De verrassende personeelscrisis van 2030 (en hoe we die nu moeten oplossen)

Het klinkt misschien vreemd, maar in 2030 zullen veel van de grote economieën meer banen beschikbaar hebben dan personeel om deze taken uit te voeren. In deze charmante talk boordevol data stelt 'human resources'-expert Rainer Strack voor dat landen over de grens moeten kijken om mobiele werkwillenden te vinden. Een eerste vereiste daarvoor is echter, dat ze hun bedrijfscultuur veranderen.

2014 is een heel speciaal jaar voor me:

20 jaar als consultant,

20 jaar getrouwd

en over een maand word ik 50.

Dit betekent dat ik in 1964 geboren ben
in een klein dorp in Duitsland.

Het was een grauwe novemberdag

en ik was over tijd.

De kraamafdeling was erg gestrest

omdat er erg veel baby's op deze grauwe
novemberdag geboren werden.

Feitelijk gesproken

was 1964 het jaar met het hoogste
geboortecijfer ooit in Duitsland:

meer dan 1,3 miljoen.

Vorig jaar was dat maar
iets meer dan 600.000,

de helft van mijn cijfer.

Hier zie je de Duitse leeftijdspiramide,

dat kleine zwarte puntje
daarboven, dat ben ik.

(Gelach en applaus)

De potentiële beroepsbevolking is rood,

mensen ouder dan 15 en jonger dan 65.

Dat is eigenlijk het enige gebied
waarin ik geïnteresseerd ben.

Laten we een simpele simulatie doen

en kijken hoe deze leeftijdsstructuur
de komende jaren zal ontwikkelen.

Zoals je kunt zien

verplaatst de piek naar rechts

en zullen vele andere babyboomers
en ik in 2030 met pensioen gaan.

Ik heb trouwens geen prognoses nodig

van geboortecijfers om
dit rode gebied te voorspellen.

Het rode gebied,

de potentiële beroepsbevolking in 2030,

staat vandaag de dag al vast,

geen rekening houdend met
groeiende immigratiecijfers.

Als we dit rode gebied van 2030
vergelijken met dat van 2014

zien we dat dit vele malen kleiner is.

Voordat ik de rest
van de wereld laat zien:

wat betekent dit voor Duitsland?

Wat het plaatje ons vertelt
is dat het arbeidsaanbod,

de mensen die kunnen werken,

in Duitsland zal dalen en wel
met enorme aantallen.

Hoe zit het met de arbeidsvraag?

Daar wordt het lastig.

Zoals je misschien weet, is het favoriete
antwoord van een consultant altijd:

'Dat hangt ervan af.'

Dus ik zou zeggen dat het ervan af hangt.

We wilden de toekomst niet voorspellen.

Die is hoogst speculatief.

We hebben iets anders gedaan.

We hebben het BBP en de productiegroei
van Duitsland bekeken

van de laatste 20 jaar

en het volgende scenario berekend:

als Duitsland deze groei wil vasthouden,

kunnen we direct berekenen

hoeveel mensen Duitsland nodig heeft
om deze groei te kunnen behouden.

Dit is de groene lijn, arbeidsvraag.

Duitsland zal op korte termijn tegen
een arbeiderstekort aanlopen.

Acht miljoen mensen zijn er te weinig,

dat is meer dan 20 procent van
de huidige beroepsbevolking,

grote aantallen dus, hele grote aantallen.

We hebben verschillende
scenario's berekend

en het plaatje zag er elke keer zo uit.

Om het tekort te verkleinen

moet Duitsland immigratie
significant doen toenemen,

meer vrouwen aan het werk zien te krijgen,

de pensioenleeftijd verhogen --

die trouwens dit jaar verlaagd is --

en al deze maatregelen tegelijkertijd.

Als dit Duitsland niet lukt
dan zal Duitsland stagneren.

We zullen niet meer groeien. Waarom?

Omdat er daarvoor
te weinig arbeidskrachten zijn.

Bedrijven zullen deze elders gaan zoeken.

Maar waar?

We hebben arbeidsvraag en
arbeidsaanbod gesimuleerd

voor de 15 grootste economieën
op deze wereld,

die meer dan 70 procent
van het globale BBP produceren.

Het algemene plaatje
ziet er in 2020 zo uit.

Blauw is een arbeidsoverschot.

Rood is een arbeidstekort

en grijs zijn de landen
die op de grens zitten.

In 2020 zien we in enkele landen
nog een arbeidsoverschot:

Italië, Frankrijk en de V.S.,

maar dit zal in 2030 helemaal anders zijn.

In 2030 staan we tegenover
een globale arbeidscrisis

in de meeste grote economieën,

waaronder drie van de vier BRIC-landen.

China, met haar voormalige
één kind politiek, zal een klap krijgen,

net als Brazilië en Rusland.

Om helemaal eerlijk te zijn

is de situatie in werkelijkheid
nog een grotere uitdaging.

Wat je hier ziet zijn gemiddelden.

We hebben ze uit elkaar gehaald

en verdeeld in verschillende
vaardigheidsniveaus.

Wat daar uit is gekomen

is dat er een groter tekort
aan hoogopgeleiden zal zijn

en aan laagopgeleiden
een gedeeltelijk overschot.

Bovenop het algemene arbeidersstekort

zullen we in de toekomst een discrepantie
in vaardigheden tegenkomen.

Dit betekent grote uitdagingen

wat betreft opleiding, kwalificaties,

bijscholingen binnen
overheden en bedrijven.

Daarna zijn we gaan kijken naar robots,
automatisering en technologie.

Zal technologische ontwikkeling
de productiviteit verhogen?

Het korte antwoord daarop is:

onze cijfers weerspiegelen al

een significante productiviteitsgroei
door middel van technologie.

Een lang antwoord op
die vraag zou dit zijn.

Laten we Duitsland weer bekijken.

Duitsers hebben een bepaalde
reputatie op deze wereld

als het op productiviteit aankomt.

In de jaren 90 werkte ik bijna
twee jaar op ons kantoor in Boston

en toen ik daar wegging zei
een oude firmant letterlijk tegen me:

"Stuur me meer Duitsers,
ze werken als machines."

(Gelach)

Dat was in 1998.

Zestien jaar later zul je waarschijnlijk
het tegenovergestelde zeggen:

"Stuur me meer machines,
ze werken als Duitsers."

(Gelach en applaus)

Technologie zal veel
normale banen vervangen.

Niet alleen in de productie-industrie,

zelfs kantoorbanen zijn in gevaar

en worden misschien vervangen door robots,

kunstmatige intelligentie,
'big data', of automatisering.

De hamvraag is niet óf technologie
een gedeelte van deze banen gaat vervangen

maar wanneer, hoe snel en in hoeverre?

Met andere woorden:

zal technologie ons helpen deze
mondiale personeelscrisis op te lossen?

Ja en nee.

Dit is de geraffineerde versie van
'Dat hangt ervan af.'

(Gelach)

Laten we de automobielindustrie
als voorbeeld nemen.

Daar zijn meer dan 40 procent van
de industriële robots al aan het werk,

automatisering heeft al plaatsgevonden.

In 1980 was minder dan 10 procent van
de productiekosten van een auto

voor elektronische onderdelen.

Vandaag is dit meer dan 30 procent.

Dit zal meer dan 50 procent zijn in 2030.

Deze nieuwe elektronische
onderdelen en toepassingen

vragen om nieuwe vaardigheden en
hebben veel nieuwe banen gecreëerd,

zoals de cognitieve systeemingenieur

die de interactie tussen bestuurder en
elektronisch systeem optimaliseert.

In 1980 kon niemand bevroeden
dat zo'n baan ooit zou bestaan.

Het feit is dat

het totaal aantal mensen dat met
de productie van een auto te maken heeft

niet veel is veranderd
in de laatste decennia,

ondanks de robots en automatisering.

Wat betekent dit?

Ja, technologie zal
veel beroepen vervangen,

maar we zullen ook veel nieuwe banen
en nieuwe vaardigheden tegenkomen.

Dit betekent dat technologie de algemene
discrepantie in vaardigheden verergert.

Deze toenemende ongelijkheid

onthult de cruciale uitdaging
voor overheden en bedrijven.

Mensen, hooggeschoolde mensen,

talenten, zullen van enorm belang
zijn in het komende decennium.

Als zij schaars zijn, moeten we
ze veel beter leren begrijpen.

Willen ze wel in het buitenland werken?

Wat zijn hun voorkeuren?

Om hier achter te komen hebben we
een wereldwijd onderzoek gedaan

onder meer dan 200.000
werkzoekenden uit 189 landen.

Migratie is zeker een sleutelmaatregel
om de discrepantie te verminderen,

op korte termijn tenminste.

Daarom vroegen we naar mobiliteit.

Meer dan 60 procent van
deze 200.000 werkzoekenden

is bereid om in het buitenland te werken.

Dat hoge aantal verraste me.

Als je de werknemers tussen
de 21 en 30 jaar bekijkt

is het aantal nog hoger.

Als je de cijfers per land splitst

is de wereld wel mobiel,
maar slechts gedeeltelijk.

De minst mobiele landen zijn
Rusland, Duitsland en de V.S.

Waarheen zouden deze mensen
bereid zijn te verhuizen?

Nummer 7 is Australië, waar 28 procent
zichzelf wel naartoe ziet gaan.

Dan Frankrijk, Zwitserland, Duitsland,
Canada en het Verenigd Koninkrijk.

De wereldwijde nummer 1 is de V.S.

Wat zijn de werkvoorkeuren
van deze 200.000 mensen?

Waar zijn ze naar op zoek?

Uit een lijst van 26 onderwerpen
is het salaris slechts nummer acht.

De top vier draait allemaal om cultuur.

Nummer vier:

een goede relatie met de baas.

Drie: een goede balans
tussen werk en privé-leven.

Twee: een goede relatie met collega's.

De belangrijkste prioriteit wereldwijd

is waardering ontvangen voor je werk.

Bedanken mensen me?

Niet alleen door middel van
de jaarlijkse bonus,

maar op een dagelijkse basis.

Onze wereldwijde arbeiderscrisis
wordt nu opeens heel persoonlijk.

Mensen zijn op zoek naar erkenning.

Zijn we eigenlijk niet allemaal
op zoek naar waardering?

Sta me toe alles met elkaar te verbinden.

We gaan een wereldwijde
arbeiderscrisis tegemoet.

Deze crisis bestaat uit
een algemeen personeelstekort,

een enorme discrepantie aan vaardigheden,

én een grote culturele uitdaging.

Deze wereldwijde personeelscrisis
komt er al heel snel aan.

Op dit moment zijn we op het omslagpunt.

Wat kunnen wij, overheden
en bedrijven, hier aan doen?

Elk bedrijf,

maar ook elk land

heeft een 'mensenstrategie' nodig.

Hier moet men direct mee aan de slag.

Deze strategie bestaat
uit vier onderdelen.

Ten eerste, een plan waarmee

vraag en aanbod voor verschillende banen
en vaardigheden voorspeld kan worden.

De planning van personeel wordt
belangrijker dan de financiële planning.

Ten tweede, een plan waarmee
goede mensen worden aangetrokken;

generatie Y, vrouwen,
maar ook gepensioneerden.

Ten derde, een plan om ze
op te leiden en bij te scholen.

Bijscholing zal een enorme uitdaging zijn.

Als vierde:

het behouden van de beste mensen.

Met andere woorden:

hoe creëer je een cultuur van
waardering en goede verstandhoudingen?

Een cruciale onderliggende factor is
dat we onze houding moeten veranderen.

Werknemers zijn hulpbronnen,
toegevoegde waarden.

Geen kosten en cijfertjes.

Geen machines,

zelfs de Duitsers niet.

Dankjewel.

(Applaus)