Return to Video

Quyển sách kỳ bí nhất thế giới - Stephen Bax

  • 0:07 - 0:11
    Nằm sâu trong Thư viện Sách và Bản thảo
    quý hiếm của Beinecke tại Yale
  • 0:11 - 0:14
    là bản lưu duy nhất
    của một cuốn sách 240 trang.
  • 0:15 - 0:17
    Phương pháp định tuổi bằng cacbon
    dẫn tới năm 1420,
  • 0:18 - 0:20
    những trang giấy giả da với
    dòng chữ viết tay lặp lại
  • 0:20 - 0:23
    và hình vẽ bằng tay có vẻ như
    bị đánh cắp từ một giấc mơ.
  • 0:24 - 0:26
    Những loài cây thật và tưởng tượng,
  • 0:26 - 0:27
    những lâu đài trôi nổi,
  • 0:27 - 0:29
    những người phụ nữ đang tắm,
  • 0:29 - 0:30
    các biểu đồ chiêm tinh học,
  • 0:30 - 0:31
    các vòng tròn cung hoàng đạo,
  • 0:31 - 0:34
    và các mặt trăng và mặt trời
    có các khuôn mặt đi kèm chữ viết.
  • 0:37 - 0:41
    Cuốn sách khổ 24x16 centimet này
    được gọi là Bản thảo Voynich,
  • 0:41 - 0:44
    và nó là một trong những bí ẩn
    lớn nhất lịch sử chưa có lời giải.
  • 0:44 - 0:46
    Vì sao vậy?
  • 0:46 - 0:48
    Không ai có thể hiểu được
    nó nói điều gì.
  • 0:49 - 0:51
    Cái tên xuất phát từ Wilfrid Voynich,
  • 0:51 - 0:55
    một người bán sách ở xứ Ba Lan bắt gặp
    tài liệu ở đại học Jesuit
  • 0:55 - 0:57
    tại Ý vào năm 1912
  • 0:57 - 0:58
    Ông ấy đã bối rối.
  • 0:58 - 0:59
    Ai đã viết nó?
  • 0:59 - 1:00
    Nó được viết ra ở đâu?
  • 1:00 - 1:03
    Những từ ngữ kỳ lạ và hình vẽ
    đầy rung động này đại diện cái gì?
  • 1:04 - 1:06
    Những trang sách chứa đựng bí mật gì?
  • 1:06 - 1:09
    Ông ấy đã mua bản thảo
    từ các linh mục thiếu tiền ở đại học,
  • 1:10 - 1:11
    và sau cùng thì đưa nó tới Mỹ,
  • 1:11 - 1:15
    nơi mà các chuyên gia tiếp tục bị bối rối
    trong suốt hơn một thế kỷ.
  • 1:16 - 1:19
    Các chuyên gia giải mã nói rằng chữ viết
    có tất cả đặc điểm
  • 1:19 - 1:20
    của một ngôn ngữ thực sự,
  • 1:20 - 1:22
    chỉ có điều đó là loại
    chưa ai từng thấy trước đây.
  • 1:22 - 1:25
    Điều làm nó có vẻ chân thật là
    trong các ngôn ngữ thực thụ,
  • 1:25 - 1:29
    các chữ cái và nhóm chữ cái xuất hiện
    với tần suất không đổi,
  • 1:30 - 1:32
    và ngôn ngữ trong bản thảo Voynich
  • 1:32 - 1:35
    có quy luật mà bạn không thể tạo
    từ một chương trình tạo ký tự ngẫu nhiên.
  • 1:35 - 1:38
    Ngoài ta, ta biết hơn một chút
    so với thứ ta nhìn thấy.
  • 1:39 - 1:41
    Các chữ cái thay đổi
    theo bút pháp và chiều cao.
  • 1:41 - 1:45
    Một vài được mượn từ kiểu viết khác,
    nhưng rất nhiều chữ cái là độc nhất.
  • 1:45 - 1:48
    Những chữ cái cao hơn
    được gọi là các ký tự giá treo.
  • 1:48 - 1:50
    Khắp bản thảo được trang trí cẩn thận
  • 1:50 - 1:52
    với các vật giống cuộn giấy.
  • 1:52 - 1:55
    Có vẻ như nó được viết bởi hai
    bàn tay hay nhiều hơn,
  • 1:55 - 1:57
    với bức vẽ được làm
    bởi một bên khác nữa.
  • 1:58 - 2:03
    Qua nhiều năm, ba giả thuyết chính
    nổi bật về văn bản của bản thảo.
  • 2:04 - 2:06
    Giả thuyết đầu là
    nó được viết bằng mật mã,
  • 2:06 - 2:09
    một mật mã bí mật được thiết kế có chủ ý
    để giấu ý nghĩa bí mật.
  • 2:10 - 2:13
    Giả thuyết thứ hai là
    bản thảo là một trò lừa đảo
  • 2:13 - 2:16
    được viết không có ý nghĩa
    để lừa tiền từ một người mua cả tin.
  • 2:16 - 2:19
    Có vài nghi ngờ tác giả là
    một kẻ bịp bợm thời trung cổ.
  • 2:19 - 2:21
    Một vài người khác thì cho
    đó chính là Voynich.
  • 2:23 - 2:26
    Giả thuyết thứ ba là bản thảo được viết
    bởi một ngôn ngữ thực thụ,
  • 2:27 - 2:28
    nhưng là loại ngôn ngữ
    chưa được biết tới.
  • 2:29 - 2:32
    Có lẽ các học giả thời Trung cổ
    đang cố tạo ra một bảng chữ cái
  • 2:32 - 2:34
    cho một loại ngôn ngữ được nói
    nhưng chưa được viết.
  • 2:35 - 2:39
    Trong trường hợp đó, bản thảo Voynich
    có lẽ như là bản thảo Rongorongo
  • 2:39 - 2:40
    được tạo ra trên đảo Phục sinh,
  • 2:40 - 2:43
    giờ không thể đọc nổi sau khi
    nền văn hóa tạo ra nó sụp đổ.
  • 2:45 - 2:47
    Dù không ai có thể đọc nổi
    bản thảo Voynich,
  • 2:47 - 2:50
    điều đó không ngăn mọi người
    đoán ý nghĩa của nó.
  • 2:50 - 2:53
    Những người tin vào bản thảo
    là nỗ lực để tạo ra
  • 2:53 - 2:55
    một loại ngôn ngữ viết mới
  • 2:55 - 2:57
    suy đoán nó có thể
    là một cuốn Bách khoa toàn thư
  • 2:57 - 3:00
    chứa những kiến thức
    của nền văn hóa tạo ra nó.
  • 3:00 - 3:04
    Những người khác tin nó được viết bởi
    nhà triết học thế kỷ 13 Roger Bacon,
  • 3:04 - 3:07
    người cố gắng hiểu
    định luật toàn thể của ngữ pháp,
  • 3:08 - 3:12
    hoặc ở thế kỷ 16 bởi nhà thần bí
    thuộc triều Elizabeth John Dee,
  • 3:12 - 3:14
    chuyên gia giả kim thuật và bói toán.
  • 3:15 - 3:19
    Những giả thuyết là quyển sách được viết
    bởi một nhóm phù thủy người Ý,
  • 3:19 - 3:21
    hoặc thậm chí
    bởi những người trên Sao Hỏa.
  • 3:22 - 3:24
    Sau 100 năm thất vọng,
  • 3:24 - 3:27
    các nhà khoa học gần đây đã
    làm sáng tỏ một chút về bí ẩn.
  • 3:27 - 3:30
    Bước đột phá đầu tiên là
    phương pháp định tuổi bằng cacbon.
  • 3:30 - 3:34
    Và, các nhà khoa học đương đại
    đã tìm ra nguồn gốc của bản thảo
  • 3:34 - 3:37
    quay trở về thời Rome và Prague
    đến đầu năm 1612,
  • 3:37 - 3:41
    khi nó có lẽ được truyền từ
    Hoàng đế của đế quốc La Mã Rudolf II
  • 3:41 - 3:44
    cho bác sĩ của mình, Jacobus Sinapius.
  • 3:44 - 3:47
    Ngoài những sự đột phá lịch sử này,
  • 3:47 - 3:51
    các nhà nghiên cứu ngôn ngữ gần đây
    đã đề xuất một nhận dạng tạm thời
  • 3:51 - 3:52
    của một vài lời trong bản thảo.
  • 3:54 - 3:57
    Có thể các chữ cái bên cạnh bảy ngôi sao
    đánh vần là Tauran,
  • 3:57 - 3:59
    một cái tên cho sao Kim Ngưu,
  • 3:59 - 4:02
    một chòm sao gồm bảy ngôi sao
    gọi là chòm sao Pleiades?
  • 4:02 - 4:06
    Có thể từ này có nghĩa là Centaurun
    cho cây Centauria trong bức ảnh?
  • 4:07 - 4:10
    Có thể, nhưng tiến triển đang khá chậm.
  • 4:10 - 4:12
    Nếu ta có thể phá được mã của nó,
    ta sẽ tìm được cái gì?
  • 4:12 - 4:15
    Nhât ký giấc mơ của
    nhà vẽ tranh minh họa thế kỷ 15?
  • 4:15 - 4:17
    Một đống thứ vô nghĩa?
  • 4:17 - 4:19
    Hay thông tin thất lạc
    về nền văn hóa bị lãng quên?
  • 4:19 - 4:21
    Bạn nghĩ nó là gì?
  • 4:23 - 4:25
    Bài giảng bởi Stephen Bax.
  • 4:25 - 4:26
    Kể chuyện bởi Pen-Pen Chen.
  • 4:26 - 4:28
    Âm nhạc bởi Wonder Boy Audio.
  • 4:28 - 4:29
    Hoạt hình bởi TED-Ed.
Title:
Quyển sách kỳ bí nhất thế giới - Stephen Bax
Speaker:
Stephen Bax
Description:

Xem đầy đủ bài giảng tại: http://ed.ted.com/lessons/the-world-s-most-mysterious-book-stephen-bax

Nằm sâu trong Thư viện Sách và Bản thảo quý hiếm của Beinecke tại Yale là một cuốn sách 240 trang. Phương pháp định tuổi bằng cacbon đã chứng thực nó có từ khoảng 1420, các trang sách chứa chữ viết tay được lặp lại và các hình vẽ bằng tay như bị đánh cắp từ một giấc mơ. Nó được gọi là Bản thảo Voynich, và đó là một trong những bí ẩn lớn nhất lịch sử chưa có lời giải. Vì sao vậy? Không ai có thể chỉ ra nó nói gì. Stephen Bax điều tra tác phẩm bí ẩn này.

Bài giảng bởi Stephen Bax, minh họa bởi TED-Ed.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:43

Vietnamese subtitles

Revisions