Return to Video

Lisa Bu: Si librat ta hapin mendjen.

  • 0:01 - 0:03
    Unë jam trajnuar për tu bërë një gjimnaste
  • 0:03 - 0:07
    për dy vjet ne Hunan, Kinë në 1970.
  • 0:07 - 0:10
    Kur kam qënë ne klasë te parë, qeveria
  • 0:10 - 0:12
    donte të më transferonte në një shkollë për atletë,
  • 0:12 - 0:14
    me të gjitha shpenzimet të paguara.
  • 0:14 - 0:17
    Por nëna ime tigër tha "Jo".
  • 0:17 - 0:19
    Prindërit e mi donin që unë te bëhesha
  • 0:19 - 0:21
    një inxhiniere si ata.
  • 0:21 - 0:23
    Pasi i mbijetuan Revolucionit Kulturor,
  • 0:23 - 0:27
    ata vendosmërisht besonin që ka vetëm një rrugë te sigurtë për lumturinë:
  • 0:27 - 0:30
    një punë e sigurtë dhe e mirë-paguar.
  • 0:30 - 0:33
    Nuk është e rëndësishme nëse më pëlqen puna apo jo.
  • 0:33 - 0:38
    Por ëndrra ime ishte te bëhesha nje këngëtare lirike Kineze.
  • 0:38 - 0:42
    Ketu jam unë duke i rënë pianos time imagjinare.
  • 0:42 - 0:44
    Një këngëtare lirike duhet të nis trajnimin në vegjëli
  • 0:44 - 0:45
    të mësoj akrobaci,
  • 0:45 - 0:48
    pra fillova të bëja gjithcka për të vajtur ne një shkollë lirike.
  • 0:48 - 0:51
    I shkruajta dhe drejtorit te shkollës
  • 0:51 - 0:53
    dhe një prezantuesi të një emisioni në radio.
  • 0:53 - 0:57
    Por asnjë të rrituri nuk i pëlqeu ideja.
  • 0:57 - 1:00
    Asnjë i rritur nuk besoi se unë e kisha seriozisht.
  • 1:00 - 1:03
    Vetëm shokët e mi më mbështetën, por ata ishin vec fëmijë,
  • 1:03 - 1:06
    aq te pafuqishëm sa unë.
  • 1:06 - 1:12
    Pra në moshën 15vjec, e dija që ishte shumë vonë për tu trajnuar.
  • 1:12 - 1:15
    Endrra ime nuk do realizohej kurrë.
  • 1:15 - 1:18
    Kisha frikë se për vazhdimin e jetës time
  • 1:18 - 1:20
    disa lumturi të kategorisë së dytë
  • 1:20 - 1:22
    do ishin ato cfare unë mund të shpresoja.
  • 1:22 - 1:25
    Por kjo nuk ishte e drejtë.
  • 1:25 - 1:29
    Kështu që isha e vendosur te zbuloja një tjetër qëllim.
  • 1:29 - 1:31
    Asnjë rreth meje për të më mesuar? Në rregull.
  • 1:31 - 1:34
    U ktheva tek librat.
  • 1:34 - 1:37
    I jepja kënaqësi urisë time per këshilla prindërore
  • 1:37 - 1:42
    me këtë libër nga një familje shkrimëtarësh dhe muzikantësh ("Korrespondeca ne familjen e Fou Lei")
  • 1:42 - 1:45
    aty gjeta ikonen model të një gruaje te pavarur
  • 1:45 - 1:49
    kur tradita Confuciane kërkon bindje ("Jane Eyre")
  • 1:49 - 1:53
    Dhe mesova te jem efikase nga ky libër. ( "I lire me Duzine")
  • 1:53 - 1:57
    Dhe isha i frymezuar te studioja jashte vendit pasi lexova keto.
  • 1:57 - 1:59
    [" Veprat e plota te Sanmao" (aka Echo Chan)] ["Mesime prej Historise" nga Nan Huaijin]
  • 1:59 - 2:02
    Erdha ne Sh.B.A. ne 1995,
  • 2:02 - 2:05
    pra, cilat libra lexova te paret kur arrita ketu?
  • 2:05 - 2:08
    Libra te cilet ishin te ndaluar ne Kine patjeter.
  • 2:08 - 2:12
    "Toka e Mire" eshte rreth jetes fshatare ne Kine.
  • 2:12 - 2:16
    Ai thjesht nuk eshte i dobishem per propaganden. E kuptuat.
  • 2:16 - 2:20
    Bibla eshte interesante, por e cuditshme.
  • 2:20 - 2:22
    (Te qeshura)
  • 2:22 - 2:26
    Kjo eshte teme per nje dite tjeter.
  • 2:26 - 2:29
    Por, komandimi i peste qe per mua nje hapje sysh:
  • 2:29 - 2:32
    "Duhet te nderosh nenen dhe babain tend."
  • 2:32 - 2:35
    "Te nderosh, " thashe. "Kjo qenka kaq ndryshe,
  • 2:35 - 2:37
    dhe shume me mire se sa ti bindesh."
  • 2:37 - 2:39
    Kjo u kthye ne mjetin tim per tu larguar
  • 2:39 - 2:41
    nga kurthi i Konfucianizmit
  • 2:41 - 2:46
    dhe ta rinisja marredhenien time me prinderit.
  • 2:46 - 2:49
    Takimi me nje kulture te re, gjithashtu nisi zakonin tim
  • 2:49 - 2:51
    e te lexuarit krahesues.
  • 2:51 - 2:52
    Ofron shume brendesi.
  • 2:52 - 2:57
    Pershembull, kjo harte si fillim mu duk pak jashte vendit
  • 2:57 - 3:02
    sepse me te rriteshin studentet Kineze.
  • 3:02 - 3:04
    Nuk me kish vajtur kurre ne mendje,
  • 3:04 - 3:07
    Kina nuk kish pse ish ne qender te botes.
  • 3:07 - 3:11
    Nje hart faktikisht mbart, kendveshtrimin e dikujt.
  • 3:11 - 3:13
    Leximi krahesimor ne te vertete nuk eshte gje e re.
  • 3:13 - 3:17
    Kjo eshte nje praktike standarde ne boten akademike.
  • 3:17 - 3:18
    Ka edhe fusha hulumtimi,
  • 3:18 - 3:22
    si religjion dhe letersi krahesuese.
  • 3:22 - 3:24
    Te krahesuarit dhe kontrastet i japin akademikeve
  • 3:24 - 3:27
    nje te kuptuar me te mire te temes.
  • 3:27 - 3:29
    Ndaj mendova, epo, nese te lexuarit krahesimor
  • 3:29 - 3:33
    funksionon per studiues, pse te mos e bejme dhe ne gjate jetes se perditshme?
  • 3:33 - 3:36
    Si rrjedhoje, nisa te lexoj libra ne cifte.
  • 3:36 - 3:38
    Libra rreth njerezve--
  • 3:38 - 3:38
    ["Benjamin Franklin" nga Walter Isaacson] ["John Adams" nga David McCullough] --
  • 3:38 - 3:41
    te cilet jane te perfshire ne nje event,
  • 3:41 - 3:44
    ose miq me eksperienca te njejta.
  • 3:44 - 3:45
    [ "Histori Personale " nga Katharine Graham] ["Topi i Bores: Warren Buffett dhe Biznesi i jetes," nga Alice Schroeder]
  • 3:45 - 3:49
    Nje tjter gje qe une bej eshte te krahesoj te njejtat histori me zhanre te ndryshme. (Te qeshura)
  • 3:49 - 3:51
    [Bible e shenjte: King James Version] ["Qengji"" nga Chrisopher Moore] --
  • 3:51 - 3:55
    ose histori te ngjashme nga kultura te ndryshme,
  • 3:55 - 3:58
    si, [ "Fuqia e Mitit' nga Josepsh Campbell]
  • 3:58 - 4:01
    Pershembull, te dy, Ktrishti dhe Buda
  • 4:01 - 4:03
    kaluan tre tundime.
  • 4:03 - 4:05
    Per Krishtin, tundimi ishte
  • 4:05 - 4:09
    ne aspektin ekonomik, politik dhe shpirteror.
  • 4:09 - 4:13
    Per Buden, ato kane te gjithe karakter psikologjik;
  • 4:13 - 4:21
    shthurje, frike dhe detyrim qytetar--- interesante.
  • 4:21 - 4:24
    Pra, nese do te dija nje gjuhe te huaj, do ishte qejf
  • 4:24 - 4:26
    te lexuarit e librave te preferuar ne dy gjuhe.
  • 4:26 - 4:27
    ["Rrugetimi i Chuang Tzu" Thomas Merton] ["Tao: Rruga e Watercourse" Alan Watts]
  • 4:27 - 4:31
    Ne vend te te qenurit i humbur ne perkthim, zbulova qe aty ka shume mundesi per te perfituar.
  • 4:31 - 4:35
    Pershembull, eshte nepermjet perkthimit qe kuptova
  • 4:35 - 4:41
    "lumturi" ne gjuhen Kineze, fjale per fjale, do te thote "gezim i pernjehershem". Eh!
  • 4:41 - 4:46
    "Nuse" ne gjuhen Kineze do te thote "nene e re." Uh-o.
  • 4:46 - 4:49
    (Te qeshura)
  • 4:49 - 4:55
    Librat me kane dhene nje dere magjike per tu lidhur me njerezit
  • 4:55 - 4:57
    e se shkuares dhe se tashmes.
  • 4:57 - 5:02
    E di qe nuk duhet te ndjehem kurre me vetem ose e pafuqishme.
  • 5:02 - 5:04
    Te paturit nje enderr te shtypur nuk eshte asgje
  • 5:04 - 5:07
    ne krahesim me ato qe kane vuajtur shume njerez.
  • 5:07 - 5:10
    Kam filluar te besoj se te realizuarit
  • 5:10 - 5:13
    nuk eshte qellimi i vetem i nje endrre.
  • 5:13 - 5:17
    Qellimi i tyre me i rendesishem eshte te na vendose ne ne lidhje
  • 5:17 - 5:19
    me vendin nga vine enderrat,
  • 5:19 - 5:22
    nga ku vjen pasioni, nga ku vjen lumturia.
  • 5:22 - 5:26
    Edhe nje enderr e shtypur mund ta bej kete per ju.
  • 5:26 - 5:29
    Pra, si rezultat i librave jam une sot ketu,
  • 5:29 - 5:32
    e lumtur, duke jetuar serish me nje qellim dhe qartesi,
  • 5:32 - 5:34
    ne te shumten e kohes.
  • 5:34 - 5:38
    Pra, qofshn librat gjithnje me ju.
  • 5:38 - 5:39
    Faleminderit.
  • 5:39 - 5:41
    (Duartrokitje)
  • 5:41 - 5:44
    Faleminderit.
  • 5:44 - 5:50
    Falemunderit. (Duartrokitje
Title:
Lisa Bu: Si librat ta hapin mendjen.
Speaker:
Lisa Bu
Description:

Cfare ndodh kur nje enderr qe ke patur qe femije... nuk behet realitet. Ndersa Lisa Bu adaptohet me jeten e re ne Sh.B.A., ajo i drejtohet librave per te zhvilluar mendjen e saj dhe te krijoje nje rruge te re per veten. Ne kete fjalim kaq te dashur dhe personal, ajo ndan kete qasje unike te saj me te lexuarit.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
06:16
Helena Bedalli approved Albanian subtitles for How books can open your mind
Iris Xholi accepted Albanian subtitles for How books can open your mind
Iris Xholi edited Albanian subtitles for How books can open your mind
Alisa Xholi edited Albanian subtitles for How books can open your mind
Alisa Xholi edited Albanian subtitles for How books can open your mind
Alisa Xholi edited Albanian subtitles for How books can open your mind
Alisa Xholi added a translation

Albanian subtitles

Revisions