Kary Mullis over wat wetenschappers doen
-
0:00 - 0:02Ik moet wat kwijt over de 17e eeuw.
-
0:02 - 0:04Ik hoop dat niemand daar aanstoot aan neemt.
-
0:04 - 0:07Nadat ik PCR (Polymerase Chain Reaction) had uitgevonden,
-
0:07 - 0:09had ik wat afwisseling nodig.
-
0:09 - 0:12Ik verhuisde naar La Jolla en leerde er surfen.
-
0:12 - 0:15Ik bracht toen veel tijd op het strand door.
-
0:15 - 0:17Misschien vraag je je af
-
0:17 - 0:19waarover surfers praten
-
0:19 - 0:21terwijl ze op de golven wachten.
-
0:21 - 0:23Soms duurt het wel 10 – 15 minuten
-
0:23 - 0:25voor er weer eentje aan komt rollen.
-
0:25 - 0:27Ze praten meestal over de 17e eeuw.
-
0:28 - 0:31Ze hebben geen al te beste faam in de wereld.
-
0:31 - 0:34Mensen denken nogal eens dat ze niet bijster slim zijn.
-
0:35 - 0:37Op een dag stelde iemand voor dat ik dit boek zou lezen.
-
0:37 - 0:39Het heette
-
0:39 - 0:41'De luchtpomp'
-
0:41 - 0:43of misschien iets als 'De Leviathan en de luchtpomp'.
-
0:43 - 0:46Het was een echt raar boek over de 17e eeuw.
-
0:46 - 0:48En ik besefte dat
-
0:48 - 0:50mijn soort van denken
-
0:50 - 0:53gewoon de enige natuurlijke manier was om over dingen na te denken.
-
0:53 - 0:56Dat ik geboren was om zo te denken
-
0:56 - 0:58en dat ik altijd al een kleine wetenschapper was geweest.
-
0:58 - 1:00Als ik iets uitzocht,
-
1:00 - 1:02gebruikte ik wetenschappelijke methoden. Ik was niet echt verrast
-
1:02 - 1:04toen ze me voor het eerst vertelden
-
1:04 - 1:06hoe je aan wetenschap moest doen,
-
1:06 - 1:09omdat ik dat zo al deed voor de lol of voor wat dan ook.
-
1:10 - 1:13Maar zo was het niet - het was nooit bij me opgekomen
-
1:13 - 1:15dat het moest worden uitgevonden
-
1:15 - 1:17en dat dat slechts 350 jaar geleden
-
1:17 - 1:19was gebeurd.
-
1:19 - 1:21Het gebeurde
-
1:21 - 1:24zowat tegelijkertijd in Engeland,
-
1:24 - 1:26Duitsland en Italië.
-
1:26 - 1:28En dat verhaal
-
1:28 - 1:30vond ik fascinerend.
-
1:30 - 1:32Dus ga ik daar een beetje over praten,
-
1:32 - 1:35en wat het precies is dat wetenschappers zoal doen.
-
1:35 - 1:37Misschien weet je nog wel
-
1:37 - 1:41dat Charles I ergens in het begin
-
1:41 - 1:43van de 17e eeuw werd onthoofd.
-
1:43 - 1:45De Engelsen kozen voor Cromwell
-
1:45 - 1:47en een hele hoop Republikeinen of wat dan ook
-
1:47 - 1:49- niet het soort Republikeinen die wij nu hebben.
-
1:50 - 1:53Zij veranderden van regering maar het werkte niet.
-
1:54 - 1:56En
-
1:57 - 1:59Charles II, de zoon,
-
2:01 - 2:03kwam uiteindelijk weer op de troon van Engeland.
-
2:03 - 2:05Hij was nogal zenuwachtig, want zijn vader was
-
2:06 - 2:08onthoofd omdat hij koning van Engeland was.
-
2:08 - 2:10Hij zat er nogal mee in
-
2:11 - 2:13dat de gesprekken
-
2:13 - 2:15in bars en zo
-
2:15 - 2:17die richting zouden uitgaan.
-
2:17 - 2:19Misschien is het moeilijk te geloven
-
2:19 - 2:21maar de mensen in het zeventiende-eeuwse Engeland
-
2:21 - 2:23begonnen in bars te praten over
-
2:23 - 2:25filosofie en dat soort dingen.
-
2:25 - 2:27Ze hadden geen tv en
-
2:27 - 2:29geen voetbalwedstrijden om naar te kijken.
-
2:29 - 2:31Ze konden daar echt nijdig om worden
-
2:31 - 2:34en zelfs overgaan tot straatgevechten,
-
2:34 - 2:36over zaken zoals of Robert Boyle
-
2:36 - 2:39al dan niet
-
2:39 - 2:41een vacuümpomp mocht maken.
-
2:41 - 2:44Nu was Boyle een vriend van Charles II.
-
2:44 - 2:47Hij was tijdens de weekends een christelijke jongen
-
2:47 - 2:50maar tijdens de week was hij een wetenschapper.
-
2:50 - 2:51(Gelach)
-
2:51 - 2:53Hij was
-
2:53 - 2:56toen bezig met
-
2:56 - 2:58dit kleine apparaat te maken.
-
2:58 - 3:01Een soort omgekeerde fietspomp.
-
3:01 - 3:04Die zou de lucht uit
-
3:04 - 3:06bijvoorbeeld een glazen stolp kunnen zuigen.
-
3:06 - 3:08Zo’n stolp kan je afsluiten,
-
3:08 - 3:10je kunt de binnenkant ervan zien,
-
3:10 - 3:12zodat je kunt zien wat erin gebeurt.
-
3:12 - 3:15Maar hij wou er alle lucht uit wegzuigen
-
3:15 - 3:17en zien wat er binnen zou gebeuren.
-
3:17 - 3:20Een van de eerste experimenten die hij deed,
-
3:21 - 3:23was er een vogel in zetten.
-
3:23 - 3:26Mensen in de 17e eeuw
-
3:26 - 3:29begrijpen niet echt zoals wij
-
3:29 - 3:31dat lucht uit
-
3:31 - 3:34een heleboel verschillende soorten moleculen bestaat
-
3:34 - 3:37en dat het inademen ervan een bedoeling heeft.
-
3:37 - 3:39Ik bedoel, vissen weten niet veel over water
-
3:39 - 3:42en mensen weten niet veel over lucht.
-
3:42 - 3:44Maar Boyle begon met het te onderzoeken.
-
3:44 - 3:46Hij zette er een vogel in en pompte er al de lucht uit.
-
3:46 - 3:48De vogel stierf. Dus zei hij, hmm ...
-
3:48 - 3:51Hij zei dat hij een...
-
3:51 - 3:53- ze noemden het toen nog geen vacuümpomp.
-
3:53 - 3:56Nu noemen we het een vacuümpomp - een vacuüm maakte.
-
3:56 - 3:59Terstond kwam hij
-
3:59 - 4:01in de problemen met de lokale geestelijkheid.
-
4:01 - 4:04Die zeiden dat je geen vacuüm mocht maken.
-
4:04 - 4:06Ah, uh -
-
4:06 - 4:09(Gelach)
-
4:09 - 4:11Aristoteles zei dat de natuur het vacuüm verafschuwt.
-
4:11 - 4:13Ik denk dat dat waarschijnlijk door een slechte vertaling kwam.
-
4:13 - 4:16Maar de mensen beriepen zich op dergelijke instanties.
-
4:16 - 4:19"Shit!", zegt Boyle.
-
4:19 - 4:21Ik maak ze aldoor.
-
4:21 - 4:24Ik noem dat wat de vogel doodmaakt
-
4:24 - 4:26een vacuüm.
-
4:26 - 4:29Maar de gelovige mensen zeiden dat
-
4:29 - 4:32als God wilde dat je er een zou maken -
-
4:32 - 4:34ik bedoel, God is overal,
-
4:34 - 4:36dat was een van hun regels: God is overal.
-
4:36 - 4:38En een vacuüm - er is niets in een vacuüm,
-
4:38 - 4:41dus kon God daar niet zijn.
-
4:41 - 4:44Daarom zei de kerk dat je geen vacuüm mocht maken.
-
4:44 - 4:46Boyle zei: "Onzin."
-
4:46 - 4:48Jullie willen het goddeloos noemen.
-
4:48 - 4:50Jullie noemen het goddeloos.
-
4:50 - 4:52Maar ik niet. Daar ben ik niet mee bezig.
-
4:52 - 4:54Ik doe dat in het weekend.
-
4:55 - 4:58Ik probeer alleen maar uit te zoeken wat er gebeurt
-
4:58 - 5:01als je alles wegzuigt uit een ruimte.
-
5:01 - 5:03En dan deed hij al die schattige experimentjes.
-
5:03 - 5:06Zoals met een klein wiel,
-
5:06 - 5:08als een ventilator, dat
-
5:09 - 5:12los kon draaien, het kon draaien op zichzelf.
-
5:12 - 5:14Daar tegenover een ander wiel
-
5:14 - 5:16dat hij als een -
-
5:16 - 5:18ik zou het hebben gedaan met een rubberen band,
-
5:18 - 5:20een soort tinkertoy ventilator.
-
5:20 - 5:23Ik weet precies hoe hij het deed. Ik heb de tekeningen gezien.
-
5:24 - 5:26Met twee ventilatoren, een die hij van buiten kon doen draaien.
-
5:26 - 5:28Nadat hij al de lucht eruit had getrokken,
-
5:28 - 5:31ontdekte hij dat
-
5:31 - 5:34de ene ventilator niet langer meedraaide met de andere.
-
5:34 - 5:37Er ontbrak iets. Het lijkt raar dat iemand
-
5:37 - 5:39een experiment moest doen om zoiets te laten zien,
-
5:39 - 5:42maar dat was wat er toen gaande was.
-
5:44 - 5:46Daarover werden in de ginhuizen, de cafés en zo
-
5:46 - 5:49hevige discussies gevoerd.
-
5:50 - 5:52En Charles
-
5:52 - 5:54hield daar niet van.
-
5:54 - 5:56Charles II was er niet tegen,
-
5:57 - 6:00maar hij zei: laten we een plek maken waar je je daarmee kunt bezighouden,
-
6:00 - 6:02waar de mensen niet zo -
-
6:02 - 6:05we willen niet dat de mensen weer boos op me worden. En daarom -
-
6:05 - 6:08want toen ze over religie
-
6:08 - 6:10en wetenschap en dat soort dingen begonnen te praten,
-
6:10 - 6:12was zijn vader in de problemen geraakt.
-
6:12 - 6:14Daarom zei Charles:
-
6:14 - 6:16"Ik ga wat geld uittrekken
-
6:16 - 6:18om jullie een gebouw te geven.
-
6:18 - 6:20Jullie kunnen elkaar daar ontmoeten,
-
6:20 - 6:22maar praat liever niet over religie."
-
6:22 - 6:24Dat was prima voor Boyle.
-
6:24 - 6:26Hij zei: "We gaan beginnen met bijeenkomsten
-
6:26 - 6:29voor iedereen die aan wetenschap wil doen."
-
6:29 - 6:31Net toen Isaac Newton met veel interessante dingen
-
6:31 - 6:33op de proppen kwam.
-
6:33 - 6:36Allerlei mensen kwamen naar de Royal Society,
-
6:36 - 6:39zoals ze het noemden. Je moest wel mooi opgetut zijn.
-
6:39 - 6:41Het was niet zoals bij een TED-conferentie.
-
6:41 - 6:43Het enige criterium was dat je
-
6:43 - 6:46eruitzag als een gentleman, maar voor de rest mocht iedereen komen.
-
6:46 - 6:48Je moest toen nog geen lid zijn.
-
6:48 - 6:50Zo kwamen ze samen en
-
6:50 - 6:53iedereen kon er zijn experiment laten zien.
-
6:53 - 6:55Een of ander principe demonstreren
-
6:55 - 6:57was toen een nieuwigheid.
-
6:57 - 7:00Ze moesten het op een podium doen waar iedereen het kon zien.
-
7:00 - 7:02De echt belangrijke nieuwigheid
-
7:02 - 7:04hieraan was
-
7:04 - 7:06dat het niet de bedoeling was om te praten
-
7:06 - 7:09over ultieme oorzaken.
-
7:09 - 7:11God kwam er niet meer bij te pas.
-
7:11 - 7:14De ware aard van de werkelijkheid was geen gespreksonderwerp.
-
7:15 - 7:18Je werd niet verondersteld om te praten over het absolute karakter van wat dan ook.
-
7:18 - 7:20Je mocht het alleen maar hebben over
-
7:20 - 7:22wat je kon laten zien.
-
7:22 - 7:25Dus als iemand het kon zien, kon je zeggen: zo werkt het apparaat,
-
7:25 - 7:28dit is wat we doen en hier is wat er gebeurt.
-
7:29 - 7:31Door te zien wat er gebeurt, was het in orde
-
7:31 - 7:33om te generaliseren
-
7:33 - 7:36en te zeggen: ik ben er zeker van dat dit altijd zal gebeuren
-
7:36 - 7:38als we een van deze dingen maken.
-
7:38 - 7:40Zo kan je dan een aantal regels opstellen.
-
7:40 - 7:43In een vacuüm
-
7:43 - 7:46zal een wiel een ander niet meer aan het draaien kunnen brengen
-
7:46 - 7:48als de enige verbinding tussen beide
-
7:48 - 7:51alleen maar het vacuüm is. Dat soort dingen.
-
7:51 - 7:53Kaarsen kunnen niet branden in een vacuüm,
-
7:53 - 7:56sterretjes daarom waarschijnlijk ook niet.
-
7:56 - 7:58Het is niet duidelijk, sterretjes eigenlijk wel,
-
7:58 - 8:00maar dat wisten ze toen niet.
-
8:00 - 8:02Ze hadden geen sterretjes. Maar, zij -
-
8:02 - 8:07(Gelach)
-
8:07 - 8:09- je kunt regels maken, maar ze mogen alleen maar betrekking hebben
-
8:10 - 8:12op de dingen die je kan aantonen.
-
8:12 - 8:15De meeste van die demonstraties hadden te maken met wat je kon zien.
-
8:15 - 8:17Als je een experiment op een podium uitvoert
-
8:17 - 8:20en je kan het alleen maar horen, zouden ze je waarschijnlijk een rare vinden.
-
8:20 - 8:23De realiteit is wat je kunt zien.
-
8:23 - 8:27Dat was geen expliciete regel in de vergadering, maar ik weet zeker dat het er
-
8:27 - 8:29een onderdeel van was. Als mensen stemmen horen
-
8:29 - 8:32en ze kunnen niets zien en het niet met iemand associëren,
-
8:32 - 8:34dan is die 'iemand' er waarschijnlijk ook niet.
-
8:34 - 8:36Maar het algemene idee was dat je alleen
-
8:38 - 8:40kon praten over dingen
-
8:40 - 8:43met een experimentele basis.
-
8:43 - 8:45Het maakte niet uit wat Thomas Hobbes,
-
8:45 - 8:47de plaatselijke filosoof,
-
8:47 - 8:49erover zei,
-
8:49 - 8:51omdat je niet van plan was om te praten over uiteindelijke oorzaken.
-
8:51 - 8:53Wat hier
-
8:53 - 8:55in het midden van de 17e eeuw gebeurde,
-
8:55 - 8:57zou later mijn onderzoeksgebied worden.
-
8:57 - 8:59Wetenschap, experimentele wetenschap
-
8:59 - 9:01werd een zelfstandige discipline.
-
9:01 - 9:04Op een fysieke manier, want we gaan het hier in deze zaal doen,
-
9:04 - 9:06maar er was nog een ander verbazingwekkend iets.
-
9:06 - 9:08Wetenschap was tot dan toe verstrengeld geweest
-
9:08 - 9:10met theologie en filosofie,
-
9:10 - 9:13en wiskunde,
-
9:13 - 9:15dat eigenlijk geen wetenschap is.
-
9:16 - 9:19Maar experimentele wetenschap zat vast aan al die dingen.
-
9:19 - 9:22De wiskunde
-
9:22 - 9:24en de experimentele wetenschap begonnen
-
9:24 - 9:26zich aan de filosofie te onttrekken.
-
9:26 - 9:28En...
-
9:28 - 9:30we keken nooit meer achteruit.
-
9:30 - 9:32Het is zo cool sindsdien.
-
9:33 - 9:38Ze ontdeden zich van iets dat
-
9:38 - 9:40de ontwikkeling van de technologie had belemmerd.
-
9:40 - 9:42Ik herinner iedereen in deze zaal eraan
-
9:42 - 9:44dat dit slechts 350 korte jaren geleden is gebeurd.
-
9:44 - 9:46Vergeet het niet, dat is een korte tijd.
-
9:46 - 9:48Het was waarschijnlijk 300.000 jaren geleden
-
9:49 - 9:52dat de voorouders van de meesten van ons in deze zaal
-
9:52 - 9:54uit Afrika kwamen en naar links afdraaiden.
-
9:55 - 9:57Degenen die naar rechts zijn afgedraaid, vind je nu
-
9:57 - 9:59terug in een Japanse versie.
-
9:59 - 10:02Maar dat gebeurde zeer lang geleden
-
10:02 - 10:04vergeleken met
-
10:04 - 10:06die korte 350 jaar.
-
10:06 - 10:08Maar in die 350 jaar
-
10:08 - 10:11is er een hoop veranderd.
-
10:11 - 10:13In feite heeft iedereen in deze zaal waarschijnlijk
-
10:13 - 10:16- toch als je zelf je koffer hebt gepakt -
-
10:16 - 10:18en sommigen van jullie, ik weet het, dragen hun koffers niet zelf -
-
10:18 - 10:20maar als je je koffer hebt gepakt, heb je
-
10:20 - 10:22in je zak, of op je kamer,
-
10:22 - 10:24iets
-
10:24 - 10:26waarvoor 350 jaar geleden
-
10:26 - 10:28koningen ten oorlog zouden zijn getrokken.
-
10:29 - 10:31Als je maar kunt bedenken hoe belangrijk -
-
10:31 - 10:33als je een gps-systeem hebt en er zijn geen satellieten,
-
10:33 - 10:35heb je er niet veel aan. Maar als
-
10:35 - 10:37iemand een gps-systeem had
-
10:37 - 10:40in de 17e eeuw
-
10:40 - 10:42zouden sommige koningen een leger hebben bijeengetrommeld
-
10:42 - 10:44om het te bemachtigen. Als die persoon -
-
10:44 - 10:46Publiek: Voor de teddybeer? De teddybeer?
-
10:46 - 10:48Kay Mullis: Ze zouden het ook hebben gedaan voor de teddybeer, ja.
-
10:49 - 10:51Maar – we hebben allemaal spullen.
-
10:51 - 10:53Ik bedoel, mensen hebben dingen
-
10:53 - 10:55waarvoor koningen zeker ten oorlog zouden zijn getrokken.
-
10:55 - 10:57En dit is slechts 350 jaar aan de gang.
-
10:57 - 10:59Niet veel mensen houden er zich mee bezig.
-
10:59 - 11:01Je weet wel, de belangrijke mensen -
-
11:01 - 11:03je kunt lezen over hun leven,
-
11:03 - 11:06over al de echt belangrijke mensen die de vooruitgang hebben geholpen.
-
11:06 - 11:08En, ik bedoel -
-
11:08 - 11:11dit alles
-
11:11 - 11:13kwam uit die afscheiding
-
11:13 - 11:16van dit soort kleine dingen die we doen.
-
11:16 - 11:18Nu ben ik
-
11:18 - 11:20een beetje geboren met dit idee
-
11:20 - 11:22dat als je iets wilt weten -
-
11:22 - 11:24misschien wel omdat mijn vader veel weg was,
-
11:24 - 11:26en mijn moeder niet echt veel wist over wetenschap -
-
11:26 - 11:28maar ik dacht dat als je iets wilt weten over dingen,
-
11:29 - 11:31je een experiment moet doen.
-
11:31 - 11:33Ik had een natuurlijk gevoel
-
11:33 - 11:36voor wetenschap en het opzetten van experimenten.
-
11:36 - 11:38Ik dacht dat dat de manier was waarop iedereen altijd had nagedacht.
-
11:38 - 11:41Ik dacht dat iedereen met enig verstand het op die manier deed.
-
11:41 - 11:44Het is niet waar.
-
11:44 - 11:47Ik was een van die wetenschappers die
-
11:47 - 11:49de vorige nacht tijdens het diner in de problemen kwam
-
11:49 - 11:51door dat postmodernisme-gedoe.
-
11:51 - 11:53En ik bedoel niet, je weet - waar is die dame?
-
11:53 - 11:54Publiek: Hier.
-
11:54 - 11:55(Gelach)
-
11:55 - 11:57KM: Ik bedoel, ik vond dat geen ruzie,
-
11:57 - 12:00meer een soort levendige discussie.
-
12:00 - 12:02Ik nam het niet persoonlijk op, maar -
-
12:03 - 12:06Ik was naïef:
-
12:06 - 12:09totdat deze surfervaring mij naar de 17e eeuw bracht,
-
12:09 - 12:11had ik gedacht dat dat gewoon de manier was waarop mensen denken,
-
12:11 - 12:14dat iedereen dat deed en dat men oog had voor de werkelijkheid
-
12:14 - 12:16door wat ze konden zien of aanraken of voelen of horen.
-
12:17 - 12:20In ieder geval, toen ik een jongen was
-
12:22 - 12:24kreeg ik bijvoorbeeld
-
12:24 - 12:26dit boekje uit Fort Sill, Oklahoma.
-
12:26 - 12:28Ongeveer in de tijd dat George Dyson's vader
-
12:28 - 12:30aan kernenergie begon te denken,
-
12:30 - 12:33aan nucleaire raketten en zo.
-
12:33 - 12:36Ik zat toen na te denken over het maken van mijn eigen kleine raketten.
-
12:36 - 12:39En ik wist dat kikkers - kleine kikkers -
-
12:39 - 12:41ruimtevaartaspiraties hadden,
-
12:41 - 12:43net als mensen. En ik -
-
12:43 - 12:46(Gelach)
-
12:46 - 12:48Ik was op zoek naar
-
12:48 - 12:50een aandrijfsysteem
-
12:50 - 12:52dat als een raket
-
12:52 - 12:54van misschien een meter hoog enkele kilometer omhoog kon gaan.
-
12:54 - 12:57Dat was mijn bedoeling.
-
12:57 - 13:00Ik wilde ze zo hoog krijgen dat ik ze niet meer kon zien en dan wilde ik
-
13:00 - 13:03dat deze kleine parachute met de kikker eraan terug zou komen.
-
13:03 - 13:05En toen kreeg ik
-
13:05 - 13:07dit boek uit Fort Sill, Oklahoma,
-
13:07 - 13:09waar er een raketbasis is.
-
13:09 - 13:11Ze stuurden het naar raketamateurs
-
13:12 - 13:14en
-
13:14 - 13:16er stond in dat je nooit
-
13:16 - 13:19een mengsel van kaliumperchloraat en suiker mocht verhitten.
-
13:19 - 13:22(Gelach)
-
13:22 - 13:24Je weet wel,
-
13:24 - 13:26dat is wat je een tip noemt.
-
13:26 - 13:28(Gelach)
-
13:28 - 13:30Dan wil je natuurlijk in
-
13:30 - 13:33het bezit komen van wat kaliumchloraat en suiker, perchloraat en suiker,
-
13:33 - 13:36en het verwarmen. Het zou interessant zijn om te zien wat het was dat ze niet wilden dat ik deed,
-
13:36 - 13:38en hoe ging het werken.
-
13:38 - 13:40Maar mijn moeder
-
13:40 - 13:42hield
-
13:42 - 13:45de achtertuin
-
13:45 - 13:47vanuit een bovenraam in de gaten.
-
13:47 - 13:49Ze stond daar te strijken of zoiets.
-
13:49 - 13:51Ze hield ons meestal in de gaten
-
13:51 - 13:53en als er wat rookwolkjes waren te zien,
-
13:53 - 13:55riep ze
-
13:55 - 13:57dat we onze ogen er niet moesten uitblazen. Dat was haar manier -
-
14:00 - 14:02dat was zowat het ergste dat ons kon overkomen.
-
14:02 - 14:03Daarom dacht ik, zolang ik mijn ogen er niet uitblaas ...
-
14:04 - 14:07hoef ik me geen zorgen te maken
-
14:07 - 14:09dat het verboden is deze oplossing te verwarmen.
-
14:09 - 14:11Ik ga het voorzichtig doen maar ik zal het doen.
-
14:11 - 14:13Het was net zoals met alles wat verboden was:
-
14:13 - 14:15je deed het achter de garage.
-
14:15 - 14:17(Gelach)
-
14:17 - 14:19Dus ging ik naar de drogist
-
14:19 - 14:22en ik probeerde wat kaliumperchloraat kopen.
-
14:22 - 14:24Het was toen niet ongewoon voor een kind
-
14:24 - 14:27om bij een drogist binnen te lopen en wat chemicaliën te kopen.
-
14:27 - 14:29Vandaag de dag, is het: neen, mevrouw.
-
14:29 - 14:31Controleer uw schoenen. En net als -
-
14:31 - 14:33(Gelach)
-
14:33 - 14:35Ze hadden er geen, maar de man had -
-
14:35 - 14:38ik vroeg welke kaliumzouten hij dan wel had.
-
14:38 - 14:40Hij had kaliumnitraat.
-
14:40 - 14:43Ik zei, dat heeft misschien hetzelfde effect, wat ook zo is.
-
14:43 - 14:46Ik weet zeker dat het te maken heeft met raketten, anders zou het niet in die handleiding staan.
-
14:46 - 14:48En dus begon ik met enkele experimenten.
-
14:48 - 14:50Ik begon met zeer kleine kleine hoeveelheden
-
14:50 - 14:52kaliumnitraat en suiker.
-
14:52 - 14:54Daar was wel aan te komen.
-
14:54 - 14:56Ik mengde ze in verschillende verhoudingen
-
14:56 - 14:58en probeerde dat aan te steken.
-
14:59 - 15:01Gewoon om te zien wat er zou gebeuren, als je het gemengd had.
-
15:01 - 15:03En het brandde.
-
15:03 - 15:05Nogal traag, maar het gaf een fijne geur,
-
15:05 - 15:07in vergelijking met andere raketbrandstoffen die ik al had geprobeerd.
-
15:07 - 15:09Die bevatten allemaal zwavel.
-
15:09 - 15:11Het rook net als verbrande snoep.
-
15:12 - 15:15Daarna probeerde ik het te smelten.
-
15:15 - 15:19Gesmolten gaf het een soort stroperige bruine vloeistof.
-
15:19 - 15:22Afgekoeld werd het hard als baksteen.
-
15:22 - 15:24Als je dat aanstak
-
15:24 - 15:26ging het af als een duiveltje uit een doosje.
-
15:26 - 15:28De kleine schaal met dat afgekoelde spul
-
15:28 - 15:30stak je aan. Ze danste over het erf.
-
15:30 - 15:32En ik zei: nu heb
-
15:32 - 15:35ik een manier om die kikker te laten gaan waar hij naartoe wil.
-
15:35 - 15:36(Gelach)
-
15:36 - 15:39Dus begon ik met de ontwikkeling -
-
15:39 - 15:41je weet wel, Georges vader had veel hulp. Ik had alleen mijn broer.
-
15:42 - 15:45Maar ik - het kostte me
-
15:45 - 15:47zo’n zes maanden
-
15:47 - 15:49om alle details uit te werken.
-
15:49 - 15:51Er komen veel details aan te pas
-
15:51 - 15:53om een raket te maken die werkt,
-
15:53 - 15:55zelfs als je de brandstof al hebt.
-
15:55 - 15:57Maar je doet het door
-
15:57 - 15:59experimenteren
-
15:59 - 16:00en je schrijft af en toe wat op,
-
16:00 - 16:02je doet waarnemingen.
-
16:02 - 16:04En dan moet je langzaam een theorie opbouwen
-
16:04 - 16:06van hoe dit spul werkt.
-
16:06 - 16:08Ik volgde alle regels.
-
16:08 - 16:10Ik wist niet eens wat die regels waren.
-
16:10 - 16:12Ik ben een geboren wetenschapper, denk ik,
-
16:12 - 16:15of een soort terugval naar de 17e eeuw, wat dan ook.
-
16:15 - 16:19Maar in ieder geval kregen we uiteindelijk toch
-
16:19 - 16:21een apparaat dat
-
16:21 - 16:23een kikker reproduceerbaar omhoog kon sturen
-
16:23 - 16:25en hem levend terugkrijgen.
-
16:25 - 16:27We waren er niet eens
-
16:27 - 16:30bang voor.
-
16:30 - 16:32We hadden het moeten zijn, want het maakte veel rook
-
16:32 - 16:34en veel lawaai.
-
16:34 - 16:36Het was krachtig, weet je.
-
16:36 - 16:38En om de zoveel keren ontplofte het.
-
16:38 - 16:40Maar ik was niet ongerust
-
16:40 - 16:42dat de explosie
-
16:42 - 16:44de vernietiging van de planeet zou veroorzaken.
-
16:44 - 16:46Ik had niet gehoord over de 10 dingen
-
16:46 - 16:48waar we bang van moeten zijn -
-
16:48 - 16:50Overigens
-
16:50 - 16:52zou ik er dan
-
16:52 - 16:54misschien hebben van afgezien, want
-
16:54 - 16:56ze zegden van het niet te doen.
-
16:56 - 16:58En dat ik maar beter toestemming zou krijgen van de overheid.
-
16:58 - 17:00Als ik daarop had moeten wachten,
-
17:00 - 17:03zou ik nooit - de kikker zou zijn overleden..
-
17:04 - 17:07Ik vertel het omdat het een goed verhaal is,
-
17:07 - 17:09en hij zei: vertel persoonlijke dingen en dit is een persoonlijk ding.
-
17:09 - 17:11Ik wilde je vertellen over de eerste nacht dat ik mijn vrouw leerde kennen,
-
17:12 - 17:14maar dat zou te persoonlijk worden, toch?
-
17:15 - 17:17Dus ik heb iets anders dat niet persoonlijk is.
-
17:17 - 17:20Maar dat ... proces is wat ik zie als wetenschap,
-
17:20 - 17:23waar je begint met een idee
-
17:23 - 17:25en dan in plaats van
-
17:26 - 17:28elke autoriteit waar je ooit van hebt gehoord, op te zoeken -
-
17:28 - 17:30soms doe je dat,
-
17:30 - 17:32als je er later een paper over gaat schrijven,
-
17:32 - 17:34wil je uitzoeken wie er nog heeft aan gewerkt.
-
17:34 - 17:36Maar in het werkelijke proces krijg je een idee -
-
17:36 - 17:38zoals toen ik een nacht op het idee kwam
-
17:38 - 17:41dat ik DNA kon vermeerderen met twee oligonucleotiden
-
17:41 - 17:43en ik heel veel kopieën van een stukje DNA kon maken.
-
17:44 - 17:46Het denkproces
-
17:46 - 17:49duurde ongeveer 20 minuten, terwijl ik autoreed,
-
17:50 - 17:53en dan, in plaats van weg te gaan - kwam ik terug om er met mensen over te praten,
-
17:53 - 17:55maar als ik geluisterd had naar wat ik hoorde van al mijn vrienden die moleculair biologen waren -
-
17:58 - 18:00had ik het laten schieten.
-
18:00 - 18:02Als ik toen een autoriteit zou hebben geraadpleegd
-
18:02 - 18:04om mij te vertellen of het zou werken of niet,
-
18:04 - 18:06zou hij hebben gezegd: nee, waarschijnlijk niet.
-
18:06 - 18:09Omdat de resultaten zo spectaculair zouden zijn
-
18:10 - 18:13dat als het werkte, het ieders verdomde manier om aan moleculaire biologie te doen, zou veranderen.
-
18:13 - 18:15Niemand wil dat een chemicus
-
18:15 - 18:18zijn neus in zijn zaken komt steken en dingen komt veranderen.
-
18:18 - 18:20Maar van een autoriteit
-
18:20 - 18:22krijg je niet altijd het juiste antwoord, zie je.
-
18:22 - 18:24Ik wist dat je naar het lab moest gaan
-
18:24 - 18:26om te proberen om het zelf uit te werken. Dan ben jij de autoriteit,
-
18:26 - 18:28en kan je zeggen: ik weet dat het werkt,
-
18:28 - 18:30want daar in die buis
-
18:30 - 18:32is het gebeurd,
-
18:32 - 18:34en hier op deze gel zit een kleine streep waarvan
-
18:34 - 18:37ik weet dat het DNA is en dat is het DNA dat ik wilde vermeerderen.
-
18:37 - 18:39Ziezo! Het werkt.
-
18:39 - 18:41Zo doe je aan wetenschap.
-
18:41 - 18:43En dan zeg je, nou, wat kan het beter laten werken?
-
18:43 - 18:45En dan moet je naar betere manieren zoeken om dat te doen.
-
18:45 - 18:47Maar je gaat altijd uit van feiten
-
18:47 - 18:50die je beschikbaar hebt gemaakt
-
18:50 - 18:52door experimenten te doen: dingen die je zou kunnen doen op een podium.
-
18:52 - 18:55En geen gefoefel. Ik bedoel, het is allemaal -
-
18:55 - 18:57je moet heel eerlijk zijn
-
18:57 - 18:59met wat je doet als het echt moet werken.
-
18:59 - 19:01Je mag geen resultaten verzinnen
-
19:01 - 19:03en daarop een ander experiment baseren.
-
19:03 - 19:05Je moet eerlijk zijn.
-
19:05 - 19:07En ik ben in feite eerlijk.
-
19:07 - 19:10Ik heb een vrij slecht geheugen en oneerlijkheid zou mij altijd in de problemen brengen.
-
19:10 - 19:12Dus ben ik van nature eerlijk
-
19:12 - 19:14en nieuwsgierig.
-
19:15 - 19:17Dat leidt tot dat soort wetenschap.
-
19:17 - 19:19Laten we nu eens zien ...
-
19:19 - 19:22Ik heb nog vijf minuten, toch?
-
19:22 - 19:25Oké. Niet alle wetenschappers zijn zo.
-
19:26 - 19:28Jullie weten - en er zijn er veel -
-
19:28 - 19:30(Gelach)
-
19:30 - 19:32Er is veel, heel veel gebeurd sinds
-
19:32 - 19:35Isaac Newton.
-
19:35 - 19:37Een van de dingen die gebeurde rond de Tweede Wereldoorlog
-
19:37 - 19:39in de periode ervoor,
-
19:39 - 19:41maar zeker daarna,
-
19:41 - 19:44is dat de overheid zich realiseerde dat wetenschappers geen rare snuiters waren,
-
19:44 - 19:47die zich wegsteken in ivoren torens
-
19:47 - 19:50en belachelijke dingen doen met reageerbuizen.
-
19:50 - 19:52Wetenschappers maakten de Tweede Wereldoorlog
-
19:52 - 19:54zoals wij die kennen, mogelijk.
-
19:54 - 19:56Ze maakten snellere dingen.
-
19:57 - 20:00Maar ook de grotere kanonnen om ze mee neer te schieten.
-
20:00 - 20:03Ze maakten medicijnen om de gewonde piloten
-
20:03 - 20:06weer op te lappen.
-
20:06 - 20:09Ze maakten van alles - en dan eindelijk een gigantische bom
-
20:09 - 20:11om de hele zaak te beëindigen, toch?
-
20:11 - 20:13Iedereen dacht daar een beetje over na en zei:
-
20:13 - 20:15we moeten in dat spul investeren,
-
20:15 - 20:18want wie het meest van dit soort mensen aan het werk heeft
-
20:18 - 20:21gaat een dominante positie hebben,
-
20:21 - 20:24althans in het leger en waarschijnlijk op allerlei economische gebieden.
-
20:24 - 20:26Ze gingen ervoor en het wetenschappelijke
-
20:26 - 20:28en industriële bedrijf was geboren.
-
20:28 - 20:30Veel wetenschappers kwamen erbij
-
20:30 - 20:33voor het geld
-
20:33 - 20:35want ineens was het er.
-
20:35 - 20:37Dat waren niet de nieuwsgierige kleine jongens
-
20:37 - 20:39die graag kikkers in de lucht schoten.
-
20:39 - 20:42Het waren dezelfde mensen die later geneeskunde studeerden omdat daar geld in zat.
-
20:42 - 20:45Later vond je die allemaal terug in het bedrijfsleven -
-
20:45 - 20:48ik bedoel, vroeger ging je naar de middelbare school
-
20:48 - 20:51om wetenschapper te worden. Nu niet meer.
-
20:51 - 20:53Nu wil je rijk worden, een zakenman.
-
20:53 - 20:56Een heleboel mensen stapten erin voor het geld, de macht en het reizen.
-
20:56 - 20:59Toen reizen nog makkelijk was.
-
21:00 - 21:02En die mensen denken niet -
-
21:02 - 21:04Ze hebben geen -
-
21:04 - 21:06ze vertellen je niet altijd de waarheid.
-
21:06 - 21:08Er staat in feite niets in hun contract
-
21:08 - 21:10waardoor het altijd in hun voordeel is
-
21:10 - 21:12om je de waarheid vertellen.
-
21:12 - 21:15De mensen waar ik het over heb, zijn mensen die graag -
-
21:15 - 21:18zeggen dat ze lid zijn van een commissie
-
21:18 - 21:22genre het Intergouvernementele Panel over Klimaatverandering.
-
21:22 - 21:25Ze houden van die grote bijeenkomsten, waar ze proberen te achterhalen
-
21:26 - 21:28hoe ze voortdurend gaan bewijzen
-
21:28 - 21:31dat de planeet warmer wordt.
-
21:31 - 21:34Terwijl de meeste mensen dat niet zo aanvoelen.
-
21:34 - 21:36Ik bedoel, als je
-
21:36 - 21:38de temperatuur gedurende een periode zou meten -
-
21:38 - 21:40De temperatuur wordt sedert
-
21:40 - 21:43ongeveer 50, 60 jaar behoorlijk goed gemeten -
-
21:43 - 21:45zelfs langer dan dat,
-
21:45 - 21:47maar vanaf toen op een echt precieze manier,
-
21:47 - 21:50en we hebben metingen voor 50 of 60 jaar.
-
21:50 - 21:52In feite is de temperatuur niet echt gestegen.
-
21:52 - 21:54Het lijkt alsof de gemiddelde temperatuur
-
21:54 - 21:56een klein beetje omhoog is gegaan,
-
21:56 - 21:59omdat de temperaturen 's nachts
-
21:59 - 22:01op de weerstations een klein beetje gestegen zijn.
-
22:01 - 22:03Maar daar is een goede verklaring voor.
-
22:03 - 22:06Het is omdat de weerstations buiten de stad werden gebouwd,
-
22:06 - 22:08waar de luchthaven was.
-
22:08 - 22:10Nu is de stad daarheen verschoven. Er is overal beton.
-
22:10 - 22:12Ze noemen het het skyline-effect.
-
22:12 - 22:14De meeste verantwoordelijke mensen
-
22:14 - 22:16die temperaturen meten, realiseren zich
-
22:16 - 22:18dat je je meettoestel daarvan moet afschermen.
-
22:18 - 22:21Omdat de gebouwen
-
22:21 - 22:22tijdens de dag opwarmen
-
22:22 - 22:24en het 's nachts een beetje warmer houden.
-
22:24 - 22:26Dus kruipt de temperatuur langzaam omhoog.
-
22:26 - 22:29Dat moest. Maar niet veel. Niet zoals, je weet wel -
-
22:29 - 22:31De eerste man - de eerste man die het idee kreeg
-
22:31 - 22:33dat we hier zouden gaan bakken.
-
22:33 - 22:35Eigenlijk dacht hij niet op die manier.
-
22:35 - 22:38Zijn naam was Svante Arrhenius. Hij was een Zweed en hij zei:
-
22:38 - 22:41als je het CO2-niveau in de atmosfeer verdubbelt -
-
22:41 - 22:43hij dacht dat dat zou kunnen, dat was in 1900 -
-
22:44 - 22:47dan berekende hij dat de temperatuur met ongeveer 5,5 graden zou moeten stijgen.
-
22:47 - 22:49Hij dacht aan de aarde als
-
22:49 - 22:52een volledig geïsoleerd ding
-
22:52 - 22:54met niets erin.
-
22:54 - 22:56Alleen maar energie erin, energie eruit.
-
22:56 - 22:58En zo kwam hij op deze theorie.
-
22:58 - 23:00Maar hij zei dat dat prima zou zijn
-
23:00 - 23:03want Zweden zou een langer groeiseizoen kennen,
-
23:03 - 23:05en ook de surfers vonden het leuk.
-
23:05 - 23:07Ze vonden het een cool idee,
-
23:07 - 23:10want het is soms behoorlijk koud op de oceaan, en -
-
23:10 - 23:12maar een heleboel andere mensen
-
23:12 - 23:14begonnen later te denken dat het slecht zou zijn.
-
23:15 - 23:17Maar niemand heeft het eigenlijk bewezen.
-
23:17 - 23:19De gemeten temperatuur -
-
23:19 - 23:21je vindt dit op ons prachtige Internet,
-
23:21 - 23:24je zoekt gewoon naar alle NASA-verslagen,
-
23:24 - 23:26en al die van het weerberichtenbureau.
-
23:26 - 23:29Je zult het zelf zien:
-
23:29 - 23:32de nachttemperatuur gemeten aan het oppervlak van de planeet
-
23:32 - 23:34is een klein beetje omhoog gegaan.
-
23:34 - 23:36Als je die en de temperatuur overdag uitmiddelt, dan het lijkt alsof die
-
23:36 - 23:39deze eeuw met ongeveer 0,7 graden omhoogging.
-
23:39 - 23:41Maar in feite was dat gewoon
-
23:41 - 23:43‘s nachts, de temperaturen overdag gingen niet omhoog.
-
23:43 - 23:46Volgens de theorie van Arrhenius
-
23:46 - 23:48en van al de wereldwijde opwarmers
-
23:48 - 23:50zou hij ook overdag moeten stijgen
-
23:50 - 23:52als het broeikaseffect de oorzaak was.
-
23:52 - 23:55Nu houden mensen van dingen met zulke namen.
-
23:55 - 23:58Ze kunnen het zich dan voorstellen, toch?
-
23:58 - 24:00Maar mensen houden niet van dit soort dingen. De meesten
-
24:00 - 24:02raken helemaal niet opgewonden over dingen
-
24:03 - 24:05zoals echt bewijsmateriaal.
-
24:05 - 24:07Dat zou bewijs zijn voor het versterken
-
24:07 - 24:10van de tropische circulatie in de jaren '90.
-
24:10 - 24:12Het is een in februari gepubliceerde paper
-
24:12 - 24:15en de meesten van jullie hebben er waarschijnlijk nog niet over gehoord.
-
24:15 - 24:17"Bewijs voor Grote Tienjarige Variabiliteit
-
24:17 - 24:20in het Tropisch Gemiddeld Stralingsenergiebudget."
-
24:21 - 24:24Pardon. Die papers werden gepubliceerd door NASA,
-
24:24 - 24:26en sommige wetenschappers aan de universiteit van Columbia, en Viliki
-
24:26 - 24:29en een hele hoop mensen, Princeton.
-
24:29 - 24:32Die twee papers verschenen in Science Magazine,
-
24:32 - 24:34het eerste in februari,
-
24:34 - 24:37en dit - de conclusie van beide papers.
-
24:37 - 24:40Ook in de beschrijvingen van deze papers in
-
24:40 - 24:42Science Editor, voor
-
24:42 - 24:44als je het vlug-vlug wil doornemen.
-
24:44 - 24:46Ze laten zien dat onze theorieën over opwarming van de aarde
-
24:46 - 24:48het helemaal mis hebben.
-
24:48 - 24:50Wat deze jongens aan het doen waren,
-
24:50 - 24:53en dit is het - de NASA-mensen zeggen dit al langer.
-
24:53 - 24:56Ze zeggen: als je de temperatuur van de atmosfeer meet, gaat hij niet omhoog -
-
24:56 - 24:59helemaal niet. We doen het nu al 20 jaar heel goed,
-
24:59 - 25:02met satellieten, en ze gaat niet omhoog.
-
25:02 - 25:05In deze paper laten zij iets veel opvallenders zien.
-
25:05 - 25:08Ze noemen het een 'uitstraling'.
-
25:08 - 25:11Ik ga niet ingaan op de details, eigenlijk is het vrij ingewikkeld,
-
25:11 - 25:14maar het is niet zo ingewikkeld als ze het je zouden willen laten geloven
-
25:14 - 25:17door de woorden die ze gebruiken in die papers. Als je het echt uitpluist, zeggen ze,
-
25:17 - 25:19dan geeft de zon een bepaalde hoeveelheid energie af
-
25:19 - 25:21- we weten hoeveel dat is -
-
25:21 - 25:23ze valt op de aarde, de aarde straalt dan weer een bepaalde hoeveelheid terug uit.
-
25:23 - 25:26Als ze opwarmt, gaat ze genereren -
-
25:26 - 25:29Ze maakt rodere energie - net als infrarood,
-
25:29 - 25:32als iets dat warm is, infrarood afgeeft.
-
25:32 - 25:34Het gehele gedoe van de opwarming van de aarde -
-
25:34 - 25:36is rommel, echt,
-
25:36 - 25:39is dat als er te veel CO2 in de atmosfeer is,
-
25:39 - 25:41de warmte die probeert te ontsnappen
-
25:41 - 25:44niet in staat zal zijn om eruit te geraken. Maar de warmte afkomstig van de zon,
-
25:44 - 25:47die meestal rond de 350 nanometer is,
-
25:47 - 25:50gaat dwars door CO2.
-
25:50 - 25:52Zodat je nog steeds verhit wordt, maar er geen afvoert.
-
25:52 - 25:54Nou, deze jongens hebben al die dingen gemeten.
-
25:54 - 25:56Je kunt over dat soort dingen praten,
-
25:56 - 25:59je kunt grote rapporten schrijven en je kan van de overheid geld krijgen om het te doen,
-
25:59 - 26:02maar zij hebben het werkelijk gemeten,
-
26:02 - 26:04en het blijkt dat in de laatste 10 jaar -
-
26:04 - 26:06dat is waarom ze 'tienjarige' zeggen -
-
26:06 - 26:09de energie - het niveau
-
26:09 - 26:11van wat zij 'onevenwicht' noemen -
-
26:11 - 26:14veel hoger was dan wat werd verwacht.
-
26:14 - 26:17Bij die mate van onevenwicht -
-
26:17 - 26:20in de betekenis van de warmte die binnen komt en niet terug uitgaat -
-
26:20 - 26:22die je zou krijgen van het verdubbelen van de CO2,
-
26:22 - 26:25komen we nog lang niet in de buurt.
-
26:25 - 26:27Maar als dat zo zou zijn, in 2025 of zo,
-
26:27 - 26:30en we dubbel zoveel CO2 zouden hebben als in 1900,
-
26:30 - 26:32zeggen ze dat dat de energiebegroting zou verhogen
-
26:32 - 26:35met ongeveer
-
26:35 - 26:37één watt per vierkante centimeter
-
26:37 - 26:39dat meer zou binnenkomen dan uitgaan.
-
26:39 - 26:42Dus zou de planeet opwarmen.
-
26:42 - 26:44Ze vonden in deze studie - deze twee studies
-
26:44 - 26:46door twee verschillende teams -
-
26:46 - 26:48dat in 1998, 1999 vijf en een half watt
-
26:48 - 26:50per vierkante meter
-
26:50 - 26:53binnenkwam
-
26:53 - 26:55en het niet warmer werd.
-
26:55 - 26:57Dus: theorie naar de vaantjes.
-
26:57 - 26:59Deze documenten zouden
-
26:59 - 27:02"Het Einde van het Mondiale Opwarmingfiasco” genoemd moeten worden.
-
27:02 - 27:04Ze zitten ermee in
-
27:04 - 27:07en je kunt zien dat ze in deze documenten zeer voorzichtige conclusies trekken.
-
27:07 - 27:09Het gaat hier over grote laboratoria
-
27:09 - 27:11die met veel geld worden gefinancierd
-
27:11 - 27:13door bange mensen.
-
27:13 - 27:15Stel dat ze zeiden:
-
27:15 - 27:17er is geen probleem met de opwarming van de aarde meer,
-
27:17 - 27:19dus we kunnen - je weet wel dat zij financieren.
-
27:19 - 27:21Als dat de inleiding is van je subsidieaanvraag,
-
27:22 - 27:24dat de opwarming van de aarde duidelijk niet gebeurt ...
-
27:24 - 27:26Als ze dat daadwerkelijk zouden zeggen...
-
27:26 - 27:28Ik ga er vandoor.
-
27:28 - 27:31(Gelach)
-
27:31 - 27:33Ik zal maar opstaan, en -
-
27:33 - 27:35(Gelach)
-
27:35 - 27:38(Applaus)
-
27:38 - 27:40Ze moeten dat zeggen.
-
27:40 - 27:42Ze moesten heel voorzichtig zijn.
-
27:42 - 27:44Maar ik zeg: je kunt blij zijn,
-
27:44 - 27:47omdat de redacteur van Science, die niet dom is,
-
27:47 - 27:50en beide redelijk professionele,
-
27:50 - 27:53echt professionele teams, echt tot dezelfde conclusie zijn gekomen.
-
27:53 - 27:55Aan het einde van hun papers zeggen ze:
-
27:55 - 27:57wat dit betekent is, dat wat we hebben gedacht,
-
27:58 - 28:00dat het wereldwijde circulatiemodel dat we voorspellen
-
28:00 - 28:02dat de aarde oververhit gaat worden,
-
28:02 - 28:05helemaal verkeerd is. Het zit ernaast met een grote factor.
-
28:05 - 28:08Niet met een kleine. Ze hebben
-
28:08 - 28:11gewoon verkeerd begrepen dat er op de aarde
-
28:11 - 28:13duidelijk een aantal mechanismen werkzaam zijn
-
28:13 - 28:15waarvan niemand afwist,
-
28:15 - 28:17omdat de warmte binnenkomt en het niet warmer werd.
-
28:17 - 28:20De planeet is een zeer wonderlijk ding, weet je,
-
28:20 - 28:22ze is groot en verschrikkelijk - en groot en prachtig,
-
28:22 - 28:25en doet allerlei dingen waar we niets over weten.
-
28:25 - 28:27De reden waarom ik al die dingen samenbreng,
-
28:27 - 28:29Oké, hier is de manier waarop je aan wetenschap moet doen -
-
28:29 - 28:32bepaalde wetenschap wordt gedaan om andere redenen en gewoon uit nieuwsgierigheid.
-
28:32 - 28:34Er zijn een heleboel dingen, zoals opwarming van de aarde,
-
28:34 - 28:36het ozongat,
-
28:36 - 28:38een heleboel wetenschappelijke openbare kwesties,
-
28:38 - 28:40waar je, als je erin geïnteresseerd bent,
-
28:40 - 28:43je moet bezighouden met de details en papers zoals
-
28:43 - 28:45"Grote Tienjarige Variabiliteit in de ..." moet lezen.
-
28:45 - 28:47Je moet uitzoeken wat al die woorden betekenen.
-
28:47 - 28:49Als je alleen maar luistert naar de jongens
-
28:49 - 28:52die deze punten opschroeven en er een hoop geld mee verdienen,
-
28:52 - 28:55zal je verkeerd geïnformeerd worden. Je zult je zorgen gaan maken over de verkeerde dingen.
-
28:55 - 28:58Denk aan de 10 dingen die je eraan kunnen laten gaan.
-
28:58 - 29:00(Gelach)
-
29:00 - 29:03De asteroïden, daar ben ik het hier echt mee eens.
-
29:03 - 29:06Ik bedoel, je moet de asteroïden in de gaten houden. Oké, bedankt voor het feit dat ik hier mocht praten.
-
29:06 - 29:09(Applaus)
- Title:
- Kary Mullis over wat wetenschappers doen
- Speaker:
- Kary Mullis
- Description:
-
Biochemicus Kary Mullis heeft het over de basis van de moderne wetenschap: het experiment. Met verhalen uit de 17e eeuw en uit zijn eigen ervaringen met raketten in de achtertuin, looft Mullis de nieuwsgierigheid, de inspiratie en de nauwkeurigheid van goede wetenschap in al haar vormen.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 29:09