Θα μπορούσε να αναγεννηθεί ένα τυφλό μάτι; - Ντέιβιντ Νταβίλα

Δείτε το πλήρες μάθημα: http://ed.ted.com/lessons/could-a-blind-eye-regenerate-david-davila

Τείνουμε να πιστεύουμε ότι η τυφλότητα είναι κάτι με το οποίο γεννιέσαι αλλά, με μερικές γενετικές ασθένειες, μπορεί στην ουσία να αναπτυχθεί στην παιδική ηλικία ή ακόμα και σε ενήλικα άτομα. Υπάρχει δυνατότητα αναγέννησης του τυφλού ματιού; Ο Ντέιβιντ Νταβίλα εξηγεί πως ο εκπληκτικός αναγεννητικός αμφιβληστροειδής του ψαριού ζέβρα προκαλεί τους επιστήμονες να διερευνήσουν περαιτέρω αυτό το ερώτημα.

Μάθημα από τον Ντέιβιντ Νταβίλα, κινούμενη ψηφιακή απεικόνιση από τον Ιλάι Ενίγκενμπουργκ.

Φανταστείτε ότι μέρα με τη μέρα,
το οπτικό σας πεδίο μειώνεται,

περιορίζεται ή χάνεται
μέχρι που τελικά τυφλώνεστε τελείως.

Πιστεύουμε συνήθως ότι
κάποιος γεννιέται τυφλός,

αλλά στην πραγματικότητα,
με πολλές παθήσεις όπως,

η μελαγχρωστική αμφιβληστριοπάθεια
και το σύνδρομο Ασερ,

η τυφλότητα μπορεί να αρχίσει
στην παιδική ηλικία, ή στην ενηλικίωση.

Κι οι δυο αυτές σπάνιες γενετικές παθήσεις
επηρεάζουν τον αμφιβληστροειδή,

την οθόνη στο πίσω μέρος του ματιού
που εντοπίζει το φως

και μας βοηθά να δούμε.

Φανταστείτε τώρα να μπορούσε
να αναγεννηθεί το μάτι

έτσι ώστε ένα τυφλό άτομο
να μπορούσε να δει ξανά.

Για να καταλάβουμε αυτή τη δυνατότητα

πρέπει να κατανοήσουμε
τη λειτουργία του αμφιβληστροειδή

και τι σχέση έχει
με ένα πολυτάλαντο πλάσμα

που λέγεται ψάρι ζέβρα.

Ο ανθρώπινος αμφιβληστροειδής αποτελείται
από διαφορετικά στρώματα κυττάρων,

με ειδικούς νευρώνες
στο πίσω μέρος του ματιού,

που λέγονται φωτοϋποδοχείς
και ονομάζονται ραβδία και κωνία.

Οι φωτοϋποδοχείς μετατρέπουν
το φως που εισέρχεται στο μάτι

σε σήματα που χρησιμοποιεί
ο εγκέφαλος για την παραγωγή όρασης.

Όσοι πάσχουν από το σύνδρομο Ασερ
και μελαγχρωστική αμφιβληστριοπάθεια

χάνουν σταθερά αυτούς τους φωτοϋποδοχείς

μέχρι που η οθόνη του ματιού
δεν μπορεί πλέον να ανιχνεύσει φως

ούτε να μεταδώσει σήματα στον εγκέφαλο.

Αντίθετα με τα περισσότερα
κύτταρα του σώματος,

οι φωτοϋποδοχείς δεν διαιρούνται
ούτε πολλαπλασιάζονται.

Γεννιόμαστε με τους φωτοϋποδοχείς
που θα έχουμε πάντα,

αυτός είναι ο λόγος που το μωρά
έχουν τόσο μεγάλα μάτια

και είναι τόσο χαριτωμένα.

Δεν ισχύει όμως αυτό για όλα τα ζώα.

Πάρτε για παράδειγμα το ψάρι ζέβρα,
έναν ειδικό της αναγέννησης.

Μπορεί να ξαναμεγαλώσει το δέρμα του,
τα κόκαλα του, την καρδιά του

και τον αμφιβληστροειδή του
αφού έχουν καταστραφεί.

Αν οι φωτοϋποδοχείς του αμφιβληστροειδή
του ψαριού ζέβρα

αφαιρεθούν ή καταστραφούν από τοξίνες

αναγεννώνται και ξανασυνδέονται
με τον εγκέφαλο και αποκαθίσταται η όραση.

Οι επιστήμονες ερευνούν αυτή
τη σούπερ δύναμη

γιατί ο αμφιβληστροειδής
τους μοιάζει με τον ανθρώπινο.

Οι επιστήμονες μπορούν να μιμηθούν
δυσλειτουργίες όπως το σύνδρομο Ασερ

ή τη μελαγχρωστική αμφιβληστριοπάθεια
στο μάτι του ψαριού ζέβρα.

Έτσι μπορούν να δουν πώς τα ψάρια ζέβρα
διορθώνουν τον αμφιβληστροειδή τους

ώστε να χρησιμοποιήσουν κάποτε
παρόμοιες τακτικές για το ανθρώπινο μάτι.

Τι υπάρχει λοιπόν πίσω από την
σούπερ δύναμη του ψαριού ζέβρα;

Κύριο ρόλο έχουν ομάδες μακρών κυττάρων
κατά μήκος του αμφιβληστροειδή

που ονομάζονται
νευρογλοιακά κύτταρα Μύλλερ.

Όταν καταστρέφονται οι φωτοϋποδοχείς,
αυτά τα κύτταρα μεταμορφώνονται,

και αποκτούν νέο χαρακτήρα.

Τα κύτταρα αυτά αποκτούν περισσότερο
χαρακτήρα βλαστικών κυττάρων

όπου μπορούν να μετατραπούν
σε οποιοδήποτε τύπο κυττάρου.

Μετά αυτά τα κύτταρα διαιρούνται,

παράγοντας επιπλέον κύτταρα
που τελικά θα γίνουν νέοι φωτοϋποδοχείς,

που φτάνουν στο πίσω μέρος του ματιού
και ξανασυνδέονται με τον εγκέφαλο.

Κάποιοι ερευνητές θεωρούν ότι
βρήκαν το κλειδί αυτής της λειτουργίας

με τη βοήθεια μίας
από τις δύο χημικές ενώσεις

που δραστηριοποιούνται στον εγκέφαλο

και ονομάζονται γλουταμινικό
και αμινο-απιδικό οξύ.

Στα μάτια των ποντικών,

αυτές διαιρούν τα κύτταρα Μύλλερ
και τα μετατρέπουν σε φωτοϋποδοχείς,

που φτάνουν ύστερα στο πίσω μέρος
του αμφιβληστροειδούς,

σαν να αναπληρώνουν έναν αποτυχημένο
στρατό με νέους στρατιώτες.

Όμως, τίποτε ακόμη δεν έχει γίνει
στον δικό μας αμφιβληστροειδή,

και το ερώτημα είναι:

Πώς ενεργοποιούμε αυτή τη μετατροπή
των κυττάρων Μύλλερ στο ανθρώπινο μάτι;

Πώς μπορούμε να ελέγξουμε
πλήρως τη διαδικασία;

Πώς επανασυνδέονται οι φωτοϋποδοχείς
με τον αμφιβληστροειδή;

Είναι ποτέ δυνατό να γίνει
αυτό στον άνθρωπο;

Ή μήπως χάθηκε αυτός ο μηχανισμός με
το πέρασμα του χρόνου μέσω της εξέλιξης;

Μέχρι να ξεκαθαρίσουμε τις πηγές
αυτής της ικανότητας,

η αναγέννηση του αμφιβληστροειδή
θα παραμένει μια μυστήρια σούπερ δύναμη

του κοινού ψαριού ζέβρα.