Η απρόσμενη κρίση εργατικού δυναμικού του 2030 - και πώς ν' αρχίσουμε να την αντιμετωπίζουμε.

Ακούγεται μάλλον παράλογο, αλλά έως το 2030, πολλές από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου θα έχουν περισσότερες διαθέσιμες θέσεις εργασίας από ενήλικες πολίτες που μπορούν να τις αναλάβουν. Σε μια ομιλία γεμάτη δεδομένα - και αρκετά ελκυστική - ο ειδικός στους ανθρώπινους πόρους Ρέινερ Στρακ προτείνει ότι οι χώρες θα πρέπει ψάξουν εκτός συνόρων κινητικούς και πρόθυμους εργαζόμενους. Αλλά για να το κάνουν αυτό, θα πρέπει ν' αρχίσουν αλλάζοντας την κουλτούρα των επιχειρήσεών τους.

Το 2014 είναι μια πολύ
σημαντική χρονιά για μένα:

20 χρόνια σύμβουλος,

20 χρόνια γάμου,

και γίνομαι 50 σε ένα μήνα.

Αυτό σημαίνει ότι γεννήθηκα το 1964
σε μια μικρή πόλη της Γερμανίας.

Ήταν μια μουντή μέρα του Νοέμβρη

και η γέννησή μου καθυστερούσε.

Το μαιευτικό τμήμα του νοσοκομείου
ήταν υπ' ατμόν

επειδή πολλά μωρά γεννιούνταν
εκείνη τη μουντή μέρα του Νοέμβρη.

Για την ακρίβεια,

το 1964 ήταν για τη Γερμανία
η χρονιά με τις περισσότερες γεννήσεις:

πάνω από 1,3 εκατομμύριο.

Πέρυσι μόλις που ξεπεράσαμε τις 600.000,

το μισό του δικού μου αριθμού.

Εδώ βλέπετε την ηλικιακή πυραμίδα
της Γερμανίας,

και εκεί, η μαύρη κουκκίδα στην κορυφή,
είμαι εγώ.

(Γέλια)
(Χειροκρότημα)

Με κόκκινο βλέπετε τον πιθανό πληθυσμό
σε ηλικία για εργασία,

άρα ανθρώπους άνω των 15 και κάτω των 65,

και ουσιαστικά με ενδιαφέρει
μόνο αυτή η κόκκινη περιοχή.

Τώρα ας κάνουμε μια απλή εξομοίωση

του πώς αυτή η ηλικιακή δομή θα εξελιχθεί
στα επόμενα χρόνια.

Όπως μπορείτε να δείτε,

η κορυφή κινείται προς τα δεξιά,

και πολλοί από τη μεταπολεμική γενιά
θα πάρουμε σύνταξη το 2030.

Επ' ευκαιρίας, δεν χρειαζόμαστε
πρόβλεψη για τις γεννήσεις

ώστε να προβλέψουμε την κόκκινη περιοχή.

Η κόκκινη περιοχή

έτσι ο πιθανός πληθυσμός
σε ηλικία εργασίας το 2030

ήδη έχει προκαθοριστεί από σήμερα,

πλην της περίπτωσης
εντονότερης μετανάστευσης.

Αν συγκρίνετε την κόκκινη περιοχή του 2030
με αυτή του 2014,

είναι πολύ-πολύ μικρότερη.

Έτσι, προτού σας δείξω τον υπόλοιπο κόσμο,

τι σημαίνει αυτό για τη Γερμανία;

Άρα αυτό που μαθαίνουμε από την εικόνα
είναι ότι η προσφορά εργασίας,

άρα οι άνθρωποι που παρέχουν εργασία,

θα μειωθούν στη Γερμανία,
και θα μειωθούν σημαντικά.

Και τι γίνεται με τη ζήτηση εργασίας;

Εδώ τα πράγματα περιπλέκονται.

Όπως ίσως ξέρετε, η αγαπημένη απάντηση
του συμβούλου σε κάθε ερώτηση είναι,

«Εξαρτάται».

Έτσι θα έλεγα ότι εξαρτάται.

Δεν θέλαμε να προβλέψουμε το μέλλον.

Θα πιθανολογούσαμε.

Κάναμε κάτι άλλο.

Κοιτάξαμε το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν και
τον δείκτη παραγωγικότητας της Γερμανίας

για τα τελευταία 20 χρόνια

και υπολογίσαμε το ακόλουθο σενάριο:

αν η Γερμανία θέλει να συνεχίσει
με το ίδιο ΑΕΠ και αύξηση παραγωγικότητας,

μπορούμε απευθείας να υπολογίσουμε

πόσους ανθρώπους θα χρειαστεί η Γερμανία
για να υποστηρίξει αυτή την ανάπτυξη.

Και αυτή είναι η πράσινη γραμμή:
η ζήτηση εργασίας.

Έτσι η Γερμανία πολύ σύντομα θα έχει
μεγάλη έλλειψη εργατικού προσωπικού.

Λείπουν οκτώ εκατομμύρια άνθρωποι,

πάνω από το 20%
του τρέχοντος εργατικού δυναμικού,

μεγάλοι αριθμοί, τεράστιοι αριθμοί.

Υπολογίσαμε αρκετά σενάρια

και η εικόνα ήταν πάντα έτσι.

Για να κλείσει λοιπόν το χάσμα

η Γερμανία πρέπει να αυξήσει σημαντικά
τη μετανάστευση,

να εντάξει πιο πολλές γυναίκες
στο εργατικό δυναμικό,

να αυξήσει την ηλικία συνταξιοδότησης

-παρεμπιπτόντως, την μειώσαμε μόλις φέτος-

και όλα αυτά τα μέτρα αμέσως.

Αν η Γερμανία αποτύχει σ' αυτά,
η Γερμανία θα βαλτώσει.

Δεν θα αναπτυσσόμαστε πλέον. Γιατί;

Επειδή δεν θα υπάρχουν οι εργαζόμενοι
που παράγουν ανάπτυξη.

Και οι εταιρείες θα ψάξουν για προσωπικό
κάπου αλλού.

Αλλά πού;

Τώρα, κάναμε εξομοίωση
για την προσφορά και ζήτηση εργασίας

για τις 15 μεγαλύτερες οικονομίες
στον κόσμο

που αντιπροσωπεύουν
πάνω από το 70% του παγκόσμιου ΑΕΠ,

και η συνολική εικόνα έως το 2020
φαίνεται κάπως έτσι.

Το μπλε δείχνει πλεόνασμα εργασίας,

το κόκκινο δείχνει έλλειμμα εργασίας,

και γκρίζες είναι οι χώρες
που βρίσκονται στο όριο.

Έτσι έως το 2020 ακόμα θα έχουμε
πλεόνασμα εργασίας σε κάποιες χώρες

όπως η Ιταλία, η Γαλλία, οι ΗΠΑ,

αλλά η εικόνα θα αλλάξει δραματικά
έως το 2030.

Έως το 2030 θα αντιμετωπίσουμε
παγκόσμια κρίση εργατικού δυναμικού

στις περισσότερες μεγάλες οικονομίες,

μαζί και οι τρεις χώρες
από τις Μεγάλες Τέσσερις.

Θα πληγεί η Κίνα,
με την τέως πολιτική του ενός τέκνου,

καθώς και η Βραζιλία και η Ρωσία.

Για να πω όμως την αλήθεια,

στην πραγματικότητα,
η κατάσταση θα είναι ακόμα πιο δύσκολη.

Αυτό που βλέπετε εδώ
είναι αριθμοί μέσου όρου.

Αποδομήσαμε το μέσο όρο

και τον αναλύσαμε
σε διαφορετικά επίπεδα ικανότητας,

και αυτό που βρήκαμε

ήταν ακόμα μεγαλύτερα ελλείμματα
σε ανθρώπους με υψηλά προσόντα

και μερικό πλεόνασμα
σε εργαζόμενους με χαμηλά προσόντα.

Έτσι επιπρόσθετα
με μια συνολική έλλειψη εργασίας

στο μέλλον θα αντιμετωπίσουμε
μεγάλη αναντιστοιχία ικανοτήτων

και αυτό σημαίνει τεράστιες προκλήσεις

σε θέματα εκπαίδευσης,
επαγγελματικών προσόντων και κατάρτισης,

για τις κυβερνήσεις και τις εταιρείες.

Το επόμενο πράγμα που εξετάσαμε είναι
τα ρομπότ, οι αυτοματισμοί, η τεχνολογία.

Θα αλλάξει η τεχνολογία αυτή την εικόνα
και θα ενισχύσει την παραγωγικότητα;

Η σύντομη απάντηση θα ήταν

ότι οι αριθμοί μας ήδη συμπεριλαμβάνουν
σημαντική αύξηση παραγωγικότητας

λόγω της τεχνολογίας.

Μια πιο μακροσκελής απάντηση θα ήταν:

Ας πάρουμε τη Γερμανία πάλι.

Οι Γερμανοί έχουν
μια συγκεκριμένη φήμη στον κόσμο

όσον αφορά την παραγωγικότητα.

Τη δεκαετία του '90 δούλευα στο γραφείο
της Βοστόνης για σχεδόν δύο χρόνια,

και όταν έφυγα ένα παλιό ανώτερο στέλεχος
μου είπε αυτολεξεί,

«Στείλε μου περισσότερους Γερμανούς,
δουλεύουν σαν μηχανές».

(Γέλια)

Αυτό έγινε το 1998.

Δεκαέξι χρόνια αργότερα,
πιθανότατα θα λέγατε το αντίθετο.

«Στείλε μου περισσότερες τέτοιες μηχανές.
Δουλεύουν σαν Γερμανοί».

(Γέλια)
(Χειροκρότημα)

Η τεχνολογία θα αντικαταστήσει
πολλές δουλειές, κανονικές δουλειές.

όχι μόνο στη βιομηχανία παραγωγής

αλλά ακόμα και οι υπάλληλοι γραφείου
κινδυνεύουν

και ίσως αντικατασταθούν από ρομπότ,

τεχνητή νοημοσύνη, μεγάλα δεδομένα
ή αυτοματισμούς.

Η καίρια ερώτηση δεν είναι αν η τεχνολογία
θα αντικαταστήσει κάποιες δουλειές,

αλλά πότε, πόσο γρήγορα
και σε ποια έκταση;

Ή με άλλα λόγια,

θα βοηθήσει η τεχνολογία να λύσουμε
το παγκόσμιο πρόβλημα εργατικού δυναμικού;

Ναι και όχι.

Είναι μια πιο εξεζητημένη έκδοση
του «εξαρτάται».

(Γέλια)

Ας πάρουμε για παράδειγμα
τη βιομηχανία αυτοκινήτων

επειδή εκεί ήδη εργάζεται
πάνω από το 40% των βιομηχανικών ρομπότ

και αυτοματισμοί έχουν ήδη εγκατασταθεί.

Το 1980, λιγότερο από το 10% του κόστους
παραγωγής ενός αυτοκινήτου

οφειλόταν στα ηλεκτρονικά μέρη.

Σήμερα έχει ξεπεράσει το 30%

και θα αυξηθεί πάνω από 50% έως το 2030.

Και αυτά τα νέα ηλεκτρονικά μέρη
και οι εφαρμογές

απαιτούν νέα προσόντα και
έχουν δημιουργήσει πολλές νέες δουλειές,

όπως του μηχανικού γνωστικών συστημάτων

που βελτιστοποιεί την αλληλεπίδραση
οδηγού και ηλεκτρονικών συστημάτων.

Το 1980, κανείς δεν υποψιαζόταν
ότι θα υπάρξει ποτέ τέτοια δουλειά.

Στην πραγματικότητα,

ο συνολικός αριθμός εργαζομένων
στην παραγωγή ενός αυτοκινήτου

έχει αλλάξει πολύ λίγο
μέσα στις τελευταίες δεκαετίες,

παρόλα τα ρομπότ και τους αυτοματισμούς.

Τι σημαίνει λοιπόν αυτό;

Ναι, η τεχνολογία
θα αντικαταστήσει πολλές δουλειές

αλλά θα εμφανιστούν πολλές νέες δουλειές
και νέες ικανότητες στον ορίζοντα,

συνεπώς η τεχνολογία θα χειροτερεύσει
τη γενική αναντιστοιχία προσόντων.

Αυτή η αποδόμηση των μέσων όρων

φανερώνει την κρίσιμη πρόκληση
για κυβερνήσεις και επιχειρήσεις.

Έτσι οι άνθρωποι,
οι άνθρωποι με υψηλά προσόντα,

θα έχουν μεγάλη ζήτηση
μέσα στην επόμενη δεκαετία.

Εφόσον θα είναι ο εν ανεπαρκεία πόρος,
θα πρέπει να τους καταλάβουμε καλύτερα.

Πραγματικά προτίθενται
να δουλέψουν στο εξωτερικό;

Ποιες προτιμήσεις έχουν στην εργασία;

Για να μάθουμε,
φέτος κάναμε μια παγκόσμια έρευνα

σε 200.000 άτομα που αναζητούν εργασία
από 189 χώρες.

Η μετανάστευση είναι ένα μέτρο-κλειδί
για να κλείσει το χάσμα,

τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα,

έτσι ρωτήσαμε για την κινητικότητα.

Πάνω από το 60%
από τους 200.000 που ψάχνουν εργασία

προτίθενται να δουλέψουν στο εξωτερικό.

Για μένα είναι εκπληκτικά υψηλός αριθμός.

Αν δείτε τους εργαζόμενους
ηλικίας 21 έως 30,

το ποσοστό αυτό είναι ακόμα υψηλότερο.

Αν μοιράσουμε το ποσοστό ανά χώρα,

ναι, ο κόσμος είναι κινητικός,
αλλά μόνο εν μέρει.

Οι λιγότερο κινητικές χώρες είναι
η Ρωσία, η Γερμανία και οι ΗΠΑ.

Προς τα πού όμως θα ήθελαν να μετακινηθούν
αυτοί οι άνθρωποι;

Ο αριθμός επτά είναι η Αυστραλία,
όπου 28% θα σκέφτονταν να πάνε.

Κατόπιν Γαλλία, Ελβετία, Γερμανία,
Καναδάς, Ηνωμένο Βασίλειο,

και η κορυφαία επιλογή παγκοσμίως
είναι οι ΗΠΑ.

Ποιες είναι οι προτιμήσεις στην εργασία
αυτών των 200.000 ανθρώπων;

Τι αναζητούν;

Από κατάλογο με 26 ζητήματα,
ο μισθός είναι μόνο το νούμερο οκτώ.

Τα κορυφαία τέσσερα ζητήματα
όλα έχουν σχέση με την κουλτούρα.

Αριθμός τέσσερα,

καλή σχέση με την εργοδοσία.

Τρία, ισορροπημένη σχέση ζωής-εργασίας.

Δύο, καλή σχέση με τους συναδέλφους.

Και κορυφαία προτεραιότητα παγκοσμίως

είναι να σε εκτιμούν για το έργο σου.

Λοιπόν, θα μου πουν ένα ευχαριστώ;

Όχι μία φορά το χρόνο με το ετήσιο μπόνους

αλλά κάθε μέρα.

Η παγκόσμια κρίση εργατικού προσωπικού
πλέον προσωποποιείται.

Οι άνθρωποι αναζητούν την αναγνώριση.

Δεν αποζητούμε όλοι μας
την αναγνώριση στη δουλειά μας;

Για να τα συνθέσουμε λοιπόν όλα.

Επίκειται παγκόσμια κρίση
εργατικού δυναμικού

αποτελούμενη από γενικό έλλειμμα εργασίας

και τεράστια αναντιστοιχία προσόντων,

και μεγάλη πολιτισμική πρόκληση.

Και η αυτή η παγκόσμια κρίση
πλησιάζει ταχύτατα.

Αυτή τη στιγμή
είμαστε σε μεταβατικό σημείο.

Τι μπορούν λοιπόν να κάνουν
οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις;

Κάθε εταιρεία,

αλλά κάθε χώρα επίσης,

χρειάζεται μια στρατηγική προσωπικού,

και πρέπει να δράσει άμεσα,

και μια τέτοια στρατηγική προσωπικού
αποτελείται από τέσσερα μέρη.

Πρώτον, ένα σχέδιο

για να προβλέπει την προσφορά και ζήτηση
σε διάφορες δουλειές και προσόντα.

Ο σχεδιασμός προσωπικού θα υπερισχύσει
του οικονομικού σχεδιασμού.

Δεύτερον, ένα σχέδιο προσέλκυσης
σημαντικών ανθρώπων:

τη γενιά του '80 και '90, τις γυναίκες,
αλλά και συνταξιούχους.

Τρίτον, ένα σχέδιο εκπαίδευσης
και επιμόρφωσής τους.

Υπάρχει τεράστια πρόκληση
με την επιμόρφωση στο μέλλον.

Και τέταρτον,

για το πώς να κρατήσουν τους καλύτερους,

ή με άλλα λόγια,

πώς να υλοποιήσουν μια κουλτούρα
εκτίμησης και συναδελφικότητας.

Παρόλα αυτά, κρίσιμος βασικός παράγοντας
είναι η αλλαγή της στάσης μας.

Οι εργαζόμενοι είναι κεφάλαιο και πόροι,

δεν είναι κόστος, δεν είναι τεμάχια,

δεν είναι μηχανήματα,

ούτε καν οι Γερμανοί.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)