Peter van Uhm: Neden silahı seçtim
-
0:00 - 0:03Hollanda'nın en yüksek rütbeli
-
0:03 - 0:05ve dünyanın her yerinde birlikleri olan
-
0:05 - 0:08komutanı olarak,
-
0:08 - 0:10bugün burada olmak
-
0:10 - 0:12benim için bir onurdur.
-
0:12 - 0:14Etrafıma baktığımda
-
0:14 - 0:16bu TEDxAmsterdam toplantısında
-
0:16 - 0:20çok özel bir dinleyici kitlesi görüyordum.
-
0:20 - 0:22Bugün buraya gelme davetine
-
0:22 - 0:25evet dememin sebebi
-
0:25 - 0:28sizlersiniz.
-
0:29 - 0:31Etrafıma baktığımda,
-
0:31 - 0:33katkıda bulunmak isteyen
-
0:33 - 0:35insanlar görüyorum,
-
0:35 - 0:37dünyayı daha iyi bir yer yapmak isteyen
-
0:37 - 0:40insanlar görüyorum,
-
0:40 - 0:43çığır açan bilimsel işler yaparak,
-
0:43 - 0:47etkileyici sanat eserleri yaratarak,
-
0:47 - 0:49eleştirel makaleler veya
-
0:49 - 0:52ilham veren kitaplar yazarak,
-
0:52 - 0:55ve sürdürülebilir işler kurarak buna katkıda bulunuyorsunuz.
-
0:55 - 0:58Ve hepiniz de
-
0:58 - 1:00kendi aletlerinizi seçmişsiniz,
-
1:00 - 1:02daha iyi bir dünya yaratma hedefini
-
1:02 - 1:05gerçekleştirebilmek için.
-
1:05 - 1:07Kiminiz mikroskobbu seçmiş
-
1:07 - 1:09alet olarak.
-
1:09 - 1:12Kiminiz dansı ya da resmi,
-
1:12 - 1:15veya demin dinlediğimiz gibi müziği seçmiş.
-
1:15 - 1:18Kiminiz kalemi seçmiş.
-
1:18 - 1:22Diğerleriyse parayı seçmiş aracı olarak.
-
1:22 - 1:24Bayanlar baylar,
-
1:24 - 1:27ben farklı bir tercih yaptım.
-
1:40 - 1:42Teşekkür ederim.
-
1:45 - 1:48Bayanlar baylar...
-
1:48 - 1:51(Kahkaha)
-
1:51 - 1:55(Alkış)
-
1:56 - 1:59Sizin amacınızı paylaşıyorum.
-
1:59 - 2:01Önceden dinlediğiniz
-
2:01 - 2:05konuşmacıların hedeflerini paylaşıyorum.
-
2:05 - 2:08Benim seçimim
-
2:08 - 2:11kalemi kullanmak,
-
2:11 - 2:15fırçayı, kamerayı kullanmak değildi.
-
2:15 - 2:19Ben bu aleti seçtim.
-
2:19 - 2:22Silahı seçtim.
-
2:22 - 2:25Sizin için
-
2:25 - 2:28bu silaha yakın olmak
-
2:28 - 2:32tedirgin edici olabilir.
-
2:32 - 2:34Hatta korkunç bile olabilir.
-
2:34 - 2:36Gerçek bir silah
-
2:36 - 2:39birkaç metre ötenizde.
-
2:39 - 2:41Bir anlığına duralım ve
-
2:41 - 2:44bu tedirginliği hissedelim.
-
2:44 - 2:47Hatta duyabilirsiniz bile.
-
2:47 - 2:49Bir çoğunuzun
-
2:49 - 2:52hiçbir zaman bir silahın yakınında olmadığı
-
2:52 - 2:55gerçeğini kucaklayalım.
-
2:55 - 2:57Bu demek oluyor ki
-
2:57 - 3:00Hollanda barışsever bir ülke.
-
3:00 - 3:03Hollanda savaşta değil.
-
3:03 - 3:06Yani sokakları kollamak için
-
3:06 - 3:09askerlere ihtiyaç yok.
-
3:09 - 3:13Silah hayatımızın bir parçası değil.
-
3:13 - 3:16Pek çok ülkede
-
3:16 - 3:19farklı bir hikaye yaşanıyor.
-
3:19 - 3:21Pek çok ülkede
-
3:21 - 3:23insanlar silahlarla yüzleşiyorlar.
-
3:23 - 3:25Bastırılıyorlar.
-
3:25 - 3:28Gözleri korkutuluyor,
-
3:28 - 3:30diktatörler,
-
3:30 - 3:32teröristler,
-
3:32 - 3:34ve suçlular tarafından.
-
3:34 - 3:37Silahlar çok zarar verebilir.
-
3:37 - 3:39Birçok acının
-
3:39 - 3:41sebebidirler.
-
3:41 - 3:43Niçin sizin önünüzde
-
3:43 - 3:46bu silahla duruyorum?
-
3:46 - 3:48Niye aracım olarak
-
3:48 - 3:51silahı seçtim?
-
3:51 - 3:53Bugün bunun sebebini anlatacağım.
-
3:53 - 3:55Bugün sizlere,
-
3:55 - 3:57daha iyi bir dünya yaratmak için
-
3:57 - 3:59niye silahı seçtiğimi anlatacağım.
-
3:59 - 4:01Ve silahın nasıl yardımcı olabileceğini de
-
4:01 - 4:04anlatmak istiyorum.
-
4:05 - 4:08Benim hikayem
-
4:08 - 4:11Nijmegen şehrinde başlıyor,
-
4:11 - 4:14Hollanda'nın doğusunda,
-
4:14 - 4:18doğduğum şehirde.
-
4:18 - 4:20Babam
-
4:20 - 4:24çok çalışan bir fırıncıydı,
-
4:24 - 4:27ama fırında işini bitirdiğinde
-
4:27 - 4:31bana ve kardeşime hikayeler anlatırdı.
-
4:31 - 4:33Ve çoğu zaman da
-
4:33 - 4:37şimdi sizlerle paylaşacağım hikayeyi anlatırdı.
-
4:37 - 4:39Babam İkinci Dünya Savaşı'nın başında
-
4:39 - 4:42Hollanda ordusunda
-
4:42 - 4:44askere alındığında
-
4:44 - 4:47neler olduğunun hikayesi.
-
4:47 - 4:50Naziler Hollanda'yı işgal ettiler.
-
4:50 - 4:53Acımasız planları açıkça ortadaydı.
-
4:53 - 4:55Baskıyla hükmetmek
-
4:55 - 4:58istiyorlardı.
-
4:58 - 5:02Diplomasi, Almanlar'ı durduramamıştı.
-
5:02 - 5:06Geriye sadece kaba güç kalmıştı.
-
5:06 - 5:09Son çaremiz buydu.
-
5:09 - 5:11Babam da bunu sağlamak için
-
5:11 - 5:13oradaydı.
-
5:13 - 5:15Avlanmayı bilen bir çiftçinin
-
5:15 - 5:17oğlu olarak,
-
5:17 - 5:20babam mülemmel bir nişancıydı.
-
5:20 - 5:22Hedef aldığında
-
5:22 - 5:24asla kaçırmazdı.
-
5:24 - 5:27Hollanda tarihinin bu belirleyici anında
-
5:27 - 5:30babam Nijmegen şehrinin yakınlarında
-
5:30 - 5:32Waal nehrinin kıyısında
-
5:32 - 5:35konumlandırılmıştı.
-
5:35 - 5:38Alman askerlerini rahatça hedef alabiliyordu,
-
5:38 - 5:41özgür bir ülkeyi işgal etmeye gelen askerleri,
-
5:41 - 5:43onun ülkesini,
-
5:43 - 5:45bizim ülkemizi.
-
5:45 - 5:48Ateş etti. Hiçbir şey olmadı.
-
5:48 - 5:50Tekrar ateş etti.
-
5:50 - 5:54Hiçbir Alman askeri yere düşmedi.
-
5:54 - 5:56Babama verilen
-
5:56 - 5:58eski bir silahtı
-
5:58 - 6:00ve mermiler karşı kıyıya bile
-
6:00 - 6:03erişemiyordu.
-
6:03 - 6:06Hitler'in birlikleri yollarına devam etti,
-
6:06 - 6:10ve babamın yappabileceği hiçbir şey yoktu.
-
6:11 - 6:14Babam öldüğü güne kadar
-
6:14 - 6:18o askerleri vuramadığı için sinirliydi.
-
6:18 - 6:21Bir şeyler yapabilirdi.
-
6:21 - 6:23Ancak eski bir silahla,
-
6:23 - 6:26silahlı birliklerin en iyi nişancısı bile
-
6:26 - 6:29hedefi vuramazdı.
-
6:29 - 6:32Bu hikaye beni çok etkiledi.
-
6:32 - 6:34Sonra lisedeyken
-
6:34 - 6:36müttefik askerlerin
-
6:36 - 6:39hikayelerinden etkilendim,
-
6:39 - 6:43bu askerler güvenli evlerini terk etmişti ve
-
6:43 - 6:45bilmedikleri, tanımadıkları
-
6:45 - 6:48bir ülkeyi ve halkını kurtarmak için
-
6:48 - 6:51hayatlarını tehlikeye atmışlardı.
-
6:51 - 6:54Benim doğduğum şehri kurtardılar.
-
6:54 - 6:57Ve o zaman kara verdim,
-
6:57 - 7:00silahı alacaktım,
-
7:00 - 7:03bizi kurtarmaya gelen
-
7:03 - 7:05o kadın ve adamlara
-
7:05 - 7:08duyduğum saygıyla
-
7:08 - 7:10ve de bazen
-
7:10 - 7:13iyiyle kötü arasında
-
7:13 - 7:15sadece bir silahın
-
7:15 - 7:18durabileceğinin farkındalığıyla.
-
7:18 - 7:20Bu sebepten ötürü
-
7:20 - 7:22silahı aldım,
-
7:22 - 7:24ateş etmek için değil,
-
7:24 - 7:26öldürmek için değil,
-
7:26 - 7:28yok etmek için değil,
-
7:28 - 7:32ancak kötülük yapmak isteyenleri durdurup
-
7:32 - 7:35zayıfları korumak için,
-
7:35 - 7:38demokratik değerleri savunmak,
-
7:38 - 7:41sahip olduğumuz özgürlüğü savunmak,
-
7:41 - 7:43ve bugün burada
-
7:43 - 7:45Amsterdam'da
-
7:45 - 7:48nasıl daha iyi bir dünya yaratabileceğimizi tartışabilmek için.
-
7:48 - 7:50Bayanlar baylar,
-
7:50 - 7:53karşınızda olma sebebim
-
7:53 - 7:56silahın şanından bahsetmek değil.
-
7:56 - 8:00Silahları sevmiyorum.
-
8:00 - 8:04Ve de bir kez atel altında kaldınız mı,
-
8:04 - 8:07şunu daha iyi algılarsınız ki,
-
8:07 - 8:10silah öyle övünülecek,
-
8:10 - 8:13maço bir alet değil.
-
8:13 - 8:15Bugün burada
-
8:15 - 8:17silahın barış ve istikrar sağlamak için
-
8:17 - 8:20nasıl kullanılabileceğini anlatacağım.
-
8:23 - 8:25Barış ve istikrarın sağlanmasında sahip olduğumuz
-
8:25 - 8:27en önemli aletlerden biri de
-
8:27 - 8:29silahtır.
-
8:29 - 8:33Bu size çelişkili gelebilir.
-
8:33 - 8:38Ancak bunu hem kendi gözlerimle gördüm
-
8:38 - 8:40Lübnan'daki yayılmalar sırasında,
-
8:40 - 8:42ve Saraybosna'da
-
8:42 - 8:45Hollanda savunmasının başındayken,
-
8:45 - 8:47bu aynı zamanda kesin
-
8:47 - 8:51istatistiklerle de desteklenmektedir.
-
8:51 - 8:54Son 500 senedir şiddet oranı
-
8:54 - 8:57çarpıcı bir şekilde düşmüştür.
-
8:57 - 8:59Gazetelerde gördüğümüz
-
8:59 - 9:02fotoğraflara rağmen,
-
9:02 - 9:04gelişmiş ülkeler arasındaki savaşlar
-
9:04 - 9:07artık olağan bir şey değildir.
-
9:07 - 9:09Avrupa'daki cinayet oranı
-
9:09 - 9:11Ortaçağ'dan beri
-
9:11 - 9:1330 kat azalmıştır.
-
9:13 - 9:16Ve iç savaş, baskı gibi olayların gelişmesi
-
9:16 - 9:19Soğuk Savaş'tan sonra azalmıştır.
-
9:19 - 9:21İstatistikler gösteriyor ki
-
9:21 - 9:23biz nispeten
-
9:23 - 9:25barış içinde bir çağda yaşıyoruz.
-
9:25 - 9:27Neden?
-
9:27 - 9:30Neden şiddet azaldı?
-
9:30 - 9:33İnsanın zihin yapısı mı değişti?
-
9:33 - 9:36Daha bu sabah insanın zihin yapısından bahsediyorduk.
-
9:36 - 9:39Açıkça içimizdeki hayvani dürtüleri mi kaybettik?
-
9:39 - 9:41Öç alma,
-
9:41 - 9:43şiddet dolu hareketlerimiz,
-
9:43 - 9:46ve saf öfke gibi hislerimizi mi yitirdik?
-
9:46 - 9:49Ya da başka bir şey mi var?
-
9:49 - 9:51Son kitabında
-
9:51 - 9:53Harvard profesörü Steven Pinker,
-
9:53 - 9:55ve ondan önce de birçok kişi
-
9:55 - 10:00şu sonuca varıyor,
-
10:00 - 10:03daha barışçıl toplumların arkasındaki kuvvet,
-
10:03 - 10:06anayasal devletin yayılması ve
-
10:06 - 10:09meşru şiddet kullanımının
-
10:09 - 10:11geniş bir kapsamda
-
10:11 - 10:14devlet tekelinde olmasındandır,
-
10:14 - 10:20bu şiddet demokratik olarak seçilen bir devletle,
-
10:20 - 10:23yargı ve yürütmenin birbirini deneltemesiyle
-
10:23 - 10:27ve bağımsız bir hukuk sistemiyle meşrulaştırılır.
-
10:27 - 10:30Bir başka deyişle, devlet tekeli
-
10:30 - 10:33şiddet kullanımını
-
10:33 - 10:36kontrol altında tutmaktadır.
-
10:36 - 10:39Şiddetin devlet tekelinde olması
-
10:39 - 10:41başlıca
-
10:41 - 10:43bir güvencedir.
-
10:43 - 10:45Böylece toplumda
-
10:45 - 10:47potansiyel olarak düşman gruplar arasında
-
10:47 - 10:49silahlanma yarışına girilmesi
-
10:49 - 10:51dürtüsü ortadan kalkar.
-
10:51 - 10:54İkinci olarak, şiddet kullanımından gelecek kazancı
-
10:54 - 10:57zararlı kılan cezaların olması
-
10:57 - 11:00bu durumu bir kademe daha ilerletir.
-
11:00 - 11:02Şiddetten kaçınmak,
-
11:02 - 11:04savaş başlatmaktan
-
11:04 - 11:07daha karlı hale gelir.
-
11:07 - 11:10Şiddetin yokluğu
-
11:10 - 11:13bir çark gibidir.
-
11:13 - 11:16Barışı daha da artırır.
-
11:16 - 11:18Çatışmanın olmadığı bir yerde
-
11:18 - 11:21ticaret de gelişir.
-
11:21 - 11:23Ve ticaret de şiddete karşı
-
11:23 - 11:26önemli bir güçtür.
-
11:26 - 11:29Ticaretle, ortaklar arasında karşılıklı dayanışma
-
11:29 - 11:33ve ortak kazanç oluşur.
-
11:33 - 11:35Ve ortak kazanç söz konusu olduğunda,
-
11:35 - 11:37iki taraf da
-
11:37 - 11:39savaşta olduğundan
-
11:39 - 11:42daha fazla kazanıyor olurlar.
-
11:42 - 11:44Savaş açıkça
-
11:44 - 11:47en iyi seçenek değildir,
-
11:47 - 11:52şiddet de bu yüzden azalmıştır.
-
11:52 - 11:54Bu, bayanlar baylar,
-
11:54 - 11:57benim silahlı kuvvetlerimin varlığının
-
11:57 - 12:00arkasındaki mantıktır.
-
12:00 - 12:02Silahlı kuvvetler
-
12:02 - 12:05şiddetin devlet tekelinde olmasını sağlar.
-
12:05 - 12:08Bunu yasal bir şekilde,
-
12:08 - 12:12sadece demokrasimiz bizden istedikten sonra
-
12:12 - 12:14yaparız.
-
12:14 - 12:17Dünyadaki savaş istatistiklerinin
-
12:17 - 12:20azalmasına
-
12:20 - 12:22katıkda bulunan da
-
12:22 - 12:24silahın bu şekilde kontrollü
-
12:24 - 12:26ve yasal bir şekilde
-
12:26 - 12:28kullanılmasıdır.
-
12:28 - 12:31Pek çok sivil savaşın çözümüne yol açan da
-
12:31 - 12:33barış koruma misyonlarına olan
-
12:33 - 12:36bu katılımdır.
-
12:36 - 12:39Benim askerlerim silahı
-
12:39 - 12:43bir barış aracı olarak kullanıyor.
-
12:43 - 12:46Ve düşkün devletlerin tehlikeli olması
-
12:46 - 12:48tam da bu sebeptendir.
-
12:48 - 12:50Düşkün devletlerde
-
12:50 - 12:54yasal ve demokrasiyle kontrol edilen bir güç yoktur.
-
12:54 - 12:57Düşkün devletler silahı barış
-
12:57 - 13:01ve istikrar aracı olarak görmezler.
-
13:01 - 13:03Bu yüzden düşkün devletler
-
13:03 - 13:05tüm bir bölgeyi kaosa
-
13:05 - 13:08ve çatışmaya sürükleyebilir.
-
13:08 - 13:10Bu yüzden anayasal devlet
-
13:10 - 13:12konseptinin yayılması
-
13:12 - 13:14bizim yabancı heyetlerimizin
-
13:14 - 13:17çok önemli bir cephesidir.
-
13:17 - 13:19Bu sebepten ötürü
-
13:19 - 13:21şu an Afganistan'da adli bir sistem
-
13:21 - 13:24kurmaya çalışıyoruz.
-
13:24 - 13:27Bu yüzden dünyanın dört bir yanında,
-
13:27 - 13:29polisleri,
-
13:29 - 13:32hakimleri ve cumhuriyet savcılarını eğitiyoruz.
-
13:32 - 13:34Ve bu yüzden,
-
13:34 - 13:37özellikle de Hollanda'da bu konuda tekiz,
-
13:37 - 13:40bu yüzden Hollanda anayasasında
-
13:40 - 13:42silahlı kuvvetlerin
-
13:42 - 13:44esas görevlerinden birinin
-
13:44 - 13:46uluslararası yasal düzeni
-
13:46 - 13:49desteklemek ve yüceltmek olduğu yazar.
-
13:50 - 13:52Bayanlar ve baylar,
-
13:52 - 13:54bu silaha bakarken
-
13:54 - 13:56insanoğlunun
-
13:56 - 13:59çirkin tarafıyla yüleşiyoruz.
-
14:00 - 14:02Her gün umuyorum ki
-
14:02 - 14:04politikacılar, diplomatlar,
-
14:04 - 14:06kalkındırma çalışanları
-
14:06 - 14:08çatışmayı
-
14:08 - 14:10barışa
-
14:10 - 14:12ve tehdidi
-
14:12 - 14:14umuda dönüştürebilirler.
-
14:14 - 14:16Ve umarım bir gün
-
14:16 - 14:18ordular terhis edilip
-
14:18 - 14:21insanlık şiddet ve baskı olmadan
-
14:21 - 14:25beraber yaşamanın bir yolunu bulabilir.
-
14:25 - 14:28Ancak o gün gelene kadar,
-
14:28 - 14:31biz ideallerin
-
14:31 - 14:34ve insani kusurlarımızın
-
14:34 - 14:36orta yolunu bulmamız gerek.
-
14:36 - 14:39O gün gelene kadar,
-
14:39 - 14:41Naziler'i eski bir tüfekle
-
14:41 - 14:44vurmaya çalışan
-
14:44 - 14:46babam için buradayım.
-
14:46 - 14:49Daha barışçıl bir dünya için
-
14:49 - 14:52hayatlarını tehlikeye atmaya hazır
-
14:52 - 14:56kadınlar ve adamlarım için buradayım.
-
14:56 - 14:59Afganistan'da bir görev sırasında
-
14:59 - 15:02bir roket tarafından vurulduğu için
-
15:02 - 15:05bacağında kalıcı hasarlar olan
-
15:05 - 15:08ve kısmi işitme kaybından muzdarip
-
15:08 - 15:12bu asker için buradayım.
-
15:12 - 15:14Bayanlar baylar
-
15:14 - 15:16silahı bir kenara bırakabileceğimiz
-
15:16 - 15:19o gün gelene kadar,
-
15:19 - 15:22umarım hepimiz
-
15:22 - 15:24barışın ve istikrarın
-
15:24 - 15:27bir bedelinin olduğunun farkındayızdır.
-
15:27 - 15:30Çok çalışma gerektirir
-
15:30 - 15:33çoğunlukla da sahne arkasında.
-
15:33 - 15:35Kaliteli araçlar ve iyi eğitilmiş
-
15:35 - 15:39kendini işine adamış askerler gerektirir.
-
15:39 - 15:41Umarım silahlı kuvvetlerimizin
-
15:41 - 15:43askerleri eğitme ve
-
15:43 - 15:45bu genç yüzbaşına,
-
15:45 - 15:47babama verilmiş olan
-
15:47 - 15:50eski silahın aksine iyi bir silah verme
-
15:50 - 15:53çabasına destek olursunuz.
-
15:53 - 15:56Umarım askerlerimiz dışarıdayken,
-
15:56 - 15:59eve döndüklerinde,
-
15:59 - 16:01yaralandırklarında
-
16:01 - 16:03ve bakımımıza ihtiyaçları olduğunda
-
16:03 - 16:05onları desteklersiniz.
-
16:05 - 16:07Hayatlarını tehlikeye atıyorlar,
-
16:07 - 16:10bizim için, sizin için,
-
16:10 - 16:14ve onları hayal kırıklığına uğratamayız.
-
16:14 - 16:18Umarım askerlerime saygı gösterirsiniz,
-
16:18 - 16:21elinde silah olan bu askerime.
-
16:21 - 16:25Çünkü daha iyi bir dünya istiyor.
-
16:25 - 16:27Çünkü istediği daha iyi dünyaya
-
16:27 - 16:30aktif bir katılımda bulunuyor,
-
16:30 - 16:33tıpkı bugün burada olan bizler gibi.
-
16:33 - 16:35Çok teşekkür ederim.
-
16:35 - 16:49(Alkış)
- Title:
- Peter van Uhm: Neden silahı seçtim
- Speaker:
- Peter van Uhm
- Description:
-
Peter van Uhm Hollanda Genelkurmay Başkanı olsa da, bu savaş yanlısı olduğu anlamına gelmiyor. TEDxAmsterdam'da kariyerinin nasıl kan dökme arzusuyla değil de, barış sevgisiyle dolu olduğunu, ve de barış için niye ordulara ihtiyacımız olduğunu anlatıyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 16:50