Μια επιστημονική προσέγγιση του παραφυσικού

Τι στοιχειώνει την Κάρι Πόπι; Είναι φαντάσματα ή κάτι χειρότερο; Σε αυτήν την ομιλία, η δημοσιογράφος-ερευνήτρια διηγείται τη συνάντησή της με ένα τρομακτικό συναίσθημα, για το οποίο θα θέλετε να προειδοποιήσετε τους φίλους σας, και εξηγεί γιατί η επιστήμη πρέπει να ασχοληθεί με την παραφυσική δραστηριότητα.

Οκτώ χρόνια πριν,
με στοίχειωσε ένα κακό πνεύμα.

Ήμουν 25 ετών εκείνη την περίοδο,

και ζούσα σε ένα μικρό σπίτι
πίσω από το σπίτι κάποιου άλλου

στο Λος Άντζελες.

Ήταν ένας ξενώνας λίγο παραμελημένος,

δεν είχε φροντιστεί για πολύ καιρό.

Και μια νύχτα καθόμουν εκεί,

και μου ήρθε αυτό το πολύ
τρομακτικό συναίσθημα,

ένα συναίσθημα σα να σε παρακολουθούν.

Κανείς όμως δεν ήταν εκεί
εκτός από τους δύο μου σκύλους

και απλώς μασούσαν τα πόδια τους.

Και κοίταξα γύρω. Δεν ήταν κανείς εκεί.

Και σκέφτηκα, εντάξει,
είναι απλώς η φαντασία μου.

Το συναίσθημα όμως συνέχισε
να γίνεται όλο και χειρότερο,

και άρχισα να νιώθω
μια πίεση στο στήθος μου,

σχεδόν σαν την αίσθηση που έχεις
όταν δέχεσαι άσχημα νέα.

Άρχισε να βυθίζεται όλο και πιο χαμηλά

και σχεδόν πονούσα.

Και κατά τη διάρκεια
εκείνης της εβδομάδας,

το συναίσθημα γινόταν όλο και χειρότερο

και άρχισα να πείθομαι ότι κάτι ήταν εκεί,

στον μικρό μου ξενώνα, που με στοίχειωνε.

Και άρχισα να ακούω ήχους, αυτό το «γους»,

σαν ψίθυρο, σαν να περνά κάτι μέσα μου.

Κάλεσα την καλύτερή μου φίλη,
την Κλερ, και της είπα:

«Ξέρω ότι θα σου φανεί τρελό, αλλά εμ...

νομίζω ότι υπάρχει φάντασμα στο σπίτι μου

και πρέπει να το ξεφορτωθώ».

Και είπε -είναι πολύ ανοιχτόμυαλη-
και είπε: «Δε νομίζω ότι είσαι τρελή.

Νομίζω ότι απλά πρέπει να κάνεις
ένα τελετουργικό κάθαρσης».

(Γέλια)

«Πάρε λίγο φασκόμηλο και κάψ' το

και πες του να φύγει».

Οπότε είπα: «Εντάξει»,

και πήγα και αγόρασα φασκόμηλο.

Δεν είχα ξανακάνει ποτέ κάτι τέτοιο,
οπότε έβαλα φωτιά στο φασκόμηλο,

το φύσηξα και είπα: «Φύγε μακριά!
Αυτό είναι το σπίτι μου!

Εγώ μένω εδώ. Δε μένεις εσύ εδώ!»

Η αίσθηση όμως έμεινε.
Τίποτα δε βελτιώθηκε.

Και άρχισα να σκέφτομαι,

εντάξει λοιπόν, αυτό το πράγμα
πιθανότατα παίζει μαζί μου,

επειδή δεν είχε φύγει,

και πιθανότητα φαινόμουν ανίκανη ή αδύναμη

που δεν μπορούσα να το κάνω να φύγει.

Οπότε, κάθε μέρα ερχόμουν σπίτι
και παιδιά, αυτή η αίσθηση

έγινε τόσο άσχημη που
-γελάω με αυτό τώρα-

αλλά καθόμουν στο κρεβάτι
και έκλαιγα κάθε βράδυ.

Και η αίσθηση στο στήθος μου
γινόταν όλο και χειρότερη.

Πονούσα σωματικά.

Και πήγα ακόμη και σε ψυχίατρο,

και προσπάθησα να την κάνω
να μου χορηγήσει φάρμακα,

αλλά δεν το έκανε, απλώς επειδή
δεν έχω σχιζοφρένεια, εντάξει;

(Γέλια)

Οπότε, τελικά μπήκα στο ίντερνετ
και έγραψα στο Google «στοιχειώματα».

Και βρέθηκα σε ένα φόρουμ
κυνηγών φαντασμάτων.

Αλλά αυτοί ήταν ένα ιδιαίτερο
είδος κυνηγών φαντασμάτων -

ήταν σκεπτικιστές.

Πίστευαν ότι κάθε περίπτωση φαντασμάτων
που είχαν διερευνήσει μέχρι τότε

είχε επιστημονική εξήγηση.

Και τους είπα με ύφος:
«Εντάξει εξυπνάκηδες,

αυτό μου συμβαίνει και αν έχετε εξήγηση,
θα ήθελα να την ακούσω».

Και ένας από αυτούς είπε: «Εντάξει.

Έχετε ακούσει για τη δηλητηρίαση
από μονοξείδιο του άνθρακα;»

Και είπα: «Ναι.

Όπως η δηλητηρίαση αερίου;»

Η δηλητηρίαση από μονοξείδιο
του άνθρακα συμβαίνει

όταν υπάρχει διαρροή αερίου στο σπίτι σου.

Το έψαξα, και τα συμπτώματα
δηλητηρίασης από μονοξείδιο του άνθρακα

περιλαμβάνουν πίεση στο στήθος,
ακουστικές ψευδαισθήσεις -γους-

και μια ανεξήγητη αίσθηση φόβου.

Οπότε εκείνο το βράδυ,
κάλεσα την εταιρία αερίου.

Είπα: «Είναι επείγον. Πρέπει να έρθετε.

Δε θέλω να πω περισσότερα τώρα,
αλλά πρέπει να έρθετε».

(Γέλια)

Ήρθαν. Είπα, «Υποψιάζομαι διαρροή αερίου».

Έφεραν τον ανιχνευτή
μονοξειδίου του άνθρακα,

και ο άνδρας είπε:

«Ευτυχώς που μας κάλεσες απόψε,

επειδή θα μπορούσες
να είχες πεθάνει πολύ σύντομα».

Το 37% των Αμερικανών
πιστεύουν σε στοιχειωμένα σπίτια,

και αναρωτιέμαι πόσοι από αυτούς
έχουν βρεθεί σε ένα τέτοιο

και πόσοι από αυτούς
έχουν βρεθεί σε κίνδυνο.

Οπότε, αυτή η ιστορία στοίχειωσης
με οδήγησε στη δουλειά μου.

Είμαι ερευνήτρια, και είμαι
ερευνήτρια διπλής ιδιότητας:

Είμαι ερευνήτρια-δημοσιογράφος,
και είμαι επίσης ερευνήτρια

των εμπειριών του παραφυσικού
και των εμπειριών του πνευματικού.

Και αυτό απαιτεί κάποια πράγματα.

Ορισμένες φορές υποκρίνομαι
ότι χρειάζομαι εξορκισμό

και έτσι παίρνω -ναι, είναι αλήθεια-
οπότε μπορώ να πάω σε εξορκιστή

και να δω αν χρησιμοποιεί
τεχνάσματα ή ψυχολογικά κόλπα

για να πείσει κάποιον
ότι τον κυριεύει κάτι.

Κάποιες φορές πάω μυστικά
σε μια περιθωριακή ομάδα,

για την οποία κάνω ρεπορτάζ
για ένα πόντκαστ που συμπαρουσιάζω.

Έχω κάνει πάνω από 70 τέτοιες αποστολές
με τον συμπαρουσιαστή μου, τον Ρος.

Είμαι στην ευχάριστη θέση να σας πω
ότι 9 στις 10 φορές, η επιστήμη νικά,

σώζει τα προσχήματα, όλα εξηγούνται.

Αυτό δεν είναι αλήθεια.

Η αλήθεια είναι ότι 10 στις 10 φορές,
η επιστήμη νικά, σώζει τα προσχήματα.

(Χειροκρότημα)

Και αυτό δε σημαίνει
ότι δεν υπάρχει μυστήριο.

Βεβαίως και υπάρχουν μυστήρια,
αλλά το μυστήριο είναι μυστήριο.

Δεν είναι φάντασμα.

Τώρα, πιστεύω ότι υπάρχουν
δύο ειδών αλήθειες,

και μου πήρε κάποιο χρόνο να έρθω εδώ,

αλλά θεωρώ ότι αυτό είναι σωστό,
οπότε ακούστε με.

Πιστεύω ότι υπάρχει
εξωτερική αλήθεια και εσωτερική αλήθεια.

Οπότε, αν μου πείτε:

«Υπήρχε ένας άνθρωπος ονόματι Ιησούς

που κάποτε υπήρχε»,

αυτό είναι εξωτερική αλήθεια, σωστά;

Και μπορούμε να πάμε
να δούμε στο ιστορικό αρχείο.

Μπορούμε να διαπιστώσουμε
αν αυτό μοιάζει να είναι αληθές.

Και θα έλεγα πως πράγματι
φαίνεται να ισχύει.

Αν πεις: «Ο Ιησούς αναστήθηκε
από τους νεκρούς» - είναι πιο δύσκολο.

(Γέλια)

Θα έλεγα ότι είναι
ένας ισχυρισμός εξωτερικής αλήθειας,

επειδή σωματικά είτε αναστήθηκε είτε όχι.

Δε θα ασχοληθώ με το αν αναστήθηκε ή όχι,

αλλά θα έλεγα είναι
ισχυρισμός εξωτερικής αλήθειας.

Είτε συνέβη, είτε δε συνέβη.

Αλλά αν πεις: «Δε με νοιάζει
αν αναστήθηκε από τους νεκρούς.

Είναι συμβολικά σημαντικό για εμένα

και αυτή η αλληγορία έχει τόσο σημασία,
τόσο σκοπό για εμένα,

που δεν θα επιχειρήσω
να σε πείσω για αυτήν»,

τώρα πήγε από εξωτερική αλήθεια
σε εσωτερική,

από την επιστήμη στην τέχνη.

Και νομίζω ότι έχουμε μια τάση
να μην είμαστε ξεκάθαροι σε αυτό,

να προσπαθούμε να κάνουμε
τις εσωτερικές μας αλήθειες εξωτερικές,

ή να μην είμαστε δίκαιοι
με τους άλλους πάνω σε αυτό,

και όταν οι άνθρωποι μάς λένε
τις εσωτερικές τους αλήθειες,

να τους κάνουμε να τις υπερασπίζονται
με πρότυπα εξωτερικής αλήθειας.

Οπότε αναφέρομαι σε εξωτερική αλήθεια,
σε αντικειμενικά πράγματα.

Υπήρχε μια αντικειμενική πραγματικότητα
στο στοιχειωμένο μου σπίτι, σωστά;

Τώρα που σας είπα για τη διαρροή αερίου,
αμφιβάλλω αν έστω και ένας από εσάς

θα έλεγε: «Ακόμα πιστεύω
ότι υπήρχε και φάντασμα»,

(Γέλια)

επειδή από τη στιγμή που έχουμε
αυτές τις επιστημονικές εξηγήσεις,

εγκαταλείπουμε την ιδέα του φαντάσματος.

Τις χρησιμοποιούμε
ως προσωρινά υποκατάστατα

για πράγματα που
δεν μπορούμε να εξηγήσουμε.

Δεν τα πιστεύουμε λόγω απόδειξης,
τα πιστεύουμε επειδή δεν υπάρχει απόδειξη.

Υπάρχει μια ομάδα στο Λος Άντζελες
που ονομάζεται Ανεξάρτητη Ομάδα Ερευνών,

και κάνουν εξαιρετική δουλειά.

Δίνουν βραβείο αξίας 10.000 δολαρίων

σε οποιονδήποτε μπορεί να δείξει
κάτω από επιστημονικές συνθήκες

ότι έχει μια παραφυσική ικανότητα.

Κανείς δεν το έχει καταφέρει ακόμα,

αλλά βρέθηκαν άνθρωποι
που ισχυρίστηκαν ότι έχουν διακοή,

είτε ότι ακούν φωνές από το υπερπέραν,
είτε ότι μπορούν να διαβάζουν τη σκέψη.

Και είχαν έναν άνθρωπο,
ο οποίος ήταν πολύ ειλικρινής

και πίστευε ότι μπορούσε
να διαβάσει τη σκέψη.

Οπότε, έστησαν ένα τεστ μαζί του,
και έτσι λειτουργεί πάντα.

Η ομάδα λέει: «Εντάξει, έχουμε πρωτόκολλο,

έχουμε τρόπο να το ελέγξουμε επιστημονικά.

Συμφωνείτε με αυτό;»

Ο άνθρωπος λέει ναι. Μετά το ελέγχουν.

Είναι πολύ σημαντικό
να συμφωνούν και οι δύο πλευρές.

Το έκαναν αυτό, τον τέσταραν.

Είπαν: «Εντάξει, ξέρεις τι;

Δεν μπόρεσες να προβλέψεις
αυτό που σκεφτόταν η Λίζα.

Ήταν σχεδόν το ίδιο με την πιθανότητα.

Φαίνεται ότι δεν έχεις τη δύναμη».

Και αυτό τούς έδωσε την ευκαιρία

να κάτσουν συμπονετικά μαζί του
και να έχουν μια πολύ δύσκολη συζήτηση,

που ουσιαστικά ήταν: «Έι, ξέρουμε
ότι είσαι ειλικρινής και αυτό σημαίνει

ότι πράγματι ακούς κάτι
μέσα στο κεφάλι σου».

Και αυτός ο άνθρωπος έπρεπε να πάρει
αυτήν την πολύ δύσκολη απόφαση,

και ταυτόχρονα απόφαση ζωής
για το αν πρέπει να ζητήσει βοήθεια.

Στην πραγματικότητα βοηθάμε ανθρώπους
να κάνουν αυτούς τους συσχετισμούς

που ίσως πριν να έμοιαζαν
απόκοσμες εξηγήσεις,

μας βοηθάει να μπαίνουμε
στην πραγματικότητα

και ίσως να αλλάζουμε
τις ζωές μας προς το καλύτερο.

Τώρα, από την άλλη, ίσως μια μέρα
αποδειχθεί ότι είναι αλήθεια.

Ίσως βρούμε ότι υπάρχουν φαντάσματα,
και διάολε, αυτό θα ήταν ό,τι καλύτερο!

Και κάθε φορά που κάνω
μία από αυτές τις έρευνες,

έχω ακόμα ενθουσιασμό,

παρόλο που έχω ήδη
ξεκαθαρίσει 75 υποθέσεις,

αλλά παρόλα αυτά ορκίζομαι ότι στην 76η,
θα λέω: «Αυτή θα είναι!»

(Γέλια)

Ίσως είμαι απλά πολύ αισιόδοξη, αλλά
ελπίζω ότι δε θα χάσω ποτέ αυτή την ελπίδα

και σας προσκαλώ να έχετε
αυτήν την ίδια συμπεριφορά

όταν οι άνθρωποι μοιράζονται
τα εξωτερικά τους πιστεύω μαζί σας.

Όταν μιλάτε για αυτούς
τους ισχυρισμούς υπό διερεύνηση,

σεβαστείτε τους και ρωτήστε
αυτές τις καλές ερωτήσεις.

Προκληθείτε και δείτε
πώς μπορείτε να τις εξετάσετε μαζί,

επειδή υπάρχει η ιδέα ότι δεν μπορείς
να σεβαστείς μια πεποίθηση

και την ίδια στιγμή να την προκαλέσεις,
όμως αυτό δεν είναι αλήθεια.

Στη διαδικασία ελέγχου του ισχυρισμού λέμε

«Εντάξει, σε σέβομαι, ακούω αυτό που λες,

θα το εξακριβώσω μαζί σου».

Όλοι έχουμε την εμπειρία
τού να λες κάτι σε κάποιον

και αυτός να λέει:
«Είναι πολύ ενδιαφέρον, ναι»,

ξέρετε ότι σας κοροϊδεύουν.

Αλλά όταν κάποιος λέει: «Αλήθεια; Ναι...

Μου μοιάζει λίγο στημένο, αλλά ακούω»,

τουλάχιστον ξέρετε
ότι ο άλλος ασχολείται και σας σέβεται.

Και αυτού του είδους τη συμπεριφορά

πρέπει να έχουμε
με αυτούς τους ισχυρισμούς.

Αυτό δείχνει στον άλλον
ότι νοιάζεστε για αυτό που λέει.

Αυτό λέγεται σεβασμός.

Τώρα, είναι αλήθεια ότι στις περισσότερες
αναζητήσεις μένεις με άδεια τα χέρια,

αλλά έτσι λειτουργεί ολόκληρη η επιστήμη.

Καμία θεραπεία για τον καρκίνο
μέχρι στιγμής δεν ήταν επιτυχής,

αλλά δε σταματάμε να ψάχνουμε,

για δύο λόγους.

Πρώτον, γιατί η απάντηση μετράει.

Είτε ψάχνεις για τη μετά θάνατον ζωή,
το παραφυσικό ή τη θεραπεία του καρκίνου,

όλα γυρίζουν γύρω από την ίδια ερώτηση:

Πόσον καιρό θα είμαστε εδώ;

Και δεύτερον, επειδή
το να ψάχνεις για την αλήθεια,

το να είσαι ανοιχτόμυαλος
και πρόθυμος να κάνεις λάθος

και να αλλάξεις ολόκληρη
την κοσμοθεωρία σου,

προκαλεί δέος.

Εγώ συνεχίζω να ενθουσιάζομαι
με κάθε ιστορία φαντασμάτων.

Ακόμα θεωρώ ότι σε κάθε ομάδα που θα μπω
θα βρεθεί η αλήθεια,

και ελπίζω ότι δε θα χάσω
ποτέ αυτή την ελπίδα.

Κανείς μας ποτέ
να μη χάσει αυτή την ελπίδα,

επειδή ψάχνοντας για αυτό
που είναι εκεί έξω

αυτό μας βοηθά να καταλάβουμε
τι είναι εδώ μέσα.

Και επίσης, παρακαλώ να έχετε ανιχνευτή
μονοξειδίου του άνθρακα στο σπίτι σας.

(Γέλια)
Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)