Return to Video

Kary Mullis over wat wetenschappers doen

  • 0:00 - 0:02
    Ik moet wat kwijt over de 17e eeuw.
  • 0:02 - 0:04
    Ik hoop dat niemand daar aanstoot aan neemt.
  • 0:04 - 0:07
    Nadat ik PCR (Polymerase Chain Reaction) had uitgevonden,
  • 0:07 - 0:09
    had ik wat afwisseling nodig.
  • 0:09 - 0:12
    Ik verhuisde naar La Jolla en leerde er surfen.
  • 0:12 - 0:15
    Ik bracht toen veel tijd op het strand door.
  • 0:15 - 0:17
    Misschien vraag je je af
  • 0:17 - 0:19
    waarover surfers praten
  • 0:19 - 0:21
    terwijl ze op de golven wachten.
  • 0:21 - 0:23
    Soms duurt het wel 10 – 15 minuten
  • 0:23 - 0:25
    voor er weer eentje aan komt rollen.
  • 0:25 - 0:27
    Ze praten meestal over de 17e eeuw.
  • 0:28 - 0:31
    Ze hebben geen al te beste faam in de wereld.
  • 0:31 - 0:34
    Mensen denken nogal eens dat ze niet bijster slim zijn.
  • 0:35 - 0:37
    Op een dag stelde iemand voor dat ik dit boek zou lezen.
  • 0:37 - 0:39
    Het heette
  • 0:39 - 0:41
    'De luchtpomp'
  • 0:41 - 0:43
    of misschien iets als 'De Leviathan en de luchtpomp'.
  • 0:43 - 0:46
    Het was een echt raar boek over de 17e eeuw.
  • 0:46 - 0:48
    En ik besefte dat
  • 0:48 - 0:50
    mijn soort van denken
  • 0:50 - 0:53
    gewoon de enige natuurlijke manier was om over dingen na te denken.
  • 0:53 - 0:56
    Dat ik geboren was om zo te denken
  • 0:56 - 0:58
    en dat ik altijd al een kleine wetenschapper was geweest.
  • 0:58 - 1:00
    Als ik iets uitzocht,
  • 1:00 - 1:02
    gebruikte ik wetenschappelijke methoden. Ik was niet echt verrast
  • 1:02 - 1:04
    toen ze me voor het eerst vertelden
  • 1:04 - 1:06
    hoe je aan wetenschap moest doen,
  • 1:06 - 1:09
    omdat ik dat zo al deed voor de lol of voor wat dan ook.
  • 1:10 - 1:13
    Maar zo was het niet - het was nooit bij me opgekomen
  • 1:13 - 1:15
    dat het moest worden uitgevonden
  • 1:15 - 1:17
    en dat dat slechts 350 jaar geleden
  • 1:17 - 1:19
    was gebeurd.
  • 1:19 - 1:21
    Het gebeurde
  • 1:21 - 1:24
    zowat tegelijkertijd in Engeland,
  • 1:24 - 1:26
    Duitsland en Italië.
  • 1:26 - 1:28
    En dat verhaal
  • 1:28 - 1:30
    vond ik fascinerend.
  • 1:30 - 1:32
    Dus ga ik daar een beetje over praten,
  • 1:32 - 1:35
    en wat het precies is dat wetenschappers zoal doen.
  • 1:35 - 1:37
    Misschien weet je nog wel
  • 1:37 - 1:41
    dat Charles I ergens in het begin
  • 1:41 - 1:43
    van de 17e eeuw werd onthoofd.
  • 1:43 - 1:45
    De Engelsen kozen voor Cromwell
  • 1:45 - 1:47
    en een hele hoop Republikeinen of wat dan ook
  • 1:47 - 1:49
    - niet het soort Republikeinen die wij nu hebben.
  • 1:50 - 1:53
    Zij veranderden van regering maar het werkte niet.
  • 1:54 - 1:56
    En
  • 1:57 - 1:59
    Charles II, de zoon,
  • 2:01 - 2:03
    kwam uiteindelijk weer op de troon van Engeland.
  • 2:03 - 2:05
    Hij was nogal zenuwachtig, want zijn vader was
  • 2:06 - 2:08
    onthoofd omdat hij koning van Engeland was.
  • 2:08 - 2:10
    Hij zat er nogal mee in
  • 2:11 - 2:13
    dat de gesprekken
  • 2:13 - 2:15
    in bars en zo
  • 2:15 - 2:17
    die richting zouden uitgaan.
  • 2:17 - 2:19
    Misschien is het moeilijk te geloven
  • 2:19 - 2:21
    maar de mensen in het zeventiende-eeuwse Engeland
  • 2:21 - 2:23
    begonnen in bars te praten over
  • 2:23 - 2:25
    filosofie en dat soort dingen.
  • 2:25 - 2:27
    Ze hadden geen tv en
  • 2:27 - 2:29
    geen voetbalwedstrijden om naar te kijken.
  • 2:29 - 2:31
    Ze konden daar echt nijdig om worden
  • 2:31 - 2:34
    en zelfs overgaan tot straatgevechten,
  • 2:34 - 2:36
    over zaken zoals of Robert Boyle
  • 2:36 - 2:39
    al dan niet
  • 2:39 - 2:41
    een vacuümpomp mocht maken.
  • 2:41 - 2:44
    Nu was Boyle een vriend van Charles II.
  • 2:44 - 2:47
    Hij was tijdens de weekends een christelijke jongen
  • 2:47 - 2:50
    maar tijdens de week was hij een wetenschapper.
  • 2:50 - 2:51
    (Gelach)
  • 2:51 - 2:53
    Hij was
  • 2:53 - 2:56
    toen bezig met
  • 2:56 - 2:58
    dit kleine apparaat te maken.
  • 2:58 - 3:01
    Een soort omgekeerde fietspomp.
  • 3:01 - 3:04
    Die zou de lucht uit
  • 3:04 - 3:06
    bijvoorbeeld een glazen stolp kunnen zuigen.
  • 3:06 - 3:08
    Zo’n stolp kan je afsluiten,
  • 3:08 - 3:10
    je kunt de binnenkant ervan zien,
  • 3:10 - 3:12
    zodat je kunt zien wat erin gebeurt.
  • 3:12 - 3:15
    Maar hij wou er alle lucht uit wegzuigen
  • 3:15 - 3:17
    en zien wat er binnen zou gebeuren.
  • 3:17 - 3:20
    Een van de eerste experimenten die hij deed,
  • 3:21 - 3:23
    was er een vogel in zetten.
  • 3:23 - 3:26
    Mensen in de 17e eeuw
  • 3:26 - 3:29
    begrijpen niet echt zoals wij
  • 3:29 - 3:31
    dat lucht uit
  • 3:31 - 3:34
    een heleboel verschillende soorten moleculen bestaat
  • 3:34 - 3:37
    en dat het inademen ervan een bedoeling heeft.
  • 3:37 - 3:39
    Ik bedoel, vissen weten niet veel over water
  • 3:39 - 3:42
    en mensen weten niet veel over lucht.
  • 3:42 - 3:44
    Maar Boyle begon met het te onderzoeken.
  • 3:44 - 3:46
    Hij zette er een vogel in en pompte er al de lucht uit.
  • 3:46 - 3:48
    De vogel stierf. Dus zei hij, hmm ...
  • 3:48 - 3:51
    Hij zei dat hij een...
  • 3:51 - 3:53
    - ze noemden het toen nog geen vacuümpomp.
  • 3:53 - 3:56
    Nu noemen we het een vacuümpomp - een vacuüm maakte.
  • 3:56 - 3:59
    Terstond kwam hij
  • 3:59 - 4:01
    in de problemen met de lokale geestelijkheid.
  • 4:01 - 4:04
    Die zeiden dat je geen vacuüm mocht maken.
  • 4:04 - 4:06
    Ah, uh -
  • 4:06 - 4:09
    (Gelach)
  • 4:09 - 4:11
    Aristoteles zei dat de natuur het vacuüm verafschuwt.
  • 4:11 - 4:13
    Ik denk dat dat waarschijnlijk door een slechte vertaling kwam.
  • 4:13 - 4:16
    Maar de mensen beriepen zich op dergelijke instanties.
  • 4:16 - 4:19
    "Shit!", zegt Boyle.
  • 4:19 - 4:21
    Ik maak ze aldoor.
  • 4:21 - 4:24
    Ik noem dat wat de vogel doodmaakt
  • 4:24 - 4:26
    een vacuüm.
  • 4:26 - 4:29
    Maar de gelovige mensen zeiden dat
  • 4:29 - 4:32
    als God wilde dat je er een zou maken -
  • 4:32 - 4:34
    ik bedoel, God is overal,
  • 4:34 - 4:36
    dat was een van hun regels: God is overal.
  • 4:36 - 4:38
    En een vacuüm - er is niets in een vacuüm,
  • 4:38 - 4:41
    dus kon God daar niet zijn.
  • 4:41 - 4:44
    Daarom zei de kerk dat je geen vacuüm mocht maken.
  • 4:44 - 4:46
    Boyle zei: "Onzin."
  • 4:46 - 4:48
    Jullie willen het goddeloos noemen.
  • 4:48 - 4:50
    Jullie noemen het goddeloos.
  • 4:50 - 4:52
    Maar ik niet. Daar ben ik niet mee bezig.
  • 4:52 - 4:54
    Ik doe dat in het weekend.
  • 4:55 - 4:58
    Ik probeer alleen maar uit te zoeken wat er gebeurt
  • 4:58 - 5:01
    als je alles wegzuigt uit een ruimte.
  • 5:01 - 5:03
    En dan deed hij al die schattige experimentjes.
  • 5:03 - 5:06
    Zoals met een klein wiel,
  • 5:06 - 5:08
    als een ventilator, dat
  • 5:09 - 5:12
    los kon draaien, het kon draaien op zichzelf.
  • 5:12 - 5:14
    Daar tegenover een ander wiel
  • 5:14 - 5:16
    dat hij als een -
  • 5:16 - 5:18
    ik zou het hebben gedaan met een rubberen band,
  • 5:18 - 5:20
    een soort tinkertoy ventilator.
  • 5:20 - 5:23
    Ik weet precies hoe hij het deed. Ik heb de tekeningen gezien.
  • 5:24 - 5:26
    Met twee ventilatoren, een die hij van buiten kon doen draaien.
  • 5:26 - 5:28
    Nadat hij al de lucht eruit had getrokken,
  • 5:28 - 5:31
    ontdekte hij dat
  • 5:31 - 5:34
    de ene ventilator niet langer meedraaide met de andere.
  • 5:34 - 5:37
    Er ontbrak iets. Het lijkt raar dat iemand
  • 5:37 - 5:39
    een experiment moest doen om zoiets te laten zien,
  • 5:39 - 5:42
    maar dat was wat er toen gaande was.
  • 5:44 - 5:46
    Daarover werden in de ginhuizen, de cafés en zo
  • 5:46 - 5:49
    hevige discussies gevoerd.
  • 5:50 - 5:52
    En Charles
  • 5:52 - 5:54
    hield daar niet van.
  • 5:54 - 5:56
    Charles II was er niet tegen,
  • 5:57 - 6:00
    maar hij zei: laten we een plek maken waar je je daarmee kunt bezighouden,
  • 6:00 - 6:02
    waar de mensen niet zo -
  • 6:02 - 6:05
    we willen niet dat de mensen weer boos op me worden. En daarom -
  • 6:05 - 6:08
    want toen ze over religie
  • 6:08 - 6:10
    en wetenschap en dat soort dingen begonnen te praten,
  • 6:10 - 6:12
    was zijn vader in de problemen geraakt.
  • 6:12 - 6:14
    Daarom zei Charles:
  • 6:14 - 6:16
    "Ik ga wat geld uittrekken
  • 6:16 - 6:18
    om jullie een gebouw te geven.
  • 6:18 - 6:20
    Jullie kunnen elkaar daar ontmoeten,
  • 6:20 - 6:22
    maar praat liever niet over religie."
  • 6:22 - 6:24
    Dat was prima voor Boyle.
  • 6:24 - 6:26
    Hij zei: "We gaan beginnen met bijeenkomsten
  • 6:26 - 6:29
    voor iedereen die aan wetenschap wil doen."
  • 6:29 - 6:31
    Net toen Isaac Newton met veel interessante dingen
  • 6:31 - 6:33
    op de proppen kwam.
  • 6:33 - 6:36
    Allerlei mensen kwamen naar de Royal Society,
  • 6:36 - 6:39
    zoals ze het noemden. Je moest wel mooi opgetut zijn.
  • 6:39 - 6:41
    Het was niet zoals bij een TED-conferentie.
  • 6:41 - 6:43
    Het enige criterium was dat je
  • 6:43 - 6:46
    eruitzag als een gentleman, maar voor de rest mocht iedereen komen.
  • 6:46 - 6:48
    Je moest toen nog geen lid zijn.
  • 6:48 - 6:50
    Zo kwamen ze samen en
  • 6:50 - 6:53
    iedereen kon er zijn experiment laten zien.
  • 6:53 - 6:55
    Een of ander principe demonstreren
  • 6:55 - 6:57
    was toen een nieuwigheid.
  • 6:57 - 7:00
    Ze moesten het op een podium doen waar iedereen het kon zien.
  • 7:00 - 7:02
    De echt belangrijke nieuwigheid
  • 7:02 - 7:04
    hieraan was
  • 7:04 - 7:06
    dat het niet de bedoeling was om te praten
  • 7:06 - 7:09
    over ultieme oorzaken.
  • 7:09 - 7:11
    God kwam er niet meer bij te pas.
  • 7:11 - 7:14
    De ware aard van de werkelijkheid was geen gespreksonderwerp.
  • 7:15 - 7:18
    Je werd niet verondersteld om te praten over het absolute karakter van wat dan ook.
  • 7:18 - 7:20
    Je mocht het alleen maar hebben over
  • 7:20 - 7:22
    wat je kon laten zien.
  • 7:22 - 7:25
    Dus als iemand het kon zien, kon je zeggen: zo werkt het apparaat,
  • 7:25 - 7:28
    dit is wat we doen en hier is wat er gebeurt.
  • 7:29 - 7:31
    Door te zien wat er gebeurt, was het in orde
  • 7:31 - 7:33
    om te generaliseren
  • 7:33 - 7:36
    en te zeggen: ik ben er zeker van dat dit altijd zal gebeuren
  • 7:36 - 7:38
    als we een van deze dingen maken.
  • 7:38 - 7:40
    Zo kan je dan een aantal regels opstellen.
  • 7:40 - 7:43
    In een vacuüm
  • 7:43 - 7:46
    zal een wiel een ander niet meer aan het draaien kunnen brengen
  • 7:46 - 7:48
    als de enige verbinding tussen beide
  • 7:48 - 7:51
    alleen maar het vacuüm is. Dat soort dingen.
  • 7:51 - 7:53
    Kaarsen kunnen niet branden in een vacuüm,
  • 7:53 - 7:56
    sterretjes daarom waarschijnlijk ook niet.
  • 7:56 - 7:58
    Het is niet duidelijk, sterretjes eigenlijk wel,
  • 7:58 - 8:00
    maar dat wisten ze toen niet.
  • 8:00 - 8:02
    Ze hadden geen sterretjes. Maar, zij -
  • 8:02 - 8:07
    (Gelach)
  • 8:07 - 8:09
    - je kunt regels maken, maar ze mogen alleen maar betrekking hebben
  • 8:10 - 8:12
    op de dingen die je kan aantonen.
  • 8:12 - 8:15
    De meeste van die demonstraties hadden te maken met wat je kon zien.
  • 8:15 - 8:17
    Als je een experiment op een podium uitvoert
  • 8:17 - 8:20
    en je kan het alleen maar horen, zouden ze je waarschijnlijk een rare vinden.
  • 8:20 - 8:23
    De realiteit is wat je kunt zien.
  • 8:23 - 8:27
    Dat was geen expliciete regel in de vergadering, maar ik weet zeker dat het er
  • 8:27 - 8:29
    een onderdeel van was. Als mensen stemmen horen
  • 8:29 - 8:32
    en ze kunnen niets zien en het niet met iemand associëren,
  • 8:32 - 8:34
    dan is die 'iemand' er waarschijnlijk ook niet.
  • 8:34 - 8:36
    Maar het algemene idee was dat je alleen
  • 8:38 - 8:40
    kon praten over dingen
  • 8:40 - 8:43
    met een experimentele basis.
  • 8:43 - 8:45
    Het maakte niet uit wat Thomas Hobbes,
  • 8:45 - 8:47
    de plaatselijke filosoof,
  • 8:47 - 8:49
    erover zei,
  • 8:49 - 8:51
    omdat je niet van plan was om te praten over uiteindelijke oorzaken.
  • 8:51 - 8:53
    Wat hier
  • 8:53 - 8:55
    in het midden van de 17e eeuw gebeurde,
  • 8:55 - 8:57
    zou later mijn onderzoeksgebied worden.
  • 8:57 - 8:59
    Wetenschap, experimentele wetenschap
  • 8:59 - 9:01
    werd een zelfstandige discipline.
  • 9:01 - 9:04
    Op een fysieke manier, want we gaan het hier in deze zaal doen,
  • 9:04 - 9:06
    maar er was nog een ander verbazingwekkend iets.
  • 9:06 - 9:08
    Wetenschap was tot dan toe verstrengeld geweest
  • 9:08 - 9:10
    met theologie en filosofie,
  • 9:10 - 9:13
    en wiskunde,
  • 9:13 - 9:15
    dat eigenlijk geen wetenschap is.
  • 9:16 - 9:19
    Maar experimentele wetenschap zat vast aan al die dingen.
  • 9:19 - 9:22
    De wiskunde
  • 9:22 - 9:24
    en de experimentele wetenschap begonnen
  • 9:24 - 9:26
    zich aan de filosofie te onttrekken.
  • 9:26 - 9:28
    En...
  • 9:28 - 9:30
    we keken nooit meer achteruit.
  • 9:30 - 9:32
    Het is zo cool sindsdien.
  • 9:33 - 9:38
    Ze ontdeden zich van iets dat
  • 9:38 - 9:40
    de ontwikkeling van de technologie had belemmerd.
  • 9:40 - 9:42
    Ik herinner iedereen in deze zaal eraan
  • 9:42 - 9:44
    dat dit slechts 350 korte jaren geleden is gebeurd.
  • 9:44 - 9:46
    Vergeet het niet, dat is een korte tijd.
  • 9:46 - 9:48
    Het was waarschijnlijk 300.000 jaren geleden
  • 9:49 - 9:52
    dat de voorouders van de meesten van ons in deze zaal
  • 9:52 - 9:54
    uit Afrika kwamen en naar links afdraaiden.
  • 9:55 - 9:57
    Degenen die naar rechts zijn afgedraaid, vind je nu
  • 9:57 - 9:59
    terug in een Japanse versie.
  • 9:59 - 10:02
    Maar dat gebeurde zeer lang geleden
  • 10:02 - 10:04
    vergeleken met
  • 10:04 - 10:06
    die korte 350 jaar.
  • 10:06 - 10:08
    Maar in die 350 jaar
  • 10:08 - 10:11
    is er een hoop veranderd.
  • 10:11 - 10:13
    In feite heeft iedereen in deze zaal waarschijnlijk
  • 10:13 - 10:16
    - toch als je zelf je koffer hebt gepakt -
  • 10:16 - 10:18
    en sommigen van jullie, ik weet het, dragen hun koffers niet zelf -
  • 10:18 - 10:20
    maar als je je koffer hebt gepakt, heb je
  • 10:20 - 10:22
    in je zak, of op je kamer,
  • 10:22 - 10:24
    iets
  • 10:24 - 10:26
    waarvoor 350 jaar geleden
  • 10:26 - 10:28
    koningen ten oorlog zouden zijn getrokken.
  • 10:29 - 10:31
    Als je maar kunt bedenken hoe belangrijk -
  • 10:31 - 10:33
    als je een gps-systeem hebt en er zijn geen satellieten,
  • 10:33 - 10:35
    heb je er niet veel aan. Maar als
  • 10:35 - 10:37
    iemand een gps-systeem had
  • 10:37 - 10:40
    in de 17e eeuw
  • 10:40 - 10:42
    zouden sommige koningen een leger hebben bijeengetrommeld
  • 10:42 - 10:44
    om het te bemachtigen. Als die persoon -
  • 10:44 - 10:46
    Publiek: Voor de teddybeer? De teddybeer?
  • 10:46 - 10:48
    Kay Mullis: Ze zouden het ook hebben gedaan voor de teddybeer, ja.
  • 10:49 - 10:51
    Maar – we hebben allemaal spullen.
  • 10:51 - 10:53
    Ik bedoel, mensen hebben dingen
  • 10:53 - 10:55
    waarvoor koningen zeker ten oorlog zouden zijn getrokken.
  • 10:55 - 10:57
    En dit is slechts 350 jaar aan de gang.
  • 10:57 - 10:59
    Niet veel mensen houden er zich mee bezig.
  • 10:59 - 11:01
    Je weet wel, de belangrijke mensen -
  • 11:01 - 11:03
    je kunt lezen over hun leven,
  • 11:03 - 11:06
    over al de echt belangrijke mensen die de vooruitgang hebben geholpen.
  • 11:06 - 11:08
    En, ik bedoel -
  • 11:08 - 11:11
    dit alles
  • 11:11 - 11:13
    kwam uit die afscheiding
  • 11:13 - 11:16
    van dit soort kleine dingen die we doen.
  • 11:16 - 11:18
    Nu ben ik
  • 11:18 - 11:20
    een beetje geboren met dit idee
  • 11:20 - 11:22
    dat als je iets wilt weten -
  • 11:22 - 11:24
    misschien wel omdat mijn vader veel weg was,
  • 11:24 - 11:26
    en mijn moeder niet echt veel wist over wetenschap -
  • 11:26 - 11:28
    maar ik dacht dat als je iets wilt weten over dingen,
  • 11:29 - 11:31
    je een experiment moet doen.
  • 11:31 - 11:33
    Ik had een natuurlijk gevoel
  • 11:33 - 11:36
    voor wetenschap en het opzetten van experimenten.
  • 11:36 - 11:38
    Ik dacht dat dat de manier was waarop iedereen altijd had nagedacht.
  • 11:38 - 11:41
    Ik dacht dat iedereen met enig verstand het op die manier deed.
  • 11:41 - 11:44
    Het is niet waar.
  • 11:44 - 11:47
    Ik was een van die wetenschappers die
  • 11:47 - 11:49
    de vorige nacht tijdens het diner in de problemen kwam
  • 11:49 - 11:51
    door dat postmodernisme-gedoe.
  • 11:51 - 11:53
    En ik bedoel niet, je weet - waar is die dame?
  • 11:53 - 11:54
    Publiek: Hier.
  • 11:54 - 11:55
    (Gelach)
  • 11:55 - 11:57
    KM: Ik bedoel, ik vond dat geen ruzie,
  • 11:57 - 12:00
    meer een soort levendige discussie.
  • 12:00 - 12:02
    Ik nam het niet persoonlijk op, maar -
  • 12:03 - 12:06
    Ik was naïef:
  • 12:06 - 12:09
    totdat deze surfervaring mij naar de 17e eeuw bracht,
  • 12:09 - 12:11
    had ik gedacht dat dat gewoon de manier was waarop mensen denken,
  • 12:11 - 12:14
    dat iedereen dat deed en dat men oog had voor de werkelijkheid
  • 12:14 - 12:16
    door wat ze konden zien of aanraken of voelen of horen.
  • 12:17 - 12:20
    In ieder geval, toen ik een jongen was
  • 12:22 - 12:24
    kreeg ik bijvoorbeeld
  • 12:24 - 12:26
    dit boekje uit Fort Sill, Oklahoma.
  • 12:26 - 12:28
    Ongeveer in de tijd dat George Dyson's vader
  • 12:28 - 12:30
    aan kernenergie begon te denken,
  • 12:30 - 12:33
    aan nucleaire raketten en zo.
  • 12:33 - 12:36
    Ik zat toen na te denken over het maken van mijn eigen kleine raketten.
  • 12:36 - 12:39
    En ik wist dat kikkers - kleine kikkers -
  • 12:39 - 12:41
    ruimtevaartaspiraties hadden,
  • 12:41 - 12:43
    net als mensen. En ik -
  • 12:43 - 12:46
    (Gelach)
  • 12:46 - 12:48
    Ik was op zoek naar
  • 12:48 - 12:50
    een aandrijfsysteem
  • 12:50 - 12:52
    dat als een raket
  • 12:52 - 12:54
    van misschien een meter hoog enkele kilometer omhoog kon gaan.
  • 12:54 - 12:57
    Dat was mijn bedoeling.
  • 12:57 - 13:00
    Ik wilde ze zo hoog krijgen dat ik ze niet meer kon zien en dan wilde ik
  • 13:00 - 13:03
    dat deze kleine parachute met de kikker eraan terug zou komen.
  • 13:03 - 13:05
    En toen kreeg ik
  • 13:05 - 13:07
    dit boek uit Fort Sill, Oklahoma,
  • 13:07 - 13:09
    waar er een raketbasis is.
  • 13:09 - 13:11
    Ze stuurden het naar raketamateurs
  • 13:12 - 13:14
    en
  • 13:14 - 13:16
    er stond in dat je nooit
  • 13:16 - 13:19
    een mengsel van kaliumperchloraat en suiker mocht verhitten.
  • 13:19 - 13:22
    (Gelach)
  • 13:22 - 13:24
    Je weet wel,
  • 13:24 - 13:26
    dat is wat je een tip noemt.
  • 13:26 - 13:28
    (Gelach)
  • 13:28 - 13:30
    Dan wil je natuurlijk in
  • 13:30 - 13:33
    het bezit komen van wat kaliumchloraat en suiker, perchloraat en suiker,
  • 13:33 - 13:36
    en het verwarmen. Het zou interessant zijn om te zien wat het was dat ze niet wilden dat ik deed,
  • 13:36 - 13:38
    en hoe ging het werken.
  • 13:38 - 13:40
    Maar mijn moeder
  • 13:40 - 13:42
    hield
  • 13:42 - 13:45
    de achtertuin
  • 13:45 - 13:47
    vanuit een bovenraam in de gaten.
  • 13:47 - 13:49
    Ze stond daar te strijken of zoiets.
  • 13:49 - 13:51
    Ze hield ons meestal in de gaten
  • 13:51 - 13:53
    en als er wat rookwolkjes waren te zien,
  • 13:53 - 13:55
    riep ze
  • 13:55 - 13:57
    dat we onze ogen er niet moesten uitblazen. Dat was haar manier -
  • 14:00 - 14:02
    dat was zowat het ergste dat ons kon overkomen.
  • 14:02 - 14:03
    Daarom dacht ik, zolang ik mijn ogen er niet uitblaas ...
  • 14:04 - 14:07
    hoef ik me geen zorgen te maken
  • 14:07 - 14:09
    dat het verboden is deze oplossing te verwarmen.
  • 14:09 - 14:11
    Ik ga het voorzichtig doen maar ik zal het doen.
  • 14:11 - 14:13
    Het was net zoals met alles wat verboden was:
  • 14:13 - 14:15
    je deed het achter de garage.
  • 14:15 - 14:17
    (Gelach)
  • 14:17 - 14:19
    Dus ging ik naar de drogist
  • 14:19 - 14:22
    en ik probeerde wat kaliumperchloraat kopen.
  • 14:22 - 14:24
    Het was toen niet ongewoon voor een kind
  • 14:24 - 14:27
    om bij een drogist binnen te lopen en wat chemicaliën te kopen.
  • 14:27 - 14:29
    Vandaag de dag, is het: neen, mevrouw.
  • 14:29 - 14:31
    Controleer uw schoenen. En net als -
  • 14:31 - 14:33
    (Gelach)
  • 14:33 - 14:35
    Ze hadden er geen, maar de man had -
  • 14:35 - 14:38
    ik vroeg welke kaliumzouten hij dan wel had.
  • 14:38 - 14:40
    Hij had kaliumnitraat.
  • 14:40 - 14:43
    Ik zei, dat heeft misschien hetzelfde effect, wat ook zo is.
  • 14:43 - 14:46
    Ik weet zeker dat het te maken heeft met raketten, anders zou het niet in die handleiding staan.
  • 14:46 - 14:48
    En dus begon ik met enkele experimenten.
  • 14:48 - 14:50
    Ik begon met zeer kleine kleine hoeveelheden
  • 14:50 - 14:52
    kaliumnitraat en suiker.
  • 14:52 - 14:54
    Daar was wel aan te komen.
  • 14:54 - 14:56
    Ik mengde ze in verschillende verhoudingen
  • 14:56 - 14:58
    en probeerde dat aan te steken.
  • 14:59 - 15:01
    Gewoon om te zien wat er zou gebeuren, als je het gemengd had.
  • 15:01 - 15:03
    En het brandde.
  • 15:03 - 15:05
    Nogal traag, maar het gaf een fijne geur,
  • 15:05 - 15:07
    in vergelijking met andere raketbrandstoffen die ik al had geprobeerd.
  • 15:07 - 15:09
    Die bevatten allemaal zwavel.
  • 15:09 - 15:11
    Het rook net als verbrande snoep.
  • 15:12 - 15:15
    Daarna probeerde ik het te smelten.
  • 15:15 - 15:19
    Gesmolten gaf het een soort stroperige bruine vloeistof.
  • 15:19 - 15:22
    Afgekoeld werd het hard als baksteen.
  • 15:22 - 15:24
    Als je dat aanstak
  • 15:24 - 15:26
    ging het af als een duiveltje uit een doosje.
  • 15:26 - 15:28
    De kleine schaal met dat afgekoelde spul
  • 15:28 - 15:30
    stak je aan. Ze danste over het erf.
  • 15:30 - 15:32
    En ik zei: nu heb
  • 15:32 - 15:35
    ik een manier om die kikker te laten gaan waar hij naartoe wil.
  • 15:35 - 15:36
    (Gelach)
  • 15:36 - 15:39
    Dus begon ik met de ontwikkeling -
  • 15:39 - 15:41
    je weet wel, Georges vader had veel hulp. Ik had alleen mijn broer.
  • 15:42 - 15:45
    Maar ik - het kostte me
  • 15:45 - 15:47
    zo’n zes maanden
  • 15:47 - 15:49
    om alle details uit te werken.
  • 15:49 - 15:51
    Er komen veel details aan te pas
  • 15:51 - 15:53
    om een raket te maken die werkt,
  • 15:53 - 15:55
    zelfs als je de brandstof al hebt.
  • 15:55 - 15:57
    Maar je doet het door
  • 15:57 - 15:59
    experimenteren
  • 15:59 - 16:00
    en je schrijft af en toe wat op,
  • 16:00 - 16:02
    je doet waarnemingen.
  • 16:02 - 16:04
    En dan moet je langzaam een theorie opbouwen
  • 16:04 - 16:06
    van hoe dit spul werkt.
  • 16:06 - 16:08
    Ik volgde alle regels.
  • 16:08 - 16:10
    Ik wist niet eens wat die regels waren.
  • 16:10 - 16:12
    Ik ben een geboren wetenschapper, denk ik,
  • 16:12 - 16:15
    of een soort terugval naar de 17e eeuw, wat dan ook.
  • 16:15 - 16:19
    Maar in ieder geval kregen we uiteindelijk toch
  • 16:19 - 16:21
    een apparaat dat
  • 16:21 - 16:23
    een kikker reproduceerbaar omhoog kon sturen
  • 16:23 - 16:25
    en hem levend terugkrijgen.
  • 16:25 - 16:27
    We waren er niet eens
  • 16:27 - 16:30
    bang voor.
  • 16:30 - 16:32
    We hadden het moeten zijn, want het maakte veel rook
  • 16:32 - 16:34
    en veel lawaai.
  • 16:34 - 16:36
    Het was krachtig, weet je.
  • 16:36 - 16:38
    En om de zoveel keren ontplofte het.
  • 16:38 - 16:40
    Maar ik was niet ongerust
  • 16:40 - 16:42
    dat de explosie
  • 16:42 - 16:44
    de vernietiging van de planeet zou veroorzaken.
  • 16:44 - 16:46
    Ik had niet gehoord over de 10 dingen
  • 16:46 - 16:48
    waar we bang van moeten zijn -
  • 16:48 - 16:50
    Overigens
  • 16:50 - 16:52
    zou ik er dan
  • 16:52 - 16:54
    misschien hebben van afgezien, want
  • 16:54 - 16:56
    ze zegden van het niet te doen.
  • 16:56 - 16:58
    En dat ik maar beter toestemming zou krijgen van de overheid.
  • 16:58 - 17:00
    Als ik daarop had moeten wachten,
  • 17:00 - 17:03
    zou ik nooit - de kikker zou zijn overleden..
  • 17:04 - 17:07
    Ik vertel het omdat het een goed verhaal is,
  • 17:07 - 17:09
    en hij zei: vertel persoonlijke dingen en dit is een persoonlijk ding.
  • 17:09 - 17:11
    Ik wilde je vertellen over de eerste nacht dat ik mijn vrouw leerde kennen,
  • 17:12 - 17:14
    maar dat zou te persoonlijk worden, toch?
  • 17:15 - 17:17
    Dus ik heb iets anders dat niet persoonlijk is.
  • 17:17 - 17:20
    Maar dat ... proces is wat ik zie als wetenschap,
  • 17:20 - 17:23
    waar je begint met een idee
  • 17:23 - 17:25
    en dan in plaats van
  • 17:26 - 17:28
    elke autoriteit waar je ooit van hebt gehoord, op te zoeken -
  • 17:28 - 17:30
    soms doe je dat,
  • 17:30 - 17:32
    als je er later een paper over gaat schrijven,
  • 17:32 - 17:34
    wil je uitzoeken wie er nog heeft aan gewerkt.
  • 17:34 - 17:36
    Maar in het werkelijke proces krijg je een idee -
  • 17:36 - 17:38
    zoals toen ik een nacht op het idee kwam
  • 17:38 - 17:41
    dat ik DNA kon vermeerderen met twee oligonucleotiden
  • 17:41 - 17:43
    en ik heel veel kopieën van een stukje DNA kon maken.
  • 17:44 - 17:46
    Het denkproces
  • 17:46 - 17:49
    duurde ongeveer 20 minuten, terwijl ik autoreed,
  • 17:50 - 17:53
    en dan, in plaats van weg te gaan - kwam ik terug om er met mensen over te praten,
  • 17:53 - 17:55
    maar als ik geluisterd had naar wat ik hoorde van al mijn vrienden die moleculair biologen waren -
  • 17:58 - 18:00
    had ik het laten schieten.
  • 18:00 - 18:02
    Als ik toen een autoriteit zou hebben geraadpleegd
  • 18:02 - 18:04
    om mij te vertellen of het zou werken of niet,
  • 18:04 - 18:06
    zou hij hebben gezegd: nee, waarschijnlijk niet.
  • 18:06 - 18:09
    Omdat de resultaten zo spectaculair zouden zijn
  • 18:10 - 18:13
    dat als het werkte, het ieders verdomde manier om aan moleculaire biologie te doen, zou veranderen.
  • 18:13 - 18:15
    Niemand wil dat een chemicus
  • 18:15 - 18:18
    zijn neus in zijn zaken komt steken en dingen komt veranderen.
  • 18:18 - 18:20
    Maar van een autoriteit
  • 18:20 - 18:22
    krijg je niet altijd het juiste antwoord, zie je.
  • 18:22 - 18:24
    Ik wist dat je naar het lab moest gaan
  • 18:24 - 18:26
    om te proberen om het zelf uit te werken. Dan ben jij de autoriteit,
  • 18:26 - 18:28
    en kan je zeggen: ik weet dat het werkt,
  • 18:28 - 18:30
    want daar in die buis
  • 18:30 - 18:32
    is het gebeurd,
  • 18:32 - 18:34
    en hier op deze gel zit een kleine streep waarvan
  • 18:34 - 18:37
    ik weet dat het DNA is en dat is het DNA dat ik wilde vermeerderen.
  • 18:37 - 18:39
    Ziezo! Het werkt.
  • 18:39 - 18:41
    Zo doe je aan wetenschap.
  • 18:41 - 18:43
    En dan zeg je, nou, wat kan het beter laten werken?
  • 18:43 - 18:45
    En dan moet je naar betere manieren zoeken om dat te doen.
  • 18:45 - 18:47
    Maar je gaat altijd uit van feiten
  • 18:47 - 18:50
    die je beschikbaar hebt gemaakt
  • 18:50 - 18:52
    door experimenten te doen: dingen die je zou kunnen doen op een podium.
  • 18:52 - 18:55
    En geen gefoefel. Ik bedoel, het is allemaal -
  • 18:55 - 18:57
    je moet heel eerlijk zijn
  • 18:57 - 18:59
    met wat je doet als het echt moet werken.
  • 18:59 - 19:01
    Je mag geen resultaten verzinnen
  • 19:01 - 19:03
    en daarop een ander experiment baseren.
  • 19:03 - 19:05
    Je moet eerlijk zijn.
  • 19:05 - 19:07
    En ik ben in feite eerlijk.
  • 19:07 - 19:10
    Ik heb een vrij slecht geheugen en oneerlijkheid zou mij altijd in de problemen brengen.
  • 19:10 - 19:12
    Dus ben ik van nature eerlijk
  • 19:12 - 19:14
    en nieuwsgierig.
  • 19:15 - 19:17
    Dat leidt tot dat soort wetenschap.
  • 19:17 - 19:19
    Laten we nu eens zien ...
  • 19:19 - 19:22
    Ik heb nog vijf minuten, toch?
  • 19:22 - 19:25
    Oké. Niet alle wetenschappers zijn zo.
  • 19:26 - 19:28
    Jullie weten - en er zijn er veel -
  • 19:28 - 19:30
    (Gelach)
  • 19:30 - 19:32
    Er is veel, heel veel gebeurd sinds
  • 19:32 - 19:35
    Isaac Newton.
  • 19:35 - 19:37
    Een van de dingen die gebeurde rond de Tweede Wereldoorlog
  • 19:37 - 19:39
    in de periode ervoor,
  • 19:39 - 19:41
    maar zeker daarna,
  • 19:41 - 19:44
    is dat de overheid zich realiseerde dat wetenschappers geen rare snuiters waren,
  • 19:44 - 19:47
    die zich wegsteken in ivoren torens
  • 19:47 - 19:50
    en belachelijke dingen doen met reageerbuizen.
  • 19:50 - 19:52
    Wetenschappers maakten de Tweede Wereldoorlog
  • 19:52 - 19:54
    zoals wij die kennen, mogelijk.
  • 19:54 - 19:56
    Ze maakten snellere dingen.
  • 19:57 - 20:00
    Maar ook de grotere kanonnen om ze mee neer te schieten.
  • 20:00 - 20:03
    Ze maakten medicijnen om de gewonde piloten
  • 20:03 - 20:06
    weer op te lappen.
  • 20:06 - 20:09
    Ze maakten van alles - en dan eindelijk een gigantische bom
  • 20:09 - 20:11
    om de hele zaak te beëindigen, toch?
  • 20:11 - 20:13
    Iedereen dacht daar een beetje over na en zei:
  • 20:13 - 20:15
    we moeten in dat spul investeren,
  • 20:15 - 20:18
    want wie het meest van dit soort mensen aan het werk heeft
  • 20:18 - 20:21
    gaat een dominante positie hebben,
  • 20:21 - 20:24
    althans in het leger en waarschijnlijk op allerlei economische gebieden.
  • 20:24 - 20:26
    Ze gingen ervoor en het wetenschappelijke
  • 20:26 - 20:28
    en industriële bedrijf was geboren.
  • 20:28 - 20:30
    Veel wetenschappers kwamen erbij
  • 20:30 - 20:33
    voor het geld
  • 20:33 - 20:35
    want ineens was het er.
  • 20:35 - 20:37
    Dat waren niet de nieuwsgierige kleine jongens
  • 20:37 - 20:39
    die graag kikkers in de lucht schoten.
  • 20:39 - 20:42
    Het waren dezelfde mensen die later geneeskunde studeerden omdat daar geld in zat.
  • 20:42 - 20:45
    Later vond je die allemaal terug in het bedrijfsleven -
  • 20:45 - 20:48
    ik bedoel, vroeger ging je naar de middelbare school
  • 20:48 - 20:51
    om wetenschapper te worden. Nu niet meer.
  • 20:51 - 20:53
    Nu wil je rijk worden, een zakenman.
  • 20:53 - 20:56
    Een heleboel mensen stapten erin voor het geld, de macht en het reizen.
  • 20:56 - 20:59
    Toen reizen nog makkelijk was.
  • 21:00 - 21:02
    En die mensen denken niet -
  • 21:02 - 21:04
    Ze hebben geen -
  • 21:04 - 21:06
    ze vertellen je niet altijd de waarheid.
  • 21:06 - 21:08
    Er staat in feite niets in hun contract
  • 21:08 - 21:10
    waardoor het altijd in hun voordeel is
  • 21:10 - 21:12
    om je de waarheid vertellen.
  • 21:12 - 21:15
    De mensen waar ik het over heb, zijn mensen die graag -
  • 21:15 - 21:18
    zeggen dat ze lid zijn van een commissie
  • 21:18 - 21:22
    genre het Intergouvernementele Panel over Klimaatverandering.
  • 21:22 - 21:25
    Ze houden van die grote bijeenkomsten, waar ze proberen te achterhalen
  • 21:26 - 21:28
    hoe ze voortdurend gaan bewijzen
  • 21:28 - 21:31
    dat de planeet warmer wordt.
  • 21:31 - 21:34
    Terwijl de meeste mensen dat niet zo aanvoelen.
  • 21:34 - 21:36
    Ik bedoel, als je
  • 21:36 - 21:38
    de temperatuur gedurende een periode zou meten -
  • 21:38 - 21:40
    De temperatuur wordt sedert
  • 21:40 - 21:43
    ongeveer 50, 60 jaar behoorlijk goed gemeten -
  • 21:43 - 21:45
    zelfs langer dan dat,
  • 21:45 - 21:47
    maar vanaf toen op een echt precieze manier,
  • 21:47 - 21:50
    en we hebben metingen voor 50 of 60 jaar.
  • 21:50 - 21:52
    In feite is de temperatuur niet echt gestegen.
  • 21:52 - 21:54
    Het lijkt alsof de gemiddelde temperatuur
  • 21:54 - 21:56
    een klein beetje omhoog is gegaan,
  • 21:56 - 21:59
    omdat de temperaturen 's nachts
  • 21:59 - 22:01
    op de weerstations een klein beetje gestegen zijn.
  • 22:01 - 22:03
    Maar daar is een goede verklaring voor.
  • 22:03 - 22:06
    Het is omdat de weerstations buiten de stad werden gebouwd,
  • 22:06 - 22:08
    waar de luchthaven was.
  • 22:08 - 22:10
    Nu is de stad daarheen verschoven. Er is overal beton.
  • 22:10 - 22:12
    Ze noemen het het skyline-effect.
  • 22:12 - 22:14
    De meeste verantwoordelijke mensen
  • 22:14 - 22:16
    die temperaturen meten, realiseren zich
  • 22:16 - 22:18
    dat je je meettoestel daarvan moet afschermen.
  • 22:18 - 22:21
    Omdat de gebouwen
  • 22:21 - 22:22
    tijdens de dag opwarmen
  • 22:22 - 22:24
    en het 's nachts een beetje warmer houden.
  • 22:24 - 22:26
    Dus kruipt de temperatuur langzaam omhoog.
  • 22:26 - 22:29
    Dat moest. Maar niet veel. Niet zoals, je weet wel -
  • 22:29 - 22:31
    De eerste man - de eerste man die het idee kreeg
  • 22:31 - 22:33
    dat we hier zouden gaan bakken.
  • 22:33 - 22:35
    Eigenlijk dacht hij niet op die manier.
  • 22:35 - 22:38
    Zijn naam was Svante Arrhenius. Hij was een Zweed en hij zei:
  • 22:38 - 22:41
    als je het CO2-niveau in de atmosfeer verdubbelt -
  • 22:41 - 22:43
    hij dacht dat dat zou kunnen, dat was in 1900 -
  • 22:44 - 22:47
    dan berekende hij dat de temperatuur met ongeveer 5,5 graden zou moeten stijgen.
  • 22:47 - 22:49
    Hij dacht aan de aarde als
  • 22:49 - 22:52
    een volledig geïsoleerd ding
  • 22:52 - 22:54
    met niets erin.
  • 22:54 - 22:56
    Alleen maar energie erin, energie eruit.
  • 22:56 - 22:58
    En zo kwam hij op deze theorie.
  • 22:58 - 23:00
    Maar hij zei dat dat prima zou zijn
  • 23:00 - 23:03
    want Zweden zou een langer groeiseizoen kennen,
  • 23:03 - 23:05
    en ook de surfers vonden het leuk.
  • 23:05 - 23:07
    Ze vonden het een cool idee,
  • 23:07 - 23:10
    want het is soms behoorlijk koud op de oceaan, en -
  • 23:10 - 23:12
    maar een heleboel andere mensen
  • 23:12 - 23:14
    begonnen later te denken dat het slecht zou zijn.
  • 23:15 - 23:17
    Maar niemand heeft het eigenlijk bewezen.
  • 23:17 - 23:19
    De gemeten temperatuur -
  • 23:19 - 23:21
    je vindt dit op ons prachtige Internet,
  • 23:21 - 23:24
    je zoekt gewoon naar alle NASA-verslagen,
  • 23:24 - 23:26
    en al die van het weerberichtenbureau.
  • 23:26 - 23:29
    Je zult het zelf zien:
  • 23:29 - 23:32
    de nachttemperatuur gemeten aan het oppervlak van de planeet
  • 23:32 - 23:34
    is een klein beetje omhoog gegaan.
  • 23:34 - 23:36
    Als je die en de temperatuur overdag uitmiddelt, dan het lijkt alsof die
  • 23:36 - 23:39
    deze eeuw met ongeveer 0,7 graden omhoogging.
  • 23:39 - 23:41
    Maar in feite was dat gewoon
  • 23:41 - 23:43
    ‘s nachts, de temperaturen overdag gingen niet omhoog.
  • 23:43 - 23:46
    Volgens de theorie van Arrhenius
  • 23:46 - 23:48
    en van al de wereldwijde opwarmers
  • 23:48 - 23:50
    zou hij ook overdag moeten stijgen
  • 23:50 - 23:52
    als het broeikaseffect de oorzaak was.
  • 23:52 - 23:55
    Nu houden mensen van dingen met zulke namen.
  • 23:55 - 23:58
    Ze kunnen het zich dan voorstellen, toch?
  • 23:58 - 24:00
    Maar mensen houden niet van dit soort dingen. De meesten
  • 24:00 - 24:02
    raken helemaal niet opgewonden over dingen
  • 24:03 - 24:05
    zoals echt bewijsmateriaal.
  • 24:05 - 24:07
    Dat zou bewijs zijn voor het versterken
  • 24:07 - 24:10
    van de tropische circulatie in de jaren '90.
  • 24:10 - 24:12
    Het is een in februari gepubliceerde paper
  • 24:12 - 24:15
    en de meesten van jullie hebben er waarschijnlijk nog niet over gehoord.
  • 24:15 - 24:17
    "Bewijs voor Grote Tienjarige Variabiliteit
  • 24:17 - 24:20
    in het Tropisch Gemiddeld Stralingsenergiebudget."
  • 24:21 - 24:24
    Pardon. Die papers werden gepubliceerd door NASA,
  • 24:24 - 24:26
    en sommige wetenschappers aan de universiteit van Columbia, en Viliki
  • 24:26 - 24:29
    en een hele hoop mensen, Princeton.
  • 24:29 - 24:32
    Die twee papers verschenen in Science Magazine,
  • 24:32 - 24:34
    het eerste in februari,
  • 24:34 - 24:37
    en dit - de conclusie van beide papers.
  • 24:37 - 24:40
    Ook in de beschrijvingen van deze papers in
  • 24:40 - 24:42
    Science Editor, voor
  • 24:42 - 24:44
    als je het vlug-vlug wil doornemen.
  • 24:44 - 24:46
    Ze laten zien dat onze theorieën over opwarming van de aarde
  • 24:46 - 24:48
    het helemaal mis hebben.
  • 24:48 - 24:50
    Wat deze jongens aan het doen waren,
  • 24:50 - 24:53
    en dit is het - de NASA-mensen zeggen dit al langer.
  • 24:53 - 24:56
    Ze zeggen: als je de temperatuur van de atmosfeer meet, gaat hij niet omhoog -
  • 24:56 - 24:59
    helemaal niet. We doen het nu al 20 jaar heel goed,
  • 24:59 - 25:02
    met satellieten, en ze gaat niet omhoog.
  • 25:02 - 25:05
    In deze paper laten zij iets veel opvallenders zien.
  • 25:05 - 25:08
    Ze noemen het een 'uitstraling'.
  • 25:08 - 25:11
    Ik ga niet ingaan op de details, eigenlijk is het vrij ingewikkeld,
  • 25:11 - 25:14
    maar het is niet zo ingewikkeld als ze het je zouden willen laten geloven
  • 25:14 - 25:17
    door de woorden die ze gebruiken in die papers. Als je het echt uitpluist, zeggen ze,
  • 25:17 - 25:19
    dan geeft de zon een bepaalde hoeveelheid energie af
  • 25:19 - 25:21
    - we weten hoeveel dat is -
  • 25:21 - 25:23
    ze valt op de aarde, de aarde straalt dan weer een bepaalde hoeveelheid terug uit.
  • 25:23 - 25:26
    Als ze opwarmt, gaat ze genereren -
  • 25:26 - 25:29
    Ze maakt rodere energie - net als infrarood,
  • 25:29 - 25:32
    als iets dat warm is, infrarood afgeeft.
  • 25:32 - 25:34
    Het gehele gedoe van de opwarming van de aarde -
  • 25:34 - 25:36
    is rommel, echt,
  • 25:36 - 25:39
    is dat als er te veel CO2 in de atmosfeer is,
  • 25:39 - 25:41
    de warmte die probeert te ontsnappen
  • 25:41 - 25:44
    niet in staat zal zijn om eruit te geraken. Maar de warmte afkomstig van de zon,
  • 25:44 - 25:47
    die meestal rond de 350 nanometer is,
  • 25:47 - 25:50
    gaat dwars door CO2.
  • 25:50 - 25:52
    Zodat je nog steeds verhit wordt, maar er geen afvoert.
  • 25:52 - 25:54
    Nou, deze jongens hebben al die dingen gemeten.
  • 25:54 - 25:56
    Je kunt over dat soort dingen praten,
  • 25:56 - 25:59
    je kunt grote rapporten schrijven en je kan van de overheid geld krijgen om het te doen,
  • 25:59 - 26:02
    maar zij hebben het werkelijk gemeten,
  • 26:02 - 26:04
    en het blijkt dat in de laatste 10 jaar -
  • 26:04 - 26:06
    dat is waarom ze 'tienjarige' zeggen -
  • 26:06 - 26:09
    de energie - het niveau
  • 26:09 - 26:11
    van wat zij 'onevenwicht' noemen -
  • 26:11 - 26:14
    veel hoger was dan wat werd verwacht.
  • 26:14 - 26:17
    Bij die mate van onevenwicht -
  • 26:17 - 26:20
    in de betekenis van de warmte die binnen komt en niet terug uitgaat -
  • 26:20 - 26:22
    die je zou krijgen van het verdubbelen van de CO2,
  • 26:22 - 26:25
    komen we nog lang niet in de buurt.
  • 26:25 - 26:27
    Maar als dat zo zou zijn, in 2025 of zo,
  • 26:27 - 26:30
    en we dubbel zoveel CO2 zouden hebben als in 1900,
  • 26:30 - 26:32
    zeggen ze dat dat de energiebegroting zou verhogen
  • 26:32 - 26:35
    met ongeveer
  • 26:35 - 26:37
    één watt per vierkante centimeter
  • 26:37 - 26:39
    dat meer zou binnenkomen dan uitgaan.
  • 26:39 - 26:42
    Dus zou de planeet opwarmen.
  • 26:42 - 26:44
    Ze vonden in deze studie - deze twee studies
  • 26:44 - 26:46
    door twee verschillende teams -
  • 26:46 - 26:48
    dat in 1998, 1999 vijf en een half watt
  • 26:48 - 26:50
    per vierkante meter
  • 26:50 - 26:53
    binnenkwam
  • 26:53 - 26:55
    en het niet warmer werd.
  • 26:55 - 26:57
    Dus: theorie naar de vaantjes.
  • 26:57 - 26:59
    Deze documenten zouden
  • 26:59 - 27:02
    "Het Einde van het Mondiale Opwarmingfiasco” genoemd moeten worden.
  • 27:02 - 27:04
    Ze zitten ermee in
  • 27:04 - 27:07
    en je kunt zien dat ze in deze documenten zeer voorzichtige conclusies trekken.
  • 27:07 - 27:09
    Het gaat hier over grote laboratoria
  • 27:09 - 27:11
    die met veel geld worden gefinancierd
  • 27:11 - 27:13
    door bange mensen.
  • 27:13 - 27:15
    Stel dat ze zeiden:
  • 27:15 - 27:17
    er is geen probleem met de opwarming van de aarde meer,
  • 27:17 - 27:19
    dus we kunnen - je weet wel dat zij financieren.
  • 27:19 - 27:21
    Als dat de inleiding is van je subsidieaanvraag,
  • 27:22 - 27:24
    dat de opwarming van de aarde duidelijk niet gebeurt ...
  • 27:24 - 27:26
    Als ze dat daadwerkelijk zouden zeggen...
  • 27:26 - 27:28
    Ik ga er vandoor.
  • 27:28 - 27:31
    (Gelach)
  • 27:31 - 27:33
    Ik zal maar opstaan, en -
  • 27:33 - 27:35
    (Gelach)
  • 27:35 - 27:38
    (Applaus)
  • 27:38 - 27:40
    Ze moeten dat zeggen.
  • 27:40 - 27:42
    Ze moesten heel voorzichtig zijn.
  • 27:42 - 27:44
    Maar ik zeg: je kunt blij zijn,
  • 27:44 - 27:47
    omdat de redacteur van Science, die niet dom is,
  • 27:47 - 27:50
    en beide redelijk professionele,
  • 27:50 - 27:53
    echt professionele teams, echt tot dezelfde conclusie zijn gekomen.
  • 27:53 - 27:55
    Aan het einde van hun papers zeggen ze:
  • 27:55 - 27:57
    wat dit betekent is, dat wat we hebben gedacht,
  • 27:58 - 28:00
    dat het wereldwijde circulatiemodel dat we voorspellen
  • 28:00 - 28:02
    dat de aarde oververhit gaat worden,
  • 28:02 - 28:05
    helemaal verkeerd is. Het zit ernaast met een grote factor.
  • 28:05 - 28:08
    Niet met een kleine. Ze hebben
  • 28:08 - 28:11
    gewoon verkeerd begrepen dat er op de aarde
  • 28:11 - 28:13
    duidelijk een aantal mechanismen werkzaam zijn
  • 28:13 - 28:15
    waarvan niemand afwist,
  • 28:15 - 28:17
    omdat de warmte binnenkomt en het niet warmer werd.
  • 28:17 - 28:20
    De planeet is een zeer wonderlijk ding, weet je,
  • 28:20 - 28:22
    ze is groot en verschrikkelijk - en groot en prachtig,
  • 28:22 - 28:25
    en doet allerlei dingen waar we niets over weten.
  • 28:25 - 28:27
    De reden waarom ik al die dingen samenbreng,
  • 28:27 - 28:29
    Oké, hier is de manier waarop je aan wetenschap moet doen -
  • 28:29 - 28:32
    bepaalde wetenschap wordt gedaan om andere redenen en gewoon uit nieuwsgierigheid.
  • 28:32 - 28:34
    Er zijn een heleboel dingen, zoals opwarming van de aarde,
  • 28:34 - 28:36
    het ozongat,
  • 28:36 - 28:38
    een heleboel wetenschappelijke openbare kwesties,
  • 28:38 - 28:40
    waar je, als je erin geïnteresseerd bent,
  • 28:40 - 28:43
    je moet bezighouden met de details en papers zoals
  • 28:43 - 28:45
    "Grote Tienjarige Variabiliteit in de ..." moet lezen.
  • 28:45 - 28:47
    Je moet uitzoeken wat al die woorden betekenen.
  • 28:47 - 28:49
    Als je alleen maar luistert naar de jongens
  • 28:49 - 28:52
    die deze punten opschroeven en er een hoop geld mee verdienen,
  • 28:52 - 28:55
    zal je verkeerd geïnformeerd worden. Je zult je zorgen gaan maken over de verkeerde dingen.
  • 28:55 - 28:58
    Denk aan de 10 dingen die je eraan kunnen laten gaan.
  • 28:58 - 29:00
    (Gelach)
  • 29:00 - 29:03
    De asteroïden, daar ben ik het hier echt mee eens.
  • 29:03 - 29:06
    Ik bedoel, je moet de asteroïden in de gaten houden. Oké, bedankt voor het feit dat ik hier mocht praten.
  • 29:06 - 29:09
    (Applaus)
Title:
Kary Mullis over wat wetenschappers doen
Speaker:
Kary Mullis
Description:

Biochemicus Kary Mullis heeft het over de basis van de moderne wetenschap: het experiment. Met verhalen uit de 17e eeuw en uit zijn eigen ervaringen met raketten in de achtertuin, looft Mullis de nieuwsgierigheid, de inspiratie en de nauwkeurigheid van goede wetenschap in al haar vormen.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
29:09
Rik Delaet added a translation

Dutch subtitles

Revisions