Mit lewej i prawej półkuli mózgu - Elizabeth Waters

Pełna lekcja dostępna tu: https://ed.ted.com/lessons/the-left-brain-vs-right-brain-myth-elizabeth-waters

Ludzki mózg jest wyraźnie podzielony na lewą i prawą półkulę. Ta budowa zainspirowała jeden z najpowszechniejszych poglądów o mózgu: że lewa półkula kontroluje myślenie logiczne a prawa półkula kontroluje kreatywność. Jednakże jest to mit niepoparty dowodami naukowymi. Skąd więc wziął się ten pogląd i co jest z nim nie tak? Elizabeth Waters zajmuje się tym odwiecznie żywym mitem.

Lekcja: Elizabeth Waters, animacja: Daniel Gray.

Oto ludzki mózg,

jego pofałdowana struktura jest wyraźnie
podzielona na lewą i prawą półkulę.

Zainspirowało to jeden
z poglądów na temat mózgu,

że lewa półkula kontroluje
myślenie logiczne,

a prawa - kreatywność.

Jednakże jest to mit
niepoparty dowodami naukowymi.

Skąd więc wziął się ten błędny pogląd

i co jest z nim nie tak?

To prawda, że mózg ma
prawą i lewą półkulę.

To jest najbardziej widoczne w jego
warstwie zewnętrznej - korze.

Wewnętrzne części, takie jak prążkowie,

podwzgórze,

wzgórze

i pień mózgu

wyglądają jakby tworzyły jedną całość,

ale tak naprawdę one również mają
lewą i prawą stronę.

Lewa i prawa część mózgu faktycznie
kontrolują inne funkcje organizmu,

takie jak ruch i wzrok.

Prawa półkula kontroluje
ruch lewej ręki i vice versa.

Układ wzrokowy jest
jeszcze bardziej skomplikowany.

Każde oko ma lewe i prawe pole widzenia.

Oba lewe pola widzenia są
przesyłane do prawej półkuli

i oba prawe pola widzenia
są przesyłane do lewej półkuli.

Mózg używa obu półkul,
by stworzyć pełny obraz świata.

Naukowcy nie są pewni, skąd ta asymetria.

Według jednej teorii jest to wynik rozwoju
złożonych układów nerwowych u zwierząt,

bo dawało większą szansę na przeżycie
dzięki szybszym odruchom.

Jeśli zwierzę widzi drapieżnika z lewej,

to najlepiej jest uciekać w prawo.

Możemy więc powiedzieć,
że wzrok i ruch to dwa układy,

które polegają na tej
strukturze "lewa-prawa",

ale problemy pojawiają się, gdy próbujemy
poszerzyć to o logikę i kreatywność.

Ten błędny pogląd pojawił się
w połowie XIX wieku,

gdy dwaj neurolodzy, Broca i Wernicke,

badali pacjentów, którzy mieli problemy
z komunikacją wskutek urazów.

Badacze znaleźli uszkodzenia
lewych płatów skroniowych u pacjentów,

więc zasugerowali, że język jest
kontrolowany przez lewą półkulę mózgu.

A to podziałało na wyobraźnię ludzi.

Pisarz Rober Louis Stevenson

później wprowadził ideę,
według której logiczna prawa półkula

rywalizuje z emocjonalną prawą półkulą

pod postacią jego bohaterów
Dr. Jekylla i pana Hyde'a.

Popularność tego poglądu osłabła,
gdy lekarze i naukowcy

badali pacjentów bez jednej półkuli

lub którzy mieli rozdzielone półkule.

Ci pacjenci wykazywali
cały szereg zachowań

zarówno logicznych, jak i kreatywnych.

Późniejsze badania pokazały, że jedna
półkula mózgu jest aktywniejsza niż druga

podczas niektórych funkcji.

Język ma więcej aktywnych
ośrodków w lewej półkuli,

a uwaga w prawej.

Jedna półkula może wykonywać
większość czynności,

ale różnica dotyczy raczej
układu niż danej osoby.

Nie ma dowodów na to,

że ludzie mają dominujące półkule mózgu

lub na poparcie podziału
na lewą i prawą półkulę

między logiką i kreatywnością.

Niektórzy mogą być szczególnie
logiczni lub kreatywni,

ale to jest niezależne
od półkul ich mózgów.

Nawet sama idea przeciwstawiania
sobie logiki i kreatywności

nie ma mocnych podstaw.

Rozwiązywanie skomplikowanych działań
matematycznych wymaga dozy kreatywności,

a wiele wspaniałych dzieł sztuki
ma złożoną strukturę logiczną.

Prawie każde osiągnięcie
kreatywności i logiki

jest wynikiem mózgu
działającego jako jedna całość.

Lekcja: Elizabeth Waters, Addison Anderson
Animacja: Daniel Gray