Sekretne życie narybku - Amy McDermott

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/the-secret-lives-of-baby-fish-amy-mcdermott

Ryby mieszkające na rafie koralowej, jak zebrasoma żółta, zaczynają życie w fascynujący i dziwny sposób - jako małe pływające larwy! Te maluchy są w stanie dryfować tysiące mil dzięki prądom oceanicznym, z dala od raf, na których się urodziły. Amy McDermott opisuje, w jaki sposób ci mali wędrowcy podróżują przez rozległe oceany, poszukując raf, które pewnego dnia nazwą domem.

Lekcja: Amy McDermott, animacja: Reflective Films.

To nie jest dziwne zdjęcie rentgenowskie.

To mała, dwumiesięczna zebrasoma żółta.

A to niby wasze dzieciństwo było dziwne.

To ta sama ryba jako osobnik dorosły,

piękny mieszkaniec raf koralowych
Oceanu Indyjskiego i Pacyfiku

i najczęściej łapana ryba
do słonowodnych akwariów.

Z 27 000 znanych gatunków ryb
ponad jedna czwarta żyje na rafach,

które stanowią mniej
niż 1% powierzchni Ziemi.

Ale zanim osiedlą się w tym
różnorodnym, tropikalnym środowisku,

młode ryby muszą się zmierzyć
z trudnym, samodzielnym dorastaniem,

przechodzeniem drastycznych
zmian i podróżą życia,

zanim znajdą rafę, którą nazwą domem.

Cykl życia większości tych ryb

rozpoczyna się, gdy rodzice wyrzucają
plemniki i ikrę do prądu wodnego.

Dzieje się to codziennie, sezonowo
lub corocznie w zależności od gatunku,

na ogół zgodnie z pływami
księżycowymi lub sezonowymi.

Pozostawione samym sobie
zapłodnione jaja dryfują z prądami,

a na świat przychodzą miliony larw ryb.

Najpierw larwy są malutkie i delikatne.

Niektóre nawet nie mają jeszcze skrzeli

i pochłaniają tlen bezpośrednio
z wody przez cienką jak bibuła skórę.

Unoszą się w wodzie od kilku minut
do kilku miesięcy,

czasem dryfując tysiące mil
po rozległych oceanach,

z dala od raf, w których się wykluły.

Po drodze muszą
skutecznie unikać drapieżników,

zdobywać pożywienie
i płynąć z właściwymi prądami,

żeby znaleźć drogę
do odpowiedniego siedliska,

które jest jak igła
w rozległym stogu siana oceanu.

Jak dokonują takiego wyczynu?

Do niedawna biolodzy morscy uważali,
że rozproszone larwy biernie dryfują

z prądami oceanicznymi
do odległych miejsc.

Ale nowe badania
z ostatnich 20 lat sugerują,

że larwy wcale nie są
tak bezradne, jak się wydaje,

i że biorą los we własne płetwy,

maksymalizując szanse na przeżycie.

Larwy wielu gatunków są dobrymi pływakami

i umieją poruszać się pionowo w wodzie,
żeby przenosić się między masami wody

i wybierać podróż określonymi prądami.

Ryby zapewne wybierają
najlepsze trasy docelowe.

Dowody sugerują, że podczas poszukiwań

larwy nawigują z pomocą
skomplikowanych narządów zmysłów

wykrywających dźwięki i zapachy.

W szczególności zapach
pozwala larwom rozróżniać środowiska,

nawet sąsiednie rafy,

pomagając im dotrzeć
do preferowanego siedliska.

Wiele z nich wybierze miejsca
oddalone o wiele mil od lęgowiska.

Ale niektóre wykorzystają
zapach i inne sygnały,

żeby wrócić do rodzimych raf,

nawet jeśli są w stadium larwalnym
przez wiele miesięcy.

Co się dzieje, gdy larwy znajdują
odpowiednią rafę koralową?

Czy ryzykują wszystko,
wskakując ze strumienia wody

z nadzieją, że wylądują
dokładnie we właściwym miejscu,

żeby się osiedlić i przekształcić
w dorosłe osobniki?

Nie do końca.

Zamiast tego larwy mają chyba
coś w rodzaju systemu bungee.

Skaczą z górnego prądu
i sprawdzają rafę poniżej.

Jeśli warunki nie są odpowiednie,
mogą wskoczyć z powrotem

na wyższe masy wody i płynąć dalej,

w nadziei, że następna
napotkana rafa będzie lepsza.

Tu nasza wiedza się kończy.

Nie znamy geograficznych ruchów
poszczególnych larw większości gatunków.

Nie wiemy też,

jakie wskazówki środowiskowe i zachowania

pomagają im nawigować do raf,
które nazwą domem.

Wiemy jednak, że ci mali wędrowcy

są czymś więcej niż kruchymi
i bezradnymi stworzeniami,

jak niegdyś sądzono.

Sekretne życie młodych ryb
jest dla nas w dużej mierze tajemnicą,

a ich nieznane przygody
czekają na opowiedzenie.