Mukus bizi nasıl sağlıklı tutar - Katharina Ribbeck
-
0:12 - 0:15Soğuk algınlığına yakalandıysanız
mukusu gözden kaçırmak zordur. -
0:15 - 0:19Peki bu ne ve sizi
perişan etmekten başka ne yapıyor? -
0:19 - 0:24Vücudunuz her gün
bir litreden fazla mukus üretir -
0:24 - 0:27ve vücudunuzun cilt ile
kaplı olmayan tüm ıslak yüzeyleri, -
0:27 - 0:30örneğin gözleriniz, burnunuz, ağzınız,
-
0:30 - 0:33akciğerleriniz ve mideniz
tabaka ile kaplıdır. -
0:33 - 0:36Bu yüzden mukus zarı olarak bilinirler.
-
0:36 - 0:39Mukus, vücudunuzda birçok rol oynar.
-
0:39 - 0:41Hassas dokuların kurumasını
ve çatlamasını engeller. -
0:41 - 0:44Bu olmasaydı hassas dokular
enfeksiyona maruz kalırdı. -
0:44 - 0:47Gözlerinizi kayganlaştırır,
böylece göz kırpabilirsiniz. -
0:47 - 0:49Mide zarınızı asitten korur.
-
0:49 - 0:53Sizi hasta edebilecek zararlı maddeleri
yok ederek veya hapsederek -
0:53 - 0:55etkisiz hâle getirir.
-
0:55 - 1:04Son olarak, vücudunuzdaki trilyonlarca
bakteri nüfusunu kontrol altında tutar. -
1:04 - 1:10Mukus, proteinler, yağlar ve tuzlar dâhil
birçok farklı bileşen içerir. -
1:10 - 1:16Fakat mukus çeşitliliğinin kilit bileşeni,
müsin isimli bir dizi proteindir. -
1:16 - 1:19Müsinler, mukustaki
birincil büyük moleküllerdir -
1:19 - 1:23ve mukusun kaygan olması için gereklidir.
-
1:23 - 1:27Glikoprotein isimli
bir protein sınıfına aittirler -
1:27 - 1:30ve bu sınıf, hem amino asitlerden
hem de şekerlerden oluşur. -
1:30 - 1:33Müsin içinde uzun şeker zincirleri,
-
1:33 - 1:38protein temelindeki
belirli amino asitlere bağlanır. -
1:38 - 1:41Hidrolik şeker zincirleri,
vücudunuzun sulu sıvılarında -
1:41 - 1:43müsinin çözülmesine yardımcı olur.
-
1:43 - 1:49%90'a kadarı su olan mukus,
bu şeker zincirleri sayesinde nemli kalır. -
1:49 - 1:54Patojenlere ve diğer istilacılara karşı
karmaşık bir bağ oluşturmak için -
1:54 - 1:58bazı müsinler, diğer müsin molekülleri ile
etkileşime girebilir. -
1:58 - 2:03Bu yüzden bakteri ve toz gibi
yabancı cisimlere karşı -
2:03 - 2:05mukus, vücudun ilk savunma hattıdır.
-
2:05 - 2:08Jelimsi bir taşıma bandı gibi
-
2:08 - 2:12solunum yollarından onları temizlemek için
sürekli olarak üretilir. -
2:12 - 2:16Bu, hassas akciğer dokusuna
bakterilerin nüfuzunu engeller, -
2:16 - 2:20büyük bir enfeksiyona yol açabilecekleri
kan akımına ulaşmalarını önler. -
2:20 - 2:24Biyofilm denen jelimsi tabakaya
dönüştüklerinde -
2:24 - 2:28bu zararlı bakterilerin çoğu
hastalıklara neden olur. -
2:28 - 2:33Fakat mukus; müsin,
antimikrobiyal peptitler, antikorlar, -
2:33 - 2:37ve hatta bakteriyofaj denilen
bakteri yiyen virüsleri içerir. -
2:37 - 2:41Hepsi, biyofilmlerin oluşmasını
önlemek için birlikte çalışır. -
2:41 - 2:44Eğer mikroplar zararlı olursa
ve hastalanırsanız -
2:44 - 2:49vücudunuz mikropları hızlıca
temizlemek için mukus üretimini artırır -
2:49 - 2:54ve bağışıklık sistemi, mukusa
ekstra beyaz kan hücreleri gönderir. -
2:54 - 2:57Aslında yeşilimsi mukus
genellikle enfeksiyonlarla ilişkilidir. -
2:57 - 3:01Rengini, bu beyaz kan hücreleri tarafından
üretilen bir enzimden alır. -
3:01 - 3:04Bakteri yönetimine bu çok yönlü yaklaşım,
-
3:04 - 3:08her zaman hasta olmamamızın
ana sebeplerinden biridir. -
3:08 - 3:12Mukus, enfeksiyöz bakterilere karşı
vücudunuzu korusa da -
3:12 - 3:16vücudunuzdaki bakterilerinin
büyük çoğunluğu zararlı değildir -
3:16 - 3:21hatta çoğu, özellikle de mukustaki
bakteriler, aslında faydalıdır. -
3:21 - 3:25Mukusun, vitaminleri sentezlemek,
zararlı iltihabı bastırmak -
3:25 - 3:29ve daha zararlı türlerin büyümesini
kontrol etmek gibi -
3:29 - 3:31önemli işlevleri vardır.
-
3:31 - 3:34Bu yüzden muhtemelen mukusu
hasta olmakla ilişkilendirmenize rağmen -
3:34 - 3:37aslında sağlıklı kalmanıza yardım ediyor.
-
3:37 - 3:39Evet, berbat görünebilir
-
3:39 - 3:42ama kayganlaştırabilen,
vücudunuzu temiz tutan, -
3:42 - 3:45enfeksiyonla savaşan
ve bakteri nüfusunu evcilleştirebilen -
3:45 - 3:49başka bir madde düşünebilir misiniz?
-
3:49 - 3:52Hayır, yalnızca mukus.
- Title:
- Mukus bizi nasıl sağlıklı tutar - Katharina Ribbeck
- Description:
-
Tüm dersi görüntüleyin: http://ed.ted.com/lessons/how-mucus-keeps-us-healthy-katharina-ribbeck
Vücudunuz her gün bir litreden fazla mukus üretir. Hasta olduğunuzda bunu gözden kaçırmak zor olur. Peki mukus tam olarak ne ve sizi perişan etmekten başka ne yapıyor? Katharina Ribbeck, vücudumuzun hassas kısımlarını nemlendiren ve kayganlaştıran ve aynı zamanda bizi ölümcül olabilecek mikroplara karşı bizi görünmez hâle getiren bu şeffaf, şekil değiştiren katmanın sırlarını açıklıyor.
Ders: Katharina Ribbeck, animasyon: Anton Bogaty.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:08
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for How mucus keeps us healthy - Katharina Ribbeck | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for How mucus keeps us healthy - Katharina Ribbeck | ||
Can Boysan accepted Turkish subtitles for How mucus keeps us healthy - Katharina Ribbeck | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for How mucus keeps us healthy - Katharina Ribbeck | ||
Nevaz Mescioğlu edited Turkish subtitles for How mucus keeps us healthy - Katharina Ribbeck | ||
Emrullah AYDIN edited Turkish subtitles for How mucus keeps us healthy - Katharina Ribbeck | ||
Emrullah AYDIN edited Turkish subtitles for How mucus keeps us healthy - Katharina Ribbeck | ||
Emrullah AYDIN edited Turkish subtitles for How mucus keeps us healthy - Katharina Ribbeck |