Những nghi lễ âm nhạc ẩn của thế giới

Nhà làm phim người Pháp Vincent Moon chu du khắp thế giới với chỉ một balo, một cái laptop và 1 cái camera. Anh đã quay Arcade Fire (ban nhạc rock Canada) trong một thang máy và Bon Iver trong một cái bếp ở căn hộ- và những thước phim duy nhất của một nghi lễ thuộc giáo phái Hồi Giáo mật tông tại Chechnya và một hành trình thần bí tại Peru. Trong cuộc nói chuyện này, a giải thích làm thế nào mà phim ảnh và âm nhạc có thể giúp cho người ta thấy được các văn hóa của chính họ theo một cách mới. Theo đó là màn trình diễn bởi thần tượng nhạc Jazz Naná Vasconcelos.

Vincent Moon: Làm cách nào
để sử dụng máy tính,

camera, microphone để miêu tả thế giới

theo một cách khác,

càng nhiều càng tốt?

Làm cách nào,có lẽ có thể,để dùng Internet

để tạo ra một dạng xi nê mới?

Và thực tế, tại sao chúng ta lại thu lại?

Well, với chỉ ý nghĩ đó trong đầu

tôi đã bắt đầu làm phim cách đây 10 năm,

đầu tiên với 1 người bạn,
Christophe Abric.

Anh ta có một website, La Blogothèque,

chuyên về âm nhạc độc lập.

Chúng tôi điên loạn vì âm nhạc.

Chúng tôi muôn giới thiệu
âm nhạc theo một cách khác,

để quay âm nhạc yêu thích,
những nhạc sĩ đáng mến mộ,

càng nhiều càng tốt, ngược
lại với công nghệ âm nhạc

và ngược lại với bản in được gắn vào nó.

Chúng tôi đã bắt đầu xuất bản mỗi tuần

những tập trên Internet.

Chúng ta sẽ xem một vài trích đoạn.

Từ Grizzly Bear trong phòng tắm

tới Sigur Ros đang diễn trong quán cafe
ở Paris.

Từ Phoenix biểu diễn tại tháp Eiffel

đên Tom Jones trong phòng
khách sạn tại New York.

Từ Arcade Fire trong thang máy

tại thế vận hội

tới Beirut đi xuống cầu thang
tại Brooklyn.

Từ R.E.M trong xe hơi

đến The National quanh một cái bàn vào buổi tối

tại miền nam nước Pháp.

Từ Bon Iver biểu diễn với vài người bạn

tại một căn hộ ở Montmartre

đến Yeasayer có một đêm dài,

và nhiều, nhiều, nhiều nữa

những ban nhạc vô danh lẫn rất nổi tiếng.

Chúng tôi phát hành các bộ phim

miễn phí trên Internet,

và chúng tôi muốn chia sẻ

những thước phim đó và giới thiệu âm nhạc

theo một cách khác biệt.

Chúng tôi muốn tạo ra
một dạng quen thuộc khác

sử dụng tất
các những kỹ thuật mới đó.

Tại thời điểm, chính xác cách đây 10 năm,

không có một dự án nào như thế
trên Internet,

Tôi cho đó là lý do tại sao dự án
chúng tôi đang làm, the Take Away Shows,

khá thành công,

đến được với hàng triệu người xem.

Sau một thời gian, i got a bit --

Tôi muôn đi đâu đó.

Tôi thấy muốn được đi du lịch và
khám phá các loại nhạc khác,

để khám phá thế giới,

đi đến những ngóc ngách khác,

và thực tình đó cũng là

ý tưởng về điện ảnh du mục,
một loại, mà tôi có trong đầu.

Làm thế nào để việc sử dụng công nghệ mới
và phong cách đường phố ăn rơ với nhau?

Làm sao để chỉnh sửa phim
trên xe bus

trên đường băng qua dãy Andes?

Vì thể tôi đã dành 5 năm du lịch

vòng quanh thế giới.

Tôi đã bắt đầu lúc đó trong bộ phim kts
và bộ sưu tập âm nhạc Petites Planètes,

cũng là một sự tôn kính tới
nhà làm phim người Pháp Chris Marker.

Chúng ta sẽ xem thêm
một vài trích đọan

của những phim mới đó.

Từ danh ca tecno hàng đầu của bắc Brazil,
Gaby Amarantos

đến một đoàn diễn nữ ở Chechnya.

Từ nhạc điện tử thực nghiệm tại Singapore
với One Man Nation

đến biểu tượng người Brazil Tom Zé
hát trên nóc nhà ở São Paolo.

Từ The Bambir, ban nhạc rock vĩ đại
từ Armenia

đến một số bài hát truyền thống

ở một nhà hàng tại Tbilisi, Georgia.

Từ White Shoes, ban nhạc pop hoài cổ
từ Jakarta, Indonesia

đến DakhaBrakha, ban nhạc
mang tính cách mạng tại Kiev, Ukraine.

Từ Tomi Lebrero

với cây bandoneo và những người bạn tại
Buenos Aires, Argentina,

đến các nhạc sĩ khác

và những nơi khác trên khắp thế giới.

Ước muốn của tôi là làm
như một chuyến di cư.

Để làm tất cả những thước phim đó,

thật ko thể được

với một công ty lớn đứng sau,

với thủ tục và các thứ khác .

Tôi đã di chu du một mình với cái balo--

máy tính, camera, microphone trong đó.

Một mình, nhưng thực ra
là cùng với dân địa phương,

gặp gỡ những người trong đội của tôi,
là những người

hoàn toàn không chuyên nghiệp,
ngay tại đó,

đi từ nơi này đến nơi khác

và làm phim như một chuyến phượt.

Tôi tin rằng dạng kỹ thuật điển ảnh đó
có thể là

điều rất đơn giản này:

Tôi muốn làm một bộ phim
và bạn sẽ cho tôi một nơi nghỉ qua đêm.

Tôi đưa cho bạn một khoảnh khắc điện ảnh
và bạn cho tôi món coctail Capirinha.

hoặc là thức uống khác,

tùy thuộc việc bạn đang ở đâu.

Tại Peru, họ uống pisco chua.

Khi tôi tới Peru, thực vậy,

Tôi ko biết sẽ phải làm gì ở đó.

Và thực tế, tôi chỉ có một số điện thoại

của một người.

Ba tháng sau,

sau khi chu du khắp nước,
tôi thu được 33 film,

chỉ với sự giúp đỡ của dân địa phương,

sự giúp đỡ của những người

mà tôi lúc nào cũng hỏi cùng 1 câu hỏi:

Điều đáng thu lại trong ngày hôm nay?

Sống như vậy,

bằng cách làm việc không cần mô hình nào,

tôi đã có thể phản ứng
với những khoảnh khắc

và quyết định, oh,
đây là điều quan trọng để làm bây giờ.

Cần phải thu âm lại
toàn bộ những người đó.

Cần tạo ra mối liên kết này.

Khi tôi đến Chechnya,

người đầu tiên tôi gặp

đã nhìn vào tôi và hỏi như vầy,

"Anh đang làm gì ở đây vậy?

Anh là nhà báo?
Nhận viên phi chính phủ? chính trị?

Loại vấn đề nào anh đang cần học hỏi?"

Thực ra, tôi ở đó để nghiên cứu

về lễ nghi của các tín đồ Hồi giáo
mật tông tại Chechnya-

nền văn hóa lạ thường
của các tín đồ Hồi giáo tại Chechnya,

mà chắc chắn không được biết đến
ngoài lành thổ.

Ngay khi mọi người hiểu được

rằng tôi sẽ đưa cho họ những bộ phim-

công bố online miễn phí
bản quyền của Creative Commons,

nhưng tôi cũng sẽ đưa chúng cho mọi người

và để họ làm gì họ muốn với chúng.

Tôi muốn giới thiệu họ
dưới ánh sáng đẹp.

Tôi chỉ muốn diễn tả họ theo một cách mà

những đứa cháu nhỏ của họ
đang nhìn ông cụ bà của chúng,

và chúng sẽ thích thú kiểu như,

"Whoa, ông nội của tôi
cũng tuyệt như là Beyonce vậy." (Cười)

Đó là điều thật sự quan trọng.

(Vỗ tay)

Đó là điều quan trọng,

bởi vì đó là cách

con người nhìn khác về văn hóa mình,
ngay tại chính mảnh đất của mình.

Họ sẽ nghĩ về chúng một cách khác biệt.

Đó có thể là một cách
để giữ gìn nền văn hóa đa dạng.

Tại sao bạn lại ghi hình?

Hmm. Thật sự có một câu nói hay

bởi nhà lý luận người Mỹ Hakim Bey,

ông nói:"Mỗi việc ghi hình

là một bia mộ
cho một cuộc trình diễn sống động."

Đó thật sự là một câu hay để ghi nhớ

trong thời đại bị bão hòa bởi hình ảnh.

Điều mấu chốt của nó là gì?

Chúng ta sẽ đi đâu với nó?

Tôi đã nghiên cứu
Tôi sẽ vẫn giữ ý nghĩ này trong đầu:

Điểu mấu chốt là gì?

Tôi đã nghiên cứu về âm nhạc, cố với,

cố lại gần hơn
tới một nguyên bản nào đó của nó.

Tất cả những điều này đến từ đâu?

Tôi là người Pháp.
Tôi không có ý tưởng về việc

tôi sẽ khám phá cái gì,
mà chỉ một điều đơn giản:

Mọi thứ tự bản thân nó là thiêng liêng,

và âm nhạc là thứ chữa bệnh cho tinh thần.

Làm sao để tôi có thể dùng camera,

dụng cụ bé nhỏ của tôi, để đến gần hơn

và không chỉ để ghi lại những trạng thái

nhưng là để tìm một sự tương chiếu,
có lẽ là một cine-trance,

một thứ hoàn toàn bình yên

cho con người?

Giờ đây đó là nghiên cứu mới
mà tôi đang làm

về sự duy linh, về những linh hồn mới
khắp thế giới.

Có lẽ bây giờ sẽ là vài trích đoạn thêm.

Từ nghi thức mai táng Tana Toraja
tại Indonesia

đến một lễ kỉ niệm Phương Đông
tại miền bắc Ethiopia.

Từ jathilan,
một nghi thức thôi miên phổ biến

ở một hòn đảo Java,

đến Umbanda ở phía bắc Brazil.

Nghi thức Sufi tại Chechnya

đến một thánh lễ
tại nhà thờ linh thiêng nhất ở Armenia.

Một số bài hạ Sufi tại Harar,

thành phố thiêng liêng của Ethiopia,

đến một nghi thức ayahuasca

sâu thẳm ở Amazon tại Peru với Shipibo.

Đây là dự án mới của tôi,
dự án tôi đang làm

ở Brazil,
có tên là "Híbridos".

Tôi cộng tác với Priscilla Telmon.

Nó nghiên cứu về sự duy linh
trên khắp đất nước.

Đây là mục tiêu của tôi, mục tiêu nho nhỏ
cái mà tôi gọi là dân tộc học thực nghiệm,

cố lai ghép các dòng nhạc đó lại với nhau,

cố để thu lại một phần phức tạp nào đó.

Tại sao chúng ta lại phải thu lại?

Tôi vẫn ở đó.

Tôi thật sự tin rằng điện ảnh
dạy chúng ta xem

Cách ta nhìn thế giới

đang dần thay đổi
cách ta xem xét thế giới,

và ta đang sống trong thời mà truyền thông

đang làm một công việc rất tồi, tồi tệ

khi giời thiệu về thế giới:

bạo lực, cực đoan,

chỉ có những sự kiện ngoạn mục,

chỉ có những điều đơn giản hàng ngày.

Tôi nghĩ chúng ta ghi hình

thu gọn một nào sự phức tạp vốn có.

Để làm mới lại cuộc sống ngày nay,

chúng ta phải làm một loại hình ảnh mới.

Và điều đó thật đơn giản.

Muito obrigado.

(Vỗ tay)

Bruno Giussani: Vincent, Vincent, Vincent.

Cám ơn. Chúng tôi cần chuẩn bị
cho phần trình diễn kết tiếp,

và tôi có một câu hỏi dành cho quí vị,
đó là:

Bạn có mặt ở nơi mà bạn vừa xuất hiện,

và bạn đem theo một cái camera

và tôi giả sử rằng bạn được chào đón

nhưng không phải là lúc nào
cũng là chào đón nồng hậu

Bạn bước vào một nghi lễ thiêng liêng,

khoảnh khắc riêng tư tại một ngôi làng,
một thị trấn,

một nhóm người.

Làm thể nào để bạn phá bỏ rào cản

khi bạn xuất hiện
với một ống kính máy ảnh?

VM: Tôi nghĩ bạn chinh phục nó
với cơ thể của bạn,

hơn là với kiến thức của bạn.

Đó là những gì đã dạy tôi khi tôi du lịch,

tin tưởng ký ức của cơ thể

hơn là ký ức của bộ óc.

Sự tôn trọng giúp tiến về phía trước,

không lùi lại, và tôi thực sự nghĩ rằng

bằng cách dùng cơ thể mình tham dự
vào sự kiện, nghi lễ,

ở mọi nơi, mọi người sẽ chào đón bạn

và sẽ hiểu được cố gắng của bạn.

Anh nói với tôi
hầu hết các video

anh làm được quay một lần duy nhất.

Anh ko chỉnh sửa gì nhiều.

anh biên tập cho chúng tôi

từ đầu buổi ghi hình
bởi vì độ dài của nó, etc.

Còn không, anh chỉ cần vào đó, ghi lại

mọi thứ diễn ra trước mắt

mà không có kế hoạch gì, và đó là lý do?

Điều đó đúng ko?

VM: Y của tôi là tôi nghĩ rằng

miễn là chúng ta ko cắt xén, theo 1 cách,

miễn là chúng ta để cho người xem xem,

sẽ ngày càng nhiều người xem
cảm thấy thực hơn,

cảm thấy gần hơn với những khoảng khắc,

với thời điểm đó và nơi đó.

Tôi thật sự nghĩ về điều đó như là
vấn đề tôn trọng người xem,

không cắt xén tất cả thời gian
từ nơi này đến nơi kia,

hãy để thời gian tự trôi qua.

BG: Hãy nói cho tôi
về dự án mới của anh,

"Hibridos," tại Brazil này.

Vì trước khi đến TEDGlobal, anh đã

chu du khắp đất nước vì nó.

Hãy nói cho chúng tôi một vài điều đi.

VM: "Hibridos" là --
Tôi thật sự tin rằng Brazil,

hơn cả những gì nghe thấy,
là vùng đất tôn giáo tuyệt nhất thế giới,

vùng đất tuyệt vời nhất
theo nghĩa duy linh

và duy linh thực nghiệm.

Và nó là một dự án lớn mà tôi làm
suốt năm qua,

nghiên cứu những vùng
rất khác biệt của Brazil,

theo một cách rất khác
của nghi lễ thờ cúng,

và cố hiểu làm sao họ sống cùng nhau

với tinh thần ngày nay.

BG: Người đàn ông sắp sửa xuất hiện
trên sân khấu ngay đây,

và Vincent sắp sửa giới thiệu ông,

là một trong những đề tài của anh
trong quá khứ.

Anh đã làm Video với ông khi nào?

VM: Tôi nghĩ là cách đây 4 năm,

bốn năm
trong chuyến du lịch đầu tiên của tôi.

BG: Vậy đó là một trong các video đầu
của anh tại Brazil.

VM: Nó là một trong các tác phẩm đầu tiên.

Tôi ghi hình ở Recife,

nơi ông đến từ đó.

BG: Vậy chúng ta hãy giới thiệu ông.
Chúng ta đang đợi ai đây?

VM: Tôi sẽ nói rất ngắn gọn.

Thật vinh dự cho tôi được chào đón
lên sân khấu

một trong những nhạc sĩ Brazil
vĩ đại nhất mọi thời đại.

Xin vui lòng chào đón Naná Vasconcelos.

BG: Naná Vasconcelos!

(Vỗ tay)

(Nhạc)

Naná Vasconcelos: Let's go to the jungle.

(Vỗ tay)