Niespodziewane wyzwania pierwszych wyborów krajowych
-
0:01 - 0:04Słynny filozof Arystoteles powiedział,
-
0:05 - 0:08"Jeśli coś nie istnieje, to nie ma nazwy,
-
0:09 - 0:12a jeśli coś nie ma nazwy,
-
0:12 - 0:13to nie istnieje".
-
0:14 - 0:16Gdy rozmawiamy o wyborach,
-
0:16 - 0:20żyjąc w demokracji wiemy, o czym mówimy.
-
0:20 - 0:22Nazwaliśmy to, stworzyliśmy słownictwo.
-
0:22 - 0:24Wiemy, czym jest lokal wyborczy.
-
0:24 - 0:26Wiemy, czym jest karta do głosowania.
-
0:27 - 0:31Co jednak z państwami,
gdzie demokracja nie istnieje, -
0:32 - 0:36gdzie nie ma słów do opisania pojęć
-
0:36 - 0:39wspierających demokratyczne społeczeństwo?
-
0:40 - 0:42Pracuję w zakresie wsparcia wyborczego -
-
0:42 - 0:45wspieramy pojawiające się demokracje
-
0:45 - 0:48w organizowaniu pierwszych wyborów.
-
0:49 - 0:51Gdy ludzie pytają mnie, czym się zajmuję
-
0:51 - 0:53bardzo często dostaję taką odpowiedź:
-
0:53 - 0:57"Jesteś jednym z tych ludzi,
którzy objeżdżają świat -
0:57 - 1:01narzucając zachodnią demokrację
w krajach, które nie mogą jej utrzymać". -
1:02 - 1:07ONZ nikogo do niczego nie zmusza.
-
1:08 - 1:09Naprawdę.
-
1:09 - 1:11To, co robimy,
-
1:11 - 1:18jest silnie zakotwiczone w Powszechnej
Deklaracji Praw Człowieka z 1948 roku. -
1:18 - 1:20Artykuł 21 mówi,
-
1:20 - 1:23że każdy powinien
mieć prawo wybrać swój rząd. -
1:24 - 1:26To podstawa naszej pracy.
-
1:26 - 1:28Specjalizuję się w publicznej
pomocy potrzebującym. -
1:28 - 1:31Co to znaczy? Kolejny żargon.
-
1:31 - 1:35To projektowanie
kampanii informacyjnych tak, -
1:35 - 1:37aby kandydaci i głosujący,
-
1:37 - 1:41którzy nigdy nie mogli
głosować i kandydować, -
1:41 - 1:45zrozumieli gdzie, kiedy
i jak się zarejestrować; -
1:45 - 1:47gdzie, kiedy i jak głosować;
-
1:47 - 1:50czemu wzięcie udziału
w wyborach jest tak ważne. -
1:51 - 1:55Pewnie wymyślę kampanię,
która ma dotrzeć do kobiet, -
1:55 - 1:57aby upewnić je, że mogą wziąć udział,
-
1:57 - 1:59mogą być częścią tego procesu.
-
1:59 - 2:01Tak jak młodzi ludzie.
-
2:01 - 2:02Każdy może wziąć udział.
-
2:03 - 2:04Niepełnosprawni także.
-
2:04 - 2:06Próbujemy dotrzeć do każdego.
-
2:07 - 2:10Nie zawsze jest to łatwe.
-
2:10 - 2:13Przez lata mojej pracy zauważyłam,
-
2:13 - 2:16że bardzo często brakuje słów.
-
2:16 - 2:18Co się wtedy robi?
-
2:18 - 2:19Afganistan.
-
2:20 - 2:23Kraj z wysokim
poziomem analfabetyzmu. -
2:23 - 2:27Mamy 2005 rok,
-
2:27 - 2:31organizowaliśmy wybory dwa
razy w ciągu tego samego dnia. -
2:31 - 2:34Powodem były trudności logistyczne,
-
2:34 - 2:37takie podejście wyglądało na wydajniejsze.
-
2:37 - 2:38Tak było,
-
2:38 - 2:43jednak wyjaśnienie sposobu głosowania
-
2:43 - 2:44było bardziej skomplikowane.
-
2:44 - 2:47Użyliśmy wielu obrazków.
-
2:47 - 2:50Gdy nadeszło głosowanie,
-
2:50 - 2:53pojawił się problem -
mnóstwo osób chciało wziąć udział, -
2:53 - 2:58mieliśmy 300 kandydatów na 52 miejsca
-
2:58 - 3:01w Wolesi Jirga, wyborach parlamentarnych.
-
3:02 - 3:05Do rządu prowincjonalnego
było jeszcze więcej kandydatów. -
3:05 - 3:08330 na 54 miejsca.
-
3:08 - 3:11Jeśli chodzi o projekt karty,
-
3:11 - 3:15tak właśnie wyglądała.
-
3:16 - 3:17Jest rozmiaru gazety.
-
3:17 - 3:19To karta do Wolesi Jirga...
-
3:19 - 3:21(Śmiech)
-
3:21 - 3:22Tak, a...
-
3:23 - 3:26to była karta do rady prowincjonalnej.
-
3:27 - 3:29Jeszcze więcej.
-
3:29 - 3:34Użyliśmy mnóstwa
symboli i podobnych rzeczy. -
3:34 - 3:38Kolejne problemy mieliśmy
w Sudanie Południowym. -
3:38 - 3:41To zupełnie inna historia.
-
3:41 - 3:44Mnóstwo ludzi nigdy nie głosowało,
-
3:44 - 3:48był skrajnie wysoki poziom analfabetyzmu
-
3:49 - 3:51i bardzo słaba infrastruktura.
-
3:51 - 3:55Jest to państwo
mniej więcej wielkości Teksasu. -
3:56 - 3:58Było tam siedem kilometrów
dróg o utwardzonej nawierzchni, -
3:59 - 4:01siedem w całym kraju,
-
4:01 - 4:04w tym pas startowy, na którym lądowaliśmy
-
4:05 - 4:06na lotnisku Juba.
-
4:06 - 4:09To oznacza, że transportowanie
wszelkich materiałów wyborczych -
4:09 - 4:11jest nadzwyczaj trudne.
-
4:12 - 4:16Ludzie nie mieli pojęcia,
jak może wyglądać urna. -
4:17 - 4:19To było bardzo skomplikowane,
-
4:19 - 4:23więc porozumiewanie się ustnie
było słusznym wyjściem, -
4:23 - 4:26jednakże obowiązywały 132 języki.
-
4:27 - 4:30Było to niezwykle wymagające.
-
4:30 - 4:34Później dotarłam do Tunezji w 2011 roku.
-
4:34 - 4:36Był to czas Arabskiej Wiosny.
-
4:36 - 4:40Masa nadziei została wytworzona,
dzięki temu wielkiemu ruchowi, -
4:40 - 4:42który miał miejsce w regionie.
-
4:42 - 4:45Była Libia, Egipt, Jemen.
-
4:45 - 4:48Wielki moment historyczny.
-
4:48 - 4:51Siedziałam z komisją wyborczą,
-
4:51 - 4:54rozmawialiśmy o różnych aspektach wyborów,
-
4:55 - 4:58słyszałam z ich ust słowa,
których nigdy wcześniej nie znałam, -
4:58 - 5:02a pracowałam z Irakijczykami,
Jordańczykami, Egipcjanami -
5:02 - 5:05i nagle zaczęli używać tych słów,
-
5:05 - 5:06a ja pomyślałam: "To jest dziwne".
-
5:06 - 5:09Tym, co to spowodowało
było słowo "obserwator". -
5:09 - 5:12Dyskutowaliśmy o obserwatorach wyborów
-
5:12 - 5:16i komisarz wyborczy opowiadał
o "mulahiz" po arabsku. -
5:16 - 5:21Oznacza to "zauważyć"
w stronie biernej, -
5:21 - 5:24na przykład "Zauważyłem, że miał
na sobie jasnoniebieską koszulę". -
5:24 - 5:28Czy sprawdziłam kolor jego koszulki?
-
5:28 - 5:30Oto rola obserwatora wyborów.
-
5:30 - 5:34Jest bardzo aktywna, kierowana
wszelkimi rodzajami traktatów, -
5:34 - 5:37sprawuje tę funkcję kontrolną.
-
5:37 - 5:38Później dowiedziałam się,
-
5:38 - 5:41że w Egipcie
używało się terminu "mutabi", -
5:41 - 5:42co znaczy "obserować".
-
5:42 - 5:45Tak więc mieliśmy obserwatorów wyborów.
-
5:45 - 5:47Nie jest to całkowicie właściwe,
-
5:47 - 5:50ponieważ obecnie istnieje
termin dopuszczony do użytku; -
5:50 - 5:53tym słowem jest "muraqib",
co oznacza "kontroler". -
5:53 - 5:56To jest pojęciem kontroli.
-
5:56 - 5:59Trzy nazwy jednego pojęcia
to niedobre rozwiązanie. -
5:59 - 6:02Razem ze współpracownikami
uważaliśmy, że nasza w tym rola, -
6:02 - 6:06by upewnić się, że słowa są zrozumiane
-
6:07 - 6:10i stworzyć słownik,
-
6:10 - 6:12którego możnaby było używać
w całym regionie arabskim. -
6:12 - 6:14To właśnie zrobiliśmy.
-
6:14 - 6:15Razem ze współpracownikami
-
6:15 - 6:19stworzyliśmy "Arabski Leksykon
Terminologii Wyborczej"; -
6:19 - 6:22pracowaliśmy w ośmiu różnych krajach.
-
6:23 - 6:27Oznaczało to zdefiniowanie 481 pojęć,
-
6:27 - 6:30które tworzą podstawę
wszystkiego, co trzeba wiedzieć -
6:30 - 6:33jeśli zamierza się
zorganizować demokratyczne wybory. -
6:33 - 6:34Zdefiniowaliśmy te pojęcia
-
6:34 - 6:36wraz z arabskimi współpracownikami
-
6:36 - 6:40i doszliśmy do porozumienia w tym,
jakie powinno być odpowiednie słowo, -
6:40 - 6:42które będzie funkcjonować w arabskim.
-
6:42 - 6:46Częścią problemu było to,
że język arabski jest bardzo urozmaicony. -
6:46 - 6:49Są 22 państwa, gdzie mówi się po arabsku,
-
6:49 - 6:54wszystkie używają
nowoczesnego standardu arabskiego, -
6:54 - 6:56który jest stosowany w całym regionie
-
6:57 - 6:59w gazetach i audycjach,
-
6:59 - 7:04ale codzienny język
różni się między państwami - -
7:04 - 7:07dialekty, kolokwializmy i inne takie.
-
7:07 - 7:10To dołożyło kolejną warstwę komplikacji.
-
7:10 - 7:12W pewnym sensie był problem z tym,
-
7:12 - 7:16że język nie był wykształcony,
-
7:16 - 7:19pojawiały się neologizmy, nowe wyrazy.
-
7:19 - 7:21Zdefiniowaliśmy wszystkie te terminy.
-
7:21 - 7:24Mieliśmy ośmiu korespondentów w regionie.
-
7:24 - 7:26Wysłaliśmy im projekt,
-
7:26 - 7:28a oni odpowiedzieli.
-
7:28 - 7:31"Tak, rozumiemy tę definicję.
-
7:31 - 7:32Zgadzamy się z nią,
-
7:32 - 7:35ale w naszym kraju mówimy inaczej".
-
7:35 - 7:39Nie zamierzaliśmy tego spójniać
ani do tego spójnania zmuszać. -
7:39 - 7:42Próbowaliśmy ułatwić ludziom zrozumienie.
-
7:43 - 7:48Na żółto podkreślono zwroty różniące się
-
7:48 - 7:49w różnych krajach.
-
7:50 - 7:54Miło mi stwierdzić,
że tworzenie tego trwało trzy lata, -
7:54 - 7:58ponieważ zakończyliśmy projekt,
i zaczęliśmy go wykorzystywać, -
7:58 - 8:01usiedliśmy z komisjami wyborczymi
we wszystkich tych różnych krajach, -
8:01 - 8:04debatowaliśmy, definiowaliśmy
i szlifowaliśmy ten projekt, -
8:04 - 8:09by ostatecznie opublikować go
w listopadzie 2014 roku w Kairze. -
8:09 - 8:13Przeszedł długą drogę.
Opublikowaliśmy 10 tysięcy kopii. -
8:13 - 8:18PDF-a pobrano z Internetu 3000 razy.
-
8:18 - 8:22Ostatnio usłyszałam od kolegi,
że zainteresowali się Somalią. -
8:22 - 8:25Zamierzają stworzyć wersję dla Somalii,
-
8:25 - 8:27bo w Somalii nie ma nic.
-
8:27 - 8:30Bardzo dobrze to wiedzieć.
-
8:30 - 8:34Nowo uformowana Arabska Organizacja
Wyborczych Organów Zarządzających, -
8:34 - 8:37próbująca spersonalizować
-
8:37 - 8:39sposób działania wyborów w regionie,
-
8:39 - 8:42też używa tego projektu.
-
8:42 - 8:47Liga Państw Arabskich rozwinęła
jednostkę obserwacji ruchu panarabów -
8:48 - 8:49i także tego używa.
-
8:49 - 8:51To naprawdę świetne.
-
8:51 - 8:55Jednakże, ten słownik jest dość wnikliwy.
-
8:55 - 8:58Jest złożony, wiele pojęć
jest ściśle technicznych, -
8:58 - 9:02więc przeciętna osoba nie musiałaby znać
przynajmniej jednej trzeciej zawartości. -
9:03 - 9:05Jednakże ludzie Bliskiego Wschodu
-
9:05 - 9:10byli pozbawieni jakiejkolwiek
formy wychowania obywatelskiego. -
9:10 - 9:12U nas to część programu szkolnego,
-
9:12 - 9:15która nie istnieje w tej części świata,
-
9:15 - 9:19a według mnie każdy ma prawo wiedzieć,
-
9:19 - 9:20jak to działa.
-
9:20 - 9:25Dobrze byłoby pomyśleć
o zrobieniu takiego słownika -
9:25 - 9:26dla przeciętnej osoby.
-
9:26 - 9:29Mając na uwadze,
że obecnie mamy podstawę, -
9:29 - 9:31na której możemy budować,
-
9:31 - 9:33ale także mamy technologię,
-
9:33 - 9:37więc możemy dotrzeć
za pośrednictwem aplikacji na komórkę, -
9:37 - 9:39filmów, animacji.
-
9:39 - 9:42Możemy użyć wszystkich narzędzi,
-
9:42 - 9:44by pierwszy raz przekazać ludziom te idee
-
9:44 - 9:47w ich własnym języku.
-
9:48 - 9:50Słyszymy o nędzy na Bliskim Wschodzie.
-
9:50 - 9:54Słyszymy o wojennym chaosie.
Słyszymy o terroryzmie. -
9:54 - 9:59Słyszymy o powstawaniu sekt
i wszystkich strasznych wieściach, -
9:59 - 10:01które nieustannie stamtąd dochodzą.
-
10:01 - 10:06Nie słyszymy tego,
co tamtejsi ludzie myślą. -
10:06 - 10:07Do czego oni dążą?
-
10:08 - 10:12Dajmy im środki,
dajmy im informacje. -
10:12 - 10:15Milcząca większość milczy,
-
10:15 - 10:17bo nie mają informacji.
-
10:17 - 10:20Ta większość musi wiedzieć.
-
10:20 - 10:23Nadszedł czas, by zaopatrzyć ich
w narzędzia wiedzy, -
10:23 - 10:26z którymi będą mogli się zapoznać.
-
10:27 - 10:30Milcząca większość
wcale taka być nie musi. -
10:30 - 10:32Pomóżmy im mieć głos.
-
10:32 - 10:34Dziękuję bardzo.
-
10:34 - 10:38(Brawa)
- Title:
- Niespodziewane wyzwania pierwszych wyborów krajowych
- Speaker:
- Philippa Neave
- Description:
-
Jak nauczyć całe państwo głosować po raz pierwszy? To wielkie wyzwanie,
z którym borykają się nowo powstałe demokracje całego świata, a jednym
z największych problemów okazuje się być brak wspólnego języka - jeśli bowiem czegoś nie da się opisać, tym bardziej nie da się tego zrozumieć. W tej pouczającej prelekcji ekspert ds. wyborów Philippa Neave dzieli się doświadczeniami z walki o demokrację oraz rozwiązaniem problemu bariery językowej. - Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 10:51
TED Translators admin approved Polish subtitles for The unexpected challenges of a country's first election | ||
Kacper Borowiecki accepted Polish subtitles for The unexpected challenges of a country's first election | ||
Kacper Borowiecki declined Polish subtitles for The unexpected challenges of a country's first election | ||
Kacper Borowiecki edited Polish subtitles for The unexpected challenges of a country's first election | ||
Jakub Kowalczyk edited Polish subtitles for The unexpected challenges of a country's first election | ||
Kacper Borowiecki declined Polish subtitles for The unexpected challenges of a country's first election | ||
Kacper Borowiecki edited Polish subtitles for The unexpected challenges of a country's first election | ||
Jakub Kowalczyk edited Polish subtitles for The unexpected challenges of a country's first election |