Peter van Uhm: Dlaczego wybrałem broń

Peter van Uhm jest dowódcą sił zbrojnych Holandii, ale nie znaczy to, że jest prowojenny. Na TEDxAmsterdam wyjaśnia, jaki wpływ na jego karierę ma umiłowanie pokoju, a nie żądza krwi, oraz dlaczego wojska są niezbędnym gwarantem pokoju.

Jako najwyższy rangą oficer wojskowy Holandii,

Jako najwyższy rangą oficer wojskowy Holandii,

z wojskami stacjonującymi na całym świecie,

jestem zaszczycony

mogąc być tu dziś z wami.

Kiedy rozglądam się po tej sali TEDxAmsterdam

Kiedy rozglądam się po tej sali TEDxAmsterdam

widzę szczególną publiczność.

To ze względu na was

przyjąłem zaproszenie

na dzisiejszą konferencję.

Kiedy się rozglądam,

widzę ludzi,

którzy chcą dać coś od siebie.

Widzę ludzi,

którzy chcą uczynić świat lepszym

poprzez rewolucyjną pracę naukową,

wspaniałe dzieła sztuki,

kluczowe artykuły

i inspirujące książki,

lub szerzenie zrównoważonego rozwoju.

Wszyscy wybraliście

swoje narzędzie

w tej misji

stworzenia lepszego świata.

Niektórzy wybrali mikroskop

jako swoje narzędzie.

Inni taniec, malarstwo,

lub muzykę jak ta, którą słyszeliśmy.

Niektórzy wybrali pióro.

Inni pracę z pieniądzem.

Panie i panowie,

ja wybrałem inaczej.

Dziękuję.

Panie i panowie --

(Śmiech)

(Aplauz)

Współdzielę waszą misję.

Bliskie są mi cele,

o których dzisiaj słyszeliśmy.

Nie wybrałem jednak

pióra, pędzla, czy aparatu.

pióra, pędzla, czy aparatu.

Wybrałem to narzędzie.

Wybrałem broń.

Jak już słyszeliście,

bliskość broni

może wzbudzać w was niepokój.

Może przerażać.

Prawdziwa broń.

W odległości kilku metrów.

Zatrzymajmy się na chwilę

i poczujmy tę niepewność.

Możecie ją nawet usłyszeć.

Cieszmy się z tego,

że prawdopodobnie większość z was

nigdy nie obcowała z bronią.

Oznacza to,

że Holandia to pokojowy kraj.

Holandia nie toczy wojny.

Oznacza to, że żołnierze nie muszą

patrolować naszych ulic.

Broń nie jest częścią naszego życia.

W wielu krajach

sytuacja jest inna.

W wielu krajach

ludzie mają kontakt z bronią.

Są prześladowani.

Są zastraszani

przez dyktatorów,

terrorystów,

przestępców.

Broń może wyrządzić wiele szkód.

Jest przyczyną

wielkiej rozpaczy.

Dlaczego więc stoję przed wami

trzymając tę broń?

Dlaczego wybrałem ją

na swoje narzędzie?

Dziś wyjśnię wam, dlaczego.

Opowiem wam dzisiaj,

dlaczego wybrałem broń

by stworzyć lepszy świat.

Opowiem wam też,

jak może ona pomóc.

Moja historia zaczyna się

w mieście Nijmegen

na wschodzie Holandii,

gdzie się urodziłem.

Mój ojciec

był ciężko pracującym piekarzem,

ale kiedy skończył się dzień w piekarni,

opowiadał mi i moim braciom różne historie.

Zazwyczaj była to ta opowieść,

którą teraz podzielę się z wami.

Opowieść o tym,

kiedy został powołany do Holenderskich sił zbrojnych,

kiedy został powołany do Holenderskich sił zbrojnych,

na początku II wojny światowej.

Naziści zaatakowali Holandię.

Ich mroczne plany były oczywiste.

Chcieli rządzić

jako oprawcy.

Dyplomatom nie udało się ich zatrzymać.

Pozostała tylko siła.

Była to nasza ostatnia szansa.

Mój ojciec był tam,

aby ją zapewnić.

Jako syn rolnika,

który polował,

mój ojciec był doskonałym strzelcem.

Kiedy celował,

zawsze trafiał.

W tym decydującym momencie naszej historii,

został wysłany

nad rzekę Waal,

niedaleko Nijmegen.

Miał niemieckich żołnierzy jak na tacy.

Przybyli okupować wolny kraj,

jego kraj,

nasz kraj.

Strzelił. Nic się nie stało.

Strzelił jeszcze raz.

Żaden z żołnierzy nie padł.

Mojemu ojcu dano

starą strzelbę,

która nie mogła sięgnąć

przeciwległego brzegu.

Hitlerowcy maszerowali dalej,

a mój ojciec nie był w stanie ich zatrzymać.

Do końca życia

frustrowały go te chybione kule.

Mógł coś zrobić.

Ale z tą starą strzelbą

nawet najlepszy strzelec wyborowy

nie trafiłby celu.

Zapamiętałem tę historię.

Później, w szkole średniej,

fascynowały mnie opowieści o

alianckich żołnierzy,

którzy opuścili swoje domy

i ryzykowali życiem

w obronie kraju i ludzi,

którzy byli im obcy.

Oswobodzili moje rodzinne miasto.

To wtedy zdecydowałem,

że wybiorę broń --

z szacunku i wdzięczności

wobec kobiet i mężczyzn,

którzy przybyli nas wyzwolić --

ze świadomością,

że czasem tylko broń

może stanąć

pomiędzy dobrem i złem.

To właśnie dlatego

wybrałem broń.

Nie po to, by strzelać, zabijać.

Nie po to, by strzelać, zabijać.

Nie po to, by niszczyć,

ale by powstrzymać tych, którzy czynią zło,

by chronić słabszych,

bronić demokratycznych wartości,

chronić wolność, dzięki której

mogliśmy się tu spotkać

i dziś, w Amsterdamie,

dyskutować o tym, jak uczynić świat lepszym.

Panie i panowie,

Nie stoję przed wami,

aby wychwalać broń.

Nie lubię jej.

Kiedy raz znajdziesz się pod ostrzałem,

na zawsze zrozumiesz,

że broń nie jest po prostu zabawką dla macho.

że broń nie jest po prostu zabawką dla macho.

Stoję tutaj,

aby opowiedzieć wam o broni

jako narzędziu pokoju i stabilizacji.

Być może jest to najważniejsze narzędzie

pokoju i stabilizacji,

jakie posiadamy.

Może brzmi to jak sprzeczność,

ale przekonało mnie do tego nie tylko to, co widziałem -

w czasie moich misji w Libanie czy Sarajewie,

w czasie mojej misji w Libanie czy Sarajewie,

jako głównodowodzący sił zbrojnych -

potwierdzają to także

zimne, twarde statystyki.

Przemoc stanowczo zmalała

w ciągu ostatnich 500 lat.

Pomimo obrazu,

jaki co dzień pokazują media,

wojny w krajach rozwiniętych

nie są codziennością.

Liczba morderstw w Europie

zmalała o współczynnik rzędu 30

od Średniowiecza.

A wojny domowe i prześladowania

zanikają od zakończenia Zimnej Wojny.

Statystyki pokazują,

że żyjemy w całkiem spokojnych czasach.

że żyjemy w całkiem spokojnych czasach.

Dlaczego?

Dlaczego przemoc zmalała?

Czy zmienił się ludzki umysł?

Dyskutowaliśmy o tym dzisiaj rano.

Czy straciliśmy zwierzęcą żądzę

do zemsty,

do brutalnych rytuałów,

do czystej rzezi?

Czy to coś innego?

W swojej najnowszej książce,

profesor Harvadru, Steven Pinker --

ale też wielu przed nim --

wnioskuje, że jednym z głównych powodów

mniej brutalnych społeczeństw

jest rozpowszechnienie państwa konstytucyjnego

i wprowadzenie na szeroką skalę

monopolu państwa

na prawomocne użycie przemocy --

uprawomocnione przez demokratycznie wybrany rząd,

przez system hamulców i równowagi

i niezależny system sądowniczy.

Innymi słowy, jest to układ,

w którym przemoc

jest pod ścisłą kontrolą.

Monopol państwa na przemoc,

służy przede wszystkim

jako otucha.

Niweluje potrzebę

wyścigu zbrojeń

pomiędzy potencjalnie wrogimi ugrupowaniami

w naszych społecznościach.

Po drugie, obecność kar

które przeciwważą korzyści płynące z przemocy

przechyla szalę jeszcze bardziej.

Unikanie przemocy

staje się bardziej lukratywne

niż wypowiadanie wojny.

Brak przemocy działa

jak koło zamachowe.

Jeszcze bardziej napędza pokój.

Tam, gdzie nie ma konfliktu,

kwitnie handel.

Handel jest kolejnym argumentem

przeciwko przemocy.

Handel oznacza współzależność

i wspólny zysk obu grup.

A gdzie jest wspólny zysk,

obie strony tracą więcej,

niż potencjalnie zyskałyby

rozpoczynając wojnę.

Wojna nie jest już

najlepszą opcją

i to dlatego pzemoc zmalała.

To, panie i panowie,

jest powodem istnienia

moich sił zbrojnych.

Siły zbrojne

wdrażają państwowy monopol na przemoc.

Czynimy to w uprawomocniony sposób,

dopiero gdy rząd o to poprosi.

dopiero gdy rząd o to poprosi.

To właśnie ta prawomocna

kontrola nad użyciem broni

przyczyniła się znacznie

do zmniejszenia statystyk wojny,

konfliktu i przemocy

na całym świecie.

To własnie podobny udział w misjach pokojowych

przyczynił się do rozwiązania

wielu wewnętrznych konfliktów.

Moi żołnierze używają broni

jako narzędzia pokoju.

To właśnie dlatego upadłe rządy

są takie niebezpieczne.

Upadłe rządy

nie posiadają uprawomocnionej kontroli nad przemocą.

Nie znają broni

jako narzędzia pokoju i stabilności.

To właśnie dlatego

mogą pogrążyć ze sobą cały region

w chaosie i konflikcie.

To dlatego rozprzestrzenianie idei

rządów konstytucyjnych

jest tak ważnym elementem

naszych misji.

To dlatego

próbujemy zbudować system sądowniczy

w Afganistanie.

To dlatego trenujemy policjantów,

szkolimy sędziów

oraz adwokatów na całym świecie.

I to dlatego --

a czyni to Holandię wyjątkową --

to dlatego w Holenderskiej konstytucji czytamy, że

jednym z głównych zadań

sił zbrojnych

jest utrzymanie i szerzenie

międzynarodowego prawa.

Panie i panowie,

patrząc na tę broń,

stawiamy czoła

ohydnej stronie ludzkiego umysłu.

Co dzień modlę się,

by politycy, dyplomaci

i pomoc humanitarna

mogli przemienić konflikt

w pokój

a zagrożenie

w nadzieję.

Mam nadzieję, że pewnego dnia

armie zostaną rozwiązane

a ludzie znajdą sposób, aby żyć wspólnie

bez przemocy i opresji.

Jednak zanim nadejdzie ten dzień,

musimy sprawić, by ideały

i ludzkie porażki

spotkały się gdzieś po środku.

Zanim nadejdzie ten dzień,

utożsamiam się z moim ojcem,

który strzelał do nazistów

ze starej strzelby.

Utożsamiam się z ludźmi,

którzy gotowi są ryzykować życiem

za świat bez przemocy.

Utożsamiam się z tą żołnierz:

straciła częściowo słuch

i doznała trwałych obrażeń nogi,

trafionej odłamkiem rakiety

podczas misji w Afganistanie.

Panie i panowie,

dopóki nie nadejdzie ten dzień,

w którym będziemy mogli opuścić broń,

mam nadzieję, że zgodzicie się,

że pokój i stablizacja

nie przychodzą łatwo.

Potrzeba ciężkiej pracy,

często za kulisami.

Potrzeba dobrego sprzętu

i przeszkolonych, oddanych sprawie żołnierzy.

Mam nadzieję, że wesprzecie

starania naszych sił zbrojnych

w trenowaniu żołnierzy

takich, jak młoda kapitan

i zaopatrzeniu ich w dobrą broń

zamiast takiej, jaką dostał mój ojciec.

Mam nadzieję, że będziecie ich wspierać,

kiedy będą tam,

kiedy wrócą do domu

i kiedy będą ranni

i będą potrzebować naszej opieki.

Kładą swoje życie na szali

dla nas, dla was,

i nie możemy ich zawieść.

Mam nadzieję, że docenicie ich,

tę kapitan i tę broń,

ponieważ ona pragnie lepszego świata,

chce aktywnie go zmieniać

na lepszy,

jak my wszyscy tutaj.

Dziękuję.

(Aplauz)