Return to Video

Si animacionet mund të ndihmojnë shkencëtarët për të testuar një hipotezë

  • 0:01 - 0:03
    Shikojeni këtë vizatim
  • 0:03 - 0:04
    A mund të thoni se çfarë është?
  • 0:04 - 0:07
    Unë jam biologe molekulare me shkollim,
  • 0:07 - 0:10
    dhe kam parë shumë lloje të tilla vizatimesh.
  • 0:10 - 0:13
    Ato zakonisht quhen figura model,
  • 0:13 - 0:14
    një vizatim që tregon se si ne mendojmë
  • 0:14 - 0:17
    se ndodh një proces celular apo molekuar.
  • 0:17 - 0:20
    Ky është vizatimi i një procesi
  • 0:20 - 0:24
    të quajtur clathrin-meditated endocytosis.
  • 0:24 - 0:26
    Është një proces përmes të cilit
    një molekulë mund të hyjë
  • 0:26 - 0:29
    nga jashtë, brenda qelizës
  • 0:29 - 0:31
    duke u kapur në një fluskë apo fshikëz
  • 0:31 - 0:34
    e cila pastaj brendësohet nga qeliza.
  • 0:34 - 0:36
    Megjithatë, ka një problem me këtë vizatim,
  • 0:36 - 0:39
    dhe ka të bëjë me atë se çfarë nuk paraqet.
  • 0:39 - 0:40
    Nga shumë eksperimente,
  • 0:40 - 0:42
    nga shumë shkencëtarë,
  • 0:42 - 0:45
    dimë shumë se si duken këto molekula,
  • 0:45 - 0:46
    si ato lëvizin nëpër qelizë,
  • 0:46 - 0:48
    dhe se e gjitha ndodh,
  • 0:48 - 0:51
    në një ambient jashtëzakonisht dinamik.
  • 0:51 - 0:55
    Kështu, në bashkëpunim me
    një ekspert të clathrin, Thomas Kirchhausen,
  • 0:55 - 0:57
    vendosëm të krijojmë
    një lloj tjetër figure model
  • 0:57 - 0:59
    e cila i tregon të gjitha.
  • 0:59 - 1:01
    Fillojmë nga jashtë qelizës.
  • 1:01 - 1:03
    Tani jemi duke parë brendësinë.
  • 1:03 - 1:05
    Clathrin janë këto molekula tri-këmbësore
  • 1:05 - 1:08
    të cilat mund të vetë-montohen në formë topi.
  • 1:08 - 1:10
    Përmes lidhjeve me një membranë,
  • 1:10 - 1:12
    clathrin mund të deformojë membranën
  • 1:12 - 1:13
    dhe të formoje këtë lloj gote
  • 1:13 - 1:15
    e cila formon një lloj fluske, apo fshikëze,
  • 1:15 - 1:17
    e cila tani është duke kapur disa nga proteinat
  • 1:17 - 1:19
    që ishin jashtë qelizës.
  • 1:19 - 1:22
    Proteinat janë duke hyrë brenda,
    duke pickuar fshikzën
  • 1:22 - 1:25
    duke e ndarë atë nga pjesa tjetër e membranës,
  • 1:25 - 1:27
    dhe tani clathrin në fakt
    ka përfunduar punën e tij,
  • 1:27 - 1:29
    dhe kështu proteinat hyjnë brenda tani -
  • 1:29 - 1:31
    (i kemi mbuluar në të verdhë dhe portokalli)
  • 1:31 - 1:33
    të cilat janë përgjegjëse për shpërndarjen
    e këtij kafazi të clathrin.
  • 1:33 - 1:36
    Dhe kështu,të gjitha proteinat mund të riciklohen
  • 1:36 - 1:38
    dhe përdoren nga fillimi.
  • 1:38 - 1:41
    Këto procese janë shumë të vogla
    për t'u parë drejtëpërdrejt,
  • 1:41 - 1:43
    madje edhe me mikroskopët më të mirë,
  • 1:43 - 1:46
    kështu që, animacionet si kjo ofrojnë
    një mënyrë vërtet të fuqishme
  • 1:46 - 1:49
    të vizualizimit të një hipoteze.
  • 1:49 - 1:51
    Ja dhe një ilustrim tjetër,
  • 1:51 - 1:53
    ky është është një vizatim i asaj
    se si një hulumtues mendon
  • 1:53 - 1:57
    se virusi HIV hyn dhe del jashtë qelizës.
  • 1:57 - 1:59
    Prap, një tej-thjeshtëzim
  • 1:59 - 2:01
    që nuk fillon të shfaqë
  • 2:01 - 2:04
    çfarë ne vërtet dimë për këto procese.
  • 2:04 - 2:06
    Ju mund të habiteni po të dinit
  • 2:06 - 2:09
    se këto vizatime të thjeshta janë e vetmja mënyrë
  • 2:09 - 2:12
    me të cilën shumica e biologëve
    vizualizojnë hipotezat e tyre molekulare.
  • 2:12 - 2:13
    Pse?
  • 2:13 - 2:15
    Sepse krijimi i filmave të proceseve
  • 2:15 - 2:18
    siç ne i mendojmë të ndodhin vërtet,
    është shumë i vështirë.
  • 2:18 - 2:22
    Unë kam kaluar muaj duke mësuar
    software-in e 3D animacioneve, në Hollywood,
  • 2:22 - 2:24
    dhe kam kaluar muaj në secilin animacion,
  • 2:24 - 2:28
    dhe kjo është koha të cilën shumë hulumtues
    s'mund ta harxhojnë.
  • 2:28 - 2:30
    Edhe pse, shpagesa do të jetë e madhe.
  • 2:30 - 2:32
    Animacionet molekulare janë të pashembullta
  • 2:32 - 2:36
    në aftësinë e tyre për përçim të sasive
    të mëdha të informacionit
  • 2:36 - 2:39
    tek audiencat e gjëra, me saktësi të madhe.
  • 2:39 - 2:41
    Tani jam duke punuar një projekt
  • 2:41 - 2:42
    të quajtur " Shkenca e HIV"
  • 2:42 - 2:45
    ku do të animoj ciklin e plotë jetësor
  • 2:45 - 2:48
    të virusit HIV, sa më saktë të jetë e mundur ,
  • 2:48 - 2:50
    e gjitha në detaje molekulare.
  • 2:50 - 2:52
    Animacioni do të paraqese të dhëna
  • 2:52 - 2:55
    nga mijëra hulumtues, të grumbulluara
    përgjatë dekadash.
  • 2:55 - 2:58
    Të dhëna se si duket virusi,
  • 2:58 - 3:01
    si mund t'i infektojë qelizat e tjera në trup,
  • 3:01 - 3:04
    dhe se si terapitë janë
    duke ndihmuar luftimin e infeksionit.
  • 3:04 - 3:07
    Përgjatë vitesh kam kuptuar se animacionet
  • 3:07 - 3:10
    s'janë të dobishme vetëm
    për komunikim të një ideje,
  • 3:10 - 3:12
    por ato janë vërtet shumë të dobishme
  • 3:12 - 3:14
    për hulumtim të një hipoteze.
  • 3:14 - 3:17
    Biologët, në shumicën e rasteve,
    ende përdorin letër e laps
  • 3:17 - 3:19
    për të vizualizuar proceset që studiojnë
  • 3:19 - 3:23
    por me të dhënat që tani posedojmë,
    ajo thjesht s'mjafton më.
  • 3:23 - 3:25
    Procesi i krijimit të një animacioni
  • 3:25 - 3:28
    mund të shërbeje si një katalizator
    që ju mundëson hulumtuesve
  • 3:28 - 3:31
    të kristalizojnë e përsosin idetë e tyre.
  • 3:31 - 3:33
    Një hulumtues me të cilin kam punuar,
  • 3:33 - 3:34
    i cili hulumton mekanizmat molekulare
  • 3:34 - 3:36
    të sëmundjeve neurodegjenerative,
  • 3:36 - 3:38
    erdhi me idenë e një eksperimenti që lidhet
  • 3:38 - 3:41
    direkt me animacionin
    në të cilin kishim punuar bashkë,
  • 3:41 - 3:45
    dhe në këtë mënyrë,animacioni mund
    të përgjigjet në procesin hulumtues.
  • 3:45 - 3:48
    Unë besoj se animacionet
    mund ta ndryshojnë biologjinë.
  • 3:48 - 3:51
    Mund të ndryshojë mënyrën se si
    komunikojmë me njëri tjetrin,
  • 3:51 - 3:52
    si i hulumtojmë të dhënat
  • 3:52 - 3:54
    dhe si i mësojmë studentët tanë.
  • 3:54 - 3:55
    Por për të ndodhur ky ndryshim,
  • 3:55 - 3:58
    duhet që më shumë hulumtues
    të krijojnë animacione,
  • 3:58 - 4:01
    dhe për atë qëllim,
    unë mblodha bashkë një ekip
  • 4:01 - 4:04
    të biologëve, animatorëve dhe programuesve
  • 4:04 - 4:07
    për të krijuar një software të ri, të hapur, falas -
  • 4:07 - 4:09
    e quajmë Molecular Flipbook -
  • 4:09 - 4:11
    i krijuar vetëm për biologë,
  • 4:11 - 4:14
    vetëm për të krijuar animacione molekulare.
  • 4:14 - 4:18
    Nga testimet tona, kemi gjetur
    se kërkohen vetëm 15 minuta
  • 4:18 - 4:21
    për një biolog i cili nuk ka prekur kurrë
    më herët një software animacioni
  • 4:21 - 4:24
    për të krijuar animacionin e parë molekular
  • 4:24 - 4:25
    të hipotezës së tij.
  • 4:25 - 4:27
    Ne po ashtu krijuam një databazë online
  • 4:27 - 4:30
    ku të gjithë mund të shikojnë,
    shkarkojnë dhe kontribuojnë
  • 4:30 - 4:32
    animacionet e tyre.
  • 4:32 - 4:34
    Jemi vërtet të emocionuar njoftojmë
  • 4:34 - 4:36
    se versioni beta i software-it
    për animacione molekulare
  • 4:36 - 4:40
    do të jetë sot në dispozicion për shkarkim.
  • 4:40 - 4:43
    Jemi shumë të emocionuar të shohim
    se çfarë do të krijojnë biologët me të
  • 4:43 - 4:45
    dhe çfarë ide të reja do të mund të fitojnë
  • 4:45 - 4:47
    nga mundësia për të animuar
  • 4:47 - 4:48
    figurat model të tyre.
  • 4:48 - 4:51
    Faleminderit.
  • 4:51 - 4:54
    (Duartrokitje)
Title:
Si animacionet mund të ndihmojnë shkencëtarët për të testuar një hipotezë
Speaker:
Janet Iwasa
Description:

Animacionet 3D mund të sjellin hipotezat shkencore në jetë. Biologia molekulare ( dhe TED Fellow) Janet Iwasa paraqet një software open-source të dizajnuar posacerisht për shkencëtarët.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
05:10

Albanian subtitles

Revisions Compare revisions