Czy możliwe jest przywrócenie wzroku? - David Davila
-
0:05 - 0:08Wyobraź sobie, że z każdym dniem
-
0:08 - 0:11twoje pole widzenia pogarsza się,
-
0:11 - 0:13zmniejsza się lub zaciemnia,
-
0:13 - 0:16aż w końcu tracisz wzrok.
-
0:16 - 0:19Myślimy o ślepocie jak o czymś wrodzonym,
-
0:19 - 0:23ale w rzeczywistości w wielu chorobach,
takich jak retinopatia barwnikowa -
0:23 - 0:25i zespół Ushera,
-
0:25 - 0:27ślepota może zacząć się w dzieciństwie
-
0:27 - 0:30albo nawet w okresie dorosłości.
-
0:30 - 0:33Te rzadkie choroby genetyczne
wpływają na siatkówkę, -
0:33 - 0:38ekran z tyłu oka wykrywający światło
i pozwalający nam widzieć. -
0:38 - 0:42Wyobraźmy sobie,
że oko mogłoby ulec regeneracji, -
0:42 - 0:45sprawiając, że osoba ociemniała
mogłaby znowu widzieć. -
0:45 - 0:49Wiedza o funkcjonowaniu siatkówki
pozwala zrozumieć jak to możliwe -
0:49 - 0:53i co wspólnego ma z tym
utalentowane stworzenie, -
0:53 - 0:55które nazywa się danio pręgowany.
-
0:55 - 0:58Ludzka siatkówka składa się
z różnych warstw komórek -
0:58 - 1:01oraz specjalnych komórek nerwowych,
które znajdują się z tyłu oka, -
1:01 - 1:05fotoreceptorów, czyli pręcików i czopków.
-
1:05 - 1:08Fotoreceptory przekształcają światło
docierające do oka -
1:08 - 1:12w sygnały wykorzystywane przez mózg
w procesie widzenia. -
1:12 - 1:15Ludzie cierpiący na zespół Ushera
i retinopatię barwnikową, -
1:15 - 1:19powoli tracą komórki foto-receptorowe,
-
1:19 - 1:23aż w końcu siatkówka nie wykrywa światła,
-
1:23 - 1:26ani nie przesyła sygnałów do mózgu.
-
1:26 - 1:28W przeciwieństwie do innych komórek
-
1:28 - 1:31fotoreceptory nie dzielą się
i nie rozmnażają. -
1:31 - 1:35Rodzimy się ze wszystkimi fotoreceptorami,
-
1:35 - 1:38dlatego niemowlęta mają
duże oczy w stosunku do twarzy. -
1:38 - 1:40To po części sprawia, że są takie słodkie.
-
1:40 - 1:43Nie dotyczy to jednak wszystkich zwierząt.
-
1:43 - 1:47Taki na przykład danio pręgowany
to mistrz regeneracji. -
1:47 - 1:53Jeśli jego skóra, kości, serce, siatkówka
są uszkodzone, to ulegają odbudowie. -
1:53 - 1:54Jeśli fotoreceptory w siatkówce danio
-
1:54 - 1:57zostaną uszkodzone lub zatrute toksynami,
-
1:57 - 2:00to ulegają regeneracji
-
2:00 - 2:03i odzyskują połączenie z mózgiem,
co przywraca wzrok. -
2:03 - 2:06Naukowcy badali tę niesamowitą zdolność,
-
2:06 - 2:11bo siatkówka u danio pręgowanego
przypomina ludzką siatkówkę. -
2:11 - 2:15Naukowcy potrafią naśladować skutki
takich chorób jak zespół Ushera -
2:15 - 2:19i retinopatię barwnikową w rybich oczach.
-
2:19 - 2:23Chcą odkryć jak siatkówka u danio
ulega regeneracji, -
2:23 - 2:27aby podobną taktykę zastosować
w leczeniu ludzkich chorób oka. -
2:27 - 2:30Co kryje się za niesamowitą zdolnością,
jaką posiada danio? -
2:30 - 2:35Główną rolę odgrywają długie komórki,
które rozciągają się w poprzek siatkówki, -
2:35 - 2:37zwane komórkami Müllera.
-
2:37 - 2:40Kiedy fotoreceptory są uszkodzone,
te komórki ulegają przekształceniu -
2:40 - 2:42i przyjmują nowe zadania.
-
2:42 - 2:46Komórki Müllera przypominają teraz
bardziej komórki macierzyste, -
2:46 - 2:49które potrafią wyspecjalizować się
w każdy rodzaj komórki. -
2:49 - 2:50Te długie komórki dzielą się,
-
2:50 - 2:54tworząc "dodatki", które w końcu
przekształcą się w fotoreceptory, -
2:54 - 2:59a potem przemieszczają się do tyłu oka
i utworzą połączenia z mózgiem. -
2:59 - 3:02Niektórzy naukowcy sądzą,
że odkryli sposób działania, -
3:02 - 3:04gdzie z pomocą przychodzą dwie substancje,
-
3:04 - 3:06które pobudzają aktywność mózgu,
-
3:06 - 3:09znane jako kwas glutaminowy
i kwas amino-adypinowy. -
3:09 - 3:11To dzięki nim w oczach myszy,
-
3:11 - 3:15komórki Müllera dzielą się
i przekształcają w fotoreceptory, -
3:15 - 3:17które potem migrują do siatkówki,
-
3:17 - 3:21aby uzupełnić przygrywającą armię
nowymi żołnierzami. -
3:21 - 3:24Nie dzieje się tak w siatkówce ludzi,
-
3:24 - 3:28dlatego problemem jest wywołanie
takiej zmiany w komórkach Müllera -
3:28 - 3:30w ludzkim oku.
-
3:30 - 3:33Jak można w pełni kontrolować ten proces?
-
3:33 - 3:36Jak fotoreceptory połączą się z siatkówką?
-
3:36 - 3:39Czy jest to w ogóle możliwe u ludzi?
-
3:39 - 3:42Czy ten mechanizm zniknął w toku ewolucji?
-
3:42 - 3:46Dopóki nie odkryjemy
powstania tego zjawiska, -
3:46 - 3:49odbudowa siatkówki pozostanie
tajemniczą i niezwykłą zdolnością -
3:49 - 3:52zwykłej rybki.
- Title:
- Czy możliwe jest przywrócenie wzroku? - David Davila
- Description:
-
Pełna lekcja na: http://ed.ted.com/lessons/could-be-blind-eye-regenerate-david-davila
Zazwyczaj myślimy o ślepocie jak o czymś wrodzonym, ale pewne choroby genetyczne mogą się rozwinąć w dzieciństwie albo nawet w okresie dorosłości. Czy możliwe jest przywrócenie wzroku? David Davila wyjaśnia, jak niesamowite zdolności regeneracji w siatkówce danio pręgowanego pozwalają naukowcom zbadać ten problem.
Lekcja - David Davila, animacja - Eli Enigenburg.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:07
Dimitra Papageorgiou approved Polish subtitles for Could a blind eye regenerate? - David Davila | ||
Ewa Stein accepted Polish subtitles for Could a blind eye regenerate? - David Davila | ||
Ewa Stein edited Polish subtitles for Could a blind eye regenerate? - David Davila | ||
Ewa Stein edited Polish subtitles for Could a blind eye regenerate? - David Davila | ||
Ewa Stein edited Polish subtitles for Could a blind eye regenerate? - David Davila | ||
Ewa Stein edited Polish subtitles for Could a blind eye regenerate? - David Davila | ||
Ewa Stein edited Polish subtitles for Could a blind eye regenerate? - David Davila | ||
Ewa Stein edited Polish subtitles for Could a blind eye regenerate? - David Davila |