Естер Перел: Како да ја одржите еротската желба во долготрајните врски

Во долготрајните врски, честопати очекуваме нашите сакани да ни бидат и најдобри пријатели, но и еротски партнери. Но како што Естер Перел тврди, добриот и посветен секс се базира на две конфликтни потреби: нашата потреба за сигурност и нашата потреба за изненадување. Тогаш како да ја одржите еротската желба? Со хумор и елоквенција, Перел ни ја открива мистеријата на еротската интелигенција.

Зошто добриот секс толку често згаснува,

дури и кај паровите чијашто љубов не се менува со текот на времето?

И зошто добрата интимност не гарантира добар секс,

нешто што е спротивно на популарното верување?

Или, следното прашање ќе биде,

можеме ли да го посакуваме она што веќе го имаме?

Ова е прашањето за милион долари, така?

И зошто забранетото е толку еротско?

Зошто престапот ја прави желбата толку силна?

И зошто сексот прави бебиња,

а бебињата им носат еротска катастрофа на паровите?

Еден вид на фатален еротски удар, нели?

Кога љубите, какво е чувството?

А кога копнеете, како е поразлично?

Ова се дел од прашањата

кои се во основата на моето истражување

за природата на еротската желба

и дилемите кои одат со нејзе во рамки на модерната љубов.

Јас патувам низ светот,

и тоа што забележувам е дека секаде

онаму каде што навлегла романтиката,

се чини дека постои и криза на желбата.

Криза на желбата, во смисла на поседување на сакањето --

желбата како израз на нашата индивидуалност,

на нашиот слободен избор, на нашите преференции, нашиот идентитет --

желбата која стана централен концепт во

рамки на модерната љубов и индивидуалистичките општества.

Знаете, за првпат во историјата на човештвото

се обидуваме да ја доживееме сексуалноста на долг рок,

не затоа што сакаме 14 деца,

за што би требало да имаме уште повеќе бидејќи многу од нив нема да преживеат,

и не затоа што сексуалноста е исклучиво брачна должност на жената.

За првпат сакаме секс поради задоволството

и поврзаноста, кои пак се вкоренети во сексуалната желба.

И што ја одржува желбата и зошто е толку тешко да ја одржите?

Јас мислам дека за да ја одржите еротската желба во една посветена врска,

ќе треба да ги помирите двете основни човечки потреби.

Од една страна, нашата потреба за безбедност, за предвидливост,

за безбедност, за доверба, за сигурност, за постојаност --

сите овие закотвувачки, приземјувачки искуства во нашите животи

кои ги нарекуваме дом.

Но истовремено, ние имаме еднакво силна потреба -- и мажите и жените --

за авантура, за новитети, за мистерија, за ризик, за опасност,

за непознатото, за неочекуваното, за изненадување --

ви текнува -- за патување, патешествие.

Помирувањето на нашата потреба за сигурност

и нашата потреба за авантура во една единствена врска,

или она што денес го нарекуваме страствен брак,

порано беше контрадикција само по себе.

Бракот беше економска институција

во која добиваш доживотно партнерство во смисла

на деца, социјален статус,

продолжување на родот и другарство.

Денеска сѐ уште ги бараме овие работи од нашиот партнер,

но плус сакам да ми бидеш и најдобар пријател,

и човек од доверба, страствен љубовник и сакам да живееме

двапати подолго.

(Смеа)

Значи доаѓаме до една личност, и од неа бараме да ни даде

нешто што порано било обезбедувано од цело село:

дај ми припадност, дај ми идентитет, дај ми континуитет,

но дај ми и трансцендентност, мистерија и изненадување, сè во едно.

Дај ми удобност, дај ми авантура.

Дај ми нешто ново, дај ми нешто познато.

Дај ми предвидливост, дај ми изненадување.

Сè земаме здраво за готово, мислејќи дека ќе нè спасат секс-играчките и женската долна облека.

(Аплауз)

И полека доаѓаме до егзистенцијалната реалност на приказната, така?

Бидејќи мислам дека, на некој начин -- и ќе се навратам на тоа --

кризата на желбата е честопати криза на имагинацијата.

И зошто добриот секс толку често згаснува?

Каква е врската помеѓу љубовта и желбата?

Каков е нивниот однос и како доаѓаат во конфликт?

Бидејќи токму таму лежи тајната на еротиката.

Според мене, ако постои глагол кој оди со љубовта, тој би бил „да имаш.“

А ако постои глагол кој оди со желбата, тој би бил „да посакуваш.“

Во љубовта, сакаме да имаме, сакаме да го знаеме саканиот.

Сакаме да ја намалиме дистанцата. Сакаме да ја пополниме таа празнина.

Сакаме да ги отстраниме тензиите. Сакаме блискост.

Но во еротската желба, баш и не сакаме да се враќаме онаму каде што веќе сме биле.

Минатите заклучоци веќе не нè интересираат.

Во желбата, сакаме некој друг, некој од другата страна кој можеме да го посетиме,

со кого можеме да поминеме некое време,

и кој ќе можеме да го посетиме во неговиот еротски свет.

Во желбата, сакаме да го преминеме мостот.

Или со други зборови, понекогаш велам, на огнот му треба воздух.

На желбата ѝ е потребен простор.

Кога ќе кажеме вака, честопати тоа звучи апстрактно.

Но тогаш решив да поставам едно прашање.

Во последниве неколку години со мојата книга "Mating in Captivity,"

посетив повеќе од 20 земји, каде ги прашав луѓето,

во кои моменти сте најмногу привлечени од вашите партнери?

Не во сексуална смисла, туку едноставно привлечени.

И во сите култури, во сите религии и кај двата пола --

со еден исклучок -- имаше неколку одговори кои постојано се појавуваа.

Првата група е: Најмногу ме привлекува кога е отидена

некаде, кога сме разделени, кога се среќаваме одново.

Во основа, кога одново ќе дојдам во допир

со мојата способност да фантазирам како партнерот

и јас сме заедно, кога во отсуство

и копнеж ќе ми проработи имагинацијата,

која е пак главна компонента на желбата.

Но втората група е уште поинтересна:

Мојот партнер најмногу ме привлекува

кога ќе го видам во студио, кога е на сцена,

кога е во својот елемент, кога прави нешто кон што има голема страст,

кога ќе го видам на забава на која другите луѓе се постојано околу него,

кога ќе ја видам како држи сè под контрола.

Во основа, кога ќе видам дека партнерот зрачи и дека е самоуверен,

веројатно ова е и најпривлечната особина.

Зрачи, во смисла на самодоволност.

Гледам во оваа личност -- и патем,

страста многу ретко се јавува кога сме споени во едно,

на пет сантиметри еден од друг. Не знам колку би било во инчи.

Но не се јавува и кога личноста е толку далеку

што веќе не можете да ја видите.

Страста се буди кога го гледам мојот партнер од една удобна далечина,

кога оваа личност што веќе ми е позната, ептен позната,

за краток момент, уште еднаш станува мистериозна и некако недофатлива.

И во овој простор помеѓу мене и другиот лежи еротскиот елан,

лежи придвижувањето кон другиот.

Бидејќи понекогаш, како што вели Пруст,

мистеријата не е патување на некои нови места,

туку гледање со нови очи.

Значи, кога ќе го видам мојот партнер или партнерка,

како прави нешто во што ужива, ќе ја погледнам

оваа личност и во самиот момент ми се менува перцепцијата,

и останувам отворена за мистериите кои се одвиваат токму пред мене.

Уште поважно, а и најинтересно е тоа

што во страста, односно во еротската желба

не постои посесивност.

Немаме потреба од некој друг.

Во страста не постои негување.

Негувањето е силна љубов, но воедно и моќен анти-афродизијак.

Не сум сретнала некој кој се пали на

посесивен партнер.

Да ги сакате е едно, но ако ви требаат, тоа им ја убива еротската желба,

а жените го знаеле тоа отсекогаш,

бидејќи разговорите околу родителството

веднаш ви го намалуваат еротскиот набој.

И има добри причини за тоа, нели?

И третата група одговори вообичаено е кога сум

изненадена, кога се смееме заедно,

како што ми кажаа денес во кабинетот,

кога е во неговиот смокинг, а јас реков, знаеш,

или е до смокингот или до каубојските чизми.

Но во основа кога постои некоја новост.

Но новоста не се состои од нови секс пози. Таа не е репертоар на техники.

Новоста се однесува на тоа кои делови од себе ги откриваш?

Што можеме да видиме кај тебе?

Бидејќи на некој начин можеме да кажеме

дека сексот не е нешто што го правиш, а?

Сексот е место на кое одиш. Тоа е простор во себе

во кој влегуваш заедно со некој друг, или други.

И каде одите за време на сексот?

Со кој дел од себе се поврзувате?

Што сакате да изразите во сексот?

Дали е место за трансенденција и духовно единство?

Дали е место за палавост и дали е место за безбедна агресивност?

Дали е место каде конечно ќе можете да се опуштите

и не ќе морате да се грижите за ништо?

Дали е место каде можете да ги изразите вашите детски желби?

Како се изразувате таму? Тоа е јазик.

Не е само однесување.

И токму поезијата на тој јазик ме интересира, и токму

поради тоа започнав да го истражувам концептот наречен еротска интелигенција.

Знаете, животните имаат секс.

Тој е најважен, тоа е биологија, природен инстинкт.

Само ние луѓето имаме еротски живот, кој во основа

претставува сексуалност преобразена со помош на човековата имагинација.

Само ние можеме да водиме љубов со часови,

да чувствуваме благодет, да имаме повеќекратни оргазми,

без никого да допреме, само бидејќи имаме имагинација.

Можеме да мислиме на сексот. Дури не мора да имаме секс.

Можеме да ја доживееме моќта на исчекувањето,

која уште повеќе ја зголемува желбата,

способноста да замислуваме, како да се случува,

да го доживееме демек се случува, додека ништо не се случува,

но во исто време сè се случува.

Кога почнав да размислувам за еротиката,

размислував за поезијата на сексот,

а ако на неа гледам како на интелигенција,

тогаш таа е нешто што можете да го усовршувате.

Кои се состојките? Имагинација, игривост,

новост, љубопитност, мистерија.

Сепак, најважната од сите е имагинацијата.

Но поважно, за да можев да сфатам кои се тие

парови кои имаат еротска искра, што е тоа што

ја одржува желбата, морав да се навратам

на првобитната дефиниција за еротиката,

мистичната дефиниција, а тоа го направив

преку поделба, набљудувајќи ја всушност траумата,

која е спротивна на еротиката, ја проучував

проучувајќи ја заедницата во која пораснав,

заедница во Белгија, составена од луѓе кои го преживеале Холокаустот,

а во мојата заедница има две групи:

оние кои не умреле, и оние кои се вратиле во живот.

Оние кои не умреле животот го поминале со наведната глава,

не можеле да доживеат задоволство, немале доверба,

бидејќи кога сте внимателни, загрижени, нервозни

и несигурни, тогаш не можете да ја кренете главата

за да полетате во вселената, да бидете разиграни, сигурни и имагинативни.

Оние кои се вратиле во живот се оние

кои сфатиле дека еротиката е противотров за смртта.

Знаеле како да се одржуваат во живот.

И кога ќе почнам да слушам за недостатокот на секс кај паровите со кои работам,

понекогаш клиентите ми велат, „Сакам да имам повеќе секс,“

но всушност тие сакаат подобар секс,

а тоа значи дека треба да се поврзат со живоста,

со вибрацијата, со виталноста, со еросот, со енергијата

со сето она што сексот порано им го давал, или пак се надевале

дека ќе им го даде.

Потоа почнав да поставувам поинакво прашање.

Почнав со прашањето, „Се исклучувам кога ...“

„Си ги гасам желбите кога ...“ што не е исто како прашањето,

„Се гасам од ...“ и „Ти ме гасиш кога ...“

Луѓето почнаа да кажуваат, „Се гасам кога

чувствувам внатрешно мртвило, кога не си го сакам телото,

кога се чувствувам стар, кога немам време за себе,

кога немам прилика да те ѕирнам,

кога не ми оди во работата,

кога имам ниско самопочитување, кога чувствувам дека не вредам како личност,

кога чувствувам дека немам право да посакувам, да имам,

да примам задоволство.“

Потоа започнав да го поставувам обратното прашање.

„Се палам кога ...“ Бидејќи најчесто луѓето го

поставуваат прашањето, „Ти ме палиш кога,

она што ме пали,“ и ЈАС го снемува од прашањето . Знаете?

Е сега, ако сте мртви одвнатре, другата личност за Св. Валентин може да направи било што,

но нема ништо да промени бидејќи на „рецепција“ нема никој.

(Смеа)

Значи се палам кога,

ми се будат желбите, се будам кога ...

Е сега, во овој парадокс помеѓу љубовта и желбата,

најзбунувачки делува тоа што самите оние состојки

кои ја хранат љубовта -- заедништво, реципроцитет,

заштита, грижа, одговорност за другиот --

понекогаш се истите оние состојки кои ја гушат желбата.

Бидејќи еротската желба оди во пакет со повеќе чувства

кои не секогаш ѝ се омилени на љубовта:

љубомора, посесивност, агресија, моќ, доминација,

палавост, пакост.

Во основа повеќето од нас, навечер ќе се „попалат“

од истите оние нешта против кои се буниме преку ден.

Знаете, еротскиот ум не е баш политички коректен.

Ако сите фантазираа на постела од рози, тогаш

не би имале олку интересни разговори за оваа ствар.

Но не, во нашиот ум

има повеќе работи коишто баш и не знаеме како

да ѝ ги покажеме на личноста што ја сакаме,

бидејќи ја поистоветуваме љубовта со несебичност,

а всушност еротската желба има одредено ниво на себичност

во најдобрата смисла на зборот:

како способност да бидете во допир со себе

во присуство на некој друг.

Сакам да ви дадам еден пример,

бидејќи ние се раѓаме со потребата да ги помириме овие

две потреби.

Нашата потреба за поврзаност, за одвоеност,

или нашата потреба за сигурност и авантура,

или нашата потреба за заедништво и за автономија,

и помислете на едно мало дете кое седи во вашиот скут

и кое така удобно седејќи чувствува голема сигурност и комфор,

а во одреден период, како и другите, мора да излезе за да

го открие и истражи светот.

Тоа е зачетокот на желбата,

истражувањето се состои од љубопитност, откривање.

И тогаш во одреден момент детето ќе се сврти назад и ќе погледне во вас,

и ако му кажете,

„Еј мали, светот е прекрасно место. Шибај.

Има многу интересни работи во него,“

тогаш ќе може да се сврти нанадвор и истовремено ќе

доживее и поврзаност, но и одвоеност.

Ќе може да ѝ се предаде на имагинацијата, на телото,

на игривоста, а истовремено ќе знае

дека кога ќе се врати ќе има некој кој го чека.

Но ако на спротивната страна има некој кој вели,

„Загрижена сум, Нервозна сум. Депресивна сум.

Веќе долго време партнерот не се грижи за мене.

Што е толку интересно таму? Зарем немаме сè што

ни треба, на нас двајцата?“

е тогаш ќе се јават неколку мали реакции

кои повеќето од вас веројатно ќе ги препознаат.

Некои од нас ќе се вратат, или одамна веќе се вратиле,

а малото дете кое ќе се врати

е дете кое се одрекнува од еден свој дел

со цел да не го изгуби другиот.

Ќе се одрекнам од слободата за да не ја изгубам поврзаноста.

И ќе научам да сакам на одреден начин,

на начин кој ќе биде натоварен со додатни грижи,

додатни одговорности, додатни сигурности,

и каде нема да знам како да те напуштам

за да одам да си играм, за да доживеам задоволство,

за да откривам, за да влезам внатре во себе.

Преведете го ова на јазикот на возрасните.

Започнува од мала возраст. И продолжува во нашите сексуални животи

сè до крајот.

Второто дете се враќа,

но цело време погледнува вака преку рамо.

„Ќе останеш ли тука?

Ќе ме проколнуваш ли? Ќе ме караш ли?

Ќе ми се лутиш ли?“

Тие може да заминат, но всушност никогаш не се заминати,

а честопати тоа се луѓето кои ќе ви кажат,

дека на почетокот имало голема страст.

Бидејќи на почетокот, интимноста сѐ уште

не била толку силна

за да може да доведе до намалување на желбата.

Колку повеќе се зближував, толку поголема одговорност чувствував,

и сè помалку можев да се опуштам во твое присуство.

Третото дете воопшто не се враќа.

И што треба за да ја одржите еротската желба,

тоа е вистинска дијалектичка драма.

Од една страна ви треба сигурноста за да можете да си заминете.

Од друга страна пак ако не можете да си заминете, ќе немате задоволство,

нема да свршите, нема да имате оргазам,

нема да се возбудите бидејќи вашето време го поминувате

во телото и главата на другиот, а не во сопствената глава и тело.

За разрешување на оваа дилема,

и помирување на овие две основни потреби,

сфатив дека еротските парови прават неколку нешта.

Прво, тие имаат голема сексуална приватност.

Јасно им е тоа дека секој си има сопствен

еротски простор, само за себе.

Јасно им е дека предиграта не започнува

на пет минути пред „вистинската работа.“

Предиграта отприлика започнува на крајот од претходниот оргазам.

Исто така јасно им е дека еротика не е

кога ќе почнете да се милувате.

Туку создавате место каде нема однапред зацртани правила и секако

место каде нема да бидете дежурен полицаец,

(Смеа)

и едноставно влегувате во тоа место

во кое веќе не сте добриот граѓанин

кој се грижи за работите и кој е одговорен.

Одговорноста и желбата се непријатели.

Баш и не се согласуваат.

Еротските парови исто така знаат дека страста оди горе-долу.

Како и месечината. Понекогаш има помрачувања.

Но сепак знаат како да ја воскреснат.

Знаат како да ја вратат,

а знаат како да ја вратат

бидејќи го имаат демистифицирано големиот мит,

а тоа е митот за спонтаноста, кој вели дека

спонтаноста едноставно ќе ви падне од небо додека ги диплите алиштата,

исто како „deux ex machina“ и воедно на нив им е јасно

дека било што да се случи, тоа веќе

се има случено во некоја долготрајна врска.

Посветениот секс е секс со предумисла.

Тој е волев. Со намера.

Тој е фокусираност и присуство.

Среќен Свети Валентин.

(Аплауз)