Return to Video

Evrenin ölçeğine göre ne kadar küçüğüz? - Alex Hofeldt

  • 0:07 - 0:10
    1995 yılının kışında, bilim adamları
  • 0:10 - 0:15
    gökyüzünde Büyükayı'nın yanında bir
    yere, Hubble Teleskobu'nu çevirdiler;
  • 0:15 - 0:21
    orası karanlıktı ve etraftaki
    yıldızların ışık kirliliğinden uzaktaydı.
  • 0:21 - 0:26
    Konum boş gibi görünüyordu
    ve tüm çaba, risk altındaydı.
  • 0:26 - 0:29
    Eğer bir şey varsa, o neydi?
  • 0:29 - 0:31
    Birbirini izleyen on gün boyunca,
  • 0:31 - 0:37
    teleskop aynı alanın ışığını
    150 saat boyunca izledi.
  • 0:37 - 0:41
    Ortaya çıkan şey ise, mükemmellikten
    başka hiçbir şey değildi:
  • 0:41 - 0:45
    Evrenin küçük bir parçasında
    parıldayan yaklaşık 1500 adet
  • 0:45 - 0:49
    belirgin galaksinin görüntüsü.
  • 0:49 - 0:53
    Şimdi, bu görüntünün ölçeğini
    anlamak için, bir adım geri gidelim.
  • 0:53 - 0:55
    Elinize bir tükenmez kalem alırsanız
  • 0:55 - 0:59
    ve gökyüzüne doğru kol hizanızda tutarak
  • 0:59 - 1:01
    en ucuna odaklanırsanız,
  • 1:01 - 1:07
    Hubble Teleskobu'nun ilk Derin Alan
    görüntüsünde yakaladığı şeyi görürsünüz.
  • 1:07 - 1:09
    Diğer bir deyişle,
  • 1:09 - 1:14
    bu 3000 galaksi, evrenin
    ufak bir parçasında görünür,
  • 1:14 - 1:17
    yani gece gökyüzünün
    ortalama iki milyonda biri kadarında.
  • 1:17 - 1:19
    Bunları perspektife yerleştirmek istersek,
  • 1:19 - 1:23
    ortalama bir insan
    yaklaşık 1,7 metre boyundadır.
  • 1:23 - 1:27
    Dünyanın 12.700 kilometrelik çapı ile,
  • 1:27 - 1:32
    baştan aşağıya sıralanmış
    ortalama 7,5 milyon insan eder.
  • 1:32 - 1:38
    Apollo 8 astronotları aya
    380.000 kilometrelik bir yol kat ettiler.
  • 1:38 - 1:44
    Nispeten küçük Güneşimizin de
    ortalama 1,4 milyon kilometre çapı vardır
  • 1:44 - 1:47
    ya da Dünya'nın çapının 110 katı kadar.
  • 1:47 - 1:48
    Bir adım ötesinde
  • 1:48 - 1:53
    Samanyolu'nda, Güneş de dâhil
    olmak üzere 100 ila 400 milyar
  • 1:53 - 1:54
    yıldız vardır.
  • 1:54 - 1:59
    Derin alan görüntüsündeki bir
    galaksinin her parıldayan noktasında da
  • 1:59 - 2:03
    en az milyarlarca yıldız vardır.
  • 2:03 - 2:06
    Derin alan görüntüsünün
    çekiminden neredeyse on yıl sonra
  • 2:06 - 2:10
    bilim adamları Hubble
    Teleskobu'ndaki optiklerini ayarladı
  • 2:10 - 2:14
    ve dört aylık bir süreçte
    diğer bir uzun pozlama çektiler.
  • 2:15 - 2:18
    Bu kez, 10.000 galaksi gözlemlediler.
  • 2:18 - 2:22
    Bu galaksilerin yarısı, aşırı Derin
    Alan görüntüsü veya XDF olarak
  • 2:22 - 2:25
    bilinen şeyde, daha net bir şekilde
  • 2:25 - 2:28
    incelendi.
  • 2:28 - 2:30
    On yıllık fotoğrafların
    birleşimi ile XDF, galaksileri
  • 2:30 - 2:33
    öyle uzakta gösterdi ki
  • 2:33 - 2:36
    insan gözü onların parlaklığının
    yalnızca on milyarda birini
  • 2:36 - 2:39
    algılayabiliyor.
  • 2:39 - 2:43
    Peki Derin Alan görüntülerinden
    evren hakkında ne öğrenebiliriz?
  • 2:43 - 2:48
    Bir evren incelemesinde, uzay ve zaman,
    ayrılmaz biçimde birbirine bağlıdır.
  • 2:48 - 2:50
    Bunun nedeni ışığın sınırlı hızıdır.
  • 2:50 - 2:56
    Yani Derin Alan görüntüleri, antik
    evrene giden zaman makineleri gibidir.
  • 2:56 - 2:58
    Uzay ve zamanda öyle uzağa ulaşırlar ki
  • 2:58 - 3:03
    13 milyar yıl önce var olmuş
    galaksileri inceleyebiliriz.
  • 3:03 - 3:06
    Bu, evrenin Büyük Patlama'dan
    sonra bir milyar yıldan
  • 3:06 - 3:09
    daha az süre önceki hâline
    bakıyoruz demektir ve bu da,
  • 3:09 - 3:14
    bilim adamlarının galaksileri bebeklik
    dönemlerinde araştırmalarını sağlar.
  • 3:14 - 3:18
    Derin Alan görüntüleri ayrıca
    evrenin homojen olduğunu göstermiştir.
  • 3:18 - 3:23
    Yani, farklı noktalarda çekilmiş
    gökyüzü görüntüleri birbirine benziyor.
  • 3:23 - 3:26
    Evrenin ne kadar büyük olduğunu
    düşündüğümüzde bu inanılmaz.
  • 3:26 - 3:30
    Böyle büyük mesafeler arasında
    neden aynı olmalarını bekleriz ki?
  • 3:30 - 3:33
    Evreni bir kenara bırakın,
    bir galaksinin ölçeğine göre
  • 3:33 - 3:36
    rahatlıkla kavrayabildiğimizden
    çok daha küçüğüz,
  • 3:36 - 3:38
    fakat merak etme, sorgulama,
  • 3:38 - 3:39
    keşfetme,
  • 3:39 - 3:40
    inceleme
  • 3:40 - 3:41
    ve hayal etme
  • 3:41 - 3:43
    kapasitesine sahibiz.
  • 3:43 - 3:45
    Bir daha gece gökyüzüne baktığınızda,
  • 3:45 - 3:49
    yıldızlar arasındaki karanlık alanlarda,
    görüşünüzün ötesindeki şeylerin
  • 3:49 - 3:53
    büyüklüğünü düşünmek için zaman ayırın.
Title:
Evrenin ölçeğine göre ne kadar küçüğüz? - Alex Hofeldt
Description:

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/how-small-are-we-in-the-scale-of-the-universe-alex-hofeldt

1995 yılında, bilim adamları gökyüzünde Büyükayı'nın yanında bir yere, Hubble Teleskobunu çevirdiler. Orası karanlıktı ve tüm çaba risk altındaydı - eğer bir şey varsa o neydi? Fakat ortaya çıkan şey, mükemmellikten başka hiçbir şey değildi: Evrenin küçük bir parçasında parıldayan yaklaşık 1500 adet belirgin galaksinin görüntüsü. Alex Hofeldt, bu görüntünün ölçeğini anlamamızda bizlere yardımcı oluyor.

Ders Alex Hofeldt, animasyon ise Bliink tarafından hazırlanmıştır.

Hubble Derin Alan Görüntüsü kaynağı: R. Williams (STScl), Hubble Derin Alan Takımı ve NASA.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:08

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.