Return to Video

Teknolojik ilerlemenin bir sınırı var mı? - Clément Vidal

  • 0:07 - 0:09
    Birçok kuşak teknolojik ilerlemenin
  • 0:09 - 0:12
    zirvesine ulaştıklarını hissettiler,
  • 0:12 - 0:14
    ama yüz yıl öncesine bakın
  • 0:14 - 0:17
    ve bugün bize verilen teknoloji
  • 0:17 - 0:20
    imkânsız bir sihir gibi gözükürdü.
  • 0:20 - 0:23
    Yani, teknolojik ilerlemenin
  • 0:23 - 0:27
    sınırına ulaştığımız bir nokta olacak mı?
  • 0:27 - 0:31
    Ve öyleyse, şu an limite
    yakın bir yerde miyiz?
  • 0:31 - 0:32
    Yarım yüzyıl önce,
  • 0:32 - 0:37
    Rus astronot Nikolai Kardashev, nasıl
    olacağına dair bir fikrimiz bile yokken
  • 0:37 - 0:40
    teknolojik ilerlemeyi hesaplamanın
    bir yolunu bulduğunda,
  • 0:40 - 0:44
    benzer sorular soruyordu.
  • 0:44 - 0:48
    Gelecekte yaptığımız her şey
    enerji gerektirecek,
  • 0:48 - 0:51
    yani Kardashev'in hesaplaması
    potansiyel uygarlıkları
  • 0:51 - 0:56
    evrende ya da kendi medeniyetlerimizin
    dışında olsun ya da olmasın,
  • 0:56 - 1:00
    enerji tüketimine dayalı
    üç seviyeye ayırır.
  • 1:00 - 1:02
    Şu an kullandığımız ufacık enerji miktarı
  • 1:02 - 1:05
    kullanılmamış bıraktığımızdan
    sonrakini sınırlandırır.
  • 1:05 - 1:08
    Tür 1 ya da gezegensel uygarlık
  • 1:08 - 1:12
    kendi gezegeninin bütün
    enerji kaynaklarına erişebilir.
  • 1:12 - 1:19
    Bizim durumuzda, Güneş'ten
    Dünya'ya 174.000 terawatt ulaşır.
  • 1:19 - 1:22
    Biz şu anda çoğunlukla fosil yakıtlarda
    depolanan güneş enerjisini yakarak
  • 1:22 - 1:27
    onun sadece 15 terawatt
    kadarını kullanıyoruz
  • 1:27 - 1:29
    Tür 1 uygarlığı olmaya yaklaşmak için,
  • 1:29 - 1:33
    gezegeni güneş panelleriyle kaplayarak
  • 1:33 - 1:37
    güneş enerjisini daha direkt olarak ve
    daha etkili muhafaza etmemiz gerekirdi.
  • 1:37 - 1:39
    En iyimser modellere dayanırsak,
  • 1:39 - 1:42
    sadece 4 yüzyıl içerisinde
    oraya ulaşabiliriz.
  • 1:42 - 1:44
    Sonraki ne olurdu?
  • 1:44 - 1:47
    Geriye kalan 400 yottawatt
    uzay boşluğunda boşa harcanırken
  • 1:47 - 1:52
    Dünya Güneş'in enerjisinden
    sadece bir şerit alır.
  • 1:52 - 1:54
    Ama Tür 2 ya da yıldız uygarlığı
  • 1:54 - 1:58
    onun çoğunu yıldızın
    kendi enerjisi yapardı.
  • 1:58 - 2:01
    Tür 2 uygarlığı gezegenin etrafına
    güneş panelleri kurmak yerine,
  • 2:01 - 2:06
    Dyson küresi denilen
    teorik yapıyı oluşturarak
  • 2:06 - 2:10
    direkt yıldızını yörüngesine
    alarak kurardı.
  • 2:10 - 2:11
    Ve üçüncü adım?
  • 2:11 - 2:16
    Tür 3 uygarlığı galaksisinin
    bütün enerjisini kullanırdı.
  • 2:16 - 2:20
    Ama ilerlemeyi ters
    şekilde de düşünebiliriz.
  • 2:20 - 2:22
    Ne kadar küçülebiliriz?
  • 2:22 - 2:24
    Bu amaçla, Britanyalı kozmoloji
    uzmanı John Barrow
  • 2:24 - 2:29
    uygarlıkları kontrol ettikleri objelerin
    boyutuna göre sınıflandırdı.
  • 2:29 - 2:32
    Kendi hesaplamamızdaki mekanik yapılardan
  • 2:32 - 2:35
    biyolojimizin yapı taşlarına,
  • 2:35 - 2:38
    atomu kendileri çözmeye kadar uzanır.
  • 2:38 - 2:42
    Kontrolümüz limitli kalmasına rağmen
    son zamanlarda atom seviyesine değindik.
  • 2:42 - 2:46
    Ama potansiyel olarak gelecekte
    daha küçülebiliriz.
  • 2:46 - 2:49
    Doğru olan bir anlam ifade etmek gerekirse
  • 2:49 - 2:55
    gözlemlenebilir evren bir insan
    vücudundan 260 kat daha geniştir.
  • 2:55 - 2:58
    Bu 260 kat uzaklaştırsaydın
  • 2:58 - 3:01
    evrenin ölçüsünde olurdun demektir.
  • 3:01 - 3:05
    Ama Plack uzunluğu olarak bilinen
    minimum uzunluk ölçüsüne ulaşmak için
  • 3:05 - 3:09
    senin 35 kat yakınlaşman gerekirdi.
  • 3:09 - 3:14
    Fizikçi Richard Feynman'ın bir zamanlar
    dediği gibi "Dipte çok oda var."
  • 3:14 - 3:15
    Biri veya diğeri yerine,
  • 3:15 - 3:18
    bizim uygarlığımızın
    Kardashev ve Barrow ölçüleriyle
  • 3:18 - 3:22
    gelişmeye devam etmesi muhtemeldir.
  • 3:22 - 3:25
    Daha küçük bir ölçekteki hassasiyet
    enerjiyi daha etkili kullanmamızı sağlar
  • 3:25 - 3:29
    ve nükleer füzyon
    veya hatta antimadde gibi
  • 3:29 - 3:31
    yeni enerji kaynaklarının kilidini açar.
  • 3:31 - 3:36
    Ve bu artmış enerji yayılmamıza ve
    daha büyük oranda inşa etmemizi sağlar.
  • 3:36 - 3:39
    O zaman, gerçekten gelişmiş bir uygarlık
  • 3:39 - 3:43
    hem yıldız enerjisini hem de
    atom altı teknolojileri kullanırdı.
  • 3:43 - 3:46
    Ama bu tahminler sadece biz
    insanlar için yapılmadı.
  • 3:46 - 3:49
    Evrende akıllı yaşamı bulmanın
  • 3:49 - 3:51
    olası yolları ikiye ayrılır.
  • 3:51 - 3:54
    Eğer uzak bir yıldızın etrafında
    Dyson küresini bulursak,
  • 3:54 - 3:57
    o oldukça ilgi uyandıran
    bir yaşam sinyalidir.
  • 3:57 - 4:01
    Ya pasif olarak yıldızın
    tüm enerjisini çeken
  • 4:01 - 4:03
    bitki gibi bir yapı yerine,
  • 4:03 - 4:07
    bir uzaylı uygarlığı enerjiyi yıldızın
    dışında bir şeyden emen
  • 4:07 - 4:10
    sinek kuşu gibi bir tane yapsaydı.
  • 4:10 - 4:14
    Korkutucu bir şekilde yeter,
    gezegenin büyüklüğü hakkında
  • 4:14 - 4:16
    daha büyük bir yıldızdan
    enerjiyi dışarı boşaltan
  • 4:16 - 4:19
    süper yoğun gök cisimleri gözlemledik.
  • 4:19 - 4:21
    Bunu evrende yaşam
    olduğunun kanıtıdır diye
  • 4:21 - 4:23
    sonuçlandırmak için çok erken.
  • 4:23 - 4:26
    Bu gözlemler hakkında
    uzaylı yaşam formlarını
  • 4:26 - 4:28
    içermeyen açıklamalar da var.
  • 4:28 - 4:31
    Ama bu bizim "Farzedelim?"
    diye sormamızı durdurmaz.
Title:
Teknolojik ilerlemenin bir sınırı var mı? - Clément Vidal
Speaker:
Clément Vidal
Description:

Dersin tamamını izle: http://ed.ted.com/lessons/is-there-a-limit-to-technological-progress-clement-vidal

Birçok kuşak teknolojik ilerlemenin zirvesine ulaştıklarını hissetti. Ama yüz yıl öncesine bakarsan, bugün bize verilen teknoloji imkânsız bir sihir gibi gözükürdü. Yani, teknolojik ilerlemenin sınırına ulaştığımız bir nokta olacak mı? Ve öyleyse, şu an limite yakın bir yerde miyiz? Clément Vidal bunu açığa çıkarmak için Kardashev'in hesaplamasına danışır.

Ders Clément Vidal tarafından, animasyon CUB animasyon tarafından
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:47

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.