Return to Video

Ном оюун ухааныг хэрхэн тэлдэг вэ?

  • 0:01 - 0:03
    1970-аад онд би Хятадын Хунань мужид
  • 0:03 - 0:07
    хоёр жил гимнастикаар хичээллэж байсан.
  • 0:07 - 0:10
    Намайг нэгдүгээр ангид байхад
  • 0:10 - 0:12
    засгийн газраас бүх зардлыг минь дааж
  • 0:12 - 0:14
    хөнгөн атлетикийн сургуульд сургая гэлээ.
  • 0:14 - 0:17
    Гэхдээ хатуу чанга ээж минь "Үгүй" гэсэн.
  • 0:17 - 0:19
    Эцэг эх маань намайг өөртэйгөө ижил
  • 0:19 - 0:21
    инженер болгохыг хүсч байлаа.
  • 0:21 - 0:23
    Соёлын Хувьсгалыг давж гарсны дараа
  • 0:23 - 0:27
    тэд аз жаргалд хүрэх цор ганц найдвартай
    зам байдагт хатуу итгэх болсон юм.
  • 0:27 - 0:30
    Энэ бол аюулгүй бөгөөд
    өндөр цалинтай ажил.
  • 0:30 - 0:33
    Тэр ажил надад таалагдах эсэх нь
    чухал биш байсан.
  • 0:33 - 0:38
    Харин би ший жүжигчин болохыг
    мөрөөдөж байв.
  • 0:38 - 0:42
    Энд би төсөөллийн төгөлдөр хуураа
    дарж байна.
  • 0:42 - 0:43
    Акробатын чадвараа
    хөгжүүлэхийн тулд
  • 0:43 - 0:45
    ший жүжигчид багаасаа
    суралцаж эхлэх ёстой.
  • 0:45 - 0:48
    Би ший жүжгийн сургуульд орохын тулд
    чадах бүхнээ хийсэн.
  • 0:48 - 0:51
    Сургуулийн захирал,
    радио шоуны хөтлөгч рүү хүртэл
  • 0:51 - 0:53
    захидал бичиж байлаа.
  • 0:53 - 0:57
    Гэвч томчуудад миний зорилго
    таалагдсангүй.
  • 0:57 - 1:00
    Хэн ч дуучин болох
    чин хүсэлд минь итгэсэнгүй.
  • 1:00 - 1:03
    Найзууд намайг дэмжиж байсан ч
    тэд хүүхдүүд байлаа.
  • 1:03 - 1:06
    Яг над шиг эрх мэдэлгүй байсан.
  • 1:06 - 1:12
    Жүжигчнээр суралцахад хэт оройтсон гэдгээ
    би 15-тайдаа мэдлээ.
  • 1:12 - 1:15
    Миний мөрөөдөл ердөө ч биелсэнгүй.
  • 1:15 - 1:18
    Үлдсэн бүх амьдралынхаа турш
  • 1:18 - 1:20
    бүрэн аз жаргал мэдрэхгүй байх вий,
  • 1:20 - 1:22
    хүрч болох ноён оргил энэ л байх вий
    гэхээс би айж байлаа.
  • 1:22 - 1:25
    Энэ чинь дэндүү шударга бус шүү дээ.
  • 1:25 - 1:29
    Тэгээд би өөр зорилго олж авахаар шийдлээ.
  • 1:29 - 1:31
    Надад зааж өгөх хэн ч алга уу? Зүгээр ээ.
  • 1:31 - 1:34
    Би номтой нөхөрлөж эхэллээ.
  • 1:34 - 1:37
    Эцэг эхээсээ зөвлөгөө авах гэсэн хүслээ би
  • 1:37 - 1:42
    зохиолчид, хөгжимчдийн гэр бүлийн
    бичсэн энэ номоор дарлаа.
  • 1:42 - 1:45
    Күнзийн уламжлал дуулгавартай байдлыг
    сургаж байхад
  • 1:45 - 1:49
    бие даасан эмэгтэйн үлгэр жишээг
    би "Jane Eyre"-ээс олж авлаа.
  • 1:49 - 1:53
    Харин "Cheaper by the Dozen" номноос
    үр бүтээлч байхыг суралцсан.
  • 1:53 - 1:57
    Эдгээр номыг уншсаны дараа
  • 1:57 - 1:59
    би гадаадад суралцах хүсэлтэй болсон.
  • 1:59 - 2:02
    1995 онд би АНУ-д ирлээ.
  • 2:02 - 2:05
    Ирээд хамгийн эхэнд
    ямар ном уншсан бэ гэж үү?
  • 2:05 - 2:08
    Мэдээж, Хятадад хориглосон
    номнуудыг уншсан.
  • 2:08 - 2:12
    "The Good Earth" номонд Хятад тариачдын
    аж амьдралыг өгүүлдэг.
  • 2:12 - 2:16
    Энэ суртал ухуулгад тохиромжтой ном
    биш. Ойлголоо.
  • 2:16 - 2:20
    Библи сонирхолтой шүү, гэхдээ хачин.
  • 2:20 - 2:22
    (Инээд)
  • 2:22 - 2:26
    Энэ бол шал өөр сэдэв л дээ.
  • 2:26 - 2:29
    Гэхдээ Библийн Тав дахь хууль
    надад чухал зүйл ойлгуулсан.
  • 2:29 - 2:32
    "Эцэг эхээ хүндэл."
  • 2:32 - 2:35
    "Хүндлэл", энэ чинь
    дуугүй захирагдахаас огт өөр,
  • 2:35 - 2:37
    хамаагүй илүү зүйл шүү дээ.
  • 2:37 - 2:39
    Библи дээр бичигдсэн энэ хууль
  • 2:39 - 2:41
    Күнзийн өөрийгөө буруутгах
    занганаас гаргаж,
  • 2:41 - 2:46
    эцэг эхтэйгээ харилцаагаа
    сэргээхэд тусалсан.
  • 2:46 - 2:49
    Шинэ соёлтой танилцсаны дараа
  • 2:49 - 2:51
    би бас харьцуулж уншдаг болсон.
  • 2:51 - 2:52
    Харьцуулж унших нь
    олон ойлголтыг өгдөг.
  • 2:52 - 2:57
    Жишээ нь, энэ газрын зураг
    огт буруу юм шиг анх санагдсан.
  • 2:57 - 3:02
    Учир нь, Хятад сурагчид
    энэ газрын зургийг харж өссөн.
  • 3:02 - 3:04
    Ийм зүйл надад хэзээ ч
    тохиолдож байсангүй.
  • 3:04 - 3:07
    Хятад дэлхийн төв нь байх ёсгүй юм байна.
  • 3:07 - 3:11
    Тэр газрын зураг үнэндээ хэн нэгний
    үзэл бодлыг агуулж байж.
  • 3:11 - 3:13
    Харьцуулсан уншлага шинэ зүйл биш ээ.
  • 3:13 - 3:17
    Энэ бол академик орчны энгийн л хэрэглээ.
  • 3:17 - 3:18
    Бүр харьцуулсан шашин,
  • 3:18 - 3:22
    харьцуулсан утга зохиол судлалын
    салбарууд ч байдаг.
  • 3:22 - 3:24
    Харьцуулах, эсрэгцүүлэх нь
  • 3:24 - 3:27
    тухайн сэдвийг бүрэн дүүрэн
    ойлгоход эрдэмтдэд тусалдаг.
  • 3:27 - 3:30
    Хэрвээ харьцуулсан уншлагын аргаар
    судалгаа хийдэг юм бол
  • 3:30 - 3:33
    яагаад үүнийг өдөр тутамд
    ашиглаж болохгүй гэж?
  • 3:33 - 3:36
    Ингээд би номнуудыг
    хосоор нь уншиж эхэлсэн.
  • 3:36 - 3:38
    Номон дээр гарч байгаа хүмүүс
  • 3:38 - 3:41
    Бенжамин Франклин, Жон Адамс шиг
    нэг үйл явдалд оролцсон ,
  • 3:41 - 3:43
    эсвэл Кэтрин Грэм, Элис Шредер шиг
  • 3:43 - 3:45
    ижил зүйлийг амсч туулсан
    найзууд байж болно.
  • 3:45 - 3:49
    Би бас төстэй сэдэвтэй ч өөр төрлийн
    зохиолуудыг харьцуулдаг.
  • 3:49 - 3:51
    (Инээд)
  • 3:51 - 3:55
    эсвэл Жозеф Кэмпбеллийн
    гайхалтай номонд гардаг шиг
  • 3:55 - 3:58
    өөр соёлд хамаарах
    төстэй түүхүүдийг ч харьцуулдаг.
  • 3:58 - 4:01
    Жишээлбэл, Христ, Будда хоёр хоёулаа
  • 4:01 - 4:03
    гурван сорилтыг давч гарсан байдаг юм.
  • 4:03 - 4:05
    Христийн хувьд, тэдгээр сорилт нь
  • 4:05 - 4:09
    санхүү, улс төр, оюун санааных байсан.
  • 4:09 - 4:13
    Харин Буддад дандаа
    сэтгэл зүйн сорилтууд ирж байсан.
  • 4:14 - 4:21
    Шунал, айдас, нийгмийн хариуцлага...
    сонирхолтой байна шүү.
  • 4:21 - 4:24
    Хэрвээ та гадаад хэл мэддэг бол,
  • 4:24 - 4:27
    дуртай номоо хоёр хэл дээр
    унших ч бас хөгжилтэй.
  • 4:27 - 4:29
    Ингэж уншвал гол санааг нь
    алдахгүй ойлгоно,
  • 4:29 - 4:31
    бас илүү ихийг мэдэж авдаг.
  • 4:31 - 4:35
    Жишээлбэл, би орчуулж байхдаа
    "аз жаргал" гэдэг ханзыг үгчилвэл
  • 4:35 - 4:41
    "хурдан баяр" гэсэн утгатай
    болохыг мэдэж авсан. Хөөх!
  • 4:41 - 4:46
    "Сүйт бүсгүй" гэдэг нь Хятад хэлээp
    "шинэ эх" гэсэн утгыг агуулдаг. Өө!
  • 4:46 - 4:49
    (Инээд)
  • 4:49 - 4:55
    Өнгөрсөн болон өнөөгийн хүмүүстэй
    холбогдох шидэт хаалгыг
  • 4:55 - 4:57
    ном надад нээж өгсөн.
  • 4:57 - 5:00
    Дахин хэзээ ч ганцаардмал,
    сул дорой байдалд
  • 5:00 - 5:02
    орохгүй гэдгээ би мэдэж байна.
  • 5:02 - 5:04
    Бусад хүний амссан зовлонтой харьцуулахад
  • 5:04 - 5:07
    миний мөрөөдөл талаар болсон нь
    сүртэй зүйл биш ээ.
  • 5:07 - 5:11
    Мөрөөдлийн цор ганц зорилго
    биелэгдэхдээ биш юм гэдэгт
  • 5:11 - 5:13
    би итгэдэг болсон.
  • 5:13 - 5:17
    Үүний хамгийн гол зорилго бол
  • 5:17 - 5:19
    хүсэл мөрөөдөл ирдэг,
  • 5:19 - 5:22
    тэмүүлэл, аз жаргал ирдэг
    тэр ертөнцтэй биднийг холбох.
  • 5:22 - 5:26
    Бүтээгүй хүсэл мөрөөдөл ч
    таныг тэр зүйлтэй холбож чадна.
  • 5:26 - 5:29
    Тэгэхээр, ном намайг өнөөдөр энд авчирлаа.
  • 5:29 - 5:32
    Би одоо аз жаргалтай, зорилготой,
    итгэлтэй амьдарч байна.
  • 5:32 - 5:34
    Ихэнх тохиолдолд шүү.
  • 5:34 - 5:38
    Ном та бүхэнтэй үргэлж
    хамт байгаасай гэж хүсье.
  • 5:38 - 5:39
    Баярлалаа.
  • 5:39 - 5:41
    (Алга ташилт )
  • 5:41 - 5:44
    Баярлалаа. (Алга ташилт )
  • 5:44 - 5:50
    Баярлалаа. (Алга ташилт )
Title:
Ном оюун ухааныг хэрхэн тэлдэг вэ?
Speaker:
Лиза Бу
Description:

Багаасаа тээсээр ирсэн мөрөөдөл чинь ... биелэхгүй бол яах вэ?
АНУ-д амьдралаа шинээр зохиох хэрэгтэй болсон Лизаад оюун ухаанаа тэлэх, шинэ арга зам олоход нь ном тусалжээ. Номын гайхамшгийн тухай энэхүү илтгэлээрээ Лиза Бу ном унших онцгой аргаасаа тантай хуваалцаж байна.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
06:16
Indra Ganzorig approved Mongolian subtitles for How books can open your mind
Indra Ganzorig accepted Mongolian subtitles for How books can open your mind
Indra Ganzorig edited Mongolian subtitles for How books can open your mind
Indra Ganzorig edited Mongolian subtitles for How books can open your mind
Indra Ganzorig edited Mongolian subtitles for How books can open your mind
Uuriintuya Urjinbazar commented on Mongolian subtitles for How books can open your mind
Indra Ganzorig edited Mongolian subtitles for How books can open your mind
Indra Ganzorig edited Mongolian subtitles for How books can open your mind
Show all

Mongolian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.