Internet cho mọi sinh vật? Một ý tưởng đang hình thành

Khỉ đột, cá heo và voi là động vật có kỹ năng giao tiếp đáng kinh ngạc. Internet có thể mở rộng cho mọi loài có tri giác như chúng không? Một ý tưởng mới và đang phát triển từ một nhóm tuyệt vời gồm 4 nhà ý tưởng - Diana Reiss nhà nghiên cứu cá heo, Peter Gabriel nhạc sĩ, Neil Gershenfeld nhà định hướng Internet Vạn vật và Vint Cerf một nhà sáng lập Internet.

Diana Reiss: Có thể bạn nghĩ
bạn đang nhìn

một con cá heo quay lộn tinh nghịch
ở một cửa sổ

nhưng cái bạn đang thực sự nhìn thấy

là một con cá heo qua một tấm gương 2 chiều

đang soi gương và
quay lộn tinh nghịch.

Đó là một con cá heo nhận ra chính mình.

Cá heo này có ý thức về mình.

Chú cá heo trẻ này tên là Bayley.

Tôi đã rất quan tâm tìm hiểu bản chất

của sự thông minh ở những chú cá heo
từ 30 năm qua.

Làm thế nào ta biết được
trí thông minh của động vật này

khi chúng rất khác với ta?

Và những gì tôi sử dụng là một
công cụ nghiên cứu rất đơn giản,

một cái gương, và chúng tôi thu
được thông tin thú vị,

sự phản ảnh về trí tuệ của
những động vật này.

Cá heo không phải là động vật duy nhất,
không phải là duy nhất

biết soi mình trong gương.

chúng ta đã từng nghĩ đó là khả năng
chỉ có ở con người,

nhưng ta đã biết loài linh trưởng,
họ hàng gần nhất của chúng ta

cũng có được khả năng đó.

Rồi ta thấy điều đó ở loài cá heo,

và tiếp theo sau đó là ở các chú voi.

Chúng tôi đã thí nghiệm trong
lab của tôi với cá heo và voi

và gần đây phát hiện được ở loài chim sáo.

Thật thú vị, vì chúng tôi đi theo

quan điểm của Darwin về tính liên tục
trong sự tiến hóa tự nhiên,

tính liên tục tự nhiên.

Nhưng chúng tôi đã dè dặt và cẩn thận hơn

trong việc công nhận tính
liên tục trong nhận thức,

trong cảm xúc, trong ý thức
ở các loài động vật khác.

Các loài động vật khác có ý thức.

Chúng có cảm xúc. Chúng có ý thức.

Đã có vô số những nghiên cứu về nhiều loài

qua nhiều năm cho ta những
bằng chứng xác đáng

về tư duy và ý thức trong
những động vật khác,

những động vật rất khác
chúng ta về hình thức.

Chúng ta không phải là duy nhất.

Chúng ta không độc chiếm
những khả năng này.

Và tôi hy vọng rằng, và một trong
những giấc mơ lớn nhất của tôi

là, với sự phát triển
trong hiểu biết của chúng ta

về ý thức của những loài khác

và mối quan hệ của chúng ta với
thế giới động vật,

rằng chúng ta sẽ tôn trọng và
bảo vệ chúng vì

chúng xứng đáng.

Đó là một mong mỏi của tôi đối với
mọi người ở đây,

và tôi hy vọng rằng tôi có thể
thuyết phục các bạn về ý này.

Tôi xin trở lại với
mấy chú cá heo,

vì những động vật này làm tôi hứng thú

khi nghiên cứu chúng tỉ mỉ và trực tiếp

trong hơn 30 năm.

Có những tính cách như con người.

Chúng không phải là con người,
nhưng có tính cách con người

theo đúng ý của từ này.

So với người ngoài hành tinh,
thì hơn cá heo giống chúng ta hơn.

Chúng rất khác chúng ta
về hình dạng cơ thể.

Chúng khác từ những điều cơ bản nhất.
Chúng có môi trường sống hoàn toàn khác.

Thật vậy, chúng ta có 95 triệu năm
tách biệt

theo 2 hướng tiến hóa.

Hãy nhìn cơ thể này.

Với ý nghĩ chơi chữ ở đây,

đúng là những động vật
ngoài - đất.

Tôi tự hỏi làm thế nào ta
có thể giao tiếp với những động vật này.

Vào những năm 1980, tôi đã làm
một bàn phím dưới nước.

đó là một bàn phím dạng màn hình
cảm ứng tùy chọn.

Điều tôi muốn làm là cho
các chú cá heo chọn và điều khiển.

Đó là những động vật não lớn,
có tính xã hội,

và tôi nghĩ nếu chúng ta
để chúng lựa chọn và điều khiển,

không biết chúng có ấn
bàn phím hay không--

và bàn phím được kết nối bằng
sợi cáp quang

với công ty HP qua máy tính Apple II.

Lúc này trông có vẻ lạc hậu,

nhưng đó là cách chúng tôi tiếp cận
công nghệ.

Vậy những chú cá heo có thể ấn vào
một phím biểu tượng,

chúng nghe thấy một tiếng huýt
từ máy tính,

và được nhận 1 đồ chơi
hay 1 trò chơi.

Mời xem một video ngắn.

Đó là Delphi và Pan,
và bạn nhìn thấy Delphi

đang ấn vào 1 phím, nó nghe thấy
1 tiếng huýt từ máy tính

và nó nhận được một quả bóng, vậy chúng
có thể chọn đồ vật chúng muốn.

Điều đặc biệt ở đây là, chúng mày mò
được bàn phím này

theo cách riêng của chúng. Chúng tôi
không hề can thiệp.

Chúng khám phá bàn phím.
Chúng chơi đùa với nó.

Chúng nhận ra cách nó hoạt động.

Và chúng nhanh chóng
bắt chước các âm thanh

mà chúng nghe được thông qua bàn phím.

Chúng bắt chước lại.

Ngoài ra, chúng bắt đầu học

sự kết hợp giữa các biểu tượng,
các âm thanh

và các vật thể.

Những gì chúng ta thấy
là việc học được tự tổ chức,

và bây giờ tôi tự hỏi, tôi có thể làm gì

với những công nghệ mới?

Làm thế nào chúng ta tạo ra những
giao diện, cửa sổ mới trong

suy nghĩ của động vật,
với những công nghệ hiện đại?

Vậy tôi nghĩ về điều này, một ngày kia

tôi nhận một cuộc gọi từ Peter.

P. Gabriel: nghề của tôi
là làm tiếng động.

Vào một ngày đẹp, đó là âm nhạc,

và tôi muốn nói một chút về

những trải nghiệm tuyệt vời của tôi
trong ngành sản xuất âm nhạc.

Tôi là một cậu bé con nhà nông.
Tôi lớn lên cùng với động vật,

tôi đã nhìn vào mắt chúng và tự hỏi

điều gì đang diễn ra ở đó?

Vì vậy, như người lớn,
khi tôi bắt đầu đọc về

những đột phá tuyệt vời
với Penny Patterson và khỉ đột Koko,

với Sue Savage-Rumbaugh
và cặp khỉ Kanzi, Panbanisha,

với Irene Pepperberg và chú vẹt Alex,

tôi thật sự hào hứng.

Điều cũng tuyệt vời đối với tôi là

chúng có vẻ thông minh hơn nhiều

trong việc hiểu ngôn ngữ của chúng ta

hơn ta hiểu ngôn ngữ của chúng.

Tôi làm việc với rất nhiều
nhạc sĩ trên khắp thế giới,

và thường thì chúng tôi không hề có
ngôn ngữ chung nào cả,

nhưng chúng tôi ngồi xuống trước nhạc cụ
của mình,

và đột nhiên có một cách nào đó
để chúng tôi kết nối và giao cảm.

Vậy tôi chào hàng tận nhà
qua điện thoại và cuối cùng

được nói chuyện
với Sue Savage-Rumbaugh,

và cô ấy muốn tôi giảm giá.

Tôi giảm giá, và mấy chú khỉ đột bonobo

đã được tiếp cận với nhạc cụ gõ,

nhạc cụ đồ chơi, nhưng chưa bao giờ
nhìn thấy một nhạc cụ có phím.

Ban đầu nó hành động như đứa trẻ,

cứ đập mạnh bàn phím bằng nắm đấm,

và qua Sue, tôi hỏi

liệu Chú Panbanisha có thể thử
với một ngón tay.

Sue Savage-Rumbaugh:
bạn chơi một bài được không?

Tôi muốn nghe một bài nhạc thư giãn.

Hãy chơi một bài thật thư giản.

PG: Vậy thư giản
là chủ đề của bản nhạc.

(Âm nhạc)

Vậy tôi ở ngay sau canh chừng,

vâng, đấy là những gì
mà chúng tôi đã thử nghiệm với nó

Sue khuyến khích nó
tiếp tục chơi một tí nữa

(Nhạc)

Nó khám phá những nốt mà nó thích

nó tìm thấy quãng tám.

nó chưa bao giờ được ngồi
trước bàn phím trước đó

tốt lắm.

SSR: làm tốt lắm. Thật sự rất hay.

PG: nó chơi tốt.

(Vỗ tay)

Thế là đêm đó, chúng tôi bắt đầu mơ,

và chúng tôi nghĩ
có lẽ công cụ tuyệt nhất

mà con người đã tạo ra là internet,

và chuyện gì xảy ra
nếu chúng ta có thể

tìm thấy một giao diện mới,

giao diện nghe nhìn cho phép

những sinh vật có tri giác đặc biệt

cùng sống với ta trên hành tinh này
tiếp cận được?

Sue Savage-Rumbaugh
hứng thú với điều này,

cô ấy gọi cho bạn của cô ấy,
Steve Woodruff,

và chúng tôi bắt đầu hối thúc
tất cả những người

cùng làm việc hoặc người tạo cho chúng tôi
cảm hứng

điều này đưa chúng tôi đến với Diana

và đến với Neil.

Neil Gershenfeld: Cám ơn Peter.
PG: Cám ơn,

(Vỗ tay)

NG: Vậy là Peter gặp tôi.

Tôi mất hướng
khi xem cái clip đó.

Anh ấy gặp tôi để làm những việc

không phải cho người
mà động vật.

Và sau đó tôi tìm vào
lịch sử của mạng Internet.

Nó giống như Internet lúc thời kỳ đầu

Và bạn có thể gọi nó là Internet

của người trung niên da trắng,

trung niên da trắng.

Vint Cerf: (cười)

(Cười)

NG: nói đồng thanh.

Sau đó, khi lần đầu tiên
chúng tôi đến với TED,

đó là nơi tôi gặp
Peter, tôi đã đưa cái này.

Đây là server 1 đô la,

và tại thời điểm đó nó là nền móng.

Và tiềm lực tạo ra một server với 1 đô la

trở thành hiện tượng được
biết đến với tên Internet Vạn vật,

theo nghĩa đen, đó là 1 nền công nghiệp
với ứng dụng rộng lớn

trong chăm sóc sức khỏe,
tiết kiệm năng lượng.

Chúng tôi đã rất hạnh phúc

Và khi Peter cho tôi thấy ý tưởng

tôi nghĩ chúng ta quên điều gì đó,

đó là phần còn lại trên hành tinh.

Vậy chúng tôi khởi động
Dự án Mạng kết nối Sinh vật.

Bây giờ chúng tôi nói với TED

về cách bạn mang những
con cá heo, đười ươi và voi

đến với TED, và chúng tôi đã nghĩ
điều đó không thể.

Vì vậy chúng tôi sẽ đưa bạn đến với chúng.

Nếu chúng ta có thể bật phần âm thanh
qua máy vi tính,

thì chúng ta đang đối thoại qua video với
động vật có nhận thức,

và ta sẽ gặp mỗi loài

qua giới thiệu ngắn gọn về chúng.

Nếu mỗi chúng ta có thể
làm được thì tuyệt.

Vậy nơi đầu tiên chúng tôi sẽ đến

là Sở thú Cameron Park ở Waco
với những chú khỉ đột.

Ban ngày chúng sống ở ngoài
còn ban đêm thì chúng ở đây.

Vậy ta có thể tiếp tục nhé?

Terri Cox: xin chào, tôi là Terri Cox

làm tại Sở thú Cameron Park, Waco, Texas,

cạnh tôi là KeranJanna và Mei,

hai trong số khỉ Bornean của chúng tôi.

Ban ngày, chúng có chỗ ở
bên ngoài đẹp và rộng lớn,

và tối đến chúng vào chỗ này,

chỗ qua đêm của chúng,

ở đây chúng có điều hòa nhiệt độ

và chỗ ngủ an toàn.

Chúng tôi đã tham dự chương trình
Appa for Apes,

chương trình bảo vệ khỉ Orangutan,
và chúng tôi sử dụng Ipad để

tăng ham thích và
hiểu biết cho mấy chú khỉ,

và giúp chúng ta ý thức hơn

về động vật có nguy cơ tiệt chủng này.

Chúng có 97% ADN giống chúng ta

và chúng thông minh đến bất ngờ,

thật tuyệt vời khi nghĩ về những cơ hội

mà chúng ta có nhờ vào
công nghệ và internet

để làm phong phú cuộc sống và
mở rộng thế giới của chúng.

Chúng tôi thật sự hào hứng về khả năng

của internet giữa các sinh vật,

và K.J rất thích hội thảo này.

NG: Thật tuyệt vời.
Tối hôm qua, khi chúng tôi thử lại

anh ấy rất vui khi xem những chú voi.

Tiếp theo là những chú cá heo
tại Hồ cá Quốc gia.

Xin tiếp tục.

Allison Ginsburg: Xin chào.

Tên tôi là Allison Ginsburg

Và tôi sống ở Baltimore, làm việc
tại Hồ cá Quốc gia.

Cùng tham gia có 3 trong 8 cá heo loài
lớn thuộc Đại Tây Dương của chúng tôi:

Chesapeake, 20 tuổi, là
cá heo đầu tiên được sinh ra ở đây,

con của nó, Bayley, 4 tuổi,

Và em gái của nó, Maya, 11 tuổi.

Đây là Hồ cá Quốc gia

Chúng tôi dành những
điều tốt nhất cho việc chăm sóc,

nghiên cứu và bảo tồn
loài động vật này.

Những chú cá heo này rất thích thú
những gì đang diễn ra tối nay.

Chúng không thường được quay camera ở đây

lúc 8 giờ tối.

Hơn nữa, chúng tôi cố gắng làm

nhiều nghiên cứu khác nhau.

Như Diana đã nêu, những con vật
của chúng tôi được đưa

vào trong nhiều nghiên cứu khác nhau.

NG: Chúng là của các bạn.

Được rồi, tuyệt, cảm ơn.

Và nhóm thứ 3, ở Thái Lan

là những chú voi biết suy nghĩ.
Mời Josh.

Josh Plotmik: Chào,
tên tôi là Josh Plotnik,

tôi cùng những chú Voi
Quốc tế biết Suy nghĩ

và chúng ta đang ở vùng
Tam giác Vàng của Thái Lan

với những chú voi của Hiệp hội Voi
Tam giác Vàng châu Á.

Và ở đây chúng tôi có 26 con voi,

chúng tôi tập trung nghiên cứu sự tiến hóa
của trí thông minh ở voi,

nhưng tổ chức Voi biết Nghĩ của
chúng tôi nhắm tới

việc đưa những con voi đến với các
lớp học trên thế giới

giống như thế này và chỉ cho người ta thấy

những động vật này thật phi thường.

Chúng tôi đem camera
đến trước những chú voi,

cho thức ăn vào miệng voi,

cho người ta thấy cái xảy ra
trong miệng của chúng,

và chỉ cho mỗi người trên thế giới

những động vật này thật sự rất phi thường.

NG: Vâng, thật tuyệt. Cảm ơn Josh.

Và một lần nữa, chúng tôi lập
quan hệ tốt

giữa chúng chỉ từ khi chúng tôi diễn tập.

Ở điểm này, nếu chúng ta trở lại
với máy vi tính kia,

chúng tôi đã suy nghĩ về
cách chúng hòa nhập

với sinh vật còn lại trên
hành tinh qua Internet..

và chúng tôi tìm đến người giỏi nhất

tôi có thể nghĩ đến Vint Cerf,

một trong những người sáng tạo
Internet cho chúng ta. Vint?

Cảm ơn, Neil

(Vỗ tay)

Xưa lắm rồi, trong một dãy thiên hà
- ồ, nhầm.

40 năm trước, Bob Kahn và tôi

đã thiết kế mạng Internet.

30 năm trước, chúng tôi khởi động nó.

Đúng năm trước, chúng tôi bắt đầu
Internet sản xuất.

Các bạn đang sử dụng phiên bản thực nghiệm

trong 30 năm qua.

Phiên bản sản xuất
sử dụng IPv6.

Số địa chỉ nó có thể tạo:
3,4 nhân 10 mũ 38.

Đây là con số mà Quốc Hội
có thể đánh giá cao.

Nhưng nó lại dẫn đến những hệ quả.

Khi Bob và tôi làm bản thiết kế này,

chúng tôi nghĩ mình đang xây dựng
một hệ thống kết nối các máy tính.

Nhưng chúng tôi nhanh chóng khám phá

rằng đây là hệ thống có thể kết nối
mọi người.

Và cái mà các bạn xem tối nay

chỉ cho các bạn biết rằng chúng ta
không nên giới hạn mạng lưới

mà phải kết nối với mỗi loài,

những sinh vật thông minh,
có tri giác,

nên được tham gia vào hệ thống.

Đây là hệ thống giống như
chúng ta đang sử dụng.

Đây là Internet mà máy vi tính đang dùng

nó đang cố gắng tìm ra nơi
hệ thống lưu thông

được vận hành.

Nó được điều khiển bởi một chương trình

nhờ vào sự kết nối Internet,

và nhờ vào cách tất cả những mạng
khác nhau được kết nối.

Có khoảng 400.000 mạng lưới
được kết nối với nhau,

của 400.000 nhà mạng khác nhau,
hoạt động độc lập,

và chỉ có một lí do để nó chạy

là tất cả đều sử dụng cùng một
phương thức chuẩn TCP/ IP.

Bạn có biết nơi nó được điều khiển.

Internet Vạn Vật cho chúng ta thấy

nhiều dụng cụ và thiết bị tương thích
với máy vi tính

cũng sẽ trở thành một
phần của hệ thống này, ví dụ:

các thiết bị mà bạn sử dụng ở nhà,

ở văn phòng,

bạn mang theo bên mình hay
ở trong xe hơi.

Đó là Internet Vạn vật,
Nó sắp xuất hiện rồi.

Bây giờ, việc quan trọng liên quan
đến việc họ đang làm

là họ đang bắt đầu tìm cách

giao tiếp với những loài khác

không giống chúng ta

nhưng cùng chia sẻ với chúng ta
trường cảm xúc.

Chúng tôi bắt đầu khám phá
ý tưởng

để giao tiếp với cái gì đó

chứ không phải một ai đó.

Vâng, các bạn có thể thấy
cái gì sẽ diễn ra tiếp theo.

Tất cả các loài có tri giác

có thể liên lạc với nhau
nhờ hệ thống này,

Và tôi rất háo hức muốn xem những
thí nghiệm này.

Cái gì sẽ xảy ra sau đó?

Hãy cùng xem nhé.

Có những thiết bị cần
kết nối với thiết bị khác

và chúng ta cần kết nối với chúng,
và sau đó,

chúng ta cần phải học cách

giao tiếp với máy vi tính

và học cách làm cho những
máy tính giao tiếp với ta

bằng cách này chúng ta sẽ quen dần,

chứ Không còn phải qua bàn phím hay chuột,

mà bằng lời nói và cử chỉ

và bằng ngôn ngữ tự nhiên
để ta quen dần.

Vậy chúng ta cần cái gì đó như robot C3P0

để làm người thông dịch
giữa chúng ta

với một số máy móc khác mà
ta đang sử dụng

Hiện tại, có một dự án đang được vận hành

gọi là Internet giữa các hành tinh.

Nó được vận hành giữa Trái Đất và Sao Hỏa.

Nó vận hành trên trạm Không Gian Quốc Tế.

Nó là một phần của tàu vũ trụ
trên quỹ đạo vòng quanh Mặt Trời

nó là điểm hẹn của hai hành tinh.

Cứ như thế, hệ thống các
hành tinh vận hành,

nhưng có một dự án mới nhất,

DARPA thuộc Bộ Quốc Phòng Hoa Kì,

DARPA đã tài trợ cho mạng ARPANET,

tài trợ cho Internet, cho thiết kế
mạng các hành tinh,

và đang tài trợ cho dự án
thiết kế tàu vũ trụ

để tiếp cận ngôi sao gần chúng ta
nhất cách 100 năm ánh sáng.

Nghĩa là việc chúng ta đang học

cách tương tác với các loài khác

sẽ dạy chúng ta,

cách liên lạc với người ngoài hành tinh.

Tôi nóng lòng quá rồi.

(Vỗ tay)

June Cohen: cảm ơn,

và tôi xin giới thiệu 4 vị khách

người có thể nói với chúng ta cả 4 ngày

nhưng mỗi người chỉ có được 4 phút,

và chúng tôi xin cảm ơn.

Tôi có rất nhiều câu hỏi,

nhưng có lẽ cũng là điều thực tế mà
khán giả ở đây cũng muốn biết.

Các bạn khởi động ý tưởng này ở TED -
PG : hôm nay.

JC: Lần đầu nói về nó.

Cho chúng tôi biết về nơi
mà bạn dự kiến thực hiện ý tưởng đó.

Tiếp theo sẽ là gì?

PG: tôi nghĩ là chúng tôi muốn
lôi kéo nhiều người

ở đây có thể sẽ giúp chúng tôi

tìm ra một giao diện thông minh để
biến tất cả ý tưởng trên thành hiện thực.

NG: Và nói một cách máy móc,

có luật thuế 501(c) (3) và
cơ sở hạ tầng của web và

tất cả, nhưng vẫn
chưa sẵn sàng hoạt động.

Chúng tôi kêu gọi,
hãy liên hệ chúng tôi

nếu bạn muốn có thông tin.

Ý tưởng này sẽ gần giống
chức năng Internet

như mạng của mạng,

mà đóng góp của Vint là chính,

đây sẽ là vỏ bọc của
tất cả những sáng tạo,

thật là tuyệt vời cho mỗi cá nhân,
để liên kết toàn cầu.

JC: Ngài có địa chỉ web

cho chúng tôi không?

NG: Ngắn gọn. JC: Vâng. Chúng tôi
sẽ trở lại với các bạn.

Và một cách nhanh chóng và dễ hiểu.

Một số người có thể đã xem
video mà Ngài chiếu

và nghĩ rằng chỉ là 1 Webcam.

Cái gì đặc biệt ở nó?

Nếu bạn có thể nói chỉ một lúc

về cách bạn muốn đi qua?

NG: vì thế đây là cơ sở hình ảnh
đang phát triển,

không chỉ giữa một vài đối tượng
mà là rất nhiều,

do đó nó được tính toán
để chia sẻ hình ảnh đơn giản

và chia sẻ dung lượng thông qua
các trang trên toàn cầu.

Vì vậy có nhiều xử lý kí hiệu phía sau,

không chỉ cho một đến nhiều
mà cho nhiều đến nhiều.

JC: Theo ứng dụng thực tiễn,

công nghệ nào Ngài tìm đầu tiên?

Tôi biết là bạn nói bàn phím
thật sự là phần quan trọng.

DR: Chúng tôi cố gắng tạo ra
màn hình cảm ứng cho cá heo.

Công việc còn đang tiếp tục
với phần dễ hơn.

và chúng tôi đã có được
số tiền đầu tiên,

là dự án đầu của chúng tôi.

JC: Ngay trước lúc nói.
DR: Vâng,

JC: Tuyệt. Làm tốt lắm.

Cảm ơn quý vị đã tham
gia chương trình của chúng tôi.

Hân hạnh mời quý vị ra sân khấu

DR:Cảm ơn. VC: Cảm ơn.

(Vỗ tay)