Return to Video

Jak stres wpływa na ciało - Sharon Horesh Bergquist

  • 0:09 - 0:11
    Wkuwasz na test?
  • 0:11 - 0:14
    Próbujesz robić za dużo na raz?
  • 0:14 - 0:20
    Stres to reakcja na coś, co nas przerasta.
  • 0:20 - 0:22
    Jednak to więcej niż tylko emocje.
  • 0:22 - 0:29
    Stres jest wrodzoną reakcją fizyczną,
    która wędruje po całym organizmie.
  • 0:29 - 0:32
    Krótkotrwały stres może być korzystny,
  • 0:32 - 0:35
    ale gdy jest uruchamiany
    zbyt często i na długo,
  • 0:35 - 0:38
    walka lub ucieczka
    jako prosta reakcja na stres
  • 0:38 - 0:40
    nie tylko zmienia mózg,
  • 0:40 - 0:46
    ale też uszkadza wiele innych organów
    i komórek w całym organizmie.
  • 0:46 - 0:49
    Gruczoł nadnerczy uwalnia hormony stresu
  • 0:49 - 0:53
    kortyzol, epinefrynę,
    zwaną również adrenaliną,
  • 0:53 - 0:55
    a także noradrenalinę.
  • 0:55 - 0:59
    Hormony przemieszczają się
    w organizmie przez krwiobieg,
  • 0:59 - 1:02
    więc łatwo trafiają do serca
    i naczyń krwionośnych.
  • 1:02 - 1:04
    Adrenalina sprawia, że serce bije szybciej
  • 1:04 - 1:09
    i podnosi ciśnienie krwi,
    z czasem powodując nadciśnienie.
  • 1:09 - 1:12
    Kortyzol może też zaburzyć funkcjonowanie
  • 1:12 - 1:16
    śródbłonka czyli wewnętrznego
    nabłonka naczyń krwionośnych,
  • 1:16 - 1:18
    Naukowcy już wiedzą,
  • 1:18 - 1:22
    że tak się zaczyna proces miażdżycy,
  • 1:22 - 1:26
    czyli odkładania się w tętnicach
    blaszek cholesterolu.
  • 1:26 - 1:32
    Wszystkie te zmiany wzmagają
    ryzyko ataku serca lub zawału.
  • 1:32 - 1:34
    Kiedy mózg odczuwa stres,
  • 1:34 - 1:37
    aktywuje wegetatywny system nerwowy.
  • 1:37 - 1:39
    Przez system połączeń nerwowych
  • 1:39 - 1:42
    mózg przekazuje stres
  • 1:42 - 1:46
    do jelitowego systemu nerwowego.
  • 1:47 - 1:50
    Poza wywoływaniem kurczów brzucha
  • 1:50 - 1:55
    połączenie mózgu z jelitami może
    zakłócać naturalne i rytmiczne skurcze,
  • 1:55 - 1:57
    które przesuwają pokarm w jelitach,
  • 1:57 - 1:59
    prowadząc do nadwrażliwości jelita grubego
  • 1:59 - 2:03
    i zwiększenia wrażliwości jelit na kwasy,
  • 2:03 - 2:06
    przez co częściej dostajesz zgagi.
  • 2:06 - 2:07
    Przez jelitowy system nerwowy
  • 2:07 - 2:13
    stres może także zmienić skład
    i funkcjonowanie bakterii jelitowych,
  • 2:13 - 2:17
    które wpływają na system pokarmowy
    i ogólny stan zdrowia.
  • 2:17 - 2:18
    Skoro mowa trawieniu,
  • 2:18 - 2:21
    czy chroniczny stres wpływa na wagę?
  • 2:21 - 2:22
    Tak.
  • 2:22 - 2:24
    Kortyzol zwiększa łaknienie.
  • 2:24 - 2:27
    Każe ciału uzupełnić zasoby energii
  • 2:27 - 2:34
    pokarmami bogatymi w węglowodany,
    jedzeniem na pocieszenie.
  • 2:34 - 2:36
    Wysoki poziom kortyzolu
    może też spowodować
  • 2:36 - 2:37
    odkładanie się dodatkowych kalorii
  • 2:37 - 2:41
    w formie warstwy tłuszczu na brzuchu.
  • 2:41 - 2:44
    Ten rodzaj tłuszczu nie tylko
    utrudnia zapięcie guzika w spodniach.
  • 2:44 - 2:47
    Jest to narząd,
    który aktywnie uwalnia hormony
  • 2:47 - 2:50
    i substancje chemiczne układu
    immunologicznego, zwane cytokinami,
  • 2:50 - 2:54
    które zwiększają ryzyko
    rozwoju chorób przewlekłych
  • 2:54 - 2:57
    takich jak choroby serca
    i odporność na insulinę.
  • 2:57 - 3:02
    Hormony stresu mają różnoraki
    wpływ na komórki immunologiczne.
  • 3:02 - 3:06
    Początkowo wspomagają
    gotowość do walki i gojenie,
  • 3:06 - 3:10
    ale chroniczny stres tłumi funkcje
    niektórych komórek immunologicznych,
  • 3:10 - 3:15
    powodując większą podatność
    na infekcje i spowolnienie gojenia.
  • 3:15 - 3:17
    Chcesz żyć długo?
  • 3:17 - 3:20
    Musisz ograniczyć przewlekły stres.
  • 3:20 - 3:24
    Uważa się, że stres skraca telomery,
  • 3:24 - 3:28
    zakończenia chromosomów,
    które mierzą wiek komórek.
  • 3:28 - 3:30
    Telomery to zakończenia chromosomów,
  • 3:30 - 3:34
    które pozwalają na kopiowanie DNA
    przy każdym podziale komórki
  • 3:34 - 3:37
    bez naruszenia kodu genetycznego komórki.
  • 3:37 - 3:40
    i skracają się z każdym podziałem komórki.
  • 3:40 - 3:45
    Gdy telomery są za krótkie, komórka
    nie może dłużej się dzielić i obumiera.
  • 3:45 - 3:47
    Na domiar złego chroniczny stres
  • 3:47 - 3:50
    umie sabotować zdrowie i na inne sposoby,
  • 3:50 - 3:52
    jak trądzik,
  • 3:52 - 3:53
    wypadanie włosów,
  • 3:53 - 3:54
    zaburzenia seksualne,
  • 3:54 - 3:56
    bóle głowy,
  • 3:56 - 3:57
    napięcie mięśni,
  • 3:57 - 3:58
    problemy z koncentracją,
  • 3:58 - 3:59
    zmęczenie
  • 3:59 - 4:01
    i drażliwość.
  • 4:01 - 4:04
    Co to dla nas znaczy?
  • 4:04 - 4:07
    Życie będzie zawsze
    pełne stresujących sytuacji.
  • 4:07 - 4:11
    Dla mózgu i ciała ważne jest to,
  • 4:11 - 4:13
    jak reagujesz na stres.
  • 4:13 - 4:18
    Jeżeli uznajesz te sytuacje za wyzwania,
    które da się kontrolować i opanować,
  • 4:18 - 4:21
    a nie za nieprzezwyciężone zagrożenie,
  • 4:21 - 4:26
    spiszesz się lepiej na krótką metę
    i zachowasz zdrowie na dłuższą metę.
Title:
Jak stres wpływa na ciało - Sharon Horesh Bergquist
Speaker:
Sharon Horesh Bergquist
Description:

Całą lekcję znajdziesz na http://ed.ted.com/lessons/how-stress-affects-your-body-sharon-horesh-bergquist

Automatyczna reakcja na stres jest zaprojektowana tak, by dać nam szybki przypływ wzmożonej czujności i energii potrzebnej do wykonania jej jak najlepiej. Ale stres ma też złe strony. Uruchamiany zbyt często i na długo może niszczyć praktycznie każdą część ciała. Sharon Horesh Bergquist pokazuje nam, co dzieje się wewnątrz ciała pod wpływem przewlekłego stresu.

Lekcja: Sharon Horesh Bergquist, animacja: Adriatic Animation.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:43

Polish subtitles

Revisions