1
00:00:06,657 --> 00:00:08,867
Birçok kuşak teknolojik ilerlemenin

2
00:00:08,917 --> 00:00:11,917
zirvesine ulaştıklarını hissettiler,

3
00:00:11,917 --> 00:00:14,198
ama yüz yıl öncesine bakın

4
00:00:14,198 --> 00:00:16,947
ve bugün bize verilen teknoloji

5
00:00:16,947 --> 00:00:19,903
imkânsız bir sihir gibi gözükürdü.

6
00:00:19,903 --> 00:00:23,347
Yani, teknolojik ilerlemenin

7
00:00:23,347 --> 00:00:26,767
sınırına ulaştığımız bir nokta olacak mı?

8
00:00:26,767 --> 00:00:31,008
Ve öyleyse, şu an limite 
yakın bir yerde miyiz?

9
00:00:31,008 --> 00:00:32,479
Yarım yüzyıl önce,

10
00:00:32,479 --> 00:00:36,788
Rus astronot Nikolai Kardashev, nasıl
olacağına dair bir fikrimiz bile yokken

11
00:00:36,788 --> 00:00:40,419
teknolojik ilerlemeyi hesaplamanın
bir yolunu bulduğunda,

12
00:00:40,419 --> 00:00:44,341
benzer sorular soruyordu.

13
00:00:44,341 --> 00:00:47,789
Gelecekte yaptığımız her şey
enerji gerektirecek,

14
00:00:47,789 --> 00:00:51,498
yani Kardashev'in hesaplaması
potansiyel uygarlıkları

15
00:00:51,498 --> 00:00:55,508
evrende ya da kendi medeniyetlerimizin
dışında olsun ya da olmasın,

16
00:00:55,508 --> 00:00:59,539
enerji tüketimine dayalı
üç seviyeye ayırır.

17
00:00:59,539 --> 00:01:02,500
Şu an kullandığımız ufacık enerji miktarı

18
00:01:02,500 --> 00:01:05,249
kullanılmamış bıraktığımızdan 
sonrakini sınırlandırır.

19
00:01:05,249 --> 00:01:08,218
Tür 1 ya da gezegensel uygarlık

20
00:01:08,218 --> 00:01:12,310
kendi gezegeninin bütün
enerji kaynaklarına erişebilir.

21
00:01:12,310 --> 00:01:18,759
Bizim durumuzda, Güneş'ten
Dünya'ya 174.000 terawatt ulaşır.

22
00:01:18,759 --> 00:01:22,370
Biz şu anda çoğunlukla fosil yakıtlarda
depolanan güneş enerjisini yakarak

23
00:01:22,370 --> 00:01:26,760
onun sadece 15 terawatt 
kadarını kullanıyoruz

24
00:01:26,760 --> 00:01:29,409
Tür 1 uygarlığı olmaya yaklaşmak için,

25
00:01:29,409 --> 00:01:32,801
gezegeni güneş panelleriyle kaplayarak

26
00:01:32,801 --> 00:01:36,611
güneş enerjisini daha direkt olarak ve
daha etkili muhafaza etmemiz gerekirdi.

27
00:01:36,611 --> 00:01:38,711
En iyimser modellere dayanırsak,

28
00:01:38,711 --> 00:01:42,090
sadece 4 yüzyıl içerisinde
oraya ulaşabiliriz.

29
00:01:42,090 --> 00:01:43,569
Sonraki ne olurdu?

30
00:01:43,569 --> 00:01:46,981
Geriye kalan 400 yottawatt
uzay boşluğunda boşa harcanırken

31
00:01:46,981 --> 00:01:51,620
Dünya Güneş'in enerjisinden
sadece bir şerit alır.

32
00:01:51,620 --> 00:01:54,251
Ama Tür 2 ya da yıldız uygarlığı

33
00:01:54,251 --> 00:01:57,801
onun çoğunu yıldızın
kendi enerjisi yapardı.

34
00:01:57,801 --> 00:02:00,562
Tür 2 uygarlığı gezegenin etrafına
güneş panelleri kurmak yerine,

35
00:02:00,562 --> 00:02:05,831
Dyson küresi denilen
teorik yapıyı oluşturarak

36
00:02:05,831 --> 00:02:09,652
direkt yıldızını yörüngesine
alarak kurardı.

37
00:02:09,652 --> 00:02:10,971
Ve üçüncü adım?

38
00:02:10,971 --> 00:02:16,170
Tür 3 uygarlığı galaksisinin
bütün enerjisini kullanırdı.

39
00:02:16,170 --> 00:02:19,762
Ama ilerlemeyi ters
şekilde de düşünebiliriz.

40
00:02:19,762 --> 00:02:21,681
Ne kadar küçülebiliriz?

41
00:02:21,681 --> 00:02:24,492
Bu amaçla, Britanyalı kozmoloji
uzmanı John Barrow

42
00:02:24,492 --> 00:02:28,972
uygarlıkları kontrol ettikleri objelerin
boyutuna göre sınıflandırdı.

43
00:02:28,972 --> 00:02:32,432
Kendi hesaplamamızdaki mekanik yapılardan

44
00:02:32,432 --> 00:02:34,752
biyolojimizin yapı taşlarına,

45
00:02:34,752 --> 00:02:37,642
atomu kendileri çözmeye kadar uzanır.

46
00:02:37,642 --> 00:02:42,413
Kontrolümüz limitli kalmasına rağmen
son zamanlarda atom seviyesine değindik.

47
00:02:42,413 --> 00:02:46,012
Ama potansiyel olarak gelecekte
daha küçülebiliriz.

48
00:02:46,012 --> 00:02:48,514
Doğru olan bir anlam ifade etmek gerekirse

49
00:02:48,514 --> 00:02:54,542
gözlemlenebilir evren bir insan 
vücudundan 260 kat daha geniştir.

50
00:02:54,542 --> 00:02:58,433
Bu 260 kat uzaklaştırsaydın

51
00:02:58,433 --> 00:03:01,273
evrenin ölçüsünde olurdun demektir.

52
00:03:01,273 --> 00:03:05,183
Ama Plack uzunluğu olarak bilinen
minimum uzunluk ölçüsüne ulaşmak için

53
00:03:05,183 --> 00:03:08,712
senin 35 kat yakınlaşman gerekirdi.

54
00:03:08,712 --> 00:03:13,782
Fizikçi Richard Feynman'ın bir zamanlar
dediği gibi "Dipte çok oda var."

55
00:03:13,782 --> 00:03:15,143
Biri veya diğeri yerine,

56
00:03:15,143 --> 00:03:17,973
bizim uygarlığımızın 
Kardashev ve Barrow ölçüleriyle

57
00:03:17,973 --> 00:03:21,654
gelişmeye devam etmesi muhtemeldir.

58
00:03:21,654 --> 00:03:25,313
Daha küçük bir ölçekteki hassasiyet
enerjiyi daha etkili kullanmamızı sağlar

59
00:03:25,313 --> 00:03:28,523
ve nükleer füzyon 
veya hatta antimadde gibi

60
00:03:28,523 --> 00:03:30,614
yeni enerji kaynaklarının kilidini açar.

61
00:03:30,614 --> 00:03:35,693
Ve bu artmış enerji yayılmamıza ve
daha büyük oranda inşa etmemizi sağlar.

62
00:03:35,693 --> 00:03:38,684
O zaman, gerçekten gelişmiş bir uygarlık

63
00:03:38,684 --> 00:03:43,339
hem yıldız enerjisini hem de 
atom altı teknolojileri kullanırdı.

64
00:03:43,339 --> 00:03:46,165
Ama bu tahminler sadece biz
insanlar için yapılmadı.

65
00:03:46,165 --> 00:03:48,520
Evrende akıllı yaşamı bulmanın

66
00:03:48,520 --> 00:03:51,324
olası yolları ikiye ayrılır.

67
00:03:51,324 --> 00:03:54,305
Eğer uzak bir yıldızın etrafında
Dyson küresini bulursak,

68
00:03:54,305 --> 00:03:57,146
o oldukça ilgi uyandıran
bir yaşam sinyalidir.

69
00:03:57,146 --> 00:04:00,765
Ya pasif olarak yıldızın 
tüm enerjisini çeken

70
00:04:00,765 --> 00:04:02,635
bitki gibi bir yapı yerine,

71
00:04:02,635 --> 00:04:07,310
bir uzaylı uygarlığı enerjiyi yıldızın
dışında bir şeyden emen

72
00:04:07,310 --> 00:04:09,813
sinek kuşu gibi bir tane yapsaydı.

73
00:04:09,813 --> 00:04:13,714
Korkutucu bir şekilde yeter,
gezegenin büyüklüğü hakkında

74
00:04:13,714 --> 00:04:16,075
daha büyük bir yıldızdan
enerjiyi dışarı boşaltan

75
00:04:16,075 --> 00:04:19,085
süper yoğun gök cisimleri gözlemledik.

76
00:04:19,085 --> 00:04:21,095
Bunu evrende yaşam 
olduğunun kanıtıdır diye

77
00:04:21,095 --> 00:04:23,385
sonuçlandırmak için çok erken.

78
00:04:23,385 --> 00:04:25,735
Bu gözlemler hakkında 
uzaylı yaşam formlarını

79
00:04:25,735 --> 00:04:28,145
içermeyen açıklamalar da var.

80
00:04:28,145 --> 00:04:31,007
Ama bu bizim "Farzedelim?"
diye sormamızı durdurmaz.