ကမ္ဘာ့ အဆန်းကြယ်ဆုံး စာအုပ် Stephen Bax
-
0:07 - 0:11Yale's Beinecke Rare Book နဲ့
Manuscript Library ရဲ့ အတွင်းဘက်ကျကျမှာ -
0:11 - 0:15စာမျက်နှာ ၂၄၀ ပါတဲ့ ကျမ်းကြီး ရှိပါတယ်။
-
0:15 - 0:18မကြာသေးမီ ကာဗွန်သက်နည်းအရ
၁၄၂၀ ခုနှစ် ဝန်းကျင်ကဖြစ်တဲ့ -
0:18 - 0:20၎င်းရဲ့ သားရေတု စာမျက်နှာတွေမှာ
ကွင်းဆက် လက်ရေးနဲ့ -
0:20 - 0:24လက်နဲ့ဆွဲထားတဲ့ ရုပ်ပုံတွေဟာ အိပ်မက်
တစ်ခုထဲကနေ ခိုးထားတယ်လို့ ထင်ရတဲ့ ပါတယ်။ -
0:24 - 0:26တကယ်အပင်တွေနဲ့ စိတ်ကူးယဉ် အပင်တွေ၊
-
0:26 - 0:27မျောလွင့်နေတဲ့ ရဲတိုက်တွေ၊
-
0:27 - 0:29ရေချိုးနေတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ၊
-
0:29 - 0:30နက္ခတ်ဗေဒင် ကားချပ်တွေ၊
-
0:30 - 0:31ဆယ့်နှစ်ရာသီခွင်တွေ၊
-
0:31 - 0:37ပြီးတော့ စာသားပါတဲ့ မျက်နှာတွေပါတဲ့
နေတွေ၊ လတွေပါ။ -
0:37 - 0:42ဒီ ၂၄x၁၆ စင်တီမီတာ စာအုပ်ကို
Voynich လက်ရေးစာမူလို့ ခေါ်ပြီး -
0:42 - 0:45သမိုင်းရဲ ဖြေရှင်းမရတဲ့ အကြီးဆုံး
လျှို့ဝှက်ဆန်းကျယ်မှု တစ်ခုပါ။ -
0:45 - 0:46အကြောင်းရင်းက ဘာပါလိမ့်။
-
0:46 - 0:49၎င်းက ဘာကို ဆိုလိုကြောင်း ဘယ်သူမှ
မှန်းဆလို့မရနိုင်လို့ပါ။ -
0:49 - 0:51အမည်က ၁၉၁၂ ခုနှစ်က အီတလီမှာရှိတဲ့
-
0:51 - 0:55Jesuit ကောလိပ်မှာ ဒီမှတ်တမ်းကိုတွေ့ခဲ့တဲ့
Wilfrid Voynich ဆိုတဲ့ ပိုလန် -
0:55 - 0:57စာအုပ်ရောင်းသမား ဆီကလာတာပါ။
-
0:57 - 0:58သူ အကြံအိုက်သွားခဲ့တယ်။
-
0:58 - 0:59ဒါကို ဘယ်သူရေးတာလဲ။
-
0:59 - 1:00ဒါကို ဘယ်မှာ လုပ်ခဲ့တာလဲ။
-
1:00 - 1:04ဒီထူးဆန်းတဲ့ စကားလုံးတွေနဲ့
မြူးကြွတဲ့ ပုံတွေက ဘာကို ကိုယ်စားပြုလဲ။ -
1:04 - 1:07ဘယ်လျှို့ဝှက်ချက်တွေက
စာမျက်နှာတွေကို ထိန်းတာလဲ။ -
1:07 - 1:10သူဟာ ဒီလက်ရေးမူကို ကောလိပ်က
ဘိုင်ကျနေတဲ့ ဘုန်းကြီးဆီက ဝယ်ပြီး -
1:10 - 1:12နောက်ဆုံး U.S ကို ယူလာခဲ့တယ်၊
-
1:12 - 1:16အဲဒီမှာ ကျွမ်းကျင်သူတွေ ရာစုနှစ်တစ်ခုကျော်
ဆက်ပြီး အကြံအိုက်ခဲ့ကြတယ်။ -
1:16 - 1:20လက်ရေးပညာ ဖော်ထုတ်သူတွေက ဒီလက်ရေးမှာ
ဘယ်သူမှ အရင်က မမြင်ဖူးတဲ့ -
1:20 - 1:23တကယ့် ဘာသာစကား တစ်ခုရဲ့
လက္ခဏာအားလုံး ရှိတယ်တဲ့။ -
1:23 - 1:25ဒါကို တကယ့် ဘာသာစကားတွေမှာ
အစစ်အမှန်လို့ ထင်ရအောင်လုပ်တာက -
1:25 - 1:29တသမတ်တည်းရှိတဲ့ ကြိမ်နှုန်းတွေနဲ့
စာလုံးတွေနဲ့ စာလုံးစုတွေ ပုံပေါ်တာဖြစ်ပြီး -
1:29 - 1:32Voynich လက်ရေးမူထဲက ဘာသာစကားမှာ
-
1:32 - 1:35ကျပန်း စာလုံးထုတ်စက်ကနေ
သင်မတွေ့ရတဲ့ အဆင်တွေရှိနေတာပါ။ -
1:35 - 1:39ဒါ့ထက်ပိုတာက ကျွန်ုပ်တို့ဟာ ကိုယ်မြင်နိုင်
တာထက် နည်းနည်း ပိုသိကြတယ်။ -
1:39 - 1:41စာလုံးတွေဟာ ပုံစံနဲ့ အမြင့်မှာ
အမျိုးမျိုးဖြစ်နေတယ်။ -
1:41 - 1:45တစ်ချို့က အခြားအက္ခရာတွေက
ငှားယူထားပေမဲ့ အများအပြားက ထူးခြားတယ်။ -
1:45 - 1:48ပိုရှည်တဲ့ စာလုံးတွေကို ကြိုးစင် လက္ခဏာတွေ
အမည်တပ်ထားတယ်။ -
1:48 - 1:50ဒီလက်ရေးစာမူဟာ
ရှေးစာခွေလို အကွန့်အညွန့်တွေနဲ့ -
1:50 - 1:53အလွန်အကဲ တန်ဆာဆင်ထားတယ်။
-
1:53 - 1:55လက်နှစ်စုံ (သို့) ပိုများတဲ့ လက်တွေနဲ့
ရေးထားပုံပေါ်တယ်။ -
1:55 - 1:58ဆေးခြယ်ပြီး နောက်တစ်ဖွဲ့ ရှိသေးတာပေါ့။
-
1:58 - 2:04နှစ်တွေကြာလာတော့ လက်ရေးမူနဲ့ပတ်သက်တဲ့
အဓိက သီအိုရီ သုံးခုပေါ်ပေါက်လာတယ်။ -
2:04 - 2:06ပထမက ဒါက လျှို့ဝှက်
အဓိပ္ပါယ်ကို ဖုံးကွယ်ဖို့ -
2:06 - 2:10တမင်တကာ ပုံစံထုတ်ထားတဲ့ လျှို့ဝှက်
သင်္ကေတ စကားဝှက်နဲ့ ရေးထားတာတဲ့။ -
2:10 - 2:13ဒုတိယက ဒီစာရွက်စာတမ်းက ယုံလွယ်တဲ့
-
2:13 - 2:16ဝယ်သူတစ်ယောက်ဆီက
ငွေလိမ်ယူဖို့ ရေးထားတဲ့ လှည့်ကွက်တဲ့။ -
2:16 - 2:19တစ်ချို့ ထင်ကြေးပေးတာက စာရေးသူဟာ
အလယ်ခေတ်က လူလိမ် တစ်ယောက်တဲ့။ -
2:19 - 2:23အခြားသူတွေက ဒါဟာ Voynich ကိုယ်တိုင်တဲ့။
-
2:23 - 2:27တတိယ သီအိုရီက ဒီလက်ရေးမူဟာ
တကယ့်ဘာသာစကား တစ်ခုနဲ့ ရေးထားပေမဲ့ -
2:27 - 2:29မသိရသေးတဲ့ စာတဲ့။
-
2:29 - 2:32ဖြစ်နိုင်တာက အလယ်ခေတ် ပညာရှင်တွေဟာ
ပြောဆိုခဲ့ပေမဲ့ မရေးရသေးတဲ့ -
2:32 - 2:35ဘာသာစကားတစ်ခုရဲ့ အက္ခရာကို
ထွင်ဖို့ ကြိုးစားနေတာပါ။ -
2:35 - 2:39ဒီကိစ္စမှာ Voynich လက်ရေးမူဟာ
ဒီစာ ပျက်ပြားစေတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုနောက်ပိုင်း -
2:39 - 2:41အခုအခါ ဖတ်မရနိုင်တဲ့
-
2:41 - 2:45Easter Island မှာ ထွင်ခဲ့တဲ့ rongorongo
စာလိုဖြစ်လောက်တယ်၊ -
2:45 - 2:47Voynich လက်ရေးမူကို ဘယ်သူမှမဖတ်နိုင်ပေမဲ့
-
2:47 - 2:50၎င်းက ပြောနိုင်လောက်တာကို
မှန်းဆခြင်းကနေ ရပ်မသွားခဲ့ဘူး။ -
2:50 - 2:53ဒီလက်ရေးမူဟာ အရေးဘာသာစကား
တစ်ခုရဲ့ ပုံစံသစ်ကို ဖန်တီးဖို့ -
2:53 - 2:55ကြိုးစားမှုတစ်ခုလို့ ယုံကြည်သူတွေက
-
2:55 - 2:57ဒါက ၎င်းက ထွက်တဲ့ ယဉ်ကျေးမှုရဲ့
အသိသုတတွေပါတဲ့ -
2:57 - 3:00စွယ်စုံကျမ်းတစ်ခုဖြစ်လောက်တယ်လို့
ထင်ကြေးပေးကြတယ်။ -
3:00 - 3:04အခြားသူတွေက ဒါဟာ သဒ္ဒါရဲ့ လူတိုင်း
လက်ခံတဲ့ဥပဒသကို နားလည်ဖို့ ကြိုးပမ်းခဲ့တဲ့ -
3:04 - 3:08၁၃ ရာစု ဒဿနပညာရှင် Roger Bacon
-
3:08 - 3:12(သို့) ၁၆ ရာစုက အဂ္ဂိရတ်နဲ့ ဂမ္ဘီရဉာဏ်ကို
ဟောကိန်းထုတ်တဲ့ အဲလီဇဘက်ခေတ် -
3:12 - 3:15တန်ခိုးရှင် John Dee
ရေးခဲ့တာလို့ ယုံကြည်ကြတယ်။ -
3:15 - 3:19ဒီစာအုပ်ဟာ အီတလီ စုန်းမတစ်သိုက် (သို့)
အင်္ဂါဂြိုဟ်သားတွေကတောင် ရေးတာဆိုတဲ့ -
3:19 - 3:22ဘေးပန်း သီအိုရီတွေရှိသေးတယ်။
-
3:22 - 3:24နှစ် ၁၀၀ အားမလိုအားမရ ဖြစ်ပြီးနောက်မှာ
-
3:24 - 3:28မကြာခင်က သိပ္ပံပညာရှင်တွေဟာ
လျှို့ဝှက်မှုကို အနည်းငယ် ဖော်ထုတ်ခဲ့တယ်။ -
3:28 - 3:30ပထမတွေ့ရှိမှုက ကာဗွန် သက်တမ်းပါ၊
-
3:30 - 3:34ဒါ့အပြင် ခေတ်ပြိုင် သမိုင်းဆရာတွေက
စာမူရဲ့ အထောက်အထားကို -
3:34 - 3:38ရောမ၊ ပရာဟာတို့ကနေ ၁၆၁၂
အစောပိုင်းအထိ ခြေရာခံခဲ့တယ်၊ -
3:38 - 3:41မြင့်မြတ်တဲ့ ရိုမန်ဧကရာဇ် Rudolf II ကနေ
သမားတော် Jacobus Sinapius ကို -
3:41 - 3:44လွဲပြောင်းပေးချိန် ဖြစ်လောက်ပါတယ်။
-
3:44 - 3:47ဒီသမိုင်းဆိုင်ရာ
တိုးတက်ဖြစ်ပေါ်မှုတွေအပြင် -
3:47 - 3:51မျာမကြာမီက ဘာသာဗေဒ သုတေသီတွေက
လက်ရေးမူရဲ့ အချို့စာလုံးတွေရဲ့ -
3:51 - 3:54ယာယီကိုယ်စားပြုချက်ကို အဆိုပြုခဲ့တယ်။
-
3:54 - 3:57Tauran ကို စာလုံးပေါင်းတဲ့ ကြယ်ခုနှစ်လုံး
ဘေးက စာလုံးတွေဟာ -
3:57 - 3:59Taurus အတွက် အမည်ဖြစ်နိုင်လား။
-
3:59 - 4:02Pleiades လို့ခေါ်တဲ့ ကြယ်ခုနှစ်လုံးပါတဲ့
ကြယ်စုလေ။ -
4:02 - 4:07ဒီစကားလုံးက ပုံထဲက Centaurea
အပင်အတွက် Centaurun ဖြစ်နိုင်လား။ -
4:07 - 4:10ဖြစ်နိုင်တာက တိုးတက်မှုက နှေးတယ်ပေါ့။
-
4:10 - 4:13၎င်းရဲ့ စကားဝှက်ကို ဖြည်နိုင်ရင်
ဘာတွေ့နိုင်လောက်လဲ။ -
4:13 - 4:15၁၅ ရာစု သရုပ်ဖော်ပန်းချီဆရာရဲ့
အိပ်မက် မှတ်တမ်းလား။ -
4:15 - 4:17ပေါက်တတ်ကရ အစုကြီးလား။
-
4:17 - 4:19ဒါမှမဟုတ် မေ့လျော့ခံ ယဉ်ကျေးမှုရဲ့
ပျောက်သွားတဲ့ အသိသုတလား။ -
4:19 - 4:21ဘာလို့ သင်ထင်သလဲ။
- Title:
- ကမ္ဘာ့ အဆန်းကြယ်ဆုံး စာအုပ် Stephen Bax
- Speaker:
- Stephen Bax
- Description:
-
more » « less
သင်ခန်းစာ အပြည့်အစုံကို http://ed.ted.com/lessons/the-world-s-most-mysterious-book-stephen-bax တွင်ကြည့်ရှုပါ။
Yale's Beinecke Rare Book နဲ့ Manuscript Library ရဲ့ အတွင်းဘက်ကျကျ နေရာမှာ စာမျက်နှာ ၂၄၀ ပါတဲ့ ကျမ်းကြီး ရှိပါတယ်။ မကြာသေးမီ ကာဗွန်နည်းအရ ၁၄၂၀ ဝန်းကျင်က ဖြစ်တယ်လို့ သိလာရတဲ့ ၎င်ထဲမှာ ကွင်းဆက်ဖြစ်နေတဲ့ လက်ရေးနဲ့ လက်နဲ့ဆွဲထားတဲ့ ရုပ်ပုံတွေဟာဖြင့်
အိပ်မက်တစ်ခုထဲကနေ ခိုးထားတယ်လို့ ထင်ရပါတယ်။ ဒါကို Voynich လက်ရေးမူလို့ခေါ်ပြီး ဒါဟာ သမိုင်းရဲ ဖြေရှင်းလို့မရတဲ့ အကြီးဆုံး လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်မှုတွေထဲက တစ်ခုပါ။
သင်ခန်းစာကို Stephen Bax ကပြုစုပြီး လှုပ်ရှားရုပ်ပုံတွေကိုတော့ TED-Ed က ဖန်တီးထားပါတယ်။ - Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:43
|
sann tint approved Burmese subtitles for The world’s most mysterious book - Stephen Bax | |
|
Myo Aung accepted Burmese subtitles for The world’s most mysterious book - Stephen Bax | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for The world’s most mysterious book - Stephen Bax | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for The world’s most mysterious book - Stephen Bax | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for The world’s most mysterious book - Stephen Bax | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for The world’s most mysterious book - Stephen Bax | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for The world’s most mysterious book - Stephen Bax | |
|
|
sann tint edited Burmese subtitles for The world’s most mysterious book - Stephen Bax |