Return to Video

Noah Wilson-Rich: Każde miasto potrzebuje zdrowych pszczół

  • 0:02 - 0:04
    Ten mężczyzna nosi coś co nazywamy
  • 0:04 - 0:07
    pszczelą brodą. (Śmiech)
  • 0:07 - 0:08
    Brodę pełną pszczół.
  • 0:08 - 0:12
    Spora część z was słysząc o pszczołach
  • 0:12 - 0:15
    zapewne myśli - insekty
  • 0:15 - 0:18
    albo inne żyjątka o więcej niż 1 para nóg.
  • 0:18 - 0:20
    Doskonale do wiem i rozumiem was.
  • 0:20 - 0:25
    Jednak jest wiele rzeczy, które warto wiedzieć
  • 0:25 - 0:28
    i zaraz wam to udowodnię.
  • 0:28 - 0:31
    Otwórzcie swoje umysły i
    pozwólcie sobie zmienić punkt widzenia.
  • 0:31 - 0:34
    Zauważcie, że ten mężczyzna nie jest żądlony.
  • 0:34 - 0:38
    Zapewne jest tam gdzieś królowa
  • 0:38 - 0:40
    a inne pszczoły roją się wokół niej.
  • 0:40 - 0:44
    To doskonale obrazuje naszą relację z pszczołami,
  • 0:44 - 0:47
    która trwa nieprzerwanie od tysięcy lat.
  • 0:47 - 0:51
    Kształtowaliśmy się równocześnie
    ponieważ w dużym stopniu
  • 0:51 - 0:54
    zależymy od pszczół w kwestii zapylania
  • 0:54 - 0:55
    a ostatnimi czasy również od ich produktu.
  • 0:55 - 0:58
    Pewnie wielu z was już słyszało, że pszczoły znikają,
  • 0:58 - 1:01
    nie umierają - znikają.
  • 1:01 - 1:03
    Nawet nie znajdujemy po nich śladu.
  • 1:03 - 1:05
    Jest to zespół masowego ginięcia pszczoły miodnej.
  • 1:05 - 1:07
    Ta niezwykła przypadłość zastanawia
    naukowców całego świata,
  • 1:07 - 1:10
    którzy ciągle nie znają jej przyczyn.
  • 1:10 - 1:12
    Wiadomo jednak,
    że wraz ze malejącą liczbą pszczół,
  • 1:12 - 1:16
    koszt ponad 130
    roślin owocowych i warzywnych, które
  • 1:16 - 1:21
    od nich zależą, wzrasta.
  • 1:21 - 1:25
    Pszczoły, bezsprzecznie, odgrywają istotną rolę w
  • 1:25 - 1:27
    rolnictwie i ekonomii.
  • 1:27 - 1:29
    Oto tzw. zielone dachy czy też
  • 1:29 - 1:32
    rolnictwo miejskie.
  • 1:32 - 1:34
    Znajomo zapewne wygląda obraz po lewej,
  • 1:34 - 1:37
    przedstawiający ogród w okolicy South End.
  • 1:37 - 1:40
    To mój dom i ul z tyłu domu.
  • 1:40 - 1:42
    Po prawej natomiast potencjalny
    "zielony dach" przyszłości,
  • 1:42 - 1:44
    jeśli nadal będziemy
    wykorzystywać przestrzeń miejską,
  • 1:44 - 1:47
    której nie brakuje miejsc na ogrody.
  • 1:47 - 1:51
    Spójrzcie na kolejny obraz - to Boston -
  • 1:51 - 1:54
    i spróbujcie dostrzec ul.
  • 1:54 - 1:57
    Jest na dachu budynku, w samym rogu.
  • 1:57 - 1:59
    Jest tam od kilku lat.
  • 1:59 - 2:03
    Pszczelarstwo miejskie funkcjonuje obecnie
  • 2:03 - 2:05
    raczej w ukryciu
  • 2:05 - 2:07
    ale nie dlatego, że wymaga tego hodowla.
  • 2:07 - 2:10
    Ludzie nie do końca aprobują ten pomysł.
  • 2:10 - 2:14
    Dlatego chciałbym dzisiaj opowiedzieć
  • 2:14 - 2:16
    o korzyściach obecności pszczół w miastach
  • 2:16 - 2:18
    i dlaczego to taki fantastyczny pomysł.
  • 2:18 - 2:21
    Opowiem wam w skrócie
    jak dokładnie działa zapylanie.
  • 2:21 - 2:24
    Kwiaty, owoce, warzywa
  • 2:24 - 2:27
    nawet lucerna w sianie bydła na mięso,
  • 2:27 - 2:30
    które jemy zależy od zapylaczy.
  • 2:30 - 2:33
    Rośliny posiadają części żeńskie i męskie,
  • 2:33 - 2:36
    zasadniczo zapylaczy przyciąga do roślin
  • 2:36 - 2:39
    ich nektar, jednak w trakcie procesu
  • 2:39 - 2:42
    pszczoła odwiedza kwiaty unosząc
    po drodze ich pyłek -
  • 2:42 - 2:46
    - męski odpowiednik spermy.
  • 2:46 - 2:48
    Podróżują miedzy różnymi kwiatami i
  • 2:48 - 2:51
    w efekcie powstaje owoc - w tym przypadku jabłko.
  • 2:51 - 2:54
    Widać orientacje. Łodyga jest w dół.
  • 2:54 - 2:57
    Koniec kwiatu odpada zanim owoc jest gotowy do spożycia.
  • 2:57 - 3:00
    Tak pokrótce przebiega zapylanie.
  • 3:00 - 3:02
    Pomyślmy teraz o życiu miejskim, nie dzisiejszym
  • 3:02 - 3:05
    ani przeszłym, ale przyszłym.
  • 3:05 - 3:09
    Jak będzie wyglądać?
    Stoi przed nami ogromne
  • 3:09 - 3:13
    wyzwanie kurczącej się przestrzeni życiowej.
  • 3:13 - 3:16
    Miliardy ludzi za 100 lat a
  • 3:16 - 3:20
    tak niewiele przestrzeni by ich pomieścić.
  • 3:20 - 3:23
    Musimy zatem zmienić sposób postrzegania miast.
  • 3:23 - 3:27
    Patrząc na dzisiejszy Nowy Jork jesteśmy
  • 3:27 - 3:29
    przytłoczeni jego szarością.
  • 3:29 - 3:32
    Kwadraty rozgrzanej papy oddające gorąc z powrotem
  • 3:32 - 3:34
    do atmosfery, bezsprzecznie
  • 3:34 - 3:36
    przyczyniając się dalszemu globalnemu ocieplaniu.
  • 3:36 - 3:39
    A gdyby tak w przeciągu następnych 100 lat
  • 3:39 - 3:42
    zacząć uprawiać zielone dachy
    wszędzie gdzie to możliwe?
  • 3:42 - 3:46
    W miastach?
    Zaoszczędzilibyśmy na kosztach transportu,
  • 3:46 - 3:50
    zdrowego odżywiania, stworzylibyśmy
  • 3:50 - 3:52
    nowe miejsca pracy - lokalnie.
  • 3:52 - 3:56
    Przyszłość naszych miast i
    miejskiego życia potrzebuje pszczół.
  • 3:56 - 4:00
    Oto dane zebrane wspólnie z "Best Bees",
  • 4:00 - 4:03
    firmą dostarczającą i instalującą pszczele ule
  • 4:03 - 4:05
    każdemu, kto ma takie życzenie.
  • 4:05 - 4:08
    W mieście czy też na wsi.
  • 4:08 - 4:11
    Zaznajamiamy ludzi z pszczelarstwem,
  • 4:11 - 4:14
    bez względu na lokalizację.
  • 4:14 - 4:17
    Widząc jakie to proste i możliwe
  • 4:17 - 4:19
    zauważyliśmy również sprzeczny trend.
  • 4:19 - 4:22
    Spójrzmy na te dane.
  • 4:22 - 4:23
    Pierwsza rubryka - zimowanie.
  • 4:23 - 4:26
    Przez wiele lat był to ogromny problem.
  • 4:26 - 4:30
    Właściwie od końca lat 80.
    kiedy to pasożyt varrora destructor
  • 4:30 - 4:34
    rozprzestrzeniał wirusy, bakterie
  • 4:34 - 4:36
    i grzybice.
  • 4:36 - 4:37
    Zimowanie to trudny okres, bo wtedy
  • 4:37 - 4:40
    najczęściej dochodzi do utraty całych kolonii.
  • 4:40 - 4:42
    Odkryliśmy, że w miastach pszczoły
  • 4:42 - 4:45
    zimują znacznie lepiej niż na wsiach.
  • 4:45 - 4:47
    Zadziwiające, czyż nie?
  • 4:47 - 4:49
    Myślimy: pszczoły, wieś, rolnictwo.
  • 4:49 - 4:51
    A okazuje się być inaczej.
  • 4:51 - 4:53
    Pszczoły lubią miasto. (Śmiech)
  • 4:53 - 4:56
    Co więcej, produkują więcej miodu.
  • 4:56 - 4:59
    Miejski miód jest przepyszny.
  • 4:59 - 5:02
    Setki tysięcy bostońskich pszczół
  • 5:02 - 5:05
    z dachu hotelu Seaport,
  • 5:05 - 5:06
    latające nad waszymi głowami,
  • 5:06 - 5:08
    czego zapewne nie zauważyliście,
  • 5:08 - 5:11
    stołują się w lokalnych ogrodach
  • 5:11 - 5:13
    i produkują pyszny, zdrowy miód.
  • 5:13 - 5:16
    Mający smak kwiatów w naszych ogrodach.
  • 5:16 - 5:21
    Zatem potencjał uli miejskich,
    w zakresie produkcji miodu,
  • 5:21 - 5:24
    oraz jeśli chodzi o zimowanie
  • 5:24 - 5:25
    jest większy.
  • 5:25 - 5:27
    Inaczej niż by się wydawało.
  • 5:27 - 5:31
    Cofając się na osi czasu pszczelego zdrowia,
  • 5:31 - 5:35
    do roku 950, można zauważyć
  • 5:35 - 5:38
    spory współczynnik śmiertelności
    wśród irlandzkich pszczół.
  • 5:38 - 5:41
    Problemy pszczół
  • 5:41 - 5:44
    nie są zatem nowością. Działo się tak już
  • 5:44 - 5:46
    ponad tysiąc lat temu,
  • 5:46 - 5:50
    Nie zauważamy jednak miejskich problemów pszczół.
  • 5:50 - 5:52
    Chciałbym was zachęcić
  • 5:52 - 5:54
    do przemyślenia czym jest miejska wyspa.
  • 5:54 - 5:57
    Wydaje się, że w mieście jest cieplej.
  • 5:57 - 5:59
    Czemu jest im tu lepiej?
  • 5:59 - 6:02
    To świetne pytanie,
    które pomoże nam również zrozumieć
  • 6:02 - 6:04
    dlaczego w mieście być powinny.
  • 6:04 - 6:06
    Może w mieście jest więcej pyłku kwiatowego.
  • 6:06 - 6:08
    Pociągi lini podmiejskich mogą transportować
  • 6:08 - 6:11
    taki lekki pyłek, sprawiając, że miasto
  • 6:11 - 6:13
    jawi się jako wielki pszczeli supermarket.
  • 6:13 - 6:17
    Wzdłuż torów kolejowych kwitnie wiele lip.
  • 6:17 - 6:20
    A może w porównaniu z wsią w mieście
  • 6:20 - 6:22
    jest mniej pestycydów.
  • 6:22 - 6:25
    A może jest cała masa innych powodów,
  • 6:25 - 6:27
    o których jeszcze nie wiemy.
  • 6:27 - 6:31
    Zespół masowego ginięcia pszczoły miodnej
  • 6:31 - 6:34
    to nie jedyne zagrożenie. Pszczoły wymierają
  • 6:34 - 6:38
    i jest to ogromne wyzwanie - wyzwanie naszych czasów.
  • 6:38 - 6:40
    Ta mapa prezentuje rozprzestrzenianie się
  • 6:40 - 6:43
    varroa destructor (z łac.)
  • 6:43 - 6:46
    Ten mały pajęczak zmienia w
  • 6:46 - 6:49
    pszczelarstwie wszystko.
  • 6:49 - 6:52
    Z upływem czasu, łatwo zauważyć
  • 6:52 - 6:55
    kierunki rozprzestrzeniania się pasożyta,
  • 6:55 - 6:57
    od początku XX wieku aż do dzisiaj.
  • 6:57 - 7:00
    W 1968 roku varroa obejmowała już praktycznie całą Azję.
  • 7:00 - 7:04
    W '71 obserwowaliśmy
    jak obejmuje Europę i Amerykę Łacińską,
  • 7:04 - 7:09
    i w końcu w latach 80.,
  • 7:09 - 7:13
    a konkretnie w 1987 kolonie varroa docierają
  • 7:13 - 7:15
    do Ameryki Północnej.
  • 7:15 - 7:18
    Oto punkt zwrotny w
  • 7:18 - 7:20
    historii amerykańskich pszczół.
  • 7:20 - 7:23
    Wielu z nas pamięta z dzieciństwa
  • 7:23 - 7:25
    pszczoły czy też ich bolesne użądlenia.
  • 7:25 - 7:29
    Dzisiejsze dzieci nie mają już
  • 7:29 - 7:31
    możliwości tego doświadczać.
  • 7:31 - 7:33
    Bo pszczół już po prostu nie ma.
  • 7:33 - 7:37
    Potrzebujemy pszczół, a one znikają.
  • 7:37 - 7:38
    Co możemy w tym względzie zrobić?
  • 7:38 - 7:41
    Zajmuję się badaniami na ten temat.
  • 7:41 - 7:43
    Napisałem doktorat o zdrowiu pszczół.
  • 7:43 - 7:46
    Zaczynałem w 2005 roku.
  • 7:46 - 7:49
    W 2006 pszczoły zaczęły znikać i
  • 7:49 - 7:51
    nagle ten młody miłośnik
  • 7:51 - 7:54
    robactwa...
    (Śmiech)
  • 7:54 - 7:56
    stał się dla świata ważną osobą.
  • 7:56 - 7:57
    Wszystko się poukładało.
  • 7:57 - 8:01
    W badanich skupiam się na tym,
    jak polepszyć stan zdrowia pszczół
  • 8:01 - 8:04
    Nie zajmuję się dokładnie tym, co zabija pszczoły.
  • 8:04 - 8:06
    Nie jestem jednym z tych badaczy
    latających po świecie
  • 8:06 - 8:09
    szukając chorób i
    zgubnych dla pszczół pestycydów
  • 8:09 - 8:11
    czy utraty przestrzeni życiowej i źródła odżywiania.
  • 8:11 - 8:13
    Szukam sposobów
    na poprawę stanu ich zdrowia
  • 8:13 - 8:17
    poprzez szczepionki, probiotyki, jogurt
  • 8:17 - 8:22
    i inne formy terapii "doustnych".
  • 8:22 - 8:25
    To tak proste, że mógłby to robić nawet 7-latek.
  • 8:25 - 8:27
    Miesza się pyłek kwiatowy, cukier i wodę i
  • 8:27 - 8:29
    jakikolwiek aktywny składnik, który chce się podać.
  • 8:29 - 8:31
    Bez chemikaliów
  • 8:31 - 8:33
    tylko wzmacniacze sytemu immunologicznego.
  • 8:33 - 8:36
    O swoim zdrowiu ludzie myślą
    w sposób przyszłościowy.
  • 8:36 - 8:38
    Gimnastykują się,
    zdrowo odżywiają, zażywają witaminy.
  • 8:38 - 8:41
    Dlaczego nie pomyślimy tak samo o pszczołach?
  • 8:41 - 8:44
    Przenieść je na tam, gdzie mogą lepiej się rozwijać,
  • 8:44 - 8:47
    zanim się rozchorują.
  • 8:47 - 8:52
    Spędziłem wiele lat w szkole
    próbując szczepionek i igieł.
  • 8:52 - 8:55
    (Śmiech)
    Lata.
  • 8:55 - 8:57
    Całe lata w ławce: "Boże, 3 nad ranem a ja
  • 8:57 - 8:59
    ciągle kuję te pszczoły."
    (Śmiech)
  • 8:59 - 9:02
    Wpadłem na pomysł: "Dlaczego nie spróbować
  • 9:02 - 9:07
    szczepionki doustnej?"
  • 9:07 - 9:10
    Pokażę wam teraz kilka
    przykładów miejskich uli,
  • 9:10 - 9:13
    mogą przybrać naprawdę wiele postaci.
  • 9:13 - 9:15
    Naprawdę. Uwierzcie mi.
  • 9:15 - 9:17
    Możecie pomalować ul
    pod kolor swojego domu.
  • 9:17 - 9:20
    Możecie go schować w jego wnętrzu.
  • 9:20 - 9:22
    Oto 3 ule na dachu hotelu
  • 9:22 - 9:24
    Fairmont Copley Plaza.
  • 9:24 - 9:27
    Idealnie się tam prezentują. Dobraliśmy nawet
  • 9:27 - 9:29
    kolor wnętrza hotelowych pokoi - brązowy,
  • 9:29 - 9:32
    i niebieski pasujący do pościeli.
  • 9:32 - 9:35
    Te pszczoły są niesamowite i będą się żywić
  • 9:35 - 9:38
    ziołami rosnącymi w hotelowym ogrodzie.
  • 9:38 - 9:41
    Tym czym kucharz przyprawia swoje przyprawy.
  • 9:41 - 9:43
    A miód,
  • 9:43 - 9:45
    wykorzystywany jest w hotelowym barze.
  • 9:45 - 9:48
    Miód to świetny substytut zwykłego cukru
  • 9:48 - 9:50
    ponieważ zawiera ich różne rodzaje.
  • 9:50 - 9:52
    Prowadzimy też projekty szkolne.
  • 9:52 - 9:55
    Nie zarobkowo.
  • 9:55 - 9:58
    Staramy się rozpowszechniać ideę, że ule
  • 9:58 - 10:00
    z powodzeniem mogą zadomowić się w klasach
  • 10:00 - 10:03
    czy też muzeach i być
  • 10:03 - 10:05
    wykorzystywane jako narzędzia edukacji.
  • 10:05 - 10:07
    Ul, który tu widzicie znajduje się od wielu lat
  • 10:07 - 10:09
    w Fenway High School.
  • 10:09 - 10:11
    Ich pszczoły latają poza teren, do parku Fenway.
  • 10:11 - 10:13
    Są niezauważalne. Nie jesteś kwiatem
  • 10:13 - 10:16
    nie obchodzisz ich.
    (Śmiech)
  • 10:16 - 10:18
    Po prostu nie.
  • 10:18 - 10:21
    "Przepraszam, ja tu sobie latam."
    (Śmiech)
  • 10:21 - 10:24
    Kolejne obrazy przedstawiają
    istotną część historii,
  • 10:24 - 10:26
    miejskiego pszczelarstwa.
  • 10:26 - 10:30
    Do 2010 roku
    pszczelarstwo w Nowym Jorku było nielegalne.
  • 10:30 - 10:33
    Co w takim układzie miało zapylać
  • 10:33 - 10:36
    lokalne ogrody i uprawy? Ręce?
  • 10:36 - 10:40
    W Bostonie działa świetne przedsiębiorstwo
  • 10:40 - 10:42
    Green City Growers
  • 10:42 - 10:46
    zapylające swoje uprawy kabaczków ręcznie,
  • 10:46 - 10:48
    ale gdy niefortunnie pomylą się
    w datach, owoców nie ma.
  • 10:48 - 10:51
    Klienci są niezadowoleni, ludzie głodni.
  • 10:51 - 10:53
    Czyli to ważne.
  • 10:53 - 10:55
    Tutaj widzimy miód z Brooklynu.
  • 10:55 - 10:57
    To była sensacja w New York Time'sie.
  • 10:57 - 10:59
    Miód był tak czerwony, że nowojorscy
  • 10:59 - 11:00
    eksperci medycyny sądowej
    postanowili się tym zająć.
  • 11:00 - 11:03
    Wyniki badań pokazały,
    że czerwony barwnik zawarty w miodzie
  • 11:03 - 11:06
    odpowiadał dokładnie temu
  • 11:06 - 11:09
    z pobliskiej fabryki przetworów wiśniowych - Maraschino.
  • 11:09 - 11:12
    Czyli można dowolnie wpływać na smak miodu
  • 11:12 - 11:15
    poprzez umieszczanie pszczół
    w okolicach odpowiednich roślin.
  • 11:15 - 11:17
    Paryż to wspaniały przykład pszczelarstwa miejskiego.
  • 11:17 - 11:20
    Od wielu lat mają tam ul
    na dachu swojej opery.
  • 11:20 - 11:23
    To sprawiło, że wiele osób dostrzegło:
  • 11:23 - 11:26
    "Wow, my też tak możemy i nawet powinniśmy."
  • 11:26 - 11:29
    Podobnie jest w Londynie i całej Europie.
  • 11:29 - 11:32
    W dziedzinie pszczelarstwa i zielonych dachów
  • 11:32 - 11:35
    są bardzo zaawansowani.
  • 11:35 - 11:38
    Zakończę może próbą
  • 11:38 - 11:40
    zachęcenia was do otwarcia umysłów i
  • 11:40 - 11:43
    zastanowienia się jak wy możecie pomóc pszczołom.
  • 11:43 - 11:47
    Lub też co możecie zrobić
    dla zrównoważonego rozwoju miejskiego.
  • 11:47 - 11:49
    Zmieńcie swoje podejście.
  • 11:49 - 11:51
    Spróbujcie zrozumieć jak ważne są pszczoły.
  • 11:51 - 11:53
    Pszczoła nie użądli jeśli w porę ją dostrzeżecie.
  • 11:53 - 11:57
    Jeśli użądli, umiera.
  • 11:57 - 11:59
    Zatem jej też nie bardzo na tym zależy.
    (Śmiech)
  • 11:59 - 12:03
    Nie ma powodu do paniki. I tak są w całym mieście.
  • 12:03 - 12:05
    Możecie sobie sprawić nawet własny ul.
  • 12:05 - 12:07
    Jest ku temu mnóstwo możliwości,
  • 12:07 - 12:10
    są nawet firmy, które chętnie wam w tym pomogą.
  • 12:10 - 12:13
    To bardzo istotne dla nauki
  • 12:13 - 12:16
    aby studenci na całym świecie
    mogli się kształcić w dziedzinie rolnictwa,
  • 12:16 - 12:20
    jak ta dziewczynka,
    która ze spotkania z pszczołami wychodzi bez szwanku.
  • 12:20 - 12:22
    Dziękuję.
    (Oklaski)
Title:
Noah Wilson-Rich: Każde miasto potrzebuje zdrowych pszczół
Speaker:
Noah Wilson-Rich
Description:

Ostatnio pszczoły tajemniczo i błyskawicznie znikają z obszarów wiejskich. Fakt ten niesie za sobą poważne konsekwencje dla rolnictwa. Wydaje się jednak, że w miastach mają się całkiem nieźle. Dlatego miasta muszą im pomóc. Noah Wilson-Rich sugeruje, że pszczelarstwo miejskie może odegrać kluczową rolę w procesie rewitalizacji nie tylko gatunków pszczół ale i miast. (Sfilmowano podczas TEDxBoston)

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:43

Polish subtitles

Revisions