2:06 - 2:09نزیکەی هەموو ئەم جۆە شەرابانە،
-
2:09 - 2:12جۆرێک لە مادە لەگەڵ
چوار ژووری گەدە -
2:12 - 2:15کە ڕێژەیەکی زۆر شیر بەرهەم ئەهینن.
-
2:15 - 2:18لەمانە مانگاکان زۆرترین
بە ئاسانی خۆماڵی کراوە -
2:18 - 2:22شیرێک بەرهەم دەهێنێت کە هەردووکیان
بە ئاسانی جیاکرایەوە بۆ کرێمی و شلە -
2:22 - 2:25وە ناوەڕۆکێکی چەوری هاوشێوەی هەیە
بۆ شیری مرۆڤ. -
2:25 - 2:27لە ژینگەی سروشتی خۆیان،
-
2:27 - 2:31شیردەرەکان لەپەیوەندیدا نهێنی دەکەن
بۆبەکارهێنانی دەستبەجێ لەلایەن گەنجەکانیان. -
2:31 - 2:34بەڵام لەگەڵ داواکاریەکانی
بەکارهێنەرانی تینوو، -
2:34 - 2:38پیشەسازی شیرەمەنی ڕێگای پشتپێبەستێراون
بۆ ئەوەی بەرهەم بهێنرێ، -
2:38 - 2:39بەنرخی ژیان،
-
2:39 - 2:43و بەرهەمی شیر دابین بکەین.
-
2:43 - 2:47لە ئامێری شیرەمەنی
شیر بخولێنتەوە بە خێرایییەکی بەرز، -
2:47 - 2:52زۆرکردنی چەوری چڕ بۆ جیاکردنەوەیان
لە شلەکە و سەرئاو کەوتن. -
2:52 - 2:53دوای ئەوەی کە لە کار دەدران،
-
2:53 - 2:57ئەو چەورییە کە بە چەوری ناسراوە دەتوانرێ
لەبەرهەمە شیرەمەنیەکان بەکاربهێنرێت -
2:57 - 2:58وەکو کەرە،
-
2:58 - 2:58کرێم،
-
2:58 - 3:00و پەنیر،
-
3:00 - 3:04یان دەکرێت دواتر بخرێتە سەر
شلەکە لە ڕێژەی جیاواز -
3:04 - 3:06بۆ ئەوەی شیرە چەورییە جیاوازەکانی پێ ببەیت.
-
3:06 - 3:14شیری پڕ چەوری ، هەندێک جار ئاماژەی بۆکراوە
وەک شیرەکە، ٣،٢٥% کەرەی زیاد کردووە -
3:14 - 3:18بە بەراورد بە ٢-١% بۆ نزم
وە کەمکردنەوەی شیری چەوری، -
3:18 - 3:21وە کەمتر لە سەدا نیو
بۆ شیرە. -
3:21 - 3:25بۆ ئەوەی جیاکردنەوەی چەوریەکە بوەستنەوە
لە ئاوەوە، یان کرێمی، -
3:25 - 3:30تێکەڵەکە بە وزەیەکی بەرزەوە دەڕوات
پرۆسەی پەستێنەری هاوڕەگەزخواز. -
3:30 - 3:34پێش ئەوەی شیر بەر ڕەفەکە بێت، هەروەها
بە شێوەیەکی ئاسایی گەرمی چارەسەر کراوە -
3:34 - 3:36بۆ کەمکردنەوەی ئاستی میکرۆب،
-
3:36 - 3:38پڕۆسەیەکی حکومی
-
3:38 - 3:42ئەو شیرە خاوانە مشتومڕدەکەن
لەوانەیە بەهای خۆراکی شیر کەم بکاتەوە. -
3:42 - 3:46بە میکرۆب دەست بە تێکەربوونی شیر دەکرێت،
-
3:46 - 3:49کە بەکاردەهێنێ و دەشکێنێ
خۆراکی شیر. -
3:49 - 3:52ئه و پرۆسەیه دەبێت هی کەره بێت
بۆ ئەوەی پێکەوە بچەوسێنین، -
3:52 - 3:56کەبەرەوبەرهەمێکی ناخۆش وناتەبای بینراویەبا.
-
3:56 - 3:58وە بەرهەمە لاوەکییەکانی
بەکارهێنانی میکرۆب -
3:58 - 4:02ئەو ئاوێتەی کە تام دەکات
وە بۆنی ناخۆشم بۆ بێت. -
4:02 - 4:03بەڵام کێشەیەکی گەورەتر هەیە.
-
4:03 - 4:08شیری خاو دەتوانێت میکرۆب هەڵبهێنێت کە
سەرچاوەی نەخۆشییە کوشندەکان، -
4:08 - 4:12بۆیە بۆ کوشتنی زۆرێک لەو
بە میکرۆب، -
4:12 - 4:13و شیرەکە درێژتر بهێڵەوە،
-
4:13 - 4:17تەکنیکێک بەکار ئەهێنیت پێیەوترێ پوختەکردن.
-
4:17 - 4:19یەک وەشانی ئەم پرۆسەیە شتێ
شیر دەرئەخەن -
4:19 - 4:22بۆ نزیکەی ٣٠ چرکە لە گەرمی بەرز.
-
4:22 - 4:26وەشانێکی تر،
پێی دەوترێت بەرزبونەوەی پلەی گەرما، -
4:26 - 4:27یان بە پاسترکردنی زۆر،
-
4:27 - 4:33شیرەکە دەتەقینەوه بە شێوەیەکی زۆر بەرزتر
پلەی گەرما لە چەند چرکەیەکدا. -
4:33 - 4:36شیری یوئێچتی شانازی بەژیانێکی درێژتر دەکات،
-
4:36 - 4:39تا دوازدە مانگ بێ سەلاجە،
-
4:39 - 4:42بەراورد بە شیری پەتراو
دوو هەفتە لە ساردەویجەکە. -
4:42 - 4:45لەبەر ئەوەی پلەی گەرمای بەرز
لە پرۆسەی UHT -
4:45 - 4:48لە کارخستنی میکرۆب.
-
4:48 - 4:50هێشتا پلەکانی گەرمای بەرز
-
4:50 - 4:55لەوانەیە کاریگەری خراپی لەسەر خۆراکدا بێت
و تایبەتمەندیە هەستەوەرییەکانی شیرەکە. -
4:55 - 4:58لە کۆتاییدا، ئەو هەڵبژاردەیە درۆدەکات
لە تامی بەکاربەر -
4:58 - 5:00و پێویستی بە ئاسودەیی هەیە.
-
5:00 - 5:02خۆشبەختانە زۆر،
بژاردەی بەردەست هەنە -
5:02 - 5:08لە پیشەسازییەک کە زیاد بەرهەم دەهێنێت
لە ٨٤٠ملیۆن تۆن بەرهەمی ساڵانەیە.
- Title:
- زانستێکی شیر- جۆنسن جەی، ئۆسەلیڤان
- Description:
-
پیشاندانی وانەی تەواو:http://ed.ted.com/lessons/the-science-of-milk-jonathan-j-o-sullivan
پیشەسازی شیر ساڵانە بە بڕی 840 ملیۆن تۆن بەرهەم بەرهەم دەهێنێت بۆچی مرۆڤ ئەوەندە شیر دەخواتەوە؟ وە بەو هەموو شیرە مادە شیرە خۆرانە مان بۆ پەسەند دەکەین بەسەر هەندێک ی تردا؟ جۆناتان جەی ئۆ سولیڤان باسی چۆنیەتی دروست کردنی شیر دەکات
وانەی جۆناسان جەی ئۆ سولیڤان ئەنیمەیشن لەلایەن TED-Ed
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:24
Daban Q Jaff approved Kurdish (Central) subtitles for The science of milk - Jonathan J. O'Sullivan | ||
mabbast chato accepted Kurdish (Central) subtitles for The science of milk - Jonathan J. O'Sullivan | ||
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for The science of milk - Jonathan J. O'Sullivan | ||
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for The science of milk - Jonathan J. O'Sullivan | ||
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for The science of milk - Jonathan J. O'Sullivan | ||
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for The science of milk - Jonathan J. O'Sullivan | ||
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for The science of milk - Jonathan J. O'Sullivan | ||
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for The science of milk - Jonathan J. O'Sullivan |