Si ndikon stresi në trupin tuaj

Shiko leksionin e plotë në: http://ed.ted.com/lessons/how-stress-affects-your-body-sharon-horesh-bergquist

Përgjigjja jonë instinktive ndaj stresit është dizenjuar për të na dhënë shpërthimin e shpejtë të rritjes së gjendjes së alertit dhe energjisë së nevojshme për të performuar më të mirën tonë. Por stresi nuk është gjithmonë i mirë. Kur aktivizohet për shumë gjatë apo shumë shpesh, stresi mund të dëmtojë praktikisht cdo pjesë të trupit tonë. Sharon Horesh Bergquist na jep një vështrim në atë se cfarë ndodh brenda trupit tonë kur ne përjetojmë stres kronik.

Po studion intensivisht
për një test?

Po përpiqesh të përfundosh më tepër
detyra sesa koha jote të lejon?

Stresi është një ndjesi që ne të gjithë e përjetojmë
kur ndihemi të sfiduar apo të mbingarkuar.

Por më tepër sesa thjesht një emocion,

stresi është një përgjigjje fizike e menjëhershme
që udhëton përgjatë gjithë trupit.

Në terma afatshkurtër,
stresi mund të jetë avantazhues,

por kur aktivizohet shumë shpesh
ose për shumë gjatë

përgjigjja primitive ndaj stresit
'përballu ose arratisu'

jo vetëm që ndryshon trurin tënd,

por gjithashtu dëmton shumë prej organeve
dhe qelizave përgjatë gjithë trupit.

Gjëndra juaj veshkore çliron
hormonet e stresit

kortizolin, epinefrinën,
gjithashtu të njohur si adrenalinë

dhe norepinefrinën.

Ndërsa këto hormone
qarkullojnë me gjakun,

ato lehtësisht prekin
enët e gjakut dhe zemrën.

Adrenalina shkakton rritjen
e rrahjeve tuaja të zemrës

dhe rrit presionin e gjakut,
duke shkaktuar me kohën hipertension.

Kortizoli gjithashtu mund të shaktojë endothelium,
ose veshjen e brendshme të enëve të gjakut,

të mos funksionojë normalisht.

Shkencëtarët e dinë tashmë se ky
është hapi i parë

për shkaktimin e procesit
të arteriosklerozës

ose ndërtimit të pllakave të kolesterolit
në arteriet tuaja.

Së bashku, këto ndryshime rrisin shanset
tuaja për atak ose goditje në zemër

Kur truri juaj detekton stres,

ai aktivizon sistemin tuaj
nervor automatik.

Përgjatë këtij rrjeti lidhjesh nervore,

truri i madh komunikon stresin drejt
sistemit abdominal,

ose sistemit nervor intestinal.

Veç ndjesisë së fluturave në stomak,

kjo lidhje tru-stomak mund të shqetësojë
kontraktimet natyrore ritmike

që lëvizin ushqimin drejt stomakut

duke çuar në
sindromën e irritimit të zorrëve

dhe mund të rrisë ndjeshmërinë e stomakut
ndaj aciditetit,

duke pasur më tepër gjasa
të ndjeni urth.

Nëpërmjet sistemit nervor
stomakor,

stresi mund poashtu të ndryshojë përbërjen
e funksionimin e baktereve në stomak,

që mund të afektojë sistemin digjestiv
dhe mirëqenien e përgjithshme.

Duke folur per sistemin tretes, a ndikon
stresi kronik te gjerësia juaj e belit?

Epo, po.

Kortizoli mund të rrisë oreksin tuaj.

Ai vazhdon t'i thotë trupit të mbushë
hapësirat energjitike

me ushqime kalorifike e karbohidrate
dhe duke kërkuar rehati në ushqim.

Nivelet e larta te kortizolit mund të
shaktojnë shtimin e ekstra-kalorive

si yndyrë e thellë në pjesën e barkut.

Kjo lloj yndyre jo vetem qe bën
te veshtire kopsitjen e pantallonave.

Eshte nje organ që aktivisht
çliron hormone

dhe kimikate të sistemit imunitar
të quajtura citoksina

që mund të rrisin riskun e
zhvillimit të sëmundjeve kronike

si përshembull sëmundjet e zemrës
dhe rezistencën e insulinës

Ndërkohë, hormonet e stresit afektojnë
qelizat imunitare në mënyra të ndryshme.

Fillimisht, ndihmojnë përgatitjen e sulmit
ndaj invaduesve dhe shërimin pas dëmtimit.

por stresi kronik mund të ulë funskionin e
disa qelizave imunitare,

duke ju bërë më të ndjeshëm ndaj
infeksioneve dhe të ule shkallën shëruese.

Dëshironi të jetoni gjatë?

Ndoshta do ju duhet te frenoni
stresin kronik.

Kjo pasi është e lidhur me
shkurtimin e telomerëve

skajet fundore të kromozomeve
që masin moshën e një qelize.

Telomerët mbulojnë kromozomet

për të lejuar ADN të kopjohet
sa herë që një qelizë ndahet

pa dëmtuar kodin gjenetik te qelizës

dhe shkurtohen pas çdo ndarjeje qelizore.

Kur telomeret bëhen shumë të shkurtër
qeliza nuk mund të ndahet më tej dhe vdes.

Dhe sikur kaq të mos mjaftonte,

stresi kronik mund të sabotojë shëndetin
tuaj edhe në mënyra të tjera,

duke përfshirë aknet,

humbjen e flokëve,

mosfunksionimin seksual,

dhimbje koke,

tensione muskulare,

vështiresi në përqëndrim,

lodhje,

dhe nervozizëm.

Pra, çfarë nënkupton e gjitha kjo për ty?

Jeta jote gjithmonë do të jetë e mbushur
me situata stresuese.

Por ajo që ka rëndësi për trurin dhe
trupin tuaj,

është mënyra se si
ai përgjigjet ndaj stresit.

Nëse i konsideron këto situata si sfida
që mund t'i kontrollosh dhe superosh,

sesa si kërcënime që janë të
pakapërcyeshme,

do të performosh më mirë per momentin
e do jesh i shëndetshëm në terma afatgjatë