อดีต ปัจจุบัน อนาคตของกาฬโรค บัลโบนิก - ชารอน เอ็น เดวิทท์ (Sharon N. DeWitte)

ชมบทเรียนแบบเต็มที่: http://ed.ted.com/lessons/the-past-present-and-future-of-the-bubonic-plague-sharon-n-dewitte

กาฬโรค บัลโบนิก ซึ่งฆ่าคนไปราวๆ 1/5 ของประชากรโลกในศตวรรษที่ 14 ยังคงอยู่ถึงทุกวันนี้ -- แต่ตอนนี้มันเพียงคร่าชีวิตคนไปสองสามพันคนต่อปี จำนวนที่ว่านั้นลดลองอย่างมากมายได้อย่างไรกัน ชารอน เอ็น เดวิทท์ สืบสวนเหตุและผลของกาฬโรคและอธิบายว่าการทราบถึงข้อมูลสามารถช่วยเราเตรียมตัวสำหรับการระบาดของโรคนี้ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตได้อย่างไร

บทเรียนโดย Sharon N. DeWitte, แอนิเมชั่น โดย Steff Lee.

ลองนึกถึงคนสักครึ่งหนึ่งในระแวกบ้านของคุณ
ในเมืองของคุณ

หรือแม้แต่ทั้งประเทศของคุณถูกกำจัดออก

มันอาจฟังดูคล้ายอะไรบางอย่างที่ออกมาจาก
หนังสะเทือนขวัญวันล้างโลก

แต่มันเกิดขึ้นจริงๆ ในศตวรรษที่ 14

ระหว่างมีการระบาดของโรค
ที่เรียกว่ากาฬโรค

ที่แพร่จากจีนไปทั่วเอเชีย
ตะวันออกกลาง แอฟริกา และยุโรป

การระบาดที่ทำให้เกิดความเสียหายใหญ่หลวงนี้
ทำลายประชากรโลกไปมากถึง 1/5

ฆ่าชาวยุโรปไปเกือบ 50% ในเวลาเพียงสี่ปี

หนึ่งในสิ่งที่น่าประหลาดใจและน่าฉงน
เกี่ยวกับกาฬโรคก็คือ

ความเจ็บป่วยนี้ไม่ได้เป็นเหตุอุบัติใหม่เลย

แต่เป็นสิ่งที่กระทบต่อมนุษย์มาหลายศตวรรษ

การวิเคราะห์ดีเอ็นเอของตัวอย่างกระดูก
และฟันจากช่วงนี้

และช่วงการระบาดก่อนหน้า ที่รู้จักกันว่า
กาฬโรคแห่งจัสติเนียน ในค.ศ. 541

ได้เปิดเผยว่าทั้งสองครั้งนั้น เกิดจาก
เยอสิเนีย เพสทิส

ซึ่งเป็นแบคทีเรียชนิดเดียวกันที่เป็นสาเหตุ
ของกาฬโรค บัลโบนิก ในทุกวันนี้

มันหมายความว่าโรคเดียวกัน
ที่เกิดจากเชื้อโรคเดียวกันนี้

มีพฤติกรรมและแพร่กระจายไป
ในแบบที่ต่างกันมากในแต่ละช่วงประวัติศาสตร์

แม้ก่อนที่จะใช้ยาปฏิชีวนะ
การแพร่กระจายที่ร้ายแรงที่สุดในยุคใหม่

เช่นครั้งที่เกิดในช่วงต้นศตวรรษที่ 20
ในอินเดีย

ฆ่าประชากรไปไม่มากกว่า 3%

กาฬโรคที่เกิดขึ้นในยุคใหม่
ยังมักจะอยู่ในบริเวณหนึ่งๆ

หรือกระจายไปช้าๆ
โดยแพร่ไปกับหมัดของหนู

แต่กาฬโรคในยุคมืดที่แพร่ไวดั่งไฟป่า

น่าจะติดต่อโดยตรงจากคนหนึ่ง
สู่อีกคนหนึ่งมากกว่า

และเพราะว่าการเปรียบเทียบทางพันธุกรรม
ของเยอสิเนีย เพสทิส สายพันธุ์โบราณและใหม่

ไม่ได้เปิดเผยความแตกต่างทางหน้าที่
ของพันธุศาสตร์อะไรที่เด่นชัด

ปัจจัยหลักที่ทำให้การแพร่ระบาดแต่ก่อน
อันตรายมากกว่า

จะต้องไม่เป็นที่พาราไซท์
แต่เป็นที่เจ้าบ้าน

กว่า 300 ปี ในช่วงยุคกลางตอนปลาย

อากาศที่อุ่นกว่า และการพัฒนาทางกสิกรรม

ได้นำไปสู่การเติบโตของประชากรอย่างมาก
ไปทั่งยุโรป

หากแต่มีปากท้องมากมายที่ต้องหาเลี้ยง

ช่วงปลายของยุคอบอุ่นนี้ก็เหมือนต้องสาป

อัตราการตายที่สูง รวมกับ
การเก็บเกี่ยวที่ลดลง

หมายถึงดินแดนนั้นไม่อาจเจือจุน
ประชากรได้อีก

ในขณะที่แรงงานที่มีอยู่มากมาย
ได้เงินค่าจ้างไม่สูงนัก

ด้วยเหตุนี้ ชาวยุโรปส่วนใหญ่ในยุคแรกของ
ศตวรรษที่ 14

เผชิญกับการลดลงอย่างต่อเนื่อง
ของคุณภาพชีวิต

ทั้งความอดอยาก ข้นแค้น และสุขภาพที่ย่ำแย่
ทำให้พวกเขาง่ายต่อการติดเชื้อ

และแน่นอน โครงกระดูกของเหยื่อกาฬโรค
ที่คงเหลืออยู่ ที่พบที่ลอนดอน

แสดงร่องรอยที่บอกเรื่องราวของ
ทุพโภชนาและความเจ็บป่วยก่อนหน้านั้น

การทำลายล้างที่เกิดจากาฬโรค
เปลี่ยนแปลงมนุษยชาติใน 2 เรื่องสำคัญ

ในระดับสังคม การลดลงอย่างรวดเร็วของประชากร

นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญใน
สภาวะทางเศรษฐกิจของยุโรป

เมื่อมีอาหารมากขึ้น

มีที่ดินมากขึ้น มีรายได้ดีขึ้น
ต่อการดำรงชีพของชาวนาและผู้ใช้แรงงาน

คนเริ่มที่จะมีโภชนาการที่ดี และมี
อายุยืนขึ้นดังผลการศึกษาที่สุสานที่ลอนดอน

มาตราฐานความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น
ทำให้เกิดการเคลื่อนย้ายสังคมมากขึ้น

ระบบเจ้าศักดินาก็สั่นคลอน
และท้ายที่สุดก็นำไปสู่การปฏิรูปการเมือง

แต่กาฬโรคก็ยังคงมีความสำคัญ
ในด้านชีวภาพ

การตายอย่างเฉียบพลัน
ของผู้ที่ไม่ต้านทานต่อโรคนี้อย่างมากมาย

ทำให้เหลือประชากร
ที่มียีนพูลต่างไปอย่างชัดเจน

รวมถึงยีนที่อาจช่วย
ให้ผู้รอดชีวิตต้านทานต่อโรค

และเพราะว่าการกลายพันธุ์มักเกินขึ้น
ต้านการกระทำของภูมิคุ้มกัน

เพื่อที่จะเพิ่มสิ่งก่อโรค
ที่ได้ผลในแบบที่คล้ายกัน

การวิจัยเพื่อค้นหาผลกระทบทางพันธุกรรม
ของกาฬโรค

จึงน่าจะมีประโยชน์อย่างใหญ่หลวง

วันนี้ ภัยจากการระบาด
ที่มีระดับเดียวกับกาฬโรค

ได้ถูกกำจัดออกไปเป็นส่วนใหญ่แล้ว
ต้องขอขอบคุณยาปฏิชีวนะ

แต่กาฬโรค บัลโบนิกยังคงฆ่าคนสองสามพันคน
ทั่วโลกทุกๆ ปี

และการอุบัติใหม่ของเชื้อสายพันธ์ดื้อยา

ก็ขู่ว่าภัยมืดจากอดีตอาจกลับมา

การเรียนรู้ให้มากขึ้นเกี่ยวกับเหตุและ
ผลกระทบของกาฬโรคนั้นสำคัญ

ไม่เพียงแค่เพื่อความเข้าใจว่าโลกของเรา
ถูกรังสรรค์มาอย่างไรในอดีต

มันอาจช่วยปกป้องเราจากฝันร้ายคล้ายๆ กัน
ที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตก็เป็นได้